NDBC BIDA BALITA (Feb. 5, 2020)

NEWSCAST

7:00 AM

HEADLINES:

1. BARMM, isinailalim sa heightened alert para maiwasan ang pagkalat ng novel coronavirus sa rehiyon.

2. 42 mga baboy sa Koronadal na kinakitaan ng ASF, pinalibing 

3. Dalawa katao, arestado matapos makuhanan ng iligal na droga sa magkahiwalay na mga operasyon ng PNP sa North Cotabato.

4. Mga aktibidad ng DepEd ngayong buwan, sinuspinde dahil sa 2019-nCoV scare

ANG DETALYE NG MGA BALITA

Local………………..

ISINAILALIM NA sa heightened alert ang Bangsamoro Autonomous Region in Muslim Mindanao o BARMM para maiwasan ang posibleng pagkalat ng novel coronavirus acute respiratory disease o 2019-nCoV ARD sa rehiyon.

Sinabi ni BARMM Health Minister Dr. Safrullah Dipatuan na itinaas nila ang “Code White Alert” sa rehiyon matapos maglabas ng resolusyon ang Bangsamoro Transition Authority o BTA para sa malawakang information drive hinggil sa banta ng 2019-nCoV ARD.

Sakop ng heightened alert ang mga Provincial at City Health Offices maging ang mga ospital sa ilalim ng BARMM.

Tiniyak naman ni Dipatuan na kontrolado ng health authorities ang sitwasyon sa kabila ng kakapusan ng pondo at kakulangan ng mga kagamitan.

Sa kabilang dako naman, bilang precautionary measure o pag-iingat, bubuo ng African Swine Fever o ASF Task Force ang Cotabato City Government para hindi makapasok sa lungsod ang mga karneng baboy na posibleng kontaminado ng naturang sakit.

Sinabi ni Executive Secretary to the City Mayor, Boy Rasalan na binuo ang ASF Task Force kasunod ng napa-ulat na Outbreak nito sa Davao Occidental

Pangungunahan ni City Veterinarian, Dr. Robert Malcontento ang ASF Task Force kasama ang ilang mga kawani ng City LGU.

Pangunahing tungkulin ng bubuuhing task force ang pag-monitor sa mga papasok na karneng baboy at iba pang Pork Products sa lungsod.

-0-

Mga baboy na pinaghihinalaang may African Swine Fever ipinalibing ng lokal na pamahalaan sa Koronadal

Ipinalibing na kahapon ng lokal na pamahalaan ng Koronadal ang mahigit apatnapung baboy na pinaghihinalaang may African Swine Fever o ASF.

Pero ayon kay Koronadal Mayor Eliordo Ogena, inaalam pa nila kung saan napunta ang dalawa pa sa mga ito na kasama din sa mga dinala sa lungsod. Kasama ng City Veterinary Office sa pag-track down sa mga ito ang Department of Agriculture 12 at Provincial Veterinary Office ng South Cotabato.

Sinabi ni Ogena na target ng kanilang paghahanap ang mga litsonan sa Koronadal. Ang mga inilibing na baboy dahil sa hinala ng ASF ay pagaari ng isang Jonathan Moreno ng Barangay Zone IV, kung saan agad na nagsagawa ng disinfection ang local government.

Sinabi ni Ogena na agad na ipinaalam ni Moreno sa lokal na pamahalaan ang pagkamatay ng isa sa kanyang mga alaga kaya agad nilang naaksyunan. Ayon kay Ogena ang nasabing mga baboy ay nabili ni Moreno sa Sulop, Davao Del Sur at dinala sa Koronadal noong Disyembre. 

Sinabi naman ni Koronadal Veterinarian Dr.Charliemagne Calo na magkapareho ang sintomas ng Hog Cholera at ASF. Kaya ayon kay Calo makumpirma lamang ang ASF sa pamamagitan ng laboratory test.

Kaugnay nito, ipinagutos na ni South Cotabato Governor Reynaldo Tamayo Jr. sa mga alkalde ng lalawigan na magpatupad ng mga kaukulang hakbang para mapigilan ang pagpasok ng ASF sa kanilang lugar.

Pinayuhan din ni Tamayo ang mga ito na makipagugnayan sa mga kaukulang ahensya ng gobyerno. Nilinaw ng DA na bagama’t hindi nakakahawa sa mga tao ang ASF malaking banta ito sa hog industry sa bansa.

-0-

ARESTADO ang isang drug suspect sa ikinasang Buy Bust Operation ng mga otoridad sa Sinsuat Avenue, barangay Rosary Heights 1, Cotabato City.

Kinilala ng Police Station 4 ang nadakip na suspek na si SUKARNO UTTO BALAHIM JR., 29 anyos, may asawa, at taga Tulingan Street, Usman Subdivision, Barangay Bagua Dos ng lungsod.

Nanguna sa nasabing operasyon si Police Station 4 commander Police Major RAZID LINCOB, katuwang ang PDEA BARMM at iba pang mga kinauukulan na nagresulta sa pagkakahuli sa suspek.

Napagbentahan umano ni Balahim ng iligal na droga ang isang pulis na nagpanggap na buyer pasado alas nwebe ng gabi kamakalawa.

Nakuha mula kay BALAHIM ang isang sachet ng pinaghihinalaang shabu at nabawi rin sa kanya ang marked money na ginamit sa operasyon.

-0-

TULUYAN nang binawian ng buhay si Barangay Bagua Mother Chairperson Bai Ella Biruar matapos ang halos isang linggong pagsisikap na masalba ang kanyang buhay sa ospital.

Matatandaang noong January 28 ng tanghali nang pagbabarilin ng hindi pa nakikilalang mga suspek ang sasakyan ni Biruar sa harap mismo ng San Roque Church ng kanilang barangay.

Sugatan din sa naturang insidente ang dalawa pang mga babaeng kasama ni Biruar na sina Jasmin Samson at Princess Odin.

Labis naman ang pagdadalamhati ng mga kaanak ng kapitana at nananawagan ang mga ito ng hustisya para sa nasawing barangay official.

-0-

PATULOY PA ang imbestigasyon ng Midsayap PNP sa panibagong kaso ng pamamaril na naitala sa bayan na ikinasawi ng isang miembro ng Barangay Peace-keeping Action Team o BPAT.

Dead on arrival sa ospital ang biktimang si Herman Villar Estrellanes, 54 anyos, may asawa, at taga sa Barangay Bagumba ng bayan.

Sa report ng Midsayap PNP, pasado alas siete ng gabi kamakalawa nang lapitan ng hindi pa nakikilalang suspek at barilin ng dalawang beses si Estrellanes na bibili lang umano sana ng mantika sa isang tindahan sa lugar.

Nagtamo ng dalawang mga tama ng bala sa tiyan ang biktima na tumagos sa kanyang likuran ang biktima na naging sanhi ng kanyang kamatayan.

-0-

IPINAGBABAWAL NA sa Cotabato City ang pag-angkas ng dalawang tao sa isang motorsiklo.

Ibig sabihin, maaari na lamang mag-angkas ng isang tao ang driver ng motorsiklo upang makaiwas umano sa disgrasya.

Sinabi ni City Public Safety officer, Rolen Balquin na  base ito sa ipinatutupad na Traffic code ng lungsod.

Bawal na ring sumakay ng motorsiklo ang mga batang edad sampung taong gulang pababa para na rin sa kanilang kaligtasan.

Ayon pa kay Balquin, tanging mga kamag-anak lamang din ang maaaring i-angkas ng driver ng motorsiklo.

Samantala, para naman sa mga habal-habal o motorcycle taxi, papayagan na lamang bumiyahe ang mga ito sa loob lamang ng kani-kanilang mga barangay.

Babala ni Balquin, sinumang motoristang lalabag sa naturang batas ay magbabayad ng karampatang multa.

Sa iba pang balita, narekober ng pinagsanib na pwersa ng PNP Regional Highway Patrol unit – BARMM at Datu Odin Sinsuat PNP ang isang nakaw na kotse na inabandona sa gilid ng national highway ng Broce, Datu Odin sinsuat Maguindanao, kahapon ng umaga.

Base sa Report ng DOS PNP, ang natagpuang Mitsubishi Mirage ay nakarehistro sa pangalan ni Melvin Araña na naiulat na nawawala sa Isulan, Sultan Kudarat, Lunes ng gabi.

Sinabi ni BARMM PNP Highway Patrol Group leader Police Staff Sergeant Jun Salik na naubusan ng gasolina ang kotse kaya`t inabandona na lamang ito ng taong tumangay sa Sasakyan.

Sa isinagawang Follow up Operation ng PNP, naaresto naman sa bayan kamakalawa ang itinuturong tumangay sa kotse na si Steve Montenegro na ngayon ay nasa kustodiya na ng DOS PNP at nahaharap sa kasong carnapping.

-0-

Food Terminal ng produkto ng mga magsasaka ipatatayo ng pamahalaang panlalawigan sa bayan ng Tupi, South Cotabato

Suportahan ang Food Terminal na bagong proyekto ng pamahalaang panlalawigan sa bayan ng Tupi, South Cotabato. Ito ang hiling sa mga myembro ng Sangguniang Panlalawigan ni South Cotabato Governor Reynaldo Tamayo Jr. Layon ng proyekto na matulungan ang mga magsasaka at maiangat ang sektor ng agrikultura sa lalawigan.

Ito ay sa pamamagitan ng pagkakaroon ng lugar na magiging bagsakan sa kanilang mga produkto. Ayon kay Tamayo ang proyekto ay hindi lamang magiging simpleng food Terminal.

Ipinahayag ng Gobernador ang mga produktong dadalhin sa bagsakan center ay maaring iproseso o ibenta ng mga magsasaka. Ang ipatatayong food terminal ay mayroong processing area at cold storage facility para sa export at local market.

Paliwanag ni Tamayo napiling paglagyan ng food terminal ang bayan ng Tupi dahil 80 percent ng mga gulay sa South Cotabato ay mula sa Barangay Miasong sa nasabing bayan.

Bukod dito ayon kay Tamayo, tapos na rin ang daan na maguugnay sa Tupi at karatig bayan ng Banga. Ang mga magsasaka sa karatig bayan ng Tampakan at Columbio, Sultan Kudarat ay maari ring magdala ng kanilang mga produkto sa Tupi Food Terminal. Ito ayon sa gobyernador ay magiging operational sa pamamagitan ng Public-Private Partnership o PPP at suporta mula sa mga ahensya ng pamahalaan.

-0-

Provincial Health Officer ng South Cotabato may paliwanag sa publiko sa pagamit ng face mask sa harap ng pangamba sa coronavirus

Hindi one hundred percent na epektibo sa paglaban sa 2019 Novel Coronavirus Acute Respiratory Disease o NCOV-ARD ang pagsusuot ng face mask. Ayon kay South Cotabato Provincial Health Officer Dr. Rogelio Aturdido Jr. kailangan na maipaliwanag ito sa publiko.

Kasunod ito ng mass hysteria o pagpanic ng mga mamamayan na naging sanhi ng pagkaubusan ng face mask sa merkado. Paliwanag ni Aturdido maliban sa ilong at bibig marami pang transmission mode o mapasukan ang nasabing virus. Kaya ayon kay Aturdido mas epektibo pa pa ring panlaban sa coronavirus ang pagpapalakas sa immune system.

Pero ayon kay Aturdido, kailangan ang face mask ng mga may sintomas ng virus at respiratory illness at maging ng mga nagkaroon ng kontak sa mga ito at mga nagtatrabaho sa mga ospital. Ayon kay Aturdido, wala ring magiging problema kung may mga indibidwal na nais maging handa sa coronavirus, pero dapat din aniyang isaalang alang ng publiko ang limitadong supply ng face mask.

-0-

Direct flight mula Gensan patungong Clark International Airport mapapakinabangan na ng mga mamamayan sa region 12

Binuksan na ang direct flight sa pagitan ng General Santos City International Airports at Clark International Airport sa Pampanga isang taon matapos ang pakikipag negosasyon ng lokal na pamahalaan sa mga airline industry players.

Ito ang ipinahayag ni General Santos City Mayor Ronnel Rivera kasunod ng inagaural flight chartered ng MAG Travel and Tours mula Gensan Airport patunong Clark noong Lunes.

Kabilang sa mga pasahero ng 50-seater plane na magkakaroon ng dalawang return flight sa Gensan kada lingo ang ilang mga lokal na opisyal ng Gensan at stakeholders sa tourism industry.

Inaasahan naman ng lokal na pamahalaan na ang panibagong direct flight na ito ay magdadala ng mas maraming mga turista at investors sa Gensan.

Ayon kay Gensan City Economic Management and Cooperative Development Office Chief Leonard Flores, sinimulan na rin nila ang negosasyon sa dagdag na mga flight sa Royal Air Philippines.

Layon nito ayon kay Flores na makaagapay sa inaasang pagdating ng mas maraming mga turista sa Gensan. Naniniwala naman si Soccsksargen Federation of Fishing and Allied Industries Incorporated President Rosanna Contreras na malaking tulong din sa pagunlad pa ng tuna industry sa Gensan ang bagong air route.

Ayon kay Contreras maari nang gawing pangunahing ruta ng mga producer ng Tuna ang Clark airport sa pagdadala ng kanilang mga produkto sa Luzon. Ang bagong ruta na ito ay suportado din ng United States Agency for International Development o USAID.

-0-

HIV cases sa South Cotabato tumaas noong 2019 ayon sa Infections Diseases Coordiantor ng provincial health office

Nakapagtala ng 158 katao na nagtataglay ng Human Immunodeficiency Virus o HIV ang Integrated Provincial Health Office ng South Cotabato noong 2019. Mas mataas ito ng 42 percent sa 116 na kanilang naitala noong 2018.

Ipinahayag ito ni IPHO Infectious Diseases Coordinator John Codilla. Ayon kay Codilla bagama’t karamihan sa mga nagkaroon ng HIV sa South Cotabato ay mga kalalakihan tumaas din ang ang bilang ng mga babaeng nabiktima nito.

Sinabi ni Codilla na mula sa tatlo noong 2018 umabot na sa labintatlo ang mga babaeng may HIV sa South Cotabato noong 2019.

Ayon kay Codilla karamihan sa mga HIV patients sa South Cotabato ay mga nasa 24 hanggang 34 years old. Pinakabatang biktima naman ay isang dise syete anyos na binatilyo.

Ipinahayag ni Codilla na labinapat katao ang binawian ng buhay sanhi ng HIV sa South Cotabato noong nakaraang taon. Kinumpirma ni Codilla na sa ngayon umabot na sa 700 ang mga HIV patients na sumasailalim ng treatment sa South Cotabato.

-0-

Mahigit 200 na mga negsoyante sa Cotabato Province, dumalo sa isinagawang business taxation forum sa Kidapawan City kahapon

Matagumpay na isinagawa ang business taxation forum na nilahukan ng mga negsoyante mula sa ibat-ibang lugar sa North Cotabato sa JC complex, Barangay Lanao Kidapawan City kahapon ng umaga.

Una nang inirereklamo ng mga negosyante lalo na ang mga miyembro ng Cotabato Chamber of Commerce ng probinsya dahil sa umano’y sobra-sobrang paniningil ng buwis ng Bureau of Internal Revenue o BIR Kidapawan City Revenue District Office.

Layon ng aktibidad na magtitipon-tipon ang mga negosyante mula sa ibat-ibang organisasyon upang mas mapalakas at madadagdagan pa ang kaalaman at stratehiya sa kanilang negosyo.

Nag-imbita din sila ng tax expert na nagbigay ng kaalaman sa katauhan ni Raymond Abrea ng Tax Whiz. 

May resolusyon na rin umano na nagsasabing pinapaalis sa pwesto si RDO108 Revenue District officer Eddie Castillo dahil sa umano’y korupsyon na ginagawa ng opsiyal.

Hindi naman sumagot at sumipot si Castillo sa kanilang imbitasyon na dumalo sa kanilang aktibidad kahapon upang mabigyang paglilinaw ang kanilang hinaing. Sa naging panayam naman ng Radyo BIDA kay Castillo, sinabi nitong ipinatutupad lamang anya nila kung ano ang nakasaad at sinasabi ng batas.

Ayon kay Ramon Floresta ang Presidente ng PCCI- North Cotabato, ilan sa kanila ay nakabayad na habang ng iba ay hindi pa. Pinayuhan nitong bayaran lamang ang dapat na bayaran at wag ang sobrang sinisingil ng taga BIR.

-0-

Mga sasakyan ng mga pulis ng North Cotabato, hindi nakitaan ng mga major violations matapos ang isinagawang massive inspection ng PRO 12

Hindi nakitaan ng major violations ang abot sa 70 mga sasakyan ng mga PNP personnel sa ilalim ng Cotabato Police Provincial Office o CPPO matapos ang isinagawang nationwide simultaneous inspection ng Highway Patrol Group o HPG 12 sa mga sasakyan ng mga ito.

Ayon kay CPPO Spokesperson Police Lt. Col. Bernard Tayong, unang isinailalim sa lockdown ang lahat ng mga police stations sa North Cotabato kamakalawa, upang bigyang daan ang nasabing hakbang. Dagdag pa nito na ang nasabing inspeksyon ay bahagi ng internal cleansing sa hanay ng PNP na nasimulan noong nakaraang taon.

Sinabi ni Tayong na walang mga nakitang paglabag ang mga sasakyan ng mga pulis sa lalawigan dahil na renew na ang driver’s license at mga registration ng mga patrol cars maging mga motorsiklo na ginagamit ng mga local PNP.

Nagpaalala rin ang opisyal sa mga chief of police sa probinsya na ayusin ang mga nakitang minor offenses sa kanilang mga personahe gaya ng sira ang signal lights at kawalan ng side-mirror upang magkaroon ang mga ito mga tinatawag na moral ascedency.

Nagpalabas na rin ng kautusan ang Police Regional Office o PRO 12 sa mga provincial police office na lahat ng mga sasakyang na papasok sa kanilang headquarters ay isasailalim sa inspekyon upang masuri ang papeles ng kanilang mga sasakyan.

-0-

Dalawa katao arestado matapos makuhanan ng iligal na droga sa anti-illegal drug operation ng PNP sa magkahiwalay na lugar sa North Cotabato

Hindi na nakapalag pa ang isang drug suspek matapos maaresto sa inilatag na drug buy bust operation ng Matalam PNP alas 11:30 ng umaga kahapon sa Purok Onion, Brgy Central Malamote, Matalam, North Cotabato.

Kinilala ni Matalam PNP Chief Police Major Brian Placer ang suspek na si Ronald Atong Saporno, 50-anyos, may asawa, walang trabaho, na residente ng Poblacion, Matalam. Nakuha mula sa kaniya ang isang maliit na sachet ng pinaniniwalaang shabu at narekober din ang marked money na ginamit ng poseur buyer.

Ayon kay Placer, si Saporno ay isa mga high value target ng PDEA 12 na matagal nang minamanmanan ng PNP. Samantala, kulungan din ang bagsak ng isang laborer matapos ang ikinasang drug buy bust operation ng Tulunan PNP pasado 11:45 ng umaga kahapon sa Purok 7, Barangay Bual, Tulunan, Cotabato.

Kinilala ni Tulunan PNP Chief Police Major Jun Napat ang suspek na si Sadam Yamadil Salik, 28 –anyos, laborer, may asawa at kasalukuyang nakatira Purok 7, Barangay Damawato ng nasabing bayan.

Ayon sa ulat, naaresto si Salik matapos itong mabilhan ng droga ng isang police asset na nagpanggap na buyer gamit ang 500-peso bill.

Narekober mula sa suspek ang isang papel at cellophane na may mga lamang marijuana at ang 500-peso bill na ginamit bilang buy-bust money. Kulong na ngayon sa custodial facility ng PNP ang dalawang mga drug suspek at kakaharapin ang kasong paglabag sa RA 9165 o Comprehensive Dangerous Drugs Act of 2002.

-0-

Pugante na nakatakas sa nangyaring Jail Break noong 2017 sa Amas District Jail, muling naaresto sa Kidapawan City

Arestado ang isang pugante ng North Cotabato District Jail o NCDJ matapos ang isinagawang joint operation ng mga otoridad pasado alas otso ng umaga kahapon sa Puas Inda, Brgy Amas, Kidapawan City. Kinilala ang suspek na si Danny De Guzman Ligue, 41-anyos, may asawa at residente ng Sitio Nazareth, Brgy Amas ng lungsod.

Nahuli ang nasabing pugante matapos ang isinagawa ang joint operation ng Criminal Investigation and Detection Group o CIDG North Cotabato, Kidapawan City PNP, Regional Mobile Force Battalion at PNP-Special Action Force.

Si Ligue ay isa lamang sa mahigit isang daan at limampung mga bilanggo na nakatakas kasagsagan ng nangyaring ‘jail break’ noong Enero a-kwatro taong 2017 sa North Cotabato District Jail.

Ayon sa ulat, ang suspek ay lider din umano ng grupong sangkot sa gun-for-hire sa Kidapawan City at mga bayan sa Segundo distrito.

Siya ay may kinakaharap na kasong murder na may criminal case number 200-2009 na inisyu ni Judge Jose Tabosares ng RTC Branch 12 sa Kidapawan City. Sa pagka-aresto na nasabing pugante, nakuha mula sa kanya ang 38 calibre revolver na may limang ammunitions.

Nasa kustodiya na ngayon ng CIDG North Cotabato ang suspek at kakaharapin ang karagdagang kasong isasampa laban sa kanya.

-0-

Day care subsidies, naipamahagi na ng City LGU sa Kidapawan City

Naimahagi na ng lokal na pamahalaan sa Kidapawan City ang subsidies ng unang animnapu’t anim na mga day care centers ng lungsod.

Nagmula ang day care subsidy sa General Fund ng City Government na naglalayong mapondohan at maipatupad ang mga proyekto ng mga nabanggit. Sa pamamagitan ng subsidy, maipapatupad na ang mga proyekto ng day care centers kagaya ng: feeding at washing area, kusina, palikuran at koneksyon ng kuryente at tubig.

634pesos ang subsidy na matatanggap ng bawat bata na naka enroll sa day care centers sa iba’t-ibang barangay ng lungsod. Makakatulong din ang subsidy na maipatayo ang iilang temporary learning shelters para naman sa mga day care centers na nasira noong nakaraang October 2019 na mga paglindol.

Maliban sa pagbibigay subsidy sa day care, may mga supplemental feeding program at pagbibigay ng dagdag na learning materials ang City Government kaagapay ang With Love Jan Foundation Incorporated. May kabuo-ang 102 day care centers sa lungsod.

Ang 66 na day care centers na unang nakatanggap ng subsidy ay accredited ng DSWD Regional Office 12. Minamadali na rin ng City Government na ma-accredit sa DSWD ang nalalabi pang tatlumpo at anim na day care centers para naman maka tanggap din ng ayuda. NDBC BIDA BALITA

-0-

NATIONAL NEWS………………….

HINDI PA UMANO itinuturing ng World Health Organization o WHO na pandemic ang outbreak ng novel coronavirus.

Sinabi ni WHO Global Infectious Hazard Preparedness division Sylvie Briand na nasa epidemic pa lamang ang nasabing banta ng virus.

Isa lamang daw spillover ang kaso ng mabilisang pagkalat ng nasabing virus na mula sa Hubei.

Umaasa rin aniya ang WHO na gagawa ng paraan ang bawat bansa para mapigilan ang pagkalat ng nasabing virus.

Samantala, sinuspinde ng Department of Education o DepEd ang mga nakatakda nitong aktibidad ngayong Pebrero dahil sa 2019-nCoV scare.

Sa inilabas na memorandum ng DepEd, inabisuhan ang mga division at district level na iwasan muna ang mga aktibidad na lalahukan ng maraming mag-aaral at mga guro.

Kabilang sa kinansela ang National Schools Press Conference na dapat sanang gawin sa Tuguegarao City, Cagayan at ang National Festival of Talents sa Ilagan, Isabela.

Ang dalawang mga aktibidad ay gagawin sana ngayong February 17-21.