NDBC BIDA BALITA (July 20, 2020)

HEADLINES:

1.  ISA ANG PATAY, 14 ang sugatan sa vehicular crash sa Alamada, North Cotabato kahapon

2.  ANIM NA bagong kaso ng Covid-19 positive, naitala sa Region 12; sa BARMM, lampas na 400 ang positive cases

3.  BARANGAY sa Pigcawayan, North Cotabato, nagpatupad ng lockdown dahil 3 na ang COVID positive sa kanila

4.  PINAKAMATANDANG Obispo sa bansa, pumanaw na

‘ANG DETALYE NG MGA BALITA

-0-

LOCAL...

ISA PATAY, 14 SUGATAN matapos na mawalan ng preno ang iosang Isuzu Elf truck na meorng 15 kataong pasahero sa Alamada, North Cotabato.

Naganap ang aksidente alas dos kahapon sa Barangay Rangayen, Alamada, ayon kay Alamada town police deputy chief Liuetenant Rey Arnold Rodrigo.

Kinilala ni Rodrigo ang nasawi na si Feliz Baya, 54 taong gulang at taga Barangay Montay, Libungan, North Cotabato

Sa initial investigation, sinabi ni Rodrigo na nasa pababang bahagi ng highway ang truck nang mag-malfunction ang brake system nito.

Upang makaiwas na mahulog sa bangin, binangga na lang ng driver sa hill side ang sasakyan.

Pauwi sila ng BArangay Montay sa Alamada, North Cotabato nang maganap ang aksidente.

Nanawagn si Rodrigo sa lahat ng mga driver na tiyaking elektibo at gumagana ang brake system ng sasakyan upang makaiwas sa aksidente.

-0-0

Local………………..

SAMANTALA,

ANIM NA BAGONG KASO NG coronavirus ang naitala sa Soccsksargen region kagabi.

Dahil dito, meron na ngayong total 155 Covid-19 positive ang rehiyon, ayon sa DOH-12.

Sa anim, isa ang taga North Cotabato, isa ang taga Cotabato City, tig-dalawa ang Sultan Kudarat at Sarangani.

Maliban sa taga North Cotabato, lahat ng bagong kaso ay merong travel history sa Maynila.

SA ngayon, nangunguna pa rin ang South Cotabato sa may pinakamaraming kaso na 37 at sumunod ang Sarangani province na merong 35.

Pangatlo ang Sultan Kudarat na merong dalawamput siyam at pang apat ang North Cotabato na merong dalawamput apat.

Ang mga naka-recover sa rehiyon ay abot na sa 65, kabilang na si Shane Pinol, frontliner ng North Cotabato, na nakauwi na sa kanyang pamilya kahapon matapos ang halos isang buwang isolation.

-0-

Local…

SA BANGSAMORO REGION, abot na sa 402 ang kumpirmadong may COVID sa rehiyon at pito na ang nasawi, ayon sa Minsitry of Health.

Limang panibagong kaso ang naitala hanggang kagabi.

Lanao Sur at Marawi City pa rin ang nangunguna na meron na ngayong 160 cases at sumusunod ang Basilan at Lamitan City na merong 75.  Samantala, 36 na ang kaso sa Maguindanao.

Karamihan ng mga positive cases ay mga Locally Stranded Individual at returning OFWs.

Tuloy pa rin ang pagtanggap ng BARMM sa mga LSI at ROF kahit malaki ang risk o panganib na posibleng dala ng mga ito.

Sila ay mga BAgnsamoro at kailangan nila ng pagmamahal at pagkalinga sa panahon ngayon, ayon kay BARMM Interior Minister Naguib Sinarimbo.

-0-

Local………………..

IPINATUTUPAD NGAYON ANG modified lockdown sa isang barangay ng Pigcawayan, Norrth Cotabato dahil sa tatlong kaso ng Covid-19 positive doon.

Sinabi ni Barangay Bulucaon chairperson Mark John Montales na kailangan itong gawin upang maiwasan ang pagkalat ng sakit.

Ang hiling lang ni Montales sa kanyang mga ka-barangay ay sumunod sa mga alituntuning ipinatutupad ng local government.

Si Montales ay nakapanayam ng DXMS Radyo Bida ngayong umaga.

-0-

LOCAL

Ilulunsad ng Lokal na Pamahalaan ng bayan ng Sultan Kudarat sa lalawigan ng Maguindanao ang mga bagong Programa nito para sa mga mamamayan.

Sa panayam kay Mayor Shameem Mastura,kapalit ng lingguhang SALAM Barangay Program ang "Tuloy Ang Asenso,Sultan Kudarat" kung saan iikutin pa rin ng LGU ang 39 Barangays upang magsagawa  ng medical mission, libreng serbisyo at lectures sa Proper Health Protocol para makaiwas sa COVID 19.

Ayon pa sa Alkalde,palalakasin din nito ang Backyard gardening kung saan magbibigay ang LGU ng assorted vegetable seeds sa bawat Barangay upang pandagdag sa pagkain at income ngayong panahon ng pandemic.

-0-

Local………………..

Barangay secretary at isa pa, patay sa pamamaril sa Midsayap, North Cotabato kahapon.

Kinilala ng PNP ang nasawi na si barangay secretary Haron Ungad Melcano at si Ali Guiamalod, 47, magsasaka at taga Barangay Nabalawag, Midsayap.

Ang mga biktima, ayon sa PNP ay sakay gn motorsiklo nang pagdating sa barangay Nabalawag sila ay basta na lamang pinagbabaril.

Naniniwala ang PNP na rido ang dahilan ng pamamaril.

-0-

Local………………..

ISANG PILIPINA AT TAGA DAVAO CITY ang kabilang sa sampung finalist ng search for Women Building Peace Award na isinusulong ng United States Institute of Peace (USIP).

Si Irene Morada Santiago, isang peace negotiator, teacher, trainer, organizer at aktibo sa Mindanao peace process ay isa sa sampung babaeng peace advocate sa buong mundo na nakatakdang parangalan sa darating na Sept. 15.

Sa nakalipas na 40 taon, ibinuhos ni Santiago ang kanyang panahon sa pagsusulong ng kapayapaan at kapakanan ng mga kababaihan sa buong Mindanao at sa buong bansa.

Kasama ni Santigo ang iba pang mga finalists mula Colombia, Pakistan, Rwanda, Democratic Republic of Congo, Burundi, South Sudan, at Uganda.

-0-

LOCAL…

MGA BABAENG RICE FARMER, lumahok sa planting race ng MAFAR BARMM sa Sultan Mastura, Maguindanao

NILAHUKAN ng hindi lamang mga lalaki ngunit maging ng mga babaeng rice farmer ang isinagawang planting race ng Ministry of Agriculture, Fisheries and Agrarian Reform o MAFAR BARMM sa Barangay Tuka, Sultan Mastura, Maguindanao kahapon.

Ito ay bahagi ng Planting Festival sa 50 ektaryang Model Farm on In-bred Palay Production sa naturang lugar.

Sinabi ni MAFAR BARMM Operations Chief for Agriculture Engr. Ismail Guiamel na mahalaga ang naturang aktibidad upang ipakita sa mga magsasaka ang pagkakaiba ng 'transplanting' bilang farming method kumpara sa nakasanayan nilang direct seeding o "sabog".

-0-

-0-

NDBC News AM July 20 Headline : Kahandaan sa ikatlong bugso ng Sabayang Patak Kontra Polio na magsisimula ngayong araw, tiniyak ng city health office ng Koronadal Magiikot na naman muli sa mga bahay ang mga health workers sa Koronadal City para mamigay ng oral polio vaccine sa mga bata na nasa limang taong gulang pababa simula ngayong araw. Pero ayon kay Koronadal Acting City Health Officer Dr. Edito Vego may mga paghihigpit silang ipatutupad. Paliwanag ni Vego, ito ay dahil pa rin sa banta ng COVID-19. Ayon kay Vego mas maingat na ngayon sa child handling ang mga health worker. Obligado ang mga ito na sumuot ng personal protective equipment o PPE tulad ng face mask at glove bago humarap sa mga bata. Kinumpirma din ni Vego na hinihintay na lamang nila ang tugon ng Departmet of health sa kanilang hiling na pagkakaroon ng modified fixed post. Ang modified fixed post ay isang health facility kung saan maaring bakunahan kontra polio ang mga bata. Sinabi ni Vego na pagod na rin kasi sa pakikipaglaban sa COVID-19 ang mga health personnel ng Koronadal City. Dinagdag din nito na target ng city health office na mabukanahan sa ikatlong buso ng Sabayang Patak Kontra Polio o SPKP ang 95 percent na mga bata na nasa limang taong gulang pababa sa Koronadal. Voice Clip…Si Koronadal City Acting Health Officer Dr.Edito Vego Matatandaan na ang SPKP round 3 sa Mindanao na dapat sana ay isinagawa noong March 23 hanggang April 4 ay ipinagpaliban dahil sa COVID-19 pandemic. NDBC News AM July 20 Headline : Moratorium sa pagpapauwi ng mga locally stranded inviduals suportado ng local government ng General Santos City Hiniling ng lokal na pamahalaan ng General Santos City sa SOCCKSARGEN Regional Inter-Agency Task Force o RIATF ang moratorium o pagpapatigil muna ng pagpapauwi sa mga locally stranded inviduals o LSIs sa iba’t ibang bahagi ng rehiyon. Ayon kay Gensan City Administrator Arnel Zapatos, ito ay suportado ng mga local government unit o LGU at mga ahensya na myembro ng IATF. Paliwanag ni Zapatos layon ng suspension ng “Hatid Tulong “ program na mapaghandaan pang lalo ang pagdating ng mas maraming mga LSIs Sa pamamagitan kasi nito ayon kay Zapatos mabigyan ng sapat na panahon ang mga LGU na ma-decongest at ma-expand ang kanilang mga isolation at quarantine facilities. Iginiit ni Zapatos na kinukulang na kasi ngayon ng mga pasilidad para sa mga LSIs ang maraming mga LGU sa region 12. Sinabi din nito na sa Gensan lamang, mahigit dalawang daang mga mamamayan na karamihan ay mga LSIs ang sumasailalim ngayon sa 14-day quarantine. Ginagawa na ring temporaryong quarantine facilities ng Gensan LGU ang mga hotel, pension houses, at inns. Para mapunan ang kakulangan ng quarantine facilities, ayon kay Zapatos, pinalalawak na rin ang isolation centers sa mga barangay. Hiniling din ng lokal na pamahalaan sa mga hotel owners na magdagdag ng espasyo para sa mga returning LSIs at OFW. Habang ang Department of Public Works and Highways o DPWH naman ay nagbigay ng tatlong container van na pwedeng gawing quarantine facilities. NDBC News July 20 Headline : Corn production pinalalakas ng lokal na pamahalaan sa Koronadal City Sinanay ng lokal na pamahalaan sa corn production ang mga magsasaka sa Koronadal City. Layon nito na mapataas ang kanilang produksyon para makatulong sa pagkakaroon ng sapat na supply ng pagkain sa rehiyon. Itinuro sa mga participant ang pest at post-harvest management, soil classification, at corn leaf stages. Paliwanag ni City Economic Consultant at Resource speaker sa training na si Reynaldo Legaste, ang aktibidad ay hindi lamang hanggang sa pamimigay ng corn seedling. Mas mahalaga ayon kay Legaste na maturuan ang mga magsasaka ng mais ng panibagong mga tehnolohiya sa pagtatanim. Ito ay pinaglaanan ng local government ng 1.5 million pesos. Mula sa nasabing halaga abot sa 503 na mga corn farmer sa Koronadal ang tumanggap ng tig dalawang libong pisong . Ito ay para may pambili ng binhi at iba pang pangangailangan. Ang mga benepisyaryo ay regular naman na imomonitor ng City Agriculture office. Layon nito na matiyak na nagamit sa tama ang tulong na ipinagkaloob sa kanila ng city LGU. NDBC News AM July 20 Headline : Ahensya ng gobyerno at iba pang establisemento pinagmulta dahil sa paglabag sa COVID-19 contact tracing ng provincial government ng South Cotobato Nasampolan ng provincial government ng South Cotabato ang Bureau of Fire Protection at apat na mga establisemento sa Koronadal na sumuway sa contact tracing ordinance ng lalawigan. Ang mga ito ay pinagmulta mismo ni South Cotabato Governor Reynaldo Tamayo Jr. na nagsagawa ng surprise inspection sa mga ito. Ito ay bilang pagpapatupad sa contact tracing ordinance ng lalawigan. Ang mga lalabag dito ayon kay Tamayo ay pagmumultahin ng one thousand pesos sa unang offense at two thousand five hundred sa ikalawang offense . Habang ang mga lalabag naman sa ordinansa sa ikatlong offense ay pagmumulthin ng five thousand pesos o anim na buwan ng pagkakakulong o pareho depende sa desisyon ng korte. Layon ng COVID-19 contact tracing na mapabilis ang paghahanap sa mga nakasalamuha ng isang COVID-19 patient. Ito ay sa pamamagitan ng pagamit ng COVID-19 contact tracing card na isasailalim sa scanning tuwing papasok sa mga tanggapan at establisemento. Makukuha ito sa pamamagitan ng online o manual registration. DA 12 DA 12 : Mahigit walong libong rice farmers sa North Cotabato at Sultan Kudarat province nakinabang sa pinanysal na tulong ng DA 12 Natapos na ng Department of Agriculture 12 ang pag-release ng Financial Subsidy for Rice Farmers o FSRF sa rehiyon. Ito ay napakinabangan ng mahigit walong libong mga magsasaka. Tumanggap ang mga ito ng tig limang libong pisong pinansyal na tulong. Ang programa ay pinondohan ng DA ng mahigit 44 million pesos. Ang FSRF ay para lamang sa mga rice farmer sa North Cotabato at Sultan Kudarat. Paliwanag ng DA 12 ang nasabing mga lalawigan kasi ay nalakip sa listahan ng mga pinakamalaking rice producing provinces sa bansa. Nabatid na 4,914 sa nabigyan ng ayuda ay mga rice farmer sa North Cotabato at 4,073 naman sa Sultan Kudarat. Ang mga ito ay mayroong sakahan na hindi lagpas sa isang ektarya na naka-register sa Registry System for Basic Sectors in Agriculture. Ayon kay DA 12 Regional Executive Director Arlan Mangelen, kaagapay ng ahensya sa pamimigay ng ayuda ang Land Bank of the Philippines at mga local government unit. Umaasa din si Mangelen na makatutulong ang nasabing ayuda sa mga magsasaka na apektado rin ng COVID-19 pandemic.

-0-

local...

Ngayong ipinagbabawal pa rin ang face to face instruction sa lahat ng mga mag-aaral ngayong school year dahil sa COVID-19, kanya-kanyang diskarte na ang ginagawa ng Department of Education o DepEd lalo na ngayong nalalapit na ang pasukan.

Sa Kidapawan City Division, aprubado na ang partnership ng kagawaran sa DXND-Radyo Bida Kidapawan upang maabot ang lahat ng mag-aaral sa lungsod bilang radio based instruction na isa sa mga gagamiting modality.

Ayon kay Schools Division Superintendent Omar Obas, nangangailangan pa sila ng dagdag na transistor radio dahil may iilan pa rin na walang mga radyo sa kanilang mga bahay. Ipinaabot na rin ng City Division ang hiling ng karagdagang school supplies sa Provincial Government maging sa ilang opisyal dahil sa new normal ngayong pasukan sa gitna ng pandemya. Sinisimulan na rin ang pagreproduce ng mga gagamiting module at ipamimigay sa lahat ng mga mag-aaral.

Pinasalamatan din ni Obas ang Local Government Unit ng lungsod, Barangay Officials maging ang mga Non-Government Unit na bukas na tumulong para sa dekalidad na edukasyon.

=-0-

local...

Mahigpit ang paalala ng Magpet Municipal Tourism Office sa lahat ng mga pumupunta sa mga tanyag na destinasyon sa nasabing bayan sa kabila ng Coronavirus Disease o COVID-19 pandemic.

Sinabi sa Radyo BIDA ni Municipal Tourism Officer Karljone Tanaid, nasa 52 waterfalls ngayon ang nasa bayan pero labin-apat lamang ang mas pinupuntahan ng mga turista hindi lamang mula sa North Cotabato kundi sa iba pang lugar. Sa kabila ng COVID-19, may ilang tourist destinations na ang nagbukas matapos na ipinatupad ang Modified General Community Quarantine.

Pero dahil sa may iilan pa ring hindi sumusunod sa protocol tulad ng pag obserba sa physical distancing dahil sa dami ng tao ay pansamantala munang ipinasara ng LGU tulad na lamang ng Kapati, Kirundong at Pidlanan Falls na kung saan ay mas dinarayo ng maraming turista.

Isa din sa mga dahilan ay ang posibleng paglaganap ng African Swine Fever o ASF na posibleng dala ng mga turista. Samantala, aminado naman si Tanaid na bahagyang bumaba ang tourist arrival ng bayan simula noong lindol dahil sa landslide hanggang sa naabutan ng pandemya.

-0-

Umabot na sa dalawangput apat ang kaso ng Coronavirus Disease o COVID-19 sa Cotabato Province, batay sa pinakahuling tala ng Integrated Provincial Health Office ng probinsya hanggang kahapon.

Ito’y makaraang magpositibo sa swab testing ang dalawang Locally Stranded Individual o LSI na taga Pigcawayan at Carmen at isang senior citizen na taga Antipas.

Batay sa facebook post ni EOC Manager Board Member Philbert Malaluan, ang pandalawangput isang kaso na taga Pigcawayan ay isang lalaki na kasamahan ng panlabin isang pasyente sa Maynila at dumating probinsya noong June 27.

Patuloy na nakaquarantine ang pasyente sa LGU isolation facility ng Pigcawayan at nasa stable na ang kondisyon. Samantala ang panlabin-tatlong kaso naman ay isa ding LSI na isang 23 anyos na babae mula sa bayan ng Carmen.

Ang pasyente ay dumating sa probinsya noong July 09 sa pamamagitan ng Task Force Sagip program ng Cotabato Provincial Government at agad na inilipat sa isolation facility para sa kanyang quarantine period.

Habang hindi pa natatapos ang 14days ay nakitaan ng lagnat at ubo ang pasyente dahilan para sumailalim sa swab test pero statable na ang kanyang kondisyon ngayon. Kagabi, iniulat ang ika-dalawangput apat na kaso ng COVID-19 siya ay isang 60-anyos na babae at taga Antipas.

May travel history sa Ilo-Ilo ang pasyente at naconfine pa sa Arakan Valley District Hospital- Antipas noong July 3 dahil sa heart problem at inilipat sa Cotabato Regional Medical Center- Cotabato City nitong July 17 para sa dagdag pang medikasyon.

Sa ngayon, isinasagawa na ng IPHO ang contact tracing sa mga nakasalamuha ng tatlong pasyenteng nagpositibo sa COVID-19.

-0-

Aarangkada na simula ngayong araw ang Sabayang Patak Kontra Polio ng Department of Health o DOH sa buong rehiyon 12 sa kabila ng COVID-19 pandemic.

Sa Kidapawan City, target ng City Health Office na mabigyan ng bakuna o oral polio vaccine ang nasa 18, 101 na mga kabataang edad 0 hanggang 59months. Pinayuhan ang mga magulang na samantalahin na ang pagkakataon sa pagbibigay ng librenng polio vaccine sa kanilang mga anak na magtatapos hanggang sa August 02, 2020. Oral administration ang sistema ng pagbibigay ng OPV o ipapainom lamang sa mga bata at hindi sa pamamaraan ng pagtuturok.

Pinaka epektibo ang bakuna kontra polio kapag naibigay ito ng apat na beses sa mga bata sa loob ng 0-59 months old. Magbabahay-bahay ang vaccination team ng CHO sa lahat ng barangay upang magbigay ng bakuna. Pwede rin na pabakunahan ang mga bata sa mga barangay health stations, birthing homes at mga pribado at pampublikong ospital.

Paglilinaw din ng CHO na masusunod pa rin ang minimum health protocols sa pag-iwas sa COVID-19 habang ginagampanan ang kanilang trabaho. Ito na ang pangatlong round ng Sabayang Patak Kontra Polio na gagawin sa Kidapawan City.

Bahagi ito ng pinaigting na kampanya ng National Government matapos makapagtala ng kaso ng poliomyelitis ang bansa noong Setyembre 2019. Walang gamot ang polio at maaring magdulot ng pagkalumpo o kaya’y kamatayan sa mga bata. Ligtas ang bakuna ng polio at matagal na rin itong ginagamit bilang epektibong pamamamaraan kontra sa sakit.

-0-

Bilang bahagi parin ng paghahanda ng LGU Tulunan sa mga uuwing Locally Stranded Individuals o LSIs at Returning OFWs, magkakaroon ng Municipal Clustered Quarantine Facility o MCQF ang bayan para sa limang mga barangay nito.

Kabilang dito ang mga barangay ng New Panay, Tuburan, Nabundasan, Banayal at Lampagang. Ito ay kabila paman ng pagtutol ng ilang mga residente ng naturang mga barangay na itayo ang naturang quarantine facility dahil sa pangamba sa mga posibleng COVID-19 carrier mula sa mga uuwing LSI at ROF na magmumula sa mga high risk areas ng corona virus disease.

Kaugnay nito, nagsagawa ng dayalogo sa pagitan ng LGU, Municipal Health Office at mga residente ng limang mga barangay upang ipaunawa ang kahalagahan ng clustered quarantine facility lalo na ngayong patuloy pa rin ang programa ng Sagip Stranded.

Kaugnay nito, siniguro rin ng LGU at MHO na mahigpit na ipapatupad ang health protocols sa mga uuwing LSI at ROF. Sisimulan naman ngayong araw ang pagpapagawa ng nabanggit na clustered quarantine facility.

-0-

NATIONAL NEWS………………….

May inaasahang bawas sa presyo ng gasolina ngayong linggo ang mga motorista.

Tinatayang aabot sa 20 hanggang 40 centavos kada litro ang mababawas sa presyo ng gasolina.

Posible namang walang maging paggalaw sa presyo ng diesel.

Habang ang presyo naman ng kerosene ay maaring mayroong pagtaas ng nasa 10 haggang 20 centavos kada litro.

Ngayong araw iaanunsyo ng mga kumpanya ng langis ang eksaktong halaga ng ipatutupad nilang price adjustment na magiging epektibo bukas, araw ng Martes (July 21).

-0-

NATIONAL..

PUMANAW NA ANG TINAGURIANG pinakamatandang obispo sa bansa na si Retired Bishop Manuel Sobreviñas of Imus, Cavite.

Siya ay 96 taong gulang.

Si Sobreviñas ay binawian ng buhay sa Cardinal Santos Medical Center in San Juan City alas 12:45 ng hapon noong sabado dahil sa matagal nang sakit.

Siya ay na ordinahan bilang pari noong 1951 sa Maynila at naging obispo noong 1979.

Si Bishop Sobreviñas ay ngretiro bilang obispo noong 2001 sa edad na 77.

NDBC NATIONAL EXPRESS BALITA

* Nadagdagan pa nang mahigit 2,200 ang bilang ng tinamaan ng may COVID-19 sa Pilipinas. Sa report ng DOH kagabi, umaabot na sa 67,456 ang confirmed cases sa bansa. Sa nasabing bilang, 43,160 ang aktibong kaso.

* Pansamantalang isususpinde ang operasyon ng Department of Agriculture Central Office simula sa July 20 hanggang 24.  Ito ay para bigyang-daan ang disinfection sa lahat ng gusali at opisina sa loob ng DA Central compound.

* NAIS NI Senate President Pro Tempore Ralph Recto na “SANA ALL.”  Kung binigyan aniya ng increase o additional pay ang mga nurses, “SANA ALL” kasi meron ding iba pang health workers na katulad ng mga nurse ang bigat ng trabaho.  Nariyan ang medical technologists, dietitians and radiologists at iba pa.