NDBC BIDA BALITA (May 30, 2020)

NEWSCAST

7:00 AM

HEADLINES:

1. BARMM Region isasailalim na sa General Community Quarantine simula lunes.

2. Provincial IATF, ipinaliwanag ang umano’y hindi maayos na pasilidad sa holding area ng mga nastranded sa Provincial border sa Makilala, North Cotabato

3. Suspect sa Isulan At Davao bombing, napatay sa police operation sa Lambayong, Sultan Kudarat

4. Health workers na tinamaan ng COVID-19, umabot na sa 2,480 ayon sa DOH

ANG DETALYE NG MGA BALITA

Isasailalim na rin sa general community quarantine (GCQ) ang Bangsamoro Autonomous Region in Muslim Mindanao (BARMM) simula Hunyo 1.

Ayon kay Atty. Naguib Sinarimbo, tagapagsalita ng BARMM, bagama’t luluwagan na ang lockdown sa rehiyon ay mahigpit pa ring ipatutupad ang physical distancing, at dapat nakasuot ng face mask kung lalabas ng bahay at ugaliin ang regular na paghuhugas ng kamay.

Kasabay nito, nanawagan si Sinarimbo sa publiko na makipagtulungan sa pamahalaang panlalawigan dahil kailangan ito para sa pagbangon ng ekonomiya.

-0-

UMAABOT na sa 330 thousand pesos ang inihahandang pabuya ng City Government of Cotabato sa makakapagturo sa mga nasa likod ng pagbaril patay kay Secretary to the Mayor Anecito Boy Rasalan noong umaga ng lunes.

Ito ay matapos na magdagdag si Davao City Mayor Inday Sarah Duterte ng 30 thousand pesos sa unang 300 thousand pesos ng Lokal na Pamahalaan ng Cotabato.

Sa kasalukuyan ay hawak na ng kapulisan ang CCTV footage na posibleng makapagtuturo sa pumaslang Kay Rasalan

Ngayong araw ay ihahatid na sa kanyang huling hantungan si Rasalan.

-0-

Patay ang isang 38 anyos na motor parts store merchandiser habangg sugatan naman ang kapatid nito makaraang pagbabarilin ng di nakilalang mga suspek alas 5:30 ng hapon kahapon sa bayan ng Sultan Kudarat, Maguindanao.

Kinilala ni Sultan Kudarat Chief of Police, Police Major Julhamin Asdani ang namatay na si LAURENCE PELIAS GANDALLA na nagtamo ng Maraming sugat sa ibat ibang bahagi ng kanyang katawan habang isinugod naman sa ospital ang nakakatandang kapatid nito na si FELICIANO PELIAS GANDALLA.

Papauwi na umano ang mga biktima sa Barangay Magsaysay ng bayan ng Parang sakay ng minamanehong motorsiklo mula sa pinagtatrabahuan sa Cotabato City nang pagsapit nila sa Brgy. Dalumangcob ay binaril sila ng mga suspek na sakay din ng motorsiklo.

Nagpapatuloy pa ngayon ang isinasagawang imbestigasyon ng mga otoridad sa motibo ng pamamaril.

-0-

Arestado ang dalawang lalaking suspek sa isinagawang Drug buy bust operation na pinangunahan ni Police Station 4 Commander Police Captain Rashid Lincob alas kwatro ng hapon kahapon sa Rosary Hieghts-10, Cotabato City.

Kinilala ng pulisya ang mga suspek na sina POWEL YU at FRANCISCO NOR, mga nasa hustong gulang at pawang mga residente Cotabato City.

Base sa ulat, naaresto ang dalawa sa nabanggit na lugar matapos kumagat ang mga ito sa pain ng Pulis na nagkunwaring buyer.

Nakuha sa mga suspek ang isang maliit na pakete na naglalaman ng pinahihinalaang shabu at ang buy bust money na ginamit sa operasyon.

Nasa kustodiya na ng nabanggit na himpilan ng pulisya ang dalawa habang inihahanda na ang kasong isasampa laban sa kanila.

-0-

Pormal ng binuksan kahapon ang Isolation Facility ng bayan ng Sultan Kudarat, Maguindanao na matatagpuan sa Barangay Dalumangcob.

Sa pahayag ni Sultan Kudarat Mayor Shameem Mastura, abot sa 51 bed Capacity ang nasabing pasilidad at mahigit P 700,000.00 ang nagastos ng LGU. Fully furnished ang bawat kwarto at plano ding palagyan ng Television Set at Wifi upang may pag-abalahan ang mga COVID patients habang nagpapagaling ang mga ito.

Ayon pa sa Alkalde, mula sa Bayanihan fund ang ginamit sa pagpapagawa nito na dati umanong Multi-Purpose Building. May mga medical staff na ring na-asign upang i-monitor ang mga pasyente.

Sinabi rin ni Mayor Mastura, maliban sa taga Sultan Kudarat ay pwede rin umanong tumanggap ng pasyente mula sa ibang bayan na wala pang Covid 19 Center.

Dumalo sa opening sina IPHO Maguindanao Chief of Hospital Dr. Elizabeth Samama, Assistant Chief of Hospital Dr. Ariff Baguindali, BTA MP Sittie Shahara Bai Dimple Mastura at iba pang mga opisyales.

-0-

Abot na sa 22 mga barangay sa bayan ng Pigcawayan ang nabigyan ng ayudang bigas mula sa Provincial Government ng Cotabato.

Inaasahang magpapatuloy ito hanggang sa susunod na linggo upang makumpleto ang 40 mga barangay sa bayan.

Labis naman ang pasasalamat ni Mayor Jean Dino Roquero sa mga tao at grupo na nasa likod ng daily rice re-packing activity.

Ayon kay Mayor Roquero, hindi dito magtatapos ang ayuda na ibibigay ng ating pamahalaan sa mga mamamayan ng Pigcawayan dahil aniya’y magkakaroon pa ng susunod na round ang pamimigay ng tig sasampung kilong bigas sa bawat tahanan sa bayan na manggagaling naman sa LGU.

-0-

Provincial IATF, ipinaliwanag ang umano’y hindi maayos na pasilidad sa holding area ng mga nastranded sa Provincial border sa Makilala, North Cotabato

Binigyan linaw ng pamahalaang lokal ng Cotabato ang hinggil sa umano’y hindi nabibigyan ng maayos na tulugan ang bawat indibdiwal na nastranded sa Provincial Border particular sa Camp Aurora, Old Bulatukan Makilala, Cotabatao.

Ayon kay North Cotabato Governor Nancy Catamco, ito ay holding area lamang ng mga nagpupumilit na pumasok at hindi nakapag-register sa Task Force Sagip, kailangan kasi anya na ang bawat Local Government Unit na ang susundo sa kanila sa border control.

Ito’y makaraang marami na ang kumakalat na reklamo sa social media na ang ilan sa kanila ay naglalapag na lamang ng banig sa lupa dahil sa kakulangan ng espasyo sa Quarantine Facility.

Sinabi naman ni EOC Manager at Interagency Task Force on COVID-19 spokesperson Board Member Philbert Malaluan, nasa 110 lamang ka tao ang kayang ma-accommodate ng Quarantine Facility sa border checkpoint at ang ilan sa kanila ay hinihintay na lamang na masundo ng sasakyan ng kanilang LGU.

Ang kaso anya ng ilang mga stranded OFW na taga Libungan Cotabato na nagpost sa social media, nakipag-ugnayan anya agad noon ang Provincial Government sa LGU pero dahil sa gabi na ay hindi ito nasundo at kailangang magpalipas ng magdamag sa control point.

Ang General Rule kasi ng provincial government ngayon, ang bawat uuwing locally stranded individual ay hindi na kailangang i-solate sa Bulatukan sa halip diretso na sa mga isolation facility ng bawat bayan o lungsod.

Nilinaw din ni Malaluan na nabibigyan lahat ng pagkain at maayos na matutulugan tuwing gabi.

-0-

Dry run sa pagpapatupad ng Modular system sa mga mag-aaral, ilulunsad ng DepEd Kidapawan Division bago magsimula ang pasukan sa Agosto

Ngayong umiiral pa rin ang General Community Quarantine sa buong Cotabato Province at nariyan pa rin ang banta ng COVID-19, hindi pa pinahihintulutan ng National Government maging ng nasa lokal ang face to face instruction sa pagitan ng guro at mag-aaral ngayong pasukan.

Sa Kidapawan City, ayon kay Cotabato Schools Division Superintendent Omar Obas Modular system ang gagamiting main delivery mode para sa mga mag-aaral para ngayong school year mula Kindergarten hanggang Senior High School level.

Kaugnay nito, magsasagawa naman ng isang linggong Dry run sa pagpapatupad ng nasabing sistema ang City Division mula sa July 13 hanggang July 17, 2020 na inisyatiba ng Kidapawan Division.

Anya, layon nitong malaman kung ano ang mga positibo at negatibong epekto upang mabigyan ka-agad ng tugon bago ang pagpapatupad nito. Aminado din siyang medyo may kahirapan ang pagpaatupad ng bagong sistema ng kagawaran ng edukasyon dahil sa pandemya.

Lalo na ang mga nasa kindergarten pupils pero sinabi naman ni Obas ay kalimitang coloring o tracing modules pa lamang. Naghahanda na ang Kidapawan City Division para sa pasukan.

-0-

Philippine Grass Owl nahuli sa isang barangay sa Tulunan, Cotabato

Naiturn-over na sa Department of Environment and Natural Resources o DENR 3rd District Satellite Office sa bayan ng Matalam kahapon ang isang endangered Philippine Grass Owl na nakita ng isang residente sa Tulunan, North Cotabato.

Ayon sa ulat, nahuli ng residenteng si June Butil sa kanilang sakahan sa bandang Brgy Popoyan ng bayan ang nasabing ibon na tila ay nahihirapang maglakad at may pilay ang kanyang kanang pakpak at nanghihina na ito.

Sa taya ng mga otoridad, nasa dalawa hanggang tatlong buwan na ang nasabing ibon batay sa laki nito. Duda ng mga residente sa lugar, maaaring natamaan ito ng bato mula sa mga taong nanghuhuli ng mga ibon. Agad namang nalapatan ng paunang lunas ang natamong nitong pilay.

Dahil dito, nakatanggap naman ng isang sakong bigas at cash assistance ang nakahuling si Butil dahil sa pag-alaga sa naturang ibon. Ayon naman sa DENR, papakawalan din ang Philippine Grass Owl kung gumaling na ito at kung maaari na muling makalipad.

Ang Philippine Grass Owl ay endemic na sa bansang Pilipinas at makikita rin ito sa mga bansa gaya ng Australia, Bangladesh, China, Fiji, Hong Kong, India, Indonesia, Japan, Myanmar at iba.

-0-

Sa pagamutan na binawian ng buhay ang isang lalaki matapos pagbabarilin ng di pa nakilalang mga salarin bandang alas 5:00 ng hapon kahapon sa National Highway, Purok 4, Brgy. Manubuan, Matalam, Cotabato

Kinilala ng Matalam PNP ang biktima na siNasser Manial Matiagal, 34 years old, single, Unit Manager ng Center for Agriculture and Rural Development na naka-base sa Sharif Aguak, Maguindanao at residente ng Sitio Mateo, Barangay West Patadon, Matalam.

Ayob sa ulat ng PNP, habang minamaneho ni Matiagal ang national highway sa nabanggit na lugar sakay ng kanyang Honda XRM na kulay itim na may temporary license plate 101208 mula sa brgy Poblacion ng bayan nang pagsapit sa pinangyarihan ay bigla itong pinagbabaril ng suspek.

Agad namang tumakas ang gunman sa di matukoy na direksyon. Naisugod pa sa pagamutan ang biktima pero binawian din ito ng buhay. Natamo ng biktima ang dalawang tama ng bala sa kanyang kaliwang dibdib at bandang tiyan. Narekober naman sa crime scene ang apat na piraso ng fired cartridge cases ng kalibre .45 baril. Patuloy pa ngayon ang isinasagawang imbestigasyon ng Matalam PNP upang matukoy ang motibo mg pamamaslang.

-0-

Hypertension nangungunang sakit ng mga inmates sa loob ng Kidapawan City District Jail

Dahil sa init ng panahon tuwing summer season, ilang mga bilanggo ng Kidapawan City District Jail ang nakararanas ngayon ng hypertension.

Ayon kay Kidapawan District Jail Deputy Warden Senior Jail Officer 4 Josefino Cabacha Jr., maliban sa hypertension, may ilang mga inmates din ang nakararanas ng Upper Respiratory Tract Infection, skin diseases at tuberculosis.

Pinasiguro ng opisyal na tuloy-tuloy naman aniya ang gamutan sa mga presong may sakit lalo’t inilalagay sa hiwalay na selda ang mga bilanggong may nakakahawang karamdaman. Lahat din ng mga inmates sa loob ay pinasusuot ng face mask na nagmula sa City LGU at ilang dito ay galing sa mga donasyon.

Sa ngayon ayon kay Cabacha, mahirap ipatupad ang social distancing sa loob dahil siksikan ang mga inmates at hindi tugma ang bilang ng mga ito sa loob, sa dapat sana’y ideal capacity ng nabanggit na jail facility.

40 lamang ang kapasidad ng nasabing district jail pero sa ngayon nasa 67 ang nagsisisiksikan sa loob ng mga selda.

Samantala, ayon sa opisyal, may pitong mga inmates na rin ang nakalabas ng bilangguan matapos na iniutos ng Korte Suprema sa lahat ng mga jail facilities sa pamamagitan ng memorandum circular na maaari na palayain ang mga bilanggong may maliliit na kaso upang mabawasan ang siksikan sa loob dahil na rin sa banta ng COVID-19.

Nabatid na isinasagawa ang pandinig ng kanilang kaso ng mga Persons Deprived with Liberty o PDL sa pamamagitan ng teleconferencing. NDBC BIDA BALITA

-0-

Mahigit 800 stranded OFW na na-stranded sa Metro Manila dahil sa COVID-19 quarantine nakauwi na sa region 12 ayon sa OWWA

Abot na sa mahigt walong daang mga Overseas Filipino workers o OFW na na-stranded sa Metro Manila dahil sa coronavirus disease quarantine ang nakauwi sa region 12. Ito ay ayon kay Overseas Workers Welfare Administration o OWWA 12 Regional Director Marilou Sumalinog.

Sinabi ni Sumalinog na ang mga ito ay nakauwi sa rehiyon sa pamamagitan ng “Hatid Probinsya” Program ng pamahalaan. Mahigit animnaraan sa mga ito ay sumakay ng sweeper flights mula Maynila habang mahigit isang daan naman ang sumakay ng barko.

Ang mga returning OFW ay sinundo ng kanilang mga local government unit para sa 14-day quarantine protocol. Ayon kay Sumalinog, ang mga OFW na naka-quarantine ay marii ding minomonitor ng mga health worker.

Sa katunayan iba sa mga ito ay sumailalim na sa rapid diagnostic test para sa coronavirus disease 2019 o COVID-19 .

Dinagdag din ni Sumalinog na aasahan pa ang pagdating ng maraming mga stranded na OFW sa mga susunod na araw. Ito ay sa pamamagitan pa rin ng sweeper flights na inayos para sa kanila ng OWWA, Departmet of the Interior and Local Government o DILG, Local Government at Department of Transportation.

Sa South Cotabato naman sinabi ni Provincial Disaster Risk Reduction and Management Officer Rolly Aquino na may nakahanda nang mga isolation at quarantine facility para sa mga returning OFWs at locally stranded individuals o LSIs ang mga lokal na pamahalaan.

-0-

Gensan City Health Office pinagiingat ang kanilang mga mamamayan laban sa dengue fever ngayong papalapit na ang tagulan

Binalaan ng lokal na pamahalaan ng General Santos City ang mga mamamayan nito laban sa posibleng pagdami ng dengue cases. Bunsod ito ng iaasag pagdating ng tagulan sa mga susunod na lingo.

Ayon kay Gensan City Health Educator Rebecca Ocat, dapat na patuloy na maging alerto ang mga mamamayan at panatilihin ang mga precautionary measures.

Layon nito na mapigilan ang dengue outbreak sa nasabing lugar. Ang City Health Office ng Gensan ay nakapagtala ng ng 339 na kaso ng dengue mula January 1 hanggang May 27.

Apat sa mga ito ay binawian ng buhay. Ayon kay Ocat ang nasabig bilang ay mas mababa sa 449 dengue cases sa Gensan sa kaparehong panahon noong nakaraang tao kung kelan wala ring namatay dahil sa dengue.

Kabilang sa sampung mga barangay na may pinakaraming dengue cases ngayon sa Gensan ang Calumpang, Labangal, Lagao, Fatima, San Isidro, Apopong, Bula, Tambler, City Heights, at Sinawal.

Binigyan diin ni Ocat na unang depensa pa rin sa dengue ang regular na paglilinis sa mga lugar o anumang bagay na maaring pamugaran ng mga lamok na nagdadala ng nito. Kaya panawagan nito sa mga mamamayan ng Gensan ugaliin ang paglilinis sa paligid kasabay din ng pagsunod sa community quarantine measures sa COVID-19.

Nanawagan din ito sa mga mamamayan na may mataas na lagnat, matinding pananakit ng ulo, na magpakosulta sa pinakamalapit na rural health unit para sa posibleng dengue infection.

-0-

45 mga dating rebeldeng IP sa South Cotabato makikinabang sa technical-vocational training ng TESDA 12.

Sasailalim sa technical-vocational o tech-voc training ng Technical Education and Skills Development Authority o TESDA ang apatnaput limang mga rebel returnees sa South Cotabato. Ang mga ito ay pawang mga myembro ng indigenous peoples o IP na sumuko sa Barangay Ned, Lake Sebu noong mga unang lingo ng Mayo.

Ito ay ayon kay TESDA 12 Regional Director Rafael Abrogar II. Ayon kay Abrogar sa ngayon ay inaayos na nila ang enrollment ng dating mga rebelde sa mga programa ng TESDA at iba pang ahensya ng pamahalaan.

Sinabi ni Abrogar na layon nito na mabigyan ng mas magandang pagkakataon na makapaghanap buhay ang mga rebel returnee. Ito ay bilang suporta na rin sa programa ng pamahalaan para sa kanila na Enhanced Comprehensive Local Integration Program o E-Clip.

Ayon kay Abrogar ang tech-voc training ay naayon din sa livelihood assistance at training para sa dating mga rebelde ng iba pang ahensya ng gobyerno. Matatandaan na bago ito, 25 mga dating myembro ng New Peoples’ Army o NPA sa Ned, Lake Sebu ang nagtapos at nabigyan ng TESDA 12ng national certificate sa Electrical Insatallation and Maintenance o NC II.

-0-

Containerized Covid-19 testing laboratory dumating na sa General Santos City

Unti unti nang natutupad ang isinusulong ng lokal na pamahalan ng General Santos City na pagkakaroon ng Coronavirus disease 2019 o COVID-19 testing laboratory. Kasunod ito ng pagdating kahapon ng containerized biosafety level 2 laboratory sa lungsod.

Ayon kay Dr. Jorge P. Royeca Hospital o DJPRH Chief of Hospital Dr. Ryan Aplicador, kapag nailagay na sa nasabing government hospital ang nasabing pasilidad, agad itong sasailalim muli sa assessment ng Department of Health o DOH.

Paghahanda na rin nila ayon kay Aplicador sa ikaapat na stage ng accreditation process. Ito ayon kay Aplicador ang trial testing at calibration kasama ng Research Institute for Tropical Medicine o RITM. Nabatid na ang 15 million pesos na testing laboratory ay binuo ng isang Cebu-based company.

Ang lokal na pamahalaan ng Gensan ay naglaan naman ng 19 million pesos para pambili ng mga gamot, laboratory supplies at iba pang pangangailangan. Ayon kay Gensan Mayor Ronnel Rivera tutulong si National Policy on Covid-19 Chief Implementer Secretary Carlito Galvez sa approval ng operation ng nasabing pasilidad.

Sa region 12 unang nagkaroon ng COVID-19 testing laboratory ang Cotabato Regional Medical Center o CRMC sa Cotabato City.

Inaasahan naman na mabubuksan na sa susunod na lingo ang COVID-19 testing laboratory sa Dr. Arturo P. Pinggoy Medical Center o DAPPMC sa Koronadal. Ito ay ayon naman kay South Cotabato Governor Reynaldo Tamayo Jr.

-0-

Deped Schools Division Superintendent ng South Cotabato may panawagan sa mga estudyante kaugnay sa pagsisimula ng enrollment sa Lunes

Magpa-enroll o magaral na lamang sa kanila mismong lugar. Ito ag panawagan sa mga estudyante at kanilang mga magulang ni Deped South Cotabato Schools Division Superintendent Ruth Estacio sanhi ng banta pa rin sa COVID-19.

Ayon kay Estacio, maramig mga estudyante sa Koronadal National Comprehensive High School sa Koronadal ang mula pa sa karatig bayan.

Ito ayon kay Estacio ang lumabas sa kanilag assessment.

Nananwagan din si Estacio sa mga guro at school principal na pagbutihin pa ang pagtuturo at pagandahin ang kanilang mga paaralan. Sinabi ito ni Estacio, kaugnay sa pagsisimula ng enrollment sa June 1.

Nilinaw din ni Estacio na hindi naman kailangan na pumunta sa mga eskwelahan ang mga estudyante o kanilang mga magulang para mag-enroll dahil maari itong gawin online.

Ayon kay Estacio, automatic na ring enrolled ang mga dati nang mga estudyante. Ito ay bukod pa sa early enrollment na isinagawa ng Deped noong Enero.

-0-

NATIONAL NEWS………………….

Iniulat ng Department of Health (DOH) na 28 ang panibagong healthcare workers na nagpositibo sa COVID-19 sa Pilipinas.

Sa virtual presser, sinabi ni Health Undersecretary Maria Rosario Vergiere na umakyat na sa 2,480 ang bilang ng medical workers na tinamaan ng nakakahawang sakit hanggang May 28.

Sa nasabing bilang, 1,221 ang aktibong kaso kung saan 273 ang asymptomatic, 946 ang mild cases at 2 ang severe.

Narito ang naitalang kaso sa mga sumusunod na health worker:

– Physician o doktor – 695

– Nurse – 905

– Nursing Assistant – 155

– Medical Technologist – 93

– Radiologic Technologist – 46

Nasa 308 namang non-medical staff ang naapektuhan ng nakakahawang sakit.

1,228 naman ang mga naka-recover na health worker sa nakakahawang sakit hanggang May 28.

Sinabi ni Vergeire na paunti na nang paunti ang bilang ng napapaulat na health workers na tinatamaan ng COVID-19.

Dagdag nito, nananatili pa rin sa 31 ang mga pumanaw na medical worker bunsod ng COVID-19.

-0-

Pinababantayan ni Sen. Imee Marcos sa pamahalaan ang presyo ng laptop, tablet, pocket wifi, cell phone, personal computer at iba pang electronic device ngayong naghahanda na sa online learning ang mga paaralan sa pagbubukas ng eskwela sa Agosto.

Sinabi ni Marcos na maraming mag-aaral ang posibleng maiwan o tuluyang hindi makapasok sa sinasabing virual o online learning na siyang ipapatupad ngayong pasukan.

Ito ay dahil na rin sa kakapusan ng budget para sa nasabing online learning na isinusulong ng Department of Education (DepEd).

Kaya giit ng senadora, kung sobra-sobra umano sa mahal ang mga gadget ay paano pa makakayanang bumili ng mga magulang kaya dapat na ibaba ang presyo ng mga mobile at electronic device na gagamitin ng mga estudyante.

Panawagan ni Marcos, dapat tulungan ng gobyerno ang mga magulang at bantayan ang mga tiwaling negosyante na huwag samantalahin ang mataas na demand ng mobile at electronic device tulad ng laptop, table, pocket wifi, cell phone at personal computer lalo na ngayong panahon ng COVID-19 dahil sa may kaukulang parusang nakatakda sa sobrang pagpapatong ng presyo sa kanilang paninda.

Nanawagan din siya sa mga negosyante na mag-alok ng mga pautang sa mga estudyanteng kapos sa kanilang budget at hikayating bumili ng mga second hand mobile at electronic device.