NDBC BIDA BALITA (April 19, 2023)

HEADLINES

1   PNP, may persons of interest na maaring nasa likod ng pambobomba sa Husky double decker bus; mga suspect Dawlah Islamiya o BIFF

2   TERMINAL TO TERMINAL na biyahe, hiling ng PNP sa mga bus companies kasunod ng Husky bus bombing; pagtugis sa mga suspect, tuloy kahit saan

3   TATLONG DRUG PEDDLER, huli sa Libungan, North Cotabato; higit P300 halaga ng shabu nakumpiska sa mga suspect na taga Maguindanao Sur

4   POLICE na nambugbog ng kasintahan sa Kidapawan, nagpiyansa, nakalaya, inilipat sa PNP Regional Holding Center sa GenSan

5   HILING NA OVERTIME PAY ng Cotabato City contractural at job order employees, pinare-review ng Sangguniang Panglungsod

6   GOVERNMENT programs para sa dating rebelde, dahilan ng pagbaba ng insurgency cases sa South Cotabato, ayon sa PDRRMO

7   DATING FOREIGN AFFAIRS Secretary Albert del Rosario, pumanaw na.

SA ATING PAMBUNGAD NA BALITA…

LOCAL…

TATLO katao ang sinasabing posibleng may kagagawan ng pagsabog ng IED sa double decker bus ng Husky Tours nitong Lunes sa Isulan, Sultan Kudarat.

Sinabi ni Isulan municipal police station officer in charge Lt. Colonel Richelu Alucilja na ito ang ito ay kanbilang itinuturing na persons of interest sa pangyayari.

Tumanggi siyang magbigay ng dagdag na detalye maliban sa pagsasabing tuloy ang kanilang case build-up.

Sinabi ni Sultan Kudarat provincial police director Colonel Christopher Bermudez na bukod sa sumabog na IED sa first floor the bus ay may isa pang IED ang nadiskubre sa second floor na hindi napasabog ng mga suspect.

Ito ay secondary bomb na nakapaloob sa isang tinapay at iniwan sa ilalim ng upuan.

Nangako si Bermudez, na siyang namumuno ng Special Investigation Task Group provincial level, na di sila titigil hanggat hindi mapanagot ang mga may sala.

SAMANTALA, sinabi ng Army na posibleng kagagawan ng Dawlah Islamiya ang bus bombing dahil ang ginamit na improvised bomb ay kilalang gamit ng teroristang grupo.

Nakarecover ang mga bomb experts ng bahagi ng blasting caps, cut concrete nails, wasak na 9 volts battery and sirang circuit board.

-0-

Local..

POINT to point na byahe, hiniling ng PNP sa mga bus company kasunod ng bus bombing incident sa Isulan

Magsakay lang ng mga pasahero sa mga itinalagang lugar.

Ito ang hiling sa mga kompanya ng bus ni Sultan Kudarat PNP Provincial Director Col. Christopher Bermudez.

Ayon kay Bermudez mas madali kasing makilala ang mga pumapasok at bumababa sa mga bus na point to point ang byahe.

Tiniyak din ng nasabing police official ang pagpapalakas ng police visibility lalo na sa mga vital installation sa lalawigan.

Nanawagan din si Bermudez sa mga mamamayan ng Sultan Kudarat nang tulong para sa ikadarakip ang mga  suspek sa Isulan bus bombing.

Sinabi ito ni Bermudez kasunod ng pagpasabog sa husky bus sa terminal ng Isulan na ikinasugat ng pito katao kamakalawa.

Kaugnay nito, nagsagawa na rin ng assessment sa mga sugatan sa Isulan bus bombing na bibigyan nila ng ayuda ang DSWD 12.

Unang nakatanggap kahapon ng P3,000 mula sa Assistance to Individuals in Crisis Situation o AICS ng ahensya si Edgar Cochico, 57 anyos ng Malabang, Lanao del Sur.

-0-

LOCAL…

Bumaba sa mga bundok ang dating mga rebelde sa South matapos maramdaman ang mga programa ng gobyerno para sa kanila.

Kabilang sa mga ito ang libreng edukasyon, hospitalization, serbisyo tulad ng tubig at kabuhayan na na-aayon sa kanilang mga pangangailangan.

Ito ay ayon kay South Cotabato Provincial Disaster Risk Reduction and Management Office OIC Rolly Aquino.

Ayon pa kay Aquino nakatulong din sa pagsuko ng dating mga rebelde ang pagtutulungan ng mga ahensya ng gobyerno at interbensyon ng national government.

Dahil dito ayon kay Aquino bumaba ang mga insidente ng insurhensya sa lalawigan .

Matatandaan na sunod sunod ang pagsuko ng mga rebelde sa South Cotabato simula pa noong 2019.

-0-

LOCAL…

Pinalalakas ngayon ng provincial population office ng South Cotabato ang pagpapatupad ng kanilang data base program.

Layon nito na mas matutukan pa ang mga dapat gawin para maresolba ang problema sa patuloy na pagdami ng mga kaso ng teenage pregnancy lalo na sa mga prayoridad na mga lugar.

Ito ay ayon kay OIC Provincial Population Officer Melanie Chiva.

Sa pamamagitan ng field health information system makikita ang mga datus sa teenage pregnancy at mga kailangan sa family planning.

Malalaman din dito kung anong barangay ang hindi gaanong gumagamit ng contraceptives at may mas maraming mga kabataang nabubuntis.

Layon nito na mas maituro sa mga mamamayan sa nasabing mga lugar ang responsableng pagpaplano ng pamilya.

Base sa datus ng provincial population office may pinakamaraming minor na nabubuntis ang Tboli, NA sinundan ng Polomolok, at Koronadal city.

Ikinaalarma din ng PPO ang pagdami ng mga batang nabubuntis sa mga edad pa lang na sampu hanggang labinisang  taon na bumbuo na higit sa 10 percent na mga  buntis na kabataan sa lalawigan.

-0-

LOCAL…

Protektado ng Wildlife Resources and Conservation Act ang wildlife tulad ng hornbill na nailigtas sa Lake Sebu, South Cotabato.

Ito ang paalala sa publiko ni Community Environment and Natural Resources Officer Larry Curias.

Ayon kay Curias ang nanghihingay Roufous Hornbill na mas kilala sa tawag na Kalaw ay kanila nang nai-turn over Conservation and Development Division ng DENR 12 para magamot.

Ipinunto pa ni Curias na ang nasabing ibon ay kabilang sa mga threatened species o pinangangambahang malapit nang mawala.

Ayon kay Curias dahilan ng unti-unting pagbaba ng populasyon ng mga Kalaw ang pagsira sa kanilang mga tirahan, hunting at poaching, at iligal na pagbebenta sa mga ito.

Kaya hiling nito sa publiko, isumbong sa pinakamalapit na DENR office ang sinumang nagaalaga nito na walang permit.

Ang pagpatay, paghuli, pagbebenta at transportasyon ng mga Kalaw ay paglabag sa Wildlife Resources and Conservation Act.

-0-

LOCAL…

Buhayin muli ang produksyon ng onion na mas kilalang Sibuyas Bombay sa SOCCKSARGEN lalo na sa barangay San Jose sa General Santos City.

Ito ang hiling ni Agricultral Training Institute o ATI 12 Center Director Abdul Daya-an sa mga participant sa Technology Updating on Onion Production and Management training na kanilang pinangunahan.

Ang training na ginagawa ngayon General Santos City ay nilakuhan ng may 21 mga onion farmers.

Itinuro naman ni Ramgo Research Coordinator Glademer Amoncio sa mga participant sa training ang Cultural Practices and Management of Onion, Pest and Diseases Management, Harvesting and PostHarvest Practices.

Katuwang ng ATI 12 sa pagsasanay sa mga onion farmers ang Agriculture Office ng General Santos City.

-0-

LOCAL…

POLICE na nambugbog ng kasintahan sa Kidapawan, nakapagpiyansa at nakalaya, ngayon nasa PNP Regional Holding Center sa Gen. Santos City (Cherry)

Temporyong nakalaya mula sa custodial facility si Police Corporal Loiue Lumancas na suspect sa pambubogbog ng kanyang ka live-in partner sa Kidapawan City.

Sinabi ni PNP Chief Police Lt. Col Peter Pinalgan Jr., na-endorse na ang police sa Regional Holding Center at limitado lamang ang kanyang galaw na strictly monitored rin ng kasamahang pulis.

Kahit na nakalaya dahil nakabayad ng 72,000 bail bond, patuloy pang gugulong ang kanyang kaso at pinag-aaralan na maaring madagdagan ang kakaharapi matapos na masubmit ang lahat ng ebidensiya at testigo sa kaso.

Sa araw ng kanyang pagkakulong, epektibo rin na wala na itong natanggap na sahod bilang pulis dahil suspendido muna ito sa serbisyo.

-0-

LOCAL…

Napaso na ang pagfile ng 2022 Income Tax Return ng taxpayers sa Bureau of Internal Revenue o BIR- Kidapawan City.

Kasali na anya rito sinabi ni BIR Revenue Officer 3 Joefry EdriK Mojada, ang mga social media related organizations o online sellers katulad ng facebook, tiktok at youtube.

Tinukoy nito ang online sellers na may income ng abot sa 250,000 and above, nirerequire na rin anya ng sila ng ibat-ibang platforms na magparehistro kung simula ng ma-monetize.

Mula sa bata o matanda na may income ng abot sa 250,000 pesos na social media influcers.

Maaring kasi mahaharap sa kasong tax evasion ang hindi makapag-file lalo na kung mapapatunayang intensyong hindi talaga magbabayad, tiyak na mabigat na kaso.

Dadaan naman anya sa due process bago ang pagsampa.

-0-

LOCAL…

Kaliwa’t kanan na ang ginagawang paghahanda ng Department of Education Kidapawan City Division para sa nalalapit na Soccksargen Regional Athletic Association o SRAA Meet sa lungsod.

Ayon kay Kidapawan City Division Superintendent Dr. Natividad Ocon, out of 100 percent nasa 90 percent ng handa ang kagawaran para sa nalalapit na aktibidad sa susunod na linggo.

Ang natitirang porsyento anya ay minimal nalang at aasahang matatapos na rin bago ang takdang panahon.

Kabuuang 13 schools na rin ang gagamitin bilang quarters ng abot sa 6,000 na mga delagado.

Sa kanilang meeting din kasama ang PNP sa usaping seguridad, tiniyak na magiging ligtas ang lahat ng mga mag-aaral hanggang sa matapos ang aktibidad lalo na matapos ang naiulat na pamomomba sa kalapit na lugar.

Narito ang ilan lang sa mga naging laman ng meeting kamakailan.

-0-

LOCAL..

MAY 13 elected government officials ang nabiktima ng karahasan sa buong BARMM mula Enero.

BATAY ITO sa ulat ng Police Regional Office Bangsamoro Autonomous Region o PRO BAR kung saan pinakahuli ay ang pamamaslang kay Datu Salibo town councilor Demson Silongan ng Maguindanao del Sur.

Sa nasabing bilang, pitong kaso ng karahasan ay naitala sa mga probinsya ng Maguindanao del Sur at del Norte, dalawa sa Lanao del Sur habang tig-iisa naman sa Basilan, Sulu, Tawi-tawi at Cotabato City.

Sa kabuuang bilang, anim dito ay maituturing nang crime cleared dahil may mga nasampahan ng mga suspek. Isa naman ang nasa kategoryang “crime solved” o may nahuli nang suspek.

Nananatiling under investigation ang anim pang insidente ng karahasan laban sa mga elected official.

Binuo na rin ng PRO BAR ang Special Task Force kung saan magkakaroon ng investigating body na tututok sa mga elected government officials na biktima ng anumang uri ng krimen.

Samantala, kahapon binuo naman ng regional police sa BARMM ang Special Investigation Task Group o SITG Silongan upang tutukan ang pagpatay kay Councilor Silongan.

Pangungunahan ni PRO BAR Director Brig. Gen. Allan Nobleza ang SITG.

Nagpalabas na rin ng kautusan si Gen. Nobleza sa mga unit commanders na palakasin pa ang kanilang law enforcement efforts at ipatupad ang mga security measures bilang paghahanda sa Barangay at Sangguniang Kabataan o SK elections.

-0-

Local…

TATLONG DRUG PEDDLER HULI SA LIBUNGAN, North Cotabato matapos ang anti-drug operation ng Alamada PNP.

ABOT SA P330,000 na halaga ng hinihinalang shabu ang nasabat ng PNP raiding operatives sa drug buy bust operation pasado alas 9:00 ng umaga kahapon sa Brgy, Gumaga, Libungan.

Kinilala ni Alamada town police chief Major Bernard Abarquez ang tatlong nahuli na sina Salahudin Usop Abpi, 27 taong gulang, Mohammad Haron Mangumpig, 30-taong gulang, Ebarhim Usop Kusain, na lahat ay taga  Brgy. Maganoy, Mamasapano, Maguindanao del Sur.

Agad na inaresto ang tatlo matapos silang magbenta ng shabu sa isang pulis na nagpanggap na buyer.

Sa Alamada sana gagawin ang bentahan ng shabu pero inilipat ng mga suspek ang lugar ng transaksyon sa national highway ng Libungan.

Katuwang ng Alamada PNP sa operasyon ang Police Provincial Drug Enforcement Unit kung saan nakuha sa mga suspek ang dalawang malalaking sachet ng shabu.

Kulong na ngayon ang mga suspek sa custodial facility ng Alamada PNP ang natakdang sampahan ng kasong may kinalaman sa illegal drugs.

-0-

LOCAL…

APAT NA TAGA KIDAPAWAN, kabilang sa 14 na bagong kaso ng COVID 19 infections na naitala ng Dept of Health 12.

Tatlo naman ang mula sa Tacurong City.

May siyam na gumaling at isang taga Gen. Santos Ctiy ang nadagdag sa listahan ng mga namatay dahil sa COVID-19 complications.

SA BARMM, walang naitalang bagong kaso at nananatili sa 81 ang mga pasyenteng nasa ospital at isolation facilities.

-0-

"Post holy week" pa rin ang isang nakikitang rason ng Kidapawan City Health na rason sa pagdoble at pag-akyat ng kaso ng COVID-19 sa lungsod.

Ang lungsod ay may 21 aktibong kaso ng sakit na nasa sampu lang bago ang semana santa.

Nabatid ito'y may kahalintulad na rason ng surge sa Davao City at iba pang bahagi ng bansa dahil sa mga aktibidad at bakasyon sa Holy week kung saan karamihan ay hindi na inoobserba ang ilang health protocols.

Sa kabila nito ay kumpyansa naman ang City Health na manageable ang datus at hindi makakaapekto sa paghahanda sa nalalapit na SOCCSKSARGEN REGIONAL ATHLETIC ASSOCIATION (SRAA) MEET na isa sa mga pinakamalaking event sa rehiyon.

Ayon kay Dr, Nadine Paalan, siyang Assistant City Health Officer karamihan sa mga nagkasakit ay asymptomatic habang halos naman sa may sintomas ng sakit ay ang mga hindi bakunado ng primary dose at maging hindi kumpleto ang booster dose.

Kaya naman patuloy pa rin ang mas pinaigting nilang kampanya sa pagpapabakuna na siyang lalo na ang pagpapabooster na may mababang pang naitatalang nagpapabakuna.

Sa kabila ng kanilang kahandaan sa mga aktibidad sa darating na mga Linggo ay marapat lang din aniyang hindi ibaba ang kumpyansa dahil hindi pa natatapos ang COVID-19 pandemic at may mga bagong variants pang naitatala.

-0-

Local…

OVERTIME pay claim ng ilang Cotabato City LGU employees, pinabubusisi ng Sanggunian Panglungsod dahil sa hinalang may iregularidad

Ibinalik ng SanggunianG PANGLUNGSOD sa local Finance Committee at kay City Mayor Bruce Matabalao ang hiling na overtime PAY CLAIM ng mga Contract of Service at Job Order EmployeeS ng LGU para muling pag-aralan.

Nauna na kasing humiling ng resolusyon sa SP noong December 2022 ang ilang department head na payagan ang nasabing mga empleyado na mag-overtime hanggang nitong February 2023.

Sa Committee report ni SP Committee on Finance Chair Hyunin Abu, lumabas na hindi sakop ng Joint Circular number 1, ng Civil Service Commission, DBM at COA na tumanggap ng overtime PAY ang mga J.O. at Contract of Service Employees tulad ng mga regular o plantilla positions.

Nakasaad din ito sa kanilang pinirmahang kontrata sa LGU. Nakasanayan na kasi ng ilang mga department head ng LGU ang ganitong kalakaran kaya minabuting itama ito ng Sanggunian.

Karamihan sa request na overtime pay ay mula sa office of the treasurer, accounting, general services and maintenance, license inspection services at market OPERATION sa ilalim ng City Mayor's Office.

Sinabi ni Councilor Hyunin Abu, hindi nila hinahadlangan ang anumang karapatan ng mga empleyado pero nais lang nilang itama at idaan sa tamang proseso at sundin ang mga panuntunan.

-0-

Local..

TINANGGIHAN NG Court of Appeals (CA) ang hirit ni dating Autonomous Region in Muslim Mindanao governor Zaldy Ampatuan na maalis siya sa New Bilibid Prison (NBP) at mailipat sa ospital.

Nakasaad sa desisyon ng CA Former 17th division na ang lahat ng isyu na inilahad sa Motion for Reconsideration ni Ampatuan ay luma na dahil natalakay na ito sa nauna niyang petisyon.

Dahil dito, wala nang basehan upang muling ikonsidera ng korte ang naging desisyon nito na hindi pagbigyan na mailipat sa medical facility si Ampatuan.

Noong kasagsagan ng COVID pandemic, hiniling ni Ampatuan kay Quezon City Regional Trial Court Branch 221 Judge Jocelyn Solis-Reyes na mailipat siya sa ospital dahil madali siyang mahawaan ng COVID bunga ng kanyang maraming sakit.

Ayon sa kampo ni Ampatuan, tatlong beses nang na-stroke ang dating gobernador bukod pa sa pagkakaroon ng hypertension, diabetes mellitus at chronic atrial fibrillation kung kaya may posibilidad na madali siyang mahawaan ng COVID.

-0-

Local

NAIS NI Cotabato City Vice Mayor Johari 'Butch' Abu ng ibayong paliwanag kung ano ang mangyayari sa Cotabato City kapag nilisan na ng BARMM at ilipat ang regional center sa Parang, Maguindanao Norte tulad ng nakasaad sa panukala sa BTA.

Aniya, malungkot ang naranasan sa ekonomiya ng Cotabato City nang alisin ang regional government center ng Region 12 at inilipat sa Koronadal City.

Sa ngayon, Cotabato City ang provisional seat ng BARMM at balak ng regional government na ilipat ang regional center sa Parang.