NDBC BIDA BALITA (Jan. 11, 2020)

NEWSCAST

7:00 AM

HEADLINES:

1. COA-BARMM AUDITOR at barangay kagawad, magkahiwalay na binaril sa Cotabato city.

2. MILITAR, nakataas ang alerto dahil sa posibleng paghihigante ng NPA matapos ang nangyaring bakbakan sa Matalam, North Cotabato

3. PRIVATE employees sa region 12, mayroon umanong aasahang umento sa sahod, ayon sa Regional Tripartite Wages and Productivity Board

4. VOTERS’ registration, bubuksang muli ng COMELEC sa January 20

ANG DETALYE NG MGA BALITA

DEAD ON ARRIVAL sa ospital ang isa sa mga auditor ng Commission on Audit o COA-BARMM matapos barilin ng hindi pa nakikilalang suspek sa Cotabato city mag-aalas dose ng tanghali kahapon.

Sa inisyal na report ng City PNP, nakilala ang nasawing biktima na si Guiaria Bagundang Akmad, 60 anyos, taga Krislamville, Brgy. Rosary Heights 6 ng lungsod.

Kalalabas lamang umano ng biktima sa City Mall sakay ng kulay puting pickup-type vehicle na minamaneho umano ng kanyang mister nang pagbabarilin sila ng motorcycle-riding suspects gamit ang cal. 45 pistol sa bahagi ng Avelina Street, Brgy. Rosary Heights 7

Nagtamo ng multiple gunshot wounds si Akmad na naging sanhi ng kanyang pagkamatay. Habang nasa ligtas namang kondisyon ang mister nito.

Samantala, mariin namang kinondena ni Maguindanao 2nd District Cong. Toto Mangudadatu ang pagbaril at pagpatay kay COA-BARMM Auditor Guiaria Bagundang Akmad.

Ayon kay Mangudadatu, si Akmad ay itinalaga bilang auditor ng Maguindanao province at kilala niya bilang isang maprinsipyo at may integridad na kawani ng pamahalaan.

Umaasa naman ang kongresista na mabibigyan ng hustisya ang pagkamatay ni Akmad at mapaparusahan ang mga responsable sa krimen.

-0-

SUGATAN naman ang isang barangay kagawad sa Cotabato city matapos din siyang barilin pasado alas syete kagabi.

Nakilala ang biktima na si Khadaffy Macapendeg, 40 anyos, kagawad ng barangay Rosary Heights 8 ng lungsod.

Sa report ng pulisya, papasok sana sa loob ng barangay hall ang biktima nang barilin siya ng dalawang mga lalaking nagkunwaring may irereklamo sa barangay.

Nagtamo ng dalawang mga tama ng bala sa tiyan si Macapendeg mula sa cal. 9mm pistol at ngayon ay patuloy na ginagamot sa ospital.

Mabilis namang tumakas ang mga suspek sakay ng motorsiklo matapos gawin ang krimen.

Ang pamamaril kay Macapendeg ay nangyari ilang oras lamang matapos na mabaril at mapatay ang isa sa mga auditor ng COA BARMM.

Sa record ng City PNP, ito na ang ikatlong kaso ng pamamaril sa taong ito.

-0-

PINANGUNAHAN ni P. Duterte ang ceremonial distribution ng agricultural assistance sa mga magsasaka ng Pigcawayan, North Cotabato kahapon.

Umaabot sa mahigit 58 million pesos ang halaga ng mga farm inputs at machineries ang ipinamahagi sa mga farmer-cooperative and associations sa bayan.

Namigay din ang pangulo ng tig limang libong piso sa nasa isang daang mga magsasaka sa Libungan, Cotabato.

Kasama ng pangulo sa kanyang pagbisita sa bayan sina Agriculture Secretary William Dar, Sen. Bong Go, Mindanao Development Authority Chair Manny Piñol at iba pang mga lokal na opisyal ng North Cotabato.

Sa kanyang talumpati, iginiit ng pangulo ang kahalagahan ng mga magsasaka at tiniyak nito ang patuloy na suporta ng pamahalaan sa industriya ng pagsasaka sa bansa.

-0-

HAWAK na ngayon ng mga otoridad ang isa sa 80 mga akusado ng Maguindanao massacre na patuloy na tinutugis ng mga otoridad.

Sinabi ni PNP-BARMM Director Police Brig. Gen. Marni Marcos na limang taon ding nagtago ang suspek na si Gambayan Kasim alyas Lori Alip, 47 anyos, mula nang ilabas ng korte ang kanyang warrant of arrest.

Matapos ang limang taon na pagtatago ay naaresto na ng mga otoridad ang isa pang suspek sa Maguindanao Massacre.

Samantala, ayon kay Marcos, habang isinisilbi ang warrant of arrest kay Kasim sa Brgy. Timbangan, Shariff Aguak ay nagpaputok ng baril sa mga otoridad ang kasama nitong si Edsrail Guiomla alyas Das Guiomla dahilan para mabaril at mapatay siya ng mga otoridad.

Nakuha mula kay Guiomla ang cal. 45 pistol na hawak nito at ang 13 sachets na naglalaman ng hinihinalang shabu.

-0-

UMANI ng reklamo ang Department of Public Works and Highways o DPWH- Cotabato City Engineering District matapos na bakbakin nito ang ilang mga kalsada sa Cotabato city pero hanggang ngayon ay hindi pa rin naayos ang mga ito.

Maging si City Mayor Cynthia Guiani ay kinalampag na rin ang pamunuan ng DPWH-Cotabato City Engineering District dahil sa malaking perwisyong idinudulot sa lungsod ng mga sirang daan.

Ayon pa kay mayor Guiani, mapipilitang siyang gumawa ng ligal na aksyon kapag hindi pa rin tumugon ang naturang tanggapan at madaliin ang pagsasa-ayos ng mga sinirang kalsada.

Giit pa ng alkalde, wala umanong koordinasyon ang DPWH-Cotabato City Engineering District sa City LGU at basta na lang sinimulan ang paggiba sa mga daan.

Samantala, sinabi naman ni Cotabato City Engineering office Chief Engr. Samuel Jorolan na naantala umano ang pagsasa-ayos ng naturang mga daan dahil sa mga pag-ulan.

Pero tiniyak naman nito na sinisimulan na nila muling kumpunihin ang mga sirang daan.

-0-

BINUSISI ng assessment team ng Office On Civil Defense o OCD ang kahandaan ng Maguindanao Provincial Disaster Risk Reduction and Management Office o PDRRMO.

Layon ng OCD na tiyaking handa ang lahat ng Local Disaster Risk Reduction and Management Offices ngayong taon kaya’t isinasagawa ang regular assessment.

Kinilatis ng OCS assessment team ang mga dokumento at pasilidad ng PDRRMO kaugnay sa operasyon ng tanggapan na nasa Provincial Extension Office, Buluan, Maguindanao.

Bagaman at hindi perpekto, tiniyak naman ng pamunuan ng Maguindanao PDRRMO na patuloy silang magsusumikap para maabot ang standard ng OCD BARMM at Central Office.

-0-

Kidapawan City LGU at OCD 12, nagsagawa ng post disaster needs assessment matapos ang mga magkasunod na lindol sa lungsod

Nagsagawa ng post disaster needs assessment ang lokal na pamahalaan ng Kidapawan kaakibat ang Office of the Civil Defense o OCD 12 sa lahat ng mga lugar na nasalanta ng mga nakaraang malalakas na lindol. Layun nito na malaman ang epekto sa pangkalahatan ng mga pamilya at komunidad na nabiktima ng lindol at maibigay ang karampatang tulong para sa kanila.

Isa lamang ang PDNA sa mga ginagawang hakbang ng Kidapawan City LGU upang maibalik sa normal ang kabuhayan ng mga apektadong pamilya at maisa-ayos ang nasirang istraktura. Kaagapay din ng City Government at OCD 12 ang National Disaster Risk Reduction and Management Council.

Ipinagbigay alam sa kanila ng OCD ang kahalagahan ng PDNA alinsunod sa mga probisyon ng RA 10-121 o DRRM Law. Kabilang sa kanilang binisita ang mga lugar na lubhang naapektuhan tulad ng Barangay ng Ilomavis, Balabag, Perez, at Poblacion.

Ang mga nabanggit ay isasali sa PDNA report na isusumite sa tanggapan sa Pangulo ng Pilipinas pagkatapos ng aktibidad. Ito ay isa din sa magiging prayoridad ng LGU na tulungang makabangon ang mga mamamayan ng lungsod.

Pangunahin dito ay ang pagpapatayo ng relocation sites na magsisilbing bagong tahanan at pamayanan ng mga pamilyang nawasak at nawalan ng bahay dulot ng kalamidad.

-0-

Magsasaka, patay matapos na pagtatagain ng kanyang mismong pamangkin sa Matalam, North Cotabato

Away pamilya ang isa sa mga sinusundang anggulo ngayon ng PNP sa pagpatay ng isang magsasaka sa Barangay Bato, Matalam North Cotabato.

Kinilala ang biktima na si Jerry Landaay Taligtig alyas beltran, 42 anyos, magsasaka habang ang suspek na kanyang mismong pamangkin ay nakilalang si Jecker Taligtig Fuentes alyas bongbong, 29 anyos na parehong nakatira sa Purok 9, Barangay Bato ng nasabing bayan.

Ayon sa isinagawang imbestigasyon ng PNP sa pangunguna ni PNP Chief Police Major Brian Placer, lumalabas na alas 6:30 ng gabi nitong huwebes habang nakatayo lamang sa labas ng kanilang bahay ang bikitma nang dumating ang suspek at bigla na lamang niyang pinagtataga gamit ang “lagaraw” kung saan napatay niya ang kanyang tiyuhin.

Agad namang naaresto ang suspek sa pakikipagtulungan ng mga Barangay Officials. Sa ngayon nasa custodial Facility na ng Matalam PNP si Fuentes at kakaharapin ang kasong murder na isasampa laban sa kanya. Patuloy naman ang ginagawang malalimang imbestigasyon ng mga pulis sa nasabing insidente.

-0-

Pangangalaga sa Karapatan ng mga Indigenous People, isusulong dalawang mga lider na mula sa North Cotabato

Kapwa nangako na pangangalagaan at isusulong ng dalawang mga matataas na lider sa North Cotabato ang mga karapatan at prebilihiyo ng mga katutubo. Nitong biyernes, personal na bumisita ang bagong talagang National Commission on the Indigenous Peoples (NCIP) for Central Mindanao na si Bae Limpayen Sibug-Las, sa tanggapan ni Cotabato Governor Nancy Catamco.

Pagtitiyak ni Las sa Gobernadora na palalakasin nito ang programa para sa mga katutubo ng North Cotabato, lalo na ang pagprotekta sa mga ancestral domain claims at mga lupaing pag aari ng mga katutubo.

Particular na kanilang tututukan ang mga katutubo na lubhang naapektuhan ng nagdaang lindol. Ani Las, panahon na upang mabigyan naman ng pagkakataon na makaahon sa hirap ang mga katutubo at sila naman ang dapat na prayoridad pagdating sa programa ng pamahalaan.

Kapwa mga Manobo si Commissioner Las at Governor Catamco, kaya malapit ang kanilang mga puso sa mga katutubong madalas ay napapabayaan lalo na sa mga serbisyo ng pamahalaan.

Pero tiniyak ng dalawa na sa ilalim ng kanilang pamumuno, mas higit nilang tututukan ang kapakanan at kagalingan ng kanilang lahing pinagmulan.

-0-

Militar nakataas ang alerto sa posibleng paghihigante ng New People’s Army matapos ang nangyaring bakbakan sa Matalam, North Cotabato

Nakaalerto ngayon ang tropa ng militar sa posibleng pag-atake ng rebeldeng New Peoples Army matapos ang nangyaring engkwentro sa Sitio Pahidlat, Barangay Latagan, Matalam, North Cotabato kamakalawa, na nagresulta sa pagkasugat ng apat na miyembro ng teroristang grupo.

Ayon sa ulat ng militar, nangyari ang sagupaan habang nagpapatrolya ang tropa ng 7th Infantry Battalion ng Philippine Army sa nasabing lugar upang alamin ang umano’y pangongolekta ng “protection money” ng teroristang grupo at dito na nila pinaulanan ng bala ang tropa ng pamahalaan.

Dagdag pa sa ulat na umatras ang panig ng NPA nang maubusan ang mga ito ng bala.

Ayon pa sa mga nakasaksi, dalawa sa mga rebeldeng nasugatan ay mga menor de edad na mula sa grupo ng Indigenous People na nasa hangganan ng Matalam at Magpet. Habang kinilala naman ang dalawa ring sugatan na sina Ruben at Nognog na parehong nasa hustong gulang.

Samantala, sinabi naman ni 6th Infantry Division Commander Major Gen. Diosdado Carreon, na paiigtingin pa ng 7th IB ang pagpapatupad ng seguridad sa mga lugar na may presensya ng communist terrorist group sa bayan ng Matalam.

Nabatid na ang nasabing teroristang grupo mula sa bundok ay bumababa sa patag upang mangolekta ng pera at pagkain sa mga magsasaka sa kabila ng pagdedeklara sa kanila na persona non grata ng LGU at ng mga barangay LGU dahil sa kanilang extortion activities.

Matatandaang sa nasabing engkwentro, narekober ng militar ang isang motorsiklo, 45-caliber pistol, mga cellphone, mga sangkap sa paggawa ng pampasabog at iba pa. Sa nakumpisang cellphones, ay may lamang mga mensahe na nagbabanta sa kanilang mga target na kung hindi sila magbibigay ng pera ay magpapasabog ang mga ito.

-0-

Isa patay at isa pa sugatan, matapos na mabundol ng sasakyan sa Tulunan, North Cotabato

Patay ang isa ka tao habang sugatan naman ang kasama nito makaraang masangkot sa vehicular crash sa Purok 4 Barangay La Esperanza, Tulunan North Cotabato alas 6:00 ng umaga kahapon.

Kinilala ang nasawi na si alyas Wine habang ang nasugatan ay kinilalang si Pic Salimama na parehong nakatira sa Barangay Buluan ng nasabing bayan.

Ayon sa ulat ng Tulunan PNP, parehong binabaybay ng motorsiklo at ng KIA bongo ang kasalungat na daan nang pagsapit sa lugar ay nag overtake ang Bongo na minamaneho ni Ian John Patrick Robles, 18 anyos, single at residente ng Barangay Sagasa Esperanza, Sultan Kudarat.

Kaugnay nito, nawalan umano ng kontrol sa manebela ang drayber dahilan para mabundol sa kasalubong na motorsiklo kung saan lulan ang mga biktima. Dahil sa lakas ng impact, duguang isinugod sa pagamutan ang dalawa habang ideneklarang patay si alyas Wine. Sa ngayon nasa kustudiya na ng PNP si Robles at nakatakdang sasampahan ng reckless imprudence resulting to homicide.

-0-

Umento sa sahod matatanggap ng mga mangagawa sa pribadong sector sa region 12 ayon sa Regional Tripartite Wages and Productivity Board

Aprubado na ng Regional Tripartite Wages and Productivity Board o RTWBP ang 25 pesos na umento sa arawang sahod ng mga mangagawa sa pribadong sector sa region 12.

Pero ang pagbibigay nito ay ipatutupad sa dalawang bugso. Ang 15 pesos na unang tranch ng wage increase ay maaring ipatupad labinlimang araw matapos ang publication sa mga lokal na pahayagan ng bagong wage order. Habang ang dagdag naman na 10 pesos ay magiging epektibo sa May 1, 2020.

Ito ay ayon kay Department of Labor and Employment at RTWBP 12 Chairman Sisinio Cano. Kapag naipatupad na ang unang tranch ng bagong wage increase ang mga mangagawa sa Non-Agriculture Sector ay mayroong 326 pesos na arawang sahod at magiging 336 pesos naman sa ikawalang tranch ng implementasyon nito sa May 1.

Habang ang mga nasa Agriculture/Retail/Service Sector ay makatatanggap muna ng 305 na arawang sweldo sa unang tranch at 315 sa ikalawang bugso ng pagpapatupad ng wage increase.

Sinabi naman ni RTWBP 12 Secretary Jessy Dela Cruz na makikinabang sa umento sa sahod ang mga minimum wage worker sa rehiyon anuman ang posisyon, designation o status ng kanilang employment. Pero maaring mabigyan ng exemption ang mga nasa Retail/Service estblishments na may hindi lalagpas sa sampung regular na mga empleyado.

Ayon kay Dela Cruz pwede ring ma-exempt ang mga employer na biktima ng mga kalamidad.

Nilinaw naman ni Dela Cruz na hindi na sakop ng bagong wage order ang Cotabato City dahil ang nasabing lungsod ay kabilang na sa bagong tatag ng Bangsamoro Autonomous Region in Muslim Mindanao o BARMM.

Dahil walang natanggap na petisyon, ang desisyon na pagkakaroon ng umento sa sahod ay motu propio o kusang isinagawa ng RTWBP 12. Layon nito na matulungan ang mga magagawa sa pribadong sector na makaagapay sa tumataas na cost of living labinsiyam na buwan makalipas ang May 2018 wage adjustment.

-0-

Total Deployment ban sa Kuwait posibleng irekomenda na ni Labor Secretary Bello na dumalaw sa lamay ni Jeanelyn Villavende sa Norala, South Cotabato

Kasinungalingan ang autopsy report ng bansang Kuwait sa bangkay ni Jeanelyn Villavende Kaya maaring irekomenda ni Labor Secretary Silvestre Bello III sa governing board ng Philippine Overseas Employment Administration o POEA ang total deployment ban ng mga OFW sa nasabing bansa.

Ayon kay Bello hinihintay na lamang nito ang pormal na report sa resulta ng autopsy ng NBI sa mga labi ni Villavende. Sinabi ni Bello na dahil hindi maliwanag kung ano ang ikinasawi ni Villavende sa autopsy report ng Kuwait, hiniling nito sa NBI ang muling pag-autopsy sa mga labi nito.

Bagama’t tumanggi muna si Bello na isapubliko kung ano sinabi sa kanya ng mga taga NBI, ipinahayag nito na hindi naging maganda ang pag-trato ng kanyang employer kay Jeanelyn dahil inapi umano ito ng husto.

Si Bello ay dumalaw sa lamay ni Villavende sa Barangay Tinago,Norala, South Cotabato kahapon kasama si OWWA Administrator Leo Hanz Cacdac.

Ayon kay Bello kalakip sa mga paunang tulong na natanggap ng pamilya ni Villavende na aktibong myembro ng OWWA ay insurance, 200 thousand pesos death benefits at burial assistance. Sinabi ni Bello na magiging iskolar din ng OWWA hanggang sa makapagtapos ng kurso ang dose anyos na nakababatang kapatid ni Villavende.

Ipinahayag din ni Bello na suspendido na rin ang recruitment agency ni Villavende na papayagan lamang na makapag-operate muli kung makapagbigay ng paliwag sa kaso ng pinaslang na OFW.

Pero ayon kay Bello kapag hindi sila nakuntento, maari ipasasara na nila ng tuluyan ang nasabing recruitment agency. Lumabas sa resulta ng autopsy ng NBI na si Jeanelyn ay nagtamo ng maraming sugat sa katawan at nawawala din umano ang ilang nitong mga internal organs.

Iginiit naman ng ama ni Jeanelyn na si Avelardo na kung mayroong mag-aalok hindi ito tatanggap ng blood money sa magasawang employer na suspek sa pagpatay sa kanyang anak, Disyembre noong nakaraang taon.

-0-

Kawani ng Gensan LGU na hinatulang guilty ng korte sa pangmomolestya ng menor edad posibleng masibak sa trabaho Dissmissal o pagpapatalsik sa serbisyo.

Ito ang maaring kahihinatnan ng isang kawani ng lokal na pamahalaan ng General Santos City. Ang nasabing kawani ay nahatulan ng korte na guilty sa pangmomolestiya ng isang menor de edad. Magpupulong pa ang administrative board ng Gensan LGU para pagusapan ang hatol ng korte sa kasong act of lasciviousness laban sa permanent employee nilang si Joey Javier Madria.

Ito ay ayon kay Gensan Executive Assisstant of the City Mayor’s Office Attorney Doan Balboa. Si Madria ay hinatulan ng korte ng hanggang apat na taon na pagkakabilanggo. Siya ay kinasuhan ng pangaabuso ng isang dise syete anyos na menor de edad noong June 2018.

Ayon kay Balboa, si Madria na nakatalaga sa General Services Office ng Gensan LGU ay may naka-pendeng ring Administrative case kaugnay sa insidente.

Ipinahayag ni Balboa na magsasagawa pa ng “full blown” hearing sa nasabing kaso ang local government administrative board. Ayon sa record ng korte nagawa umano ni Madria ang krimen nang siya ay nakatalaga sa Land Transporation Office sa General Santos City.

-0-

Pagbili ng provincial government sa mas mataas na presyo ng mga produktong palay ng mga magsasaka, tiniyak ng provincial agriculturist ng South Cotabato

Agad na bibilhin ng BINTIKU Multi-Purpose Agricultural Cooperative ang produktong palay ng mga magsasaka sa South Cotabato at hindi na hintayin pang bumaba ang presyo nito. Ito ang tiniyak ni South Cotabato Provincial Agriculture Officer Justina Navarete.

Ang nasabing kooperatiba na nakabase sa bayan ng Surallah ang kinontrata ng provincial government na bibili ng mga produktong palay ng mga magsasaka sa lalawigan. Kasunod ito ng pagpapatupad ng rice procurement program ng South Cotabato.

Layon nito na matulungan ang mga palay farmers na apektado sa pagpapatupad ng rice tarrification law. Ito ay sa pamamagitan ng pagbili ng kanilang mga produkto sa mas mataas na presyo. Sinabi ni Navarete na sa 20 million pesos na kanilang isinusulong, 15 million pesos lamang na palay procurement fund ang inaprubahan ng Sangguniang Panlalawigan.

Ang dagdag na limang milyon ayon kay Navarete ay maaring ilakip na lamang sa supplemental fund. May payo naman si Navarete sa mga magsasaka ng palay na nais makinabang sa palay support fund. Kailangan ng mga ito na magsumite ng soil sample at certificate na sila ay insured sa Philippine Crop Insurance Corporation o PCIC.

Kailangan din ng mga ito na isumite ang mga teknolohiya na ginagamit sa pagsasaka. Ayon kay Navarete ang sampung milyong pisong palay support fund ng South Cotabato ay napakinabangan ng mahigit isang daang mga magsasaka sa lalawigan noong nakaraang taon.

-0-

Suporta sa 2020 population census ng Philippine Statistics Authority tiniyak ng alkalde ng Tacurong City, Sultan Kudarat

Pinulong ni Tacurong, Sultan Kudarat Mayor Angelo Montilla ang katatag pa lamang nilang Census Coordinating Board. Ito ay bilang suporta sa population survey ng Philippine Statistics Authority ngayong taon.

Ayon kay Tacurong Information Officer Allan Freno, pinagusapan nila ang mga paghahanda ng lungsod sa May 2020 population census.

Kaugnay nito, umapela naman si Sultan Kudarat PSA Provincial Chief Herlita Caraan sa city government at iba pang stakeholders na ibigay ang buong suporta sa census.

Sinabi ni Caraan na sa pamamagitan ng malawakang pagpapalaganap ng impormasyon ay bubuksan ng mga mamamayan ng Tacurong sa mga census enumerators ang kanilang mga tahanan. Siniguro naman ni Montilla na tutulong dito ang city government sa abot ng kanilang makakaya.

Saklaw ng gagawing census ang population count, demography at socioeconomic characteristics o antas ng pamumuhay,uri ng bahay at kung sino ang mga naninirahan dito at datus ng mga barangay. Ang resulta ng 2020 census ang magiging batayan sa pagpapalano ng mga programa ng pamahalaan, policy makers at mga planners.

-0-

NATIONAL NEWS………………….

SISIMULAN NA muli sa January 20 ang voterS’ registration hanggang September 30.

Ayon kay Commission on Elections spokesperson James Jimenez, simula sa nasabing petsa, pwede na muling magparehistro ang publiko sa kanilang mga tanggapan mula Lunes hanggang Sabado kabilang ang holidays, mula alas otso ng umaga hanggang alas singko ng hapon.

Maliban sa registration, maari ding magproseso ng transfer of registration records, change o correction ng entries, reactivation at reinstatement ng name sa voters’ list.

Ayon kay Jimenez, pwede ring magpa-update ng records ang mga senior citizen, Indigenous Peoples at iba pang miyembro ng bulnerable sectors.

Sa iba pang balita, nag-courtesy call kay Pangulong Duterte si Japanese Foreign Minister Toshimitsu Motegi sa Malacañang.

Ayon sa Presidential Communications Operations Office, highlights ng pulong nina Duterte at Motegi ang mga proyekto sa Pilipinas na pinondohan ng Japan.

Nagpasalamat din si Pangulong Duterte sa Japanese official sa pagsuporta ng bansa development agenda ng Pilipinas.