NDBC BIDA BALITA (jUNE 15, 2022)

NEWSCAST

HEADLINES

1   FLASHFLOODS, landslides, tumama sa Parang, Maguindanao 

2   PERSONNEL AUDIT, gagawin sa Magelco bilang bahagi ng pababago sa lubog sa utang na electric cooperative 

3   DTI-North Cotabato, nababahala sa posibleng food shortage dahil sa tumataas na inflation rate 

4   Tulong ng publiko para manatiling ASF-free ang Koronadal hiniling ng city veterinary office 

5   MARAMI nagkaroon ng trabaho matapos ang Independence Day Job fair ng DOLE 12

6   ANAK, nabaril at napatay ng tatay sa Maguidnanao dahil sa away sa lupa.

SA ATING PAMBUNGAD NA BALITA…

LOCAL...

ABOT SA LIMANG bahay ang sinira ng baha at landslide sa Barangay Making at Macasandag sa Parang, Maguindanao 

Unang bumaha sa Barangay Making pasado alas sais ng gabi habang sa kalapit na Barangay Macasandag ay may nangyaring landslide.

Dulot ito ng malakas ulan nitong mga nagdaang araw kaya umapaw ang tubig sa creek.

Sinabi sa DXMS Radyo Bida ni Parang Municipal Mayor Cahar Ibay na humigit kumulang 50 katao ang naapektuhan ng naturang baha at landslide.

Kaagad namang nagresponde ang LGU, BFP, AFP at umabot ng tatlong oras bago humupa ang baha. Ilang beses din nakakaranas ng pagbaha ang naturang lugar, ayon kay Mayor Ibay.

Pero, dagdag niya, ito ang ito ang pinakamatindi. May paalala naman si Mayor Ibay sa kanyang mga kababayan.

-0-

HINDI PA RIN nakakamit ng Region 12 ang zero COVID-19 infections.  Pinakamababang bilang ay dalawa itong nakalipas na mga buwan ngayong taon.

Kahapon, may limang bagong kaso ang naitala ng DOH Region 12 habang may 18 katao ang gumaling.  Walang namatay.

Ang mga bagong nahawaan ng virus ay mula Gen. Santos City, Sarangani at South Cotabato habang zero new infection sa Kidapawan, Tacurong at Koronadal cities pati na sa North Cotabato at Sultan Kudarat.

Sa BARMM, zero case pa din batay sa pinakahuling COCID-19 bulletin ng Ministry of Health. TAtlo ang aktibong kaso.

-0-

Local…

BUMABABA na ang bilang ng mga kaso ng African Swine Fever o ASF sa Midsayap, North Cotabato.

Ayon ito kay Midsayap ASF Task Force PIO Agricultural Technologist Romar Quintero.

Aniya, negatibo na sa virus ang mga pinakahuling resulta ng labotaroty tests sa blood samples ng mga hayop mula sa Midsayap.

Palatandaan aniya ito na humupa na ang infection ng virus sa mga baboy.

Gayunpaman, para sa mga baboy na kumpirmadong may ASF, tuloy naman ang depopulation sa mga ito.

Mahigit 1,600 na mga hayop ay sadyang pinatay at inilibing dahil nahawaan ng ASF. Abot naman sa mahigit P700,000 ang pagkalugi na sa panig ng mga hog raisers.

Sila ay nabigyan na ng ayuda ng pamahalaan.

-0-

LOCAL…

MAGPAPATUPAD NG major revamp ang pamunuan ng Maguindnanao electric cooperative sa pakikipagtulungan ng provincial government upang tulungang makabangon ang electric cooperative. 

Magkakaroon ng personnel audit ang MAGELCO upang mabatid kung ano ang tamang bilang ng mga kawani at kung angkop ba ang kanilang qualification sa job description.

Bahagi ito ng major reform na ipatutupad sa Magelco na ngayon ay lubog sa utang. Mismanagement ang isa sa mga dahilan na nakikita ng provincial government kaya lumubo ang utang ng Magelco.

Ayon kay provincial administrator Atty. Cyrus Torreña, aayusin ang ibat ibang department at aalamin kung may sobrang kawani, may hindi kwalipikadong manggagawa o may kulang sa mga ito, may mismatch sa job description at iba pa.

Katuwang ng Magelco at provincial government ang Natioanl Electrification Administration sa bagay na ito. VC CYRUS Tiniyak din ni Torreña na may mga mananagot sa sinapit ng Magelco ngayon.

-0-

Local…

BALAK ng BARMM na buhayin na muli ang barter trading sa pagitan ng mga mamamayan ng Sulu at Tawi-Tawi at ng Malaysia o Indonesia.

Isa ito sa mga paraang nakikita ni BARMM interior Minister Naguib Sinarimbo.

Ayon sa kanya, maaring ito ang solusyo sa walang tigil na pagtaas ng presyo ng petroleum products.

Sa Bongao, Tawi-Tawi, nagkakahalaga lang ng P65 ang kada litro ng diesel at gasolina.

Kapag naibalik ang traditional na barter trading system, lalago ang ekonomiya ng BARMM at mas mura ang presyo ng basic goods dahil mula ito sa Malaysia at Indonesia.

-0-

NASA MALACANANG na ang pagpapasiya kung mananatili ang composition ng Bangsamoro Transition Authority ng BARMM o may mga bagong miembro.

NASA NAKASALALAY sa kamay ni incoming President Ferdinand Marcos ang kapalaran ng mga kasapi ng BanGsamoro Transition Authority o BTA.

Sa isang news conference, inamin ni BTA Speaker Pangalian Balindong na prerogative ni presumptive President Marcos kung magtatalaga siya ng bagong miembro ng BTA o panatilihin niya ang kasalikuyang 80-man regional lawmaking body.

Hanggang June 30 na lang ang term of office ng kasalukuyang miembro ng BTA. Umaasa si Balindong na susundin pa rin ng susunod ng pangulo ang nakasaad sa Bangsamoro Organic Law (BOL).

Sa panig naman ng MILF, sinabi ni Balindong na nakapagsumite na ito ng listahan ng 41 kataong bago at lumang miembro ng BTA na maaring italaga ng incoming president. 

-0-

Natanggap agad sa trabaho ang 29 na mga aplikante sa katatapos lang na Kalayaan 2022 Trabaho Negosyo Kabuhayan o TNK Job and Business Fair  ng Department of Labor and Employment o DOLE 12 sa General Santos City.

Habang tatlumput pito naman sa mga aplikante ay near hired o kailangang sumailalim sa follow up interview o magsumite ng dagdag na mga dokumento.

Ang mga ito ay kabilang sa 750 na mga dumagsa sa nasabinag job fair.

Ito ay ayon kay DOLE 12 Information Officer Charles Bataga.

Pinakamarami sa mga hired-on-the spots ay mga cashier, bagger, service crew, at sales associates.

Aminado naman si Bataga na kumpara noong mga nakaraang independence day job fair mababa ang turn out ng mga job seeker ngayong taon.

Paliwanag ni Bataga  marami sa mga job seeker ay hindi angkop sa hinahanap ng mga employer.

Marahil ayon kay Bataga ay hindi rin na-explore ng mga aplikante ang mga trabaho na nararapat sa kanila.

-0-

Ligtas pa rin sa  African Swine Fever o ASF  ang Koronadal City.Gayunpaman ayon kay City Veterinarian Dr. Charliemagne Calo hindi pa rin maaring maging kampante ang publiko.

Paliwanag ni Calo nananatili pa rin kasing nasa kritikal ang sitwasyon ng Koronadal dahil sa mga kaso ng ASF sa karatig lugar.

Kaya panawagan ni Calo sa mga hog raiser sa lungsod huwag kumuha ng mga buhay na baboy at pork by-products sa mga lugar na nasa red zone o tinamaan ng ASF.

Dagdag pa nito naghigpit ang animal quarantine checkpoint ng city veterinary office buhat nangg maitala ang ASF sa Gensan at Banga.

-0-

Ipatutupad ng local government unit ang  “no movement” ng mga buhay na baboy sa inter-barangay ng Surallah, South Cotabato hanggang sa Hunyo a trenta.

Bawal din ngayon dalhin sa ibang mga lugar ang mga buhay na baboy mula sa nasabing bayan.

Pero ayon kay Mayor Antonio Bendita maari pa ring makapasok sa Surallah ang mga fresh at frozen pork products mula sa mga lugar na hindi apektado ng African Swine Fever o ASF at may meat inspection certificate.

Temporaryo ding ipinagbabawal ni Bendita ang pagkatay ng mga buhay na baboy sa kanilang slaughter house.

Ayon pa kay Bendita iniutos din nito ang pagtatag ng inter-barangay border at diseases monitoring sa mga babuyan.

Dagdag pa nito ang mga buhay na baboy na apektado ng ASF ay agad na isasailalim ng LGU sa culling.

Layon nito ayon kay Bendita na mapigilan ang pagkalat ng ASF sa Surallah.

Ito ay matapos magpositibo sa ASF noong nakaraang lingo ang mga alagang baboy sa dalawang mga Sitio ng barangay Naci sa nasabing bayan.

-0-

Epektibo na simula noong Hunyo a nuebe ang unang bugso na P16 na dagdag sa arawang sahod ng mga mangagawa sa pribadong sector sa region 12.

Ito ang paalala sa publiko lalo na sa mga employer ni Regional Tripartite Wages and Productivity Board o RTWPB 12 Secretary Jessie Dela Cruz.

Ayon kay Dela Cruz sa ngayon ang mga trabahante sa non-agriculture sector sa SOCCKSARGEN ay makatatanggap na dapat ng P352 na arawang sahod at P331 sa agriculture/service/retail sector.

Ang ikalawang bugso na P16 sa P32 na wage increase ay epektibo sa Setyembre a uno kung kelan  magiging P368 na ang minimum daily wage sa non-agriculture sector at P347 sa agriculture sector.

Saklaw ng bagong wage order ang mga minimum wage earner anuman ang katungkulan, estado at paraan ng pasweldo sa mga ito.

-0-

Inilunsad muli ng lokal na pamahalaan ng Tacurong City ang kanilang Summer Sports Camp tatlong taon matapos hindi ito naisagawa bunsod ng COVID-19 pandemic.

Ang  nasabing aktibidad ay nilahukan ng mahigit isang libong mga kabataan na nais mahasa ang kanilang galing sa iba’t  ibang larangan ng isports.

Ayon kay Tacurong Mayor Lino Montilla naging posible muli ang pagsagawa ng Summer Sports Camp dahil sa pagluwag ng quarantine restriction.

Ito ay matapos makapagtala ng zero active case ng COVID-19 ang lungsod sa nakalipas na ilang linggo.

Pinasalamatan naman ni Tacurong City Sports Coordinator Jorjohn Cajandig ang mga coaches at coordinators sa oras na ibinigay para maturuan  ang mga sports enthusiasts na maging mas mabuting atleta.

Ayon kay Cajandig ang mga atletang kasing sinanay sa Summer Sports Camp ay maaring magdadala ng karangalan hindi lamang sa Tacurong kungdi maging sa buong bansa.

Ang mga mga Tacurong Atlhetes ay nakapagbigay ng maraming mga medalya sa bansa lalo na sa larangan ng Arnis at Wushu.

Magtatapos ang Summer Sports Camp sa June 29.

-0-

Lumahok sa Ist Tboli-Cultural Youth Leadership Summit o YLS ang mahigit walumpung mga youth representatives mula sa iba’t ibang barangay sa Tboli, South Cotabato.

Itinuro sa mga kabataan ang epekto ng insurhensya sa katiwasayan at problema sa iligal na droga.

Ayon kay 11th Special Forces Company Commander Captain Krisjuper Punsalan, layon ng nasabing aktibidad na gawing “peacebuilders”at maging katuwang ng gobyerno sa pagunlad  ang mga kabataan.

Igniit ni Punsalan na kung may sapat na kaalaman maprotektahan  ng mga kabataan ang kanilang mga sarili sa panlilinlang ng New Peoples Army o NPA at iba pang grupo.

Ipinahayag nito na ang mga kabataan lalo na sa mga conflict affected areas at  geographically isolated and disadvantage areas o GIDAS ang madalas target ng recruitment ng Communist Party of the Philippines o CPP.

Nilinaw ni Punsalan na ang YSL ay isang mekanismo ng whole-of-the nation approach para matigil ang recruitment ng mga terrorista sa mga kabataan lalo na sa mga IP Communities.

Layon din nito  na mailayo sa iligal na droga at iba pang masamang bisyo ang mga kabataan.

Katuwang ng military sa YSL ang Tboli LGU at Tribal Leaders Development Foundation Inc.

-0-

Sinimulan na ng Regional Agricutural Engineering Division ng DA 12 ang kanilang apat na araw na  training para sa “Detailed Engineering Design o DED Program of Works Preparation of Farm-to-market Road Using AutoCAD Civil 3D.”

Ang nasabing training ay magtatagal hanggang sa Hunyo a disisais.

Ito ay nilahukan ng mga Agricultural and Biosystems Engineers mula sa ibat ibang bayan at lungsod sa region 12.

Itinuturo sa mga ito ang pagamit ng AutoCAD Civil 3D Software sap ag-design ng farm-to-market road projects sa rehiyon.

-0-

With or without election gun ban patuloy lang ang monitoring ng mga pulis laban sa mga loose firearms upang iwas sa anumang kriminalidad.

Ito ang pagtitiyak ni Cotabato Provincial Police Deputy Director Police Lt. Col Bernard Tayong sa lahat ng mga mamamayan ng probinsya.

Naka alerto rin anya ang PNP at iba pang force multipliers matapos ang mga naitalang pagpapasabog sa mga kalapit na lugar.

Kanyang inihayag na ang nasawing suspect sa Koronadal bombing ay maaring mobile lamang ay hindi palagi sa bayan ng Mlang.

Ipinag-utos na rin sa lahat ng mga bus company ang pagbabawal sa pag pick up ng mga pasahero sa labas ng mga terminal at isa na rito ang pagsisiguro o ang pagpapa-igting ng bus marshalling.

-0-

Above maximum na ang nararanasang inflation rate ng mga Pilipino ngayon dahil sa patuloy na pagtaas ng presyo ng mga pangunahing bilihin.

Sinabi ni Department of Trade and Industry Provincial Director Ferdinand Cabiles, kung magpapatuloy pa ang krisis hanggang sa tatlong buwan ay maaring makakaranas ng shortage sa local food supply ang consumers.

Makakatulong sa mga consumer ang wage increase sa ngayon pero malaking epekto din ito sa mga employer dahil batid namang kung may mabibigyan, may magbibigay din.

Ngayong panahon ng krisis, dependent ang demand sa produkto katulad ng construction materials at iba pa na hindi kabilang sa mga “food and non-beverages”

Dahil sa inflation, ang kita sa bawat araw ng mga consumers ay sakto na lamang sa pambili ng pagkain at pamasahe o sa transportasyon.

-0-

local...

Kahit paman totoong bumaba na ang bilang ng mga nagka COVID-19 sa North Cotabato, hindi pa rin anya dapat na tanggalin ang pagsusuot ng facemask.

Yan ang komento ng mga North Cotabateños kaugnay sa balitang hindi na kailangan pa ang facemask sa open space sa Cebu.

Kanilang sinabi na nakadepende pa rin sa disiplina ng bawat mamamayan ng komunidad ang pagpababa ng COVID-19 cases

Batid kasi nilang andiyan pa ang banta sa kalusugan at huwag pa ring isawalang bahala lalo na ngayong panahon ng tag-ulan at talagang “mahal magkasit”.

Hindi lamang anya COVID-19 ang pinoprotektahan kundi sa iba pang mga sakit.

-0-

Kailangan na ang long term plan at bigyang prayoridad ang usaping imprastraktura.

Isa kasi ang bayan ng Magpet sa North Cotabato na lubhang naapektuhan ng pagbaha at maraming mga daan, dike at infrastructure development ang nasira.

Sinabi ni Magpet Vice Mayor at presiding officer Rogelio Bebot Marañon, kulang ang 6Million pesos na 30 percent sa Quick Response Fund ng LGU sa higit kumulang sampung milyon na danyos sa mga daan at iba pa.

Hindi pa kasali dito ang pinsala sa mga produkto o pang agrikultura sa ibat-ibang mga barangay ng bayan kung kaya’t uunahin muna ang pagsasaayos ng mga imprastraktura na dadaanan ng mga magsasaka sa pagpapalabas ng kanilang produkto.

-0-

Malaking tulong na para sa mga taga North Cotabato ang dagdag na 50Million pesos para sa patuloy na pagtulong ng malasakit center sa mga mamamayan lalo na sa mga mahihirap ng probinsya.

Yan ang pahayag ni North Cotabato Governor Nancy Catamco sa panayam ng Radyo Bida matapos ring matanggap ang tseke galing kay Pangulong Duterte.

Umaasa si Governor Catamco na sa kanyang pagbaba sa pwesto ngayong June 30, maipagpatuloy ng bagong administrasyon ang mga nasimulan na programa at pagtulong ng malasakit center.

Maging ang programang zero billing policy sa Amas, Provincial Hospital na nakakatulong sa mga mahihirap na pasyente.

Kaugnay nito, inaasahan na mapapabilis ang pag-implementa nito at hininintay na lamang upang malagdaan ni Governor Nancy Catamco ang authority na aprubado na ng Sangguniang Panlalawigan noong nakaraangu sesyon.

Ang Malasakit Program ay malaking tulong para sa mga indigent patients na mao-ospital sa Amas Provincial Hospital lalo na sa kanilang zero billing.

-0-