NDBC BIDA BALITA (March 11, 2020)

NEWSCAST

7:00 AM

HEADLINES:

1. Cotabato city, nananatili umanong walang naitatalang kaso ng COVID-19, ayon sa City Health Office.

2. TRESE-anyos na dalagita sa Mlang, North Cotabato, patay sa rabies; habang apat katao naman, isinailalim na sa contact tracing ng Rural Health Unit

3. Binata, patay sa pamamaril sa Polomolok, South Cotabato habang magsasaka, patay din sa shooting incident sa President Roxas, North Cotabato.

4. Panukala para payagan ang 100% foreign ownership sa electricity, transportation at telecommunications facilities sa bansa, pasado na sa Kamara

ANG DETALYE NG MGA BALITA

Duguan nang isugod sa ospital ang isang binatilyo matapos umano nitong aksidenteng mabaril ang sarili sa Datu Blah Sinsuat, Maguindanao.

Nakilala ang biktima na si TING MACMOD, 18 years old na residente rin ng banggit na Bayan.

Base sa inisyal na ulat ng mga otoridad, pasado alas tres ng hapon kahapon habang nililinis umano ng biktima ang cal. 45 pistol nito sa loob ng kanilang bahay nang aksidenteng pumutok ang baril at tinamaan si Macmod sa kanyang kanang kamay.

Agad namang isinugod sa ospital sa Cotabato city para malapatan ng lunas.

-0-

ARESTADO ng mga otoridad ang isang suspected carnapper sa Datu Odin Sinsuat, Maguindanao.

Nakilala ang nadakip na suspek na si Jayshon Bornia Alam alyas Tatang na may kinakaharap na kasong paglabag sa RA 10883 o Carnapping with Homecide na inisyu ni Judge Kasan Abdulracman ng RTC Branch 12.

Naaresto si Alam sa Tenorio, Awang ng mga otoridad sa pangunguna ni Police Major Romel Dela Vega kasama ang 1st, 2nd Provincial Mobile Force Company at 1404th BARMM Regional Mobile Force Company.

Samantala, arestado rin ang BPAT member na si Columbus Takpan Dalisdis, 52 years old na taga Brgy. Baka, DOS.

Sa report ng DOS PNP, pasado alas otso ng gabi kamakalawa nang isumbong ng kanyang mga kapitbahay sa pulis si Dalisdis matapos umano itong magpaputok ng baril.

Nang nagresponde ang mga pulis, nadatnan ng mga ito ang suspek na lasing at nakumpiska mula sa kanya ang improvised shotgun.

Sa kabilang dako pa, ARESTADO naman ang isang babae sa isinagawang anti-gambling operation ng mga otoridad sa Cotabato city pasado alas kwatro ng hapon kahapon.

Kinilala ang suspek nasi Parida Omar Abo, 45 years old at taga Boliao 1, Super Market area, Mother Barangay Poblacion

Sa report ng Police Station 1, nadakip si Abo matapos maaktuhang ng mga pulis na nagpapataya ng last two at last three.

Kulong na ngayon ang suspek sa custodial facility ng Police Station 1 at nakatakdang sampahan ng kaukulang kaso.

-0-

NAKA HEIGHTENED ALERT ang Cotabato City ngayon bagaman at walang pang confirmed cases o Persons Under Investigation at Persons Under Monitoring kaugnay ng COVID 19 sa lungsod.

Sinabi ni City Health Officer Dr. Meyasser Patadon na bumuo ang City LGU ng Task Force on Corona Virus sa pangunguna ni city mayor Cynthia Guiani para mapigilang makapasok sa lungsod ang naturang virus at kumalat sa mga mamamayan ng lugar.

Ayon kay Patadon, magsasagawa rin ng massive information drive ang City Health Office sa 37 mga barangay ng lungsod para matiyak na magkaroon ng sapat at tamang impormasyon ang publiko kaugnay sa COVID 19.

Una na ring inatasan ni mayor Guiani ang bawat barangay sa lungsod na magkaroon ng Barangay Health Emergency Response Team at sariling isolation and quarantine area para makontrol ang pagkalat ng COVID-19.

Samantala, sa Bangsamoro region naman, nasa Code Red din ang Ministry of Health o MOH-BARMM kasunod ng pagdeklara ni Pangulong Duterte ng state of public health emergency dahil sa mabilis na paglobo ng mga kaso ng COVID 19 sa bansa.

Sinabi ni BARMM Health Minister Dr. Safrollah Dipatuan na sa ilalim ng Code Red Status, inaatasan ang lahat ng health facilities sa BARMM na doblehin ang paghahanda  sakaling may madiskobreng mga kaso ng COVID-19 na kinakailangan ng close monitoring.

Dagdag pa ni Dipatuan, inabisuhan na rin nila ang lahat ng mga ospital sa BARMM na maghanda ng dedicated ward para sa mga pasyente ng COVID-19.

Bagaman wala pang naitalang kaso ng naturang sakit sa BARMM, nakahanda umano ang pamunuan ng MOH at ginagawa nila ang lahat para proteksyunan ang mga mamamayan ng Bangsamoro region.

-0-

TINALAKAY ng House Special Committee on Peace, Reconciliation and Unity ang umano ay PROFILING ng mga kabataang Muslim sa Metro Manila ng PNP.

Sinabi ni Maguindanao 2^nd District Cong. Esmael Mangudadatu, siya ring chairman ng naturang special committee, kaduda-duda at nakababahala ang inilabas na memorandum ng National Capital Region Police Office o NCRPO ng statistical data ng mga kabataang Muslim sa Metro Manila, lalo na ng mga mag-aaral sa high schools, universities at colleges.

Sa naturang special meeting, iginiit ni Cong. Mangudadatu, maituturing na diskriminasyon ang naturang hakbang ng NCRPO sa mga mamamayang Muslim.

Humingi naman ng paumanhin ang pamunuan ng NCRPO sa Muslim communities at nilinaw na ang pagkuha nila ng statistical information sa mga kabataan Muslim sa Metro Manila ay bilang paghahanda sa mga gagawing peace-building seminars at information campaigns on cultural sensitivity at safety and security.

Dumalo sa naturang special meeting sina Presidential Adviser on Peace, Reconciliation and Unity Secretary Carlito Galvez, Manila Police District Director Police Brig. Gen. Bernabe Balba, Chief of Staff and spokesperson of the Office of the Presidential Adviser on the Peace Process Assistant Secretary Wilben Mayor, Philippine Center for Islam and Democracy Programs Director Atty. Salma Rasul, at si Rodolfo Matucan Jr. ng Movement of Young Peace-builders in Mindanao

-0-

Isang Person under Investigation o PUI sa Kidapawan City, negatibo sa COVID-19 matapos isagawa ang confirmatory testing

Umakyat na sa dalawangput tatlo ang naitala ng City Health Office na mga Person under Monitoring o PUM sa Kidapawan City. Sa nasabing bilang labin-anim dito ay natapos na ang kanilang 14-day mandatory testing at pito dito ay isinasailalim pa sa quarantine period.

Ito ang kinumpirma ng City Information Office sa lungsod kasabay na rin ng maglubo ng bilang ng mga PUM at PUI sa buong bansa. Dagdag sa report na ang mga PUM sa Kidapawan ay may travel history sa mga bansang South Korea, Hongkong at Macau. Habang aang nag-iisang PUI ay galing sa hongkong na nakitaan ng sintomas at agad na inilipat sa Cotabato Regional Medical Center sa Cotabato City gamit ang ambulansya na equipped- DOH recommended protective equipment.

Bagaman nagnegatibo na ito sa COVID-19, sinabi ng doctor na positibo ng Sars Cov 2(causative agent of COVID 19) ang resulta ng test na isinagawa ng Research Institute of Tropical Medicine na ngayon ay nagpapagaling na. Sa kaugnay na balita, tuluyan ng kinsansela ng City Government ang Drum and lyre at Thematic Competition na tampok sana ika- 22nd anniversary ng lungsod noong pebrero.

Ang cash prizes na inilaan para sa kompetisyon ay ibibigay ng pantay sa lahat ng mga kalahok. Tiniyak naman ng lokal na pamahalaan ng Kidapawan sa pakikpagtulungan ng Department of health na sila ay patuloy na magbibigay tugon upang mapigilan ang pagkalat ng nasabing virus.(Cherry Exim)

-0-

Dead on the spot ang isang magsasaka makaraang barilin ng di pa kilalang suspek sa Purok 17, Barangay Poblacion President Roxas Cotabato kahapon ng umag.

Sa report ng PNP, nakilala ang biktima na si Ricky Rubas Leoncito at nakatira din sa nasabing lugar. Base sa inisyal na ulat ng President Roxas PNP, alas 11:45 ng umaga kahapon pinagbabaril ang nasabing biktima habang abala sa kanilang sakahan.

Nagtamo ng sugat sa ibat-ibang bahagi ng kanyang katawan at ulo ang biktima dahilan ng kanyang agarang pagkamatay habang mabilis namang tumakas ang dalawang mga suspek na sakay ng motorsiklo patungo sa poblacion area.

Hanggang sa ngayon ay hindi pa tukoy ng PNP kung ano ang motibo ng mga suspek sa pagbaril at pagpatay sa biktima. Nakuha sa crime scene ang dalawang basyo ng caliber 45 pistol na ginamit ng mga suspek. Nagsasagawa na ng malalimang imbestigasyon ang pulisya hinggil sa nasabing insidente. Nabatid na si Ricky ay kapatid ng Chief of Police ng Alamada PNP at dating COP din ng Matalam na si Police Major Sunny Leoncito.(Cherry Exim)

-0-

 13-anyos na dalagita sa bayan ng Mlang, patay sa rabies, habang apat katao isinailalim na sa contact tracing ng RHU

Pumanaw na nitong linggo ang isang Grade 7 student dahil sa rabies virus nang makagat ng aso sa Barangay New Rizal, Mlang North Cotabato.

Kinilala ang nasawi na si Catherine Cabigunda, mag-aaral ng Mariano Untal Memorial High School sa Bagontapay Mlang na residente ng nabanggit na lugar.

Sa panayam ng Radyo Bida sa Brgy Midwife ng New Rizal na si Michelle Angulo, nitong Marso a-syete nang makitaan ng sintomas ang dalagita nang dalhin ito sa ospital matapos mawalan ng malay sa isang internet shop sa Brgy New Rizal noong Biyernes. Takot aniya sa hangin at tubig dahilan kung bakit ayaw nang uminom ng gamot ang biktima.

Nabatid na depresyon ang unang findings ng doktor sa biktima pero nang ilipat ito sa Mlang District Hospital ay dito nadiskobreng may sintomas ito ng rabies.

Ayon sa ulat, Nobyembre ng taong 2019 pa nakagat ng aso ang dalagita pero hindi aniya nito ipinaalam sa kanyang mga magulang. Samantala, una nang isinailalim sa contact tracing ng Rural Health Unit ng Mlang ang apat katao na na-expose sa biktima at naturukan na ito ng anti-rabies vaccine. Habang agad namang inilibing ang bangkay ng biktima matapos maselyuhan ang buong kabaong nito.

Nabatid na ito na ang pangalawang beses na may binawian ng buhay sa nasabing bayan sa loob lamang ng isang linggo matapos ding masawi ang isang 16-anyos na Grade 10 student dahil din sa kagat ng aso. Nagsagawa na rin ng hakbang ang Municipal Health Office ng bayan lalo na ang pagsasagawa ng anti-rabies sa mga alagang aso kasabay ng rabies awareness month. (Drema Bravo)

-0-

Monitoring laban sa COVID-19 kasunod ng deklarasyon ng pangulo ng state of public emergency sa bansa, pinaigting ng DOH sa region 12

Pinaiigting ng Department of Health 12 ang kanilang surveillance laban sa coronavirus disease 2019 o COVID-19 sa pakikipagugnayan sa mga local government units sa rehiyon.

Kasunod ito ng pagdeklara ni Pangulong Rodrigo Duterte ng state of public emergency sa bansa dahil sa paglobo ng mga kaso ng COVID-19.

Ito ay ayon kay DOH 12 Health Education and Promotions Officer Arjohn Gangoso.
Ayon kay Gangoso regular na nagsasagawa ng monitoring sa mga mamamayan at bisita na may travel history sa mga bansang may mga kaso ng COVID-19 ang barangay health emergency teams o BHERT.

Ipinahayag ni Gangoso na pinalawak din ng ahensya ang kanilang paghahanap sa mga taong may respiratory symptoms tulad ng ubo, lagnat at hirap sa paghinga.

Wala pang kumpirmadong kaso ng COVID-19 sa Soccksargen.

Pero isang patient under investigation o PUI na panglima na sa rehiyon mula noong January 29 ang mariing minomonitor ngayong ng mga health officials.

Ayon kay Gangoso ang samples ng nasabing PUI na nasa isolation facility ng isang ospital sa rehiyon ay ipinadala na para sa confirmatory testing ng Research Institute for Tropical Medicine ng DOH.
Dinagdag din nito na ang iba pang mga PUI sa region 12 na naka-isolate noon ay nakalabas na ng ospital matapos mag-negatibo sa COVID-19.

Ipinahayag ni Gangoso na labinlimang person under monitoring o PUM ang sumasailalim ngayon sa labin apat na araw na quarantine sa Soccksargen.

Walo sa mga ito ay nasa South Cotabato, anim sa North Cotabato at isa sa Sultan Kudarat.
Nabatid na abot na sa 87 mga PUM sa rehiyon ang isinailalim sa observation protocol para sa COVID-19 ng DOH.

Pitumput dalawa sa mga ito ay nag-negatibo sa nasabing karamdaman.

-0-

Online application para sa kanilang scholarship program binuksan na ng Commission on Higher Education sa region 12

Tumatanggap na ng online application para sa kanilang scholarship program ang Commission on Higher Education o CHED region 12.
Ito ay ayon kay CHED region 12 Officer-in-Charge Jocelyn Santoceldes.

Nilinaw ni Sontoceldes na limitado lamang ang mabibigyan ng scholarship ng CHED sa rehiyon.
Paliwanag nito abot lamang kasi sa mahigit 2,500 na scholarship slots ang binuksan ng nasabing ahensya sa buong bansa.

Para maging patas, ipinahayag ni Santoceldes na susuriin ng mabuti ng CHED ang mga aplikante.
Ayon kay Santoceldes, ibabase nila ang ranking ng mga pipiliing CHED scholars sa kanilang grado at kita ng pamilya.

Sinabi nito na prayoridad ng scholarship program ng CHED ang mga mahihirap, indigenous peoples o IP, persons with disability at mga benepisayryo ng mga solo parents at senior citizens.
Ang full scholar ng CHED ay makatatanggap ng 60 thousand pesos na grant kada taon at 30 thousand pesos naman ang mga half scholars.

Panawagan naman ni Santoceldes sa mga nais mag-apply online sa kanilang scholarship program mag log on lamang sa www.stufapsregion12.com at sundin ang instruction sa nasabing website.

-

0-

Naglaan ng 1.8 million pesos para sa cash incentives at ng mga atleta ng Koronadal na nagwagi at sumabak sa katatatapos lang 2020 Soccksargen Regional Ahtletic Association o SRAA meet ang lokal na pamahalaan.

Ayon kay Deped Ed Koronadal Sports Supervisor Napoleon Comicho, naka depende sa medalyang nakuha ang insentibo ng mga atleta.

Ayon kay Comicho ang mga nakasungkit ng gold medal sa 7th SRAA meet sa General Santos City ay nakatanggap ng tig five thousand pesos, two thousand pesos ang silver at one thousand pesos ang bronze.

Kaugnay nito, ipinahayag ni Koronadal Mayor Eliordo Ogena na sa pamamagitan ng pagbibigay sa kanilang ng insentibo ay mas mai--enganyo pa ang mga atleta na magsumikap para magtagumpay.

Maliban sa cash incentives naglaandin ang lokal na pamahalaan ng 1.4 million pesos para uniporme ng mga SRAA athletes ng Koronadal.

Ang kabuuang 3.2 million pesos na pondo ay kinuha sa Special Education Fund ng lungsod.

Matatandaan na ang suporta ng mga lokal na pamahalaan sa mga atleta ay hiniling mismo ni Deped Undersecretary for Curriculum and Instruction Diosdado San Antonio.

Ayon kay San Antonio, mariing ipatutupad ng Deped ang bagong programa sa Hunyo.
Ito ay ang pagtutuok sa growth mindset ng mga guro at magaaral.
Mariing ipinagbabawal nito sa mga magaaral at guro na dumalo sa mga conference at major celebration kada unang siyam na araw ng bawat quarter.
 

-0-

Binaril ng salarin ang biktima habang nakaupo sa duyan katapi ng kanilang bahay sa Barangay Palkan, Polomolok, South Cotabato.

Kinilala ng Polomolok PNP na pinamumunuan ni Police Lieutenant Colonel Marvin Duadua ang nasawing biktima na si Jonathan Millan, 25 years old binata, private employee.

Matapos mabaril ang biktima, ang gunman ay agad na tumakbo at sumakay ng motorsiklo na minaneho ng naghihintay na kasama.

Ang biktimang si Millan ay dead on arrival nang dalhin ng kanyang kapatid sa Howard Hubbard Memorial Hospital sa Polomolok.

Sanhi ito ng malubhang mga tama ng bala ng baril.

Narekober ng mga pulis sa crime scene ang limang basyo ng 45 pistol.
Hindi pa batid ng Polomolok PNP kung sino ang dalawang mga suspek at ano ang motibo ng mga ito sa pagbaril sa biktima.

-0-

Mobile application para sa pagtukoy ng mga sakit at peste sa mga high value crops ng National Crop Protection Center pwede nang magamit ng mga magsasaka sa bansa.

Nabuo ng national crop protection center o NCPC ang mobile application na Smart identification technology o SPIDTECH application sa tulong ng iba’t ibang mga departamento ng University of the Philippines sa Los Banos, Laguna.

Nakabase ang konsepto nito sa facial recognition ng mga cellphone ngayon.
Ito ay ayon kay NCPC Deputy Director at Project Smarter Arpproaches to invigorate agriculture as an industry in the Philippines o SARAI Project Head Dr. Melvin Ebuenga.

Ayon kay Ebuenga dahil sa SPIDTECH App hindi na kailangan pa ng mga eksperto na pumunta sa mga magsasaka o sa mga lugar na ang mga high value crops ay apektado ng mga peste at sakit.
Ang SPIDTECH App ay nagbibigay kasi ng advisory sa peste at sakit ng mga ito.

Mayroon din itong e-library na may kakayahan na tukuyin ang mga sanhi at paraan ng pagpuksa ng mga peste at sakit sa mga tanim.

Kailangan lamang ng mga magsasaka na i-scan o kunan ng litrato ang peste o sakit para maproseso ang impormasyon kahit na walang internet.

Sa ngayon ayon kay Ebuenga kayang ma-detect ng SPIDTECH App ang mga sakit at peste sa mga high value crops na Cacao, kape, saging, palay, mais, soybeans, kamatis, niyog.

Pero ayon kay Ebuenga maari pang madagdagan ang mga ito bago magtapos ang project SARAI sa 2021.

Ang SPIDTECH App ay maari nang ma-download sa play store.
Plano di ng project SARAI na isalin sa wikang Pilipino at pangunahing regional dialect ang SPIDTECH App na nagbibigay din babala sa mga peste pwedeng kumalat depende sa panahon.

-0-

NATIONAL NEWS………………….

Pasado na sa ikatlo at huling pagbasa ng Kamara ang panukalang payagan ang 100-percent ownership ng mga dayuhan sa public services tulad ng elektrisidad, transportasyon at telecommunications.

Sa botong 136 na YES, 43 na NO at 1 ABSTAIN, lumusot ang House Bill 78 na nag-aamyenda sa 84-year old Public Service Act.

Kapag naging batas, maari lamang mag may-ari ang dayuhan kapag hindi ito kaya ng mga Pinoy o kaya naman ay mayroong nilikhang batas para dito o mayroong inaprubahang international agreement.

Itinatadhana rin ng panukala na hindi maaaring magkaroon ng capital stock sa anumang public service sa ilalim ng klasipikasyon ng public utility ang isang foreign nation bago maisabatas ang batas o kaya naman ay walang kaparehong karapatan ang bansa ng nasabing dayuhan para sa mga Filipino national.

Binigyan din ng panukala ng depinisyon ang public utility.

Nakasaad dito na magiging limitado ang depinisyon ng public utility sa electricity distribution, electricity transmission at water pipeline distribution o sewerage pipeline system.

Sa iba pang balita, inaprubahan na ni Pangulong Duterte ang nominasyon ni Rolando Macasaet na maging permanenteng pangulo at general manager ng Government Service Insurance System o GSIS.

Ito ang kinumpimra ni Executive Secretary Salvador Medialdea.

Naupong officer-in-charge si Macasaet sa GSIS matapos mag-resign noon si dating GSIS president Jesus Clint Aranas noong July 2019.