NDBC BIDA BALITA (March 6, 2023)

HEADLINES

1   ANIM PATAY, 13 sugatan sa vehicular accident sa Datu Odin Sinsuat, Maguindanao

2   SA PIKIT, North Cotabato, isa din ang patay sa highway accident.

2   COMELEC South Cotabato, all set na sa Barangay at SK elections, bilang na lang ng election board members ang kulang

3   KLASE SA LAHAT NG ANTAS, pribado at pampubliko, sinuspende sa Cotabato City; sa buong Region 12, walang suspension of classes, ayon sa DepEd advisory

4   DTI North Cotabato, nagsabing nagbago ng estratehiya ang ilang ang business companies dahil sa inflation rate, pareho ang presyo, gumaan ang timbang ng produkto

5   REFERRAL ng mga pasyente sa private hospital kailangan para congestion mabawasan sa mga public hospital, ayon kay South Cot. Vice Gov. Pinggoy

6   SOUTH COTABATO transport group, di lalahok sa trsansport strike, suportado daw ang PUV transport modernization program,

SA ATING PAMBUNGAD NA BALITA…

Local…

ANIM ang patay, kabilang ang lola, sa salpukan ng tatlong mga sasakyan sa Datu Odin Sinsuat Maguindanao del Norte; 13 na iba pa, sugatan din.

Sangkot sa aksidente ang isang Toyota Hilux, isang Toyota Hi-Ace passenger van at isang payong-payong tricycle.

ANG MGA NASAWI on the spot ay ang mismong driver ng van na si Unasan Kaul, taga Guindulungan, Maguindanao del Sur at mga pasahero nitong sina Norhaimin Baladek at Manaut Guialudin, kapuwa mula sa bayan ng General SK Pendatun, Maguindanao del Sur.

Naisugod pa sa pagamutan ngunit binawian din ng buhay ang isang lola na kinilalang si Kaidu Manalasal at Mamakong Salimbao, parehogn sakay ng van.

Dead on arrival din sa pagamutan ang driver ng Hilux na si Bomber Gani.

Sa ngayon ay 13 ang nagpapagaling sa ospital, kabilang  ang driver ng payong payong na nadamay sa aksidente.

Sinabi sa DXMS Radyo Bida ni Datu Odin Sinsuat PNP Investigator Staff Sergeant Benjamin Bedo na ang HiAce van ay galing GSKP patungong Lanao del Sur upang dumalo sana sa gaganaping reunion.

Galing naman sa Lanao del Sur ang hilux na patungong South Cotabato.

Nang pagsapit sa boundary ng Makir at Barangay Kurintem, Datu Odin Sinsuat, Maguindanao del Norte ay nabangga ng Hilux ang payong payong dahilan kung bakit nagsalpukan ang tatlong mga sasakyan.

Ngunit ito ay patuloy pang iniimbestigahan ayon kay Staff Sergeant Bedo.

Panawagan ni Staff Sergeant Bedo sa mga biyahero na magdoble ingat upang hindi maaksidente.

Sa mga slow moving vehicle tulad ng motor, ayon kay Bedo, gamitin ang outermost part ng kalsada o yung sa pinakagilid.

-0-

LOCAL..

TRANSPORT group sa South Cotabato, di lalahok sa transport strike, modernization program ng pamahalaan, kanilang suportado.

Suportado ng transport group sa South Cotabato ang public utility vehicles o PUV modernization program ng gobyerno.

Ito ay ayon Nestor Lumawig ang Spokesperson ng South Cotabato Transport Alliance, isang alyansa ng grupo ng mga PUV operators at drivers sa lalawigan.

Ayon kay Lumawig, suportado nila ang nasabing programa na 2016 pa ipinaalam sa publiko ng gobyerno.

Sa katunayan aniya nakapagsagawa na sila ng mga trainings at consultation dialogues.

Ito ay para maipaliwanag sa mga kasama ang layon at  mga benepisyo sa PUV modernization program.

Kaya ayon kay Lumawig, hindi makiKiisa ang kanilang grupo sa isang linggong tigil pasada na ikakasa ng grupong Manibela simula ngayong araw.

Paliwanag ni Lumawig karamihan sa mga traditional jeep na bumiyahe ngayon sa South Cotabato ay mula sa karatig lugar na wala pang local public transport route plan o LTRP.

Ipinunto din nito na maliban sa mga driver at operator makikinabang din sa PUV modernization ang mga commuter na magkakaroon ng ligtas, komportable at affordable na PUV.

-0-

Local..

SA COTABATO CITY, SINUSPINDE ni Mayor Bruce Matabalao ang klase sa lahat ng antas ng paaralan, pampubliko at pribado.

Dahil din ito sa nakatakdang nationwide transport strike na magsisimula ngayong araw.

Sa kanyang social media post, sinabi ni Mayor Matabalao na mas makabubuti na magpatupad na muna ng on-line classes mula ngayong araw hanggang sa sabado.

Layunin nito na matiyak na ligtas ang lahat ng mga mag-aaral.

Unang nagpahayag ng pagsuporta sa nationwide strike ang ilang transport group sa lungsod at sa Maguindanao del Norte bilang pagtutol sa public utility vehicle modernization program.

-0-

Local…

REFERRAL ng mga pasyente sa private hospitals, kailangan para mabawasan ang congestion sa mga public hospital, ayon kay So. Cot. Vice Gov. Pinggoy (Roel)

Naniniwala si South Cotabato Vice Governor Arthur Pinggoy Jr. na malaking tulong lalo na sa mga mahihirap na mamamayan ang free hospitalization program ng lalawigan.

Gayunpaman ayon kay Pinggoy dahil libre palagi ring puno ang mga government hospital lalo na ang South Cotabato Provincial Hospital sa Koronadal.

Kaya ayon kay Pinggoy para mabawasan ang mga pasyente sa mga ospital ng gobyerno dapat na palakasin din ang referral system bilang bahagi ng Universal Health Care o UHC.

Ayon kay Pinggoy sa pamamagitan ng pakikipagtulungan sa maari pa ring makinabang sa “no billing policy”  o libreng hospitalization ang mga pasyente na i-rerefer sa mga pribadong ospital.

Ito ay sa tulong na rin  ng PhilHealth lalo pa’t ang South Cotabato ay isa mga lugar sa bansa na unang nagpapatupad ng UHC.

-0-

Local…

HINDI PA RIN lubusang nawawala ang COVID-19 virus sa Region 12.

Bagaman at bumaba kumpara noong nakaraang taon, ang daily tally ay nasa single digit na simula ngayong taon.

Kahapon, lima lang ang bagong nagpositibo sa COVID 19 sa Region 12, tatlo mula Gen Santos City at tig-isa sa Tacurong at Isulan.

Walang iniulat na gumaling at wala ring namatay dahil sa complications.

Sa BARMM, sa pinakahuling data ay merong tatlong bagong kaso ng COVID 19 infections, tatlo din ang gumaling.

Sa tatlong bagong kaso ay dalawa mula Cotabato City at isa sa Maguindanao. 

-0-

Local…

LIMANG mga ahensya ng BARMM, kinilala ng BIR bilang highest tax-paying ministries.

ANG MGA ITO AY ANG Office of the Chief Minister o OCM, Bangsamoro Transition Authority o BTA, Ministry of Health o MOH, Ministry of Public Works o MPW at ang Ministry of Basic, Higher and Technical Education o MBHTE.

Ang pagkilala ay ginawa ng Bureau of Internal Revenue o BIR dahil sa kanilang suporta sa pamamagitan ng kanilang pabayad sa tamang buwis  na siyang may pinakamataaa nga withholding tax para sa  Revenue District No. 107 Cotabato City.

Dahil dito, naabot ng BIR ang kanilang target amount para sa taxable year 2021.

Ang parangal ay iginawad ng ahensya sa isinagawang ick-off ceremony ng BIR Tax Campaign sq BIR Building, SK Pendatun St., ng lungsod.

Sinabi ni Ministry of Finance Budget and Management Minister Atty. Ubaida Pacasem na isinusulong na rin ng BARMM Government ang tax collection sa pamamagitan ng digital transformation.

Dagdag pa nito na ang kooperasyon ng BIR at  Bangsamoro Government ay magbibigay daan sa mas epektibong tax system at kabilang din sa kanilang isinusulong ay ang  pagtatag sa contextualized Bangsamoro Revenue Code na naka-angkla sa set-up ng BARMM bilang naiibang gobyerno sa bansa.

-0-

Local…

NASA MGA HULING YUGTO NA NG consultation ang panukalang batas hinggil sa local governance code ng BARMM.

At ang pinakahuling kinunsulta, matapos ang serye ng public consultation sa buong rehiyon ay ang mga ahensya ng pamahalaan sa national government.

Ang kinunsulta ay ang BTA bill number 30 o proposed Bangsamoro Local Governance Code.

Nilahukan ito ng mga participants mula national government at agencies, academe institution at civil society organization sa Maynila.

Ang Local Governance Code ay naglalayong bigyang kapangyarihan sa pamamagitan ng supervisory power ang Bangsamoro Government sa pamamagitan ng Ministry of Interior and Local Government o MILG.

Sinabi ni Deputy Floor Leader at Committee on Local Governance Chair Atty. Raissa Jajurie na naging mabunga ang consultation dahil nagpakita ng suporta ang mga kalahok para sa panukala.

Habang ang iba naman ay binigyang diin na kailangan pa ng matibay na probisyon sa devolution, decentralization, women's participation at revenue.

Siniguro naman ni Atty Jajurie na bubusisihin ng committee ang lahat ng mga nakulektang inputs at feedback bago isalang sa plenaryo.

Bibigyan naman ng hanggang March 31 ang lahat ng mga kalahok na mag-submit ng kanilang mga position papers.

Ang local governance code ay isa sa pitong priority code na kailangang maipasa ng BTA sa loob ng transition period.

-0-

Local…

MATAPOS ipagpaliban noong 2022, Comelec South Cotabato nagsabing minor changes lang ang ginagawa bilang paghahanda sa Barangay at SK elections sa Oktobre

Umaasa si South Cotabato Provincial Election Supervisor Atty. Jay Gerada na maaprubahan ng board ang pinal na listahan ng mga botante sa Barangay at Sangguniang Kabataan Election o BSKE sa Marso.

Ito ayon kay Gerada ay para makapagpalabas na rin ng final list of voters ang kanilang tanggapan.

Dagdag  pa ni Gerada hindi na rin proproblemahin ng Comelec ang mga guro na magsisilbi sa eleksyon.

Paliwanag nito gagawin lamang ngayon ng Comelec ay i-validate at alamin kung kwalipikado at handa pa ring mag-serve sa eleksyon ang mga nakalistang guro bago pa ang postponement nioto noong nakaraang taon.

Kaya ayon kay Gerada handa ang Comelec sa BSKE sa Oktobre a trenta.

Ipinaalala din ni Gerada sa publiko na ang filing ng certificate of candidacy o COC para sa BSKE ay sa July 3 hanggang 7.

Ito ayon kay Gerada ay tanda din ng pagsisimula ng election period na magtatapos sa November 14, 2023.

-0-

Local…

SOCIAL WELFARE office nanawagan sa mga kababaihan sa South Cotabato na mag-enroll sa kanilang productivity skills trainings para magkakaroon ng dagdag income

Pinayuhan  provincial social welfare and development office o PSWDO ang mga kababaihan sa South Cotabato  nais ng skills training na huwag magatubiling dumulog sa kanilang mga local government unit.

Ayon kay PSWDO Crisis Intervention Unit Head Cora Obienita, layon ng kanilang skills and productivity building na mabigyan ng dagdag na kasanayan ang mga kababaihan.

Kabilang sa mga ito ang pananahi, food processing at iba pa na magbibigay sa kanilang ng dagdag na kita.

Ayon pa kay Obienita, ang Kalipunan ng mga Pilipina o Kalipi na kanilang inorganisa ay mayroong 6,000 aktibong mga myembro sa South Cotabato.

Layon nito na mapabilis ang  pagpapaabot ng mga programa ng gobyerno para sa mga kababaihan.

Samantala, sinabi naman ni Sam Bayog ng provincial population office na tinuturuan din ng kanilang tanggapan  ang mga kababaihan na magdedisyon sa kanilang mga sarili lalo na sa bilang ng gustong maging anak.

Ipinunto din nito na ang paghasa sa kasanayan ng mga kababaihan ay nagsisimula dapat sa kanilang mga tahanan.

-0-

Local

DTI North Cotabato, ipinahayag na kanya-kanyang strategy na rin ang business companies dahil sa epekto ng pagtaas ng inflation rate

KIDAPAWAN CITY - "Hindi nagtaas ng presyo, pero binawasan ang dami o quantity ng produkto"

Ito ang isa lang sa mga stratehiyang ipinatutupad ng business company at napansin ng Department of Trade and Industry sa pagsirit ng Inflation rate sa Pilipinas.

Dahil kasi dito, bumaba na rin ang purchasing power ng consumers at mas lalo pang maramdaman ang epekto nito sa inaasahang 9.3 percent na inflation rate.

Sinabi ni DTI-North Cotabato Provincial Director Ferdinand CabilesDTI-North Cotabato Provincial Director Ferdinand Cabiles, desisyon ito ng kumpanya at strategy ng manufacturer upang tangkilikin pa rin ang kanilang produkto.

Isa sa kanyang ipinunto ang powdered milk sa grocery store. Kung dati 150grams ang laman ng gatas na ito ngayon ay 135grams nalang pero steady ang presyo, binago lang o adjusted ang quantity.

Ganun din anya ito sa ilan pang mga produkto na kabilang sa basket of goods.

Malinaw naman anya itong nailagay sa bawat label ng bawat bilihin upang walang manipulasyon.

-0-

local

DepEd Kidapawan City Division, mahigpit ang monitoring laban sa grupo ng gangsterism sa loob ng paaralan

Walang naiulat ang Kidapawan City na grupo ng mga gang na kinasasangkutan ng ilang mga estudyante sa City Division.

Ayon kay Kidapawan City Division Superintendent Dr. Natividad Ocon, batay na rin anya ito sa ulat mula sa bawat guidance councilor sa mga paaralan sa lungsod.

Sa dami ng mag-aaral may ilang estudyante na afternoon shift at gabi na ang labasan. Dahil dito, hiniling ng City Division ang pakikipagtulungan ng mga pulis at Barangay Peace Keeping Action Team o BPAT member ng barangay upang mapanatiling matiwasay ang seguridad ng bawat kabataan.

Ginawa nito ang pahayag matapos na ring maitala ang away ng mga kabataan sa loob ng paaralan ng umano'y grupo ng gang. Ang iba kasi ay nakakatanggap na ng pagbabanta sa buhay ng kapwa estudyante.

-0-

local

Nakapagtala ng panibagong Vehicular Accident ang bayan ng Pikit kaninang tanghali sa Brgy. Dalengaoen kung saan nagresulta sa pagkamatay ng isang lalaki at ikinasugat ng dalawang iba pa.

Kinilala ang nasawi na si Estallo Severo Jr., 38 anyos na taga Poblacion, Kidapawan City driver ng Hyundai Porter Dropside truck.

Sugatan naman ang helper ng Dropside truck na si Glenn Talapa Pantoha, 32 anyos, na taga Cebu City at ang driver naman ng 10 wheeler dumptruck na si Valenzuela Benedicto Seballos 53 anyos na taga Antipas, Cotabato, parehong nasa bahay pagamutan na ngayon at patuloy na nagpapagaling.

Naganap ang insidente sa harap mismo ng Islamic School o Madrasa sa nasabing lugar.

Ayon sa inisyal na imbestigasyon ng Pikit PNP- Traffic Division, Binabaybay ng mga motorista ang magkabilang direksyon ngunit pagdating sa pinangyarihan ng insidente ay nabangga ng 10 wheeler dumptruck ang kasalubong nitong Dropside truck.

Naisugod pa sa bahay pagamutan si Severo, ngunit idenaklarang Dead on Arrival ng mga doktor.