NDBC BIDA BALITA (April 1, 2024)

HEADLINES

1   HIGIT 1.3 milyong bata sa BARMM babakunahan laban tigdas

2   Pamilya ng mga namatay sa banggaan ng dump truck at passenger van sa Antipas, hirap pa din na tanggapin ang sinapit ng mahal sa buhay

3   MILF, determinado na tuparin ang mga probisyon ng peace agreement

4   Pangulong Marcos, tiniyak na tuloy ang suporta ng pamahalaan sa BARMM

5   SOUTH COTABATO, handa sakaling titindi pa ang El Nino phenomenon at tatama sa lalawigan

6   HALOS 100 MGA BAHAY nasira dahil sa malakas na ulan at hangin

7   BARANGAY KAGAWAD, tatlong iba pa, patay sa magkahiwalay na pamamaril sa Maguindanao provinces

SA ATING PAMBUNGAD NA BALITA…

PATAY sa pamamaril ang isang Barangay Kagawad habang nakaligtas naman ang kasama nitong pulis matapos paulanan ng bala ang kanilang sinasakyang SUV sa Mamasapano, Maguindanao del Sur pasado alas tres noong sabado ng hapon.

Kinilala ni Mamasapano town police chief Lt. Lou Christian Villones ang nasawi na si Kgwd. Ansari Salim, 38-anyos na taga Pimbalkan, Mamasapano. Nakaligtas naman ang kasama nitong Police S/Sgt. Mansor Sianga.

Mula Brgy. Tukanalipao ang mga biktima sakay ng Toyota Hilux na may plate number NDT-5400 pero pagsapit sa Barangay Mamasapano ay dito na sila inambush.

Patay on the spot si Salim habang hindi naman tinamaan si Sgt. Sianga.

Limang empty shell ng di pa tukoy na uri ng armas ang nakita sa crime scene.

Sa Mamasapano pa rin, patay naman si Alyas Jun matapos pagbabarilin sa Barangay Tukanalipao habang nakaligtas pero sugatan ang kasama nito na si Alyas George.

Sa Buldon, Maguindanao del Norte naman, patay ang dalawa lalaki na sina Abdulgtani Kasan at Lkatip Gapor, pawang taga Buldon matapos na sila ay ambusin als 9 nitong sabado ng gabi sa Barangay Piers.

Naglalakad lang sila sa madilim na bahagi ng daan nang pagbabarilin ng mga suspect.  Personal grudge ang nakikitang dahilan sa mga serye ng pamamaril na ito.

-0-

Sa ibang balita……….

PINARANGALAN ng pamahalaan at MILF ang mga taong may malaking papel na nai-tulong sa Mindanao peace process.

Kasabay ito ng 10th year anniversary celebration sa paglagda ng Comprehensive Agreement on the Bangsamoro noong March 27.

Kabilang sa mga pinarangalan bilang peace champions ay sina retired Cotabato Archbishop Orlando Cardinal Quevedo, OMI, DD, Malaysian third party facilitator Datu Oathman Abud Radzak; former Asia Foundation country director Dr. Steven Rood; unang lider ng Malaysian-led International Monitoring Team at Government Peace Panel chairperson Prof. Miriam Coronel-Ferrer.

Pinagkalooban din ng posthumous awards ang pamilya nina Tengku Datu Ab’Ghafar na di nawalan ng pag-asa at isulong ang pagbabalik ng peacetalks matapos ang all out war noong year 2000 sa Mindanao, Army Major Carlos Sol ng GPH panel at Rasid Ladiasan ng MILF peace panel.

Sinabi ni MILF chairman at BARMM chief Ahod Balawag Ebrahim bakit mahalaga ang CAB sa pagkamit ng kapayapaan sa Mindanao.

-0-

SUPORTA sa peace agreement sa pagitan ng MILF at gobyerno ng Pilipinas, tiniyak ng 6th Infantry Division.

ITO ANG tiniyak ni Army's 6ID commander Major Gen. Alex Rillera sa paggunita ng 10th year anniversary ng paglagda sa Comprehensive Agreement on the Bangsamoro o CAB na ginawa noong March 27 sa Camp Darapanan, Sultan Kudarat, Maguindanao del Norte.

Sinabi ni Gen. Rillera, hepe rin ng Joint Task Force Central, na tuloy ang kanilang suporta sa peace agreement sa pagitan ng Moro Islamic Liberation Front o MILF at ng Government of the Republic of the Philippines o GRP.

Aniya, mahalaga ang pagkakaisa ng mga stakeholders upang magampanan at maisakatuparan ang lahat ng nakapaloob sa peace agreement.

Inihalimbawa nito sa maliliit na langgam ang mga bumubuo sa peace process na kahit malaking ahas ay kayang talunin kung lahat sila ay magtulungan.

Aniya, ang resulta ng peace process ay hindi lamang para sa Bangsamoro Region kundi para sa buong Filipino Nation.

Kabilang sa mga dumalo sa commemoration ay sina BARMM Chief Minister Ahod Balawag Ebrahim, Presidential Peace Adviser Sec. Carlito Galvez Jr at iba pa.

-0-

Online classes ipapatupad sa Cotabato City sa huling 10 araw ng Ramadan

INANUNSYO ni Cotabato City Mayor Bruce Matabalao ang pagsasagawa ng asynchronous o online classes sa lahat ng mga paaralan, pribado man o pampubliko sa lungsod.

Nakasaad sa abiso na paraan ito ng City Government para bigyang pagkakataon ang mga estudyanteng Muslim na mas mapagnilayan at maisabuhay ang sampung huling araw ng Ramadan.

Isa rin sa tinukoy na dahilan ng online classes ay ang matinding banta ng El Niño kung saan isa ang lungsod sa may pinakamataas na heat index sa buong bansa na minsan ay umabot ng 43 degree Celsius.

Problema din ang kawalan ng sapat na supply ng tubig dahil sa drought kaya apektado ang mga water sources ng Metro Cotabato Water District.

Maari namang ituloy ang online classes kapag may mga naka schedule na periodical examinations ang mga mag-aaral.

Hindi naman kasali dito ang mga tanggapan ng gobyerno at business-as-usual na simula ngayong araw.

-0-

Hustisya ang sigaw ng pamilya Mazo sa pagkamatay ng kanilang kaanak na walang kalaban-laban sa Barangay Liboo, Mlang North Cotabato gabi nitong Martes Santo.

Si Erwin Perado Mazo kasi ay inagawan ng motorsiklo, binaril at namatay habang nasa National Highway.

Pauwi na sana ang biktima sa Barangay Lampayan, Matalam Cotabato nang tambangan siya ng di pa nakikilalang mga suspect.

Naulila ni Erwin ang kanyang Asawa at dalawang anak na labis ang pagdadalamhati sa maagang pagkawala ng kanilang padre de pamilya.

Kinondena ng PNP ang pangyayaring ito na naisagawa ng mga suspect ang krimen sa semana santa.

-0-

Matapos ang malagim na aksidente, nag-alay ng dasal at nagsindi ng kandila ang mga kapamilya, kaanak at mga kaibigan ng labinpitong mga pasahero ng lumiyab na van sa mismong lugar na pinangyarihan sa Antipas, North Cotabato.

Ito ay pagpapakita ng pakikiramay sa mga nasangkot sa disgrasya kung saan sabay silang binawian ng buhay at nasunog ng buhay kabilang na rito ang mga bata.

Sa pangyayari, hindi mapigilang maging emosyonal at bumuhos ang luha ng mga kaanak sa hindi inaasahang pangyayari at pinakamasakit na kamatayan ng mga biktima na tinawag ring Antipas Tragedy.

May ibat-ibang kwento ang mga nasawi, kabilang na rito ang nursing student na si Kimberly Armada na pupuntang Kidapawan para asikasohin ang kanyang thesis.

Halos di pa rin matanggap ng kanyang Ina ang sinapit ng anak.

Kwento ng mag-asawang senior citizen na until death do us part, kuwento rin ng isang Ina na inihagis ang anak mula sa van upang makaligtas sa sunog pero kabilang pa rin sa mga namatay at isa sa mga biktimang ikakasal na sana.

Abo na rin nang umuwi sa Cavite ang aircon contractor na si Winston Sorsona.

Sabi ng kanyang Asawa, dumayo lang ng Mindanao si Winston dahil sa trabaho pero di na makakauwing buhay.

Naglaho ang lahat dahil sa aksidente noong Holy Monday.

Ang driver ng truck na si Edwin Nasiad ng Digos City ay nakakulong ngayon sa Antipas Municipal Police Station.

Kanyang pahayag, hindi niya sinadya at aksidente lang ang nangyari kaya't siya ay humihingi ng tawad sa kapamilya ng nasawi.

Aminado kasi itong nawalan siya ng kontrol sa manebela dahil nawalan na rin ng preno hanggang sa bumangga sa kasalubong na van.

-0-

Isang linggo na ang lumipas pero sariwa at pighati pa rin nararamdaman ng labinpitong pamilya ng mga naaksidente, nasunog at namatay sa salpukan ng van at truck sa Barangay Luhong, Antipas North Cotabato.

Sa labing pitong sakay kasi kabilang ang driver ng van tanging si Rosario Lopez Reyes lang ang nakaligtas matapos hugutin ng isa sa mga saksi.

Sa kwento ni Richard Ambos, na siyang nagrescue, una niyang tinulungan ang driver ng truck at may narinig na humingi rin ng saklolo malapit sa van at dito niya nakita at tinulungan rin ang nag-iisang survivor na dating Kapitan ng Barangay.

Sinubukan niya ring tulungan ang iba pa pero sadyang mabilis kumalat ang apoy na nagsimulang sumiklab sa truck.

Samantala, binatikos naman sa social media ang tatlong mga lalaki na kumuha lang ng video sa halip na tumulong sa mga nag-aagaw buhay na biktima ng kalunos-lunos na trahedya.

Sa pahayag rin ng isa sa mga residente, malakas na putok ang kanilang narinig bago nakitang lumiyab ang dalawang sasakyan.

Inakalang truck lang ang naaksidente at huli na nang makita na van sa unahan na mas marami ang sakay at marami ang patay.

Sa imbestigasyon ng PNP, nakaladkad pa ng ilang metro ng truck ang kasalubong na van. Unang lumiyab ang truck hanggang sa nadamay rin ang van at dito na nasunog ang mga biktima.

-0-

Health services sa mga buntis, pinalalakas ng IPHO South Cotabato para maiwasan ang pagkamatay dahil sa panganganak

Mula sa apat na beses na pagpapa-prenatal isinsusulong ngayon ng Integrated Provincial Health Office o IPHO ang walong pre-natal sa mga buntis sa South Cotabato.

Ayon kay IPHO Safe Motherhood Program Coordinator Geneses Navales bahagi rin ng pinalawak nilang serbisyo sa mga buntis ang post-natal care vists.

Ibig sabihin nito ayon kay Navales aagalaan  ang mga kapapanganak pa lang na mga ina ay aalagahaan din ng mga health workers ng 42 araw.

Layon nito na mapigilan ang maternal death o pagkasawi ng mga kababaihan dahil sa panganganak.

Ito ay ayon naman kay DOH 12 Maternal Program Medical Supervisor Dr. Melva Magana.

Ang DOH 12 ay nakapagtala ng 34 na mga kababaihan sa rehiyon na nagkaroon ng kumplikasyon sa panganganak noong 2023.

Para ito maiwasan ayon pa kay Magana kailangan na palakasain pa ang mga health services sa mga ina at kanilang mga sanggol.

Matatandan na noong Enero inilunsad ng DOH 12 ang High Risk Tracking System na una sa bansa.

Layon nito na mapabilis ang tracking ng mga buntis sa mga komunidad at matukoy ng mas maaga ang mga kumplikasyon.

-0-

Mag-renew ng membership sa Overseas Workers Welfare Administration o OWWA.

Ito ang panawagan sa mga OFW ni OWWA 12 Regional Director Christelyn Caceres.

Paliwanag ni Caceres, makikinabang sa mga benepisyo at programa ng OWWA ang mga OFW na nakapag-renew ng kanilang membership at kanilang pamilya.

Sinabi ni Caceres na ang 25 US dollars o higit sa P1,400 na membership fee ay may dalawang taong coverage.

Dagdag pa ni Caceres, ang membership ay valid kahit na napaso na ang kontrata, at nagpalit ng employer o lumipat ng lugar ang isang OFW.

Ayon kay Caceres pwedeng mag-renew ng kanilang membership sa OWWA ang mga OFW sa Philippine Embassy o consulate office habang sa ibang bansa.

Ang mga nasa Pilipinas naman ay pwedeng dumulog sa mga Regional office ng ahensya.

Maaring rin i-renew ang membership online sa pamamagitan ng pag-download ng OWWA mobile app.

-0-

May nabuo nang contingency plan ang provincial disaster risk reduction and management council o PDRRMC bago pa man tumama ang El Niño Phenomenon sa South Cotabato.

Ibig sabihin nito ayoN kay PDRRMO OIC Rolly Doanne Aquino, nakahanda na ring pondo at iba pang pangangailangan  ang lalawigan para sa mga biktima ng tagtuyo’t.

Paliwanag ni Aquino na bagama’t tumama na sa lalawigan ang El Niño, nasa dry spell pa lang at hindi drought ang nararanasan ngayong sa lalawigan.

Gayunpaman ayon kay Aquino, may mga naitatala nang mga insidente ng  sunog at pakatuyo ng mga water source sa ilang bahagi ng lalawigan.

Ayon kay Aquino ang maari lang gamitin ngayon ng PDRRMO na pantulong sa mga apektadong mga mamamayan ang kanilang regular fund.

Paliwanag nito hindi pa kasi na meet ang criteria para ideklara ang state of calamity dahil sa El Niño sa lalawigan.

Kaya hindi pa maaring magamit ang kanilang Quick response fund o calamity fund.

Ayon kay Aquino magbibigay ng tig 500 liters na diesel sa mga Fire Station sa lalawigan ang PDRRMO.

Ito ay upang may magamit sa pagresonde sa mga sunog.

-0-

City Engineer ng Koronadal ipinaliwanag kung bakit hindi pa pwedeng tanggapin ng LGU ang  pamamahala sa view deck na ipinatayo ng DPWH

Hindi pa maaring tanggapin ng local government ng Koronadal ang pamamahala sa view deck sa barangay Paraiso, sakali mang i-turn over sa kanila ng DPWH second district engineering office

Paliwanag ni City Engineer Ruel Tianchon may pagaalinlangan pa kasi sa nasabing proyekto ang LGU.

Ayon kay Tianchon,  kailangan na maging self-sufficient ang nasabing proyekto sa halip na dagdag expenses sa lokal na pamahalaan.

Dagdag pa ni Tianchon, kapag nai-turn over na  obligado ang city government na maglagay ng tatlong civil security unit I CSU members ,dalawang traffic enforcer at isang maintainer sa view deck.

Sinabi ni Tianchon na maaring mangangailan gan ang LGU ng higit sa P1 million kasa taon kapag pinamahalaan nila ang view deck.

Ipinunto pa nito na hindi rin sapat ang renta sa pasilidad sa  view deck para sa maintenance nito.

-0-

Nai-turn over na ng DA 12 ang Small Water Impounding Project o SWIP sa Mangilala Irrigation Association o MIA sa Barangay Mangilala , Tantangan, South Cotabato.

Ayon sa DA 12 na pinamumunuan ni Regional Executive Director John Pasual, ang nasabing proyekto ay nagkakahalaga ng higit sa P27 million.

Pinondohan ito ng Rice Program ng DA 12 at ipinatupad ng Regional Agricultural Engineering Division na pinamumunuan ni Dr. Jocelyn Flores.

Ang SWIP ay inilagay sa mataas na bahagi ng lambak para mapigilan ang pagdaloy ng tubig paibaba at makabuo ng reservoir para sa tubig ulan.

Magsisilbi rin itong lagusan ng tubig tuwing tag-ulan.

Ang nasabing proyekto ay magbibigay ng sapat na suplay ng tubig sa mga magsasaka ng Mangilala at karatig barangay.

-0-

SISIMULAN NGAYONG ARAW ng Ministry of Health sa Bangsamoro Autonomous Region in Muslim Mindanao ang malawakang pagbakuna sa mga kabataan upang mapigilian ang pagdami ng may sakit na tigdas. Tulong ng DOH-central office, tiniyak ni Health Sec. Dr. Teodoro Herbosa.

Sa report ng Dept of Health Manila, meron nang 2,661 measles rubella cases sa buong bansa as of March 31.

Ang massive vaccination ay tatagal hanggang April 20 at target ang 1.3 million na mga kabataan

Sinabi ni MOH-BARMM deputy minister Dr. Zul Qarnayn Abas na tatlong mga bata na ang namatay dahil sa sakit na ito.

Prioridad sa vaccination ang mga batang nagkakaedad ng 9 months old.

Katuwang ng MOH-BARMM ang Darul Ifta upang kumbinsihin ang mga magulan na halal ang bakuna kontra measles o tigdas.