NDBC BIDA BALITA (April 10, 2024)

HEADLINES

1   NAGTAPOS na ang Ramadan o fasting month, ngayong araw ay Eid’l Fitr na

2   PLEBESITO SA SGA-BARMM, mahalaga upang magkaroon ng legal identity ang 63 barangays, ayon sa BARMM spokesman

3   BAGONG police regional director ng PRO-BAR, nagpaalala sa mga pasaway na pulis sa rehiyon.

4   SURALLAH, posibleng isailalim sa state of calamity dahil sa epekto ng El Niño, ayon sa provincial agriculture office

5   BATA SA PAGALUNGAN, Maguindanao Sur, kinidnap na katulong, mga magulang humihingi ng tulong sa publiko

6   46 NA MGA Muslim detainees, pinalaya ng Bureau of Corrections nitong panahon ng Ramadan

7   DAHIL SA El Nino, supply ng tubig sa Cotabato City at Kidapawan, bumaba; consumers pinayuhan na magtipid sa paggamit ng tubig

SA ATING PAMBUNGAD NA BALITA…

PORMAL NANG NAGTAPOS ANG isang buwang puwasa o fasting ng mga mananampalatayang Moro sa buong bansa.

Kagabi, inanunsyo ni Bangsamoro Grand Mufti Abdulrauf Guialani na Nakita na ang crescent moon kagabi kayat ang ipinagdiriwang na ang Eid’l Fitr ngayong araw.

Dahil diyan, magkakaroon ng congregational prayers sa ibat ibang open spaces sa lungsod at rehiyon upang ipagdiwang ang tagumpay ng isang buwang pag-aayuno.

Ang araw na ito ay idineklara ni P. Marcos na national Muslim Holiday.

-0-

INILABAS ng Bangsamoro Darul Ifta ang mga panuntunan o Fatuwa tungkol sa tamang Zakat o charity sa pagtatapos ng holy month of Ramadan.

Ayon kay Bangsamoro Mufti Sheik Abdulrauf Guialani, obligado ang mga Muslim, mapa bata o matanda, lalaki o babae na magbigay ng Zakat al-Fitr o charity.

Aniya, nakasaad sa hadith ng Ibn 'Umar na sa pagtatapos ng Ramadan ay nararapat na magbigay ng Zakat al-Fitr.

Ang pinakamainam aniya na dapat ibigay ay ang pangunahing kinakain ng mga tao tulad ng bigas kung saan dalawa't kalahating kilo ang maaring ibigay.

Bukod sa bigas o pagkain, sinabi ng Mufti na pinapahintulutan din ang pagbibigay ng salapi o pera base ito sa ilang mga scholars tulad nina 'Umar bin Abdulaziz, Abu Hanifa, Al-Bukhari at Ibn Taymiyyah.

Pero ito dapat aniya ay katumbas ng 2.5 kilograms ng bigas o depende sa pangangailangan ng tatanggap ng Zakat.

Maaari itong ibigay bago mag Eid o sa mismong araw ng pagtatapos ng Ramadan

-0-

INANUNSYO ng Bureau of Corrections o BuCor na abot sa 46 Muslims na persons deprived of liberty ang napalaya nitong nakalipas na fasting month.

Ayon kay BuCor Director General Gregorio Pio Catapang, dahil diyan umaabot na sa 754 Muslim detainees ang napalaya simula nang umupo si P. Marcos sa Malakanyang.

Sa ngayon, ayon kay Catapang, merong 3,014 Muslim detainees sa ibat ibang prisons and penal farms.

Aniya, sa 3,014 Muslim PDLs, 1,121 ang nasa New Bilibid Prison, 752 sa Davao Prison and Penal Farm, 698 San Ramon Prison and Penal Farm, 202 at Correctional Institution for Women.

-0-

Siyam na Barangay sa Cotabato City posibleng mawalan ng water supply ayon sa MCWD matapos sapilitang mag shutdown ang Biniruan bulk water plant dahil sa El Niño.

DAHIL sa pagbaba ng lebel ng tubig sa ilog, napilitang mag shutdown pansamantala ang isa sa mga water sources ng Metro Cotabato Water District.

Ito ay ang Biniruan Bulk Water Plant na pagmamay-ari ng Hanabana Construction and Equipment Corp na ang facilities ay matatagpuan sa Biniruan, Barangay Poblacion 9, Cotabato City.

Ayon sa MCWD, ang pagbaba ng lebel ng tubig sa ilog (Biniruan) ay nagdulot ng pagtaas naman ng lebel ng salinity o pagkaalat sa raw water nito.

Dahil dito, apektado ang siyam na Barangays ng Barangays Poblacion Mother, Poblacion 2, 3, 4, 8, 9, RH 3, 4 at 5.

Upang magkaroon ng supply ang mga nabanggit na Barangays ay pansamantalang nagbukas ng mga valves ang Water District mula sa Dimapatoy, Tanuel, Rebuken at Macaguiling Bulk Water Supply

-0-

DAHIL SA matinding pagka-antok ng driver, aksidenteng nabangga ng isang Toyota Hilux ang nakaparadang Toyota Veloz sa national highway Brgy. Gang, Sultan Kudarat, Maguindanao del Norte pasado ala 1:00 ng kahapon ng hapon.

Ayon kay Sultan Kudarat PNP Chief Lt. Col Esmail Madin, nakaparada ang Toyota Veloz at walang sakay sa tapat ng isang water refilling station aksidente itong nabangga ng pick-up.

Ang Veloz ay pagmamay-ari ni Apipah Arumpac, 30-anyos, school principal na taga Brgy Gang, Sultan Kudarat.

Habang ang Hilux naman ay pagmamay-ari ni Jamel Wanday Langalak, ABC president ng Matanog, Maguindanao del Norte.

Ayon sa ulat ng PNP traffic section, binabaybay ni Langalak ang national highway patungong Cotabato City nang makaramdam ito ng pagkahilo dahilan nawalan ng focus sa pagmamaneho at nabangga ang Veloz.

-0-

KINAILANGANG isugod sa Cotabato Regional and Medical Center sa Cotabato City ang magsasakang nabagsakan ng puno sa Purok 3B, Barangay Manongol, Kidapawan, North Cotabato kaninang umaga, April 09, 2024.

Kinilala ang biktima na si Allan Pobadora, 53 years old na residente sa lugar.

Sa impormasyon mula sa anak nito na nakaugnay ng Radyo BIDA, may pinuputol na kahoy ang tatay nito kasama ang iba pang magsasaka nang, matapos nito ay umupo pa raw ito para magpahinga nang biglang natumba ang katabing puno papunta sa kaniya.

Sa bahagi ng baywang ang iniinda nito ngayon na kinailangang dalhin sa mas malaking ospital.

Patuloy na binibigyan ng medikal na atensyon ang magsasaka.

Nanawagan naman ng tulong pinansyal ang pamilya nito.

-0-

HEADLINE: BFP Kidapawan muling nagpa-alala na iwasan ang magsunog ngayong panahon ng El Niño kasunod ng grassfire at rubbish fire sa lungsod

HINDI naman kalakihan at agad na naapula sa tulong ng kwerpo ng BFP ang grassfire sa Barangay Sudapin at rubbish fire sa Lanao, Kidapawan City, hindi dapat ito binabalewala ng mga mamamayan.

Ito ang paalala ni BFP Kidapawan Investigator FO2 Cesar Templa dahil posible itong pagmulan ng malalaking sunog tulad ng sa Arakan nakaraang Buwan.

Panay aniya ang kanilang paalala sa mga mamamayan at pagbibigay ng warning na posible silang maireklamo kapag nangyaring nagsunog ulit sila.

Pero meron pa rin aniyang mga pasaway na angsusunog ng basura at tuyong dahon na delikado ngayong panahon ng El Niño.

-0-

Dalawang drug suspect kabilang ang isang magsasaka nakumpiskahan ng higit sa P60,000 na illegal drugs  sa Sultan Kudarat

Inaresto sa anti-illegal  drug operation ng PNP ang isang magsasaka sa Isulan, Sultan Kudarat.

Kinilala ni Isulan Chief of Police Lt. Col. Julius Malcontento ang suspek na si alias Renaldo taga Barangay Kapingkong, Lambayong sa nasabing lalawigan.

Siya ay nakorner sa buy-bust operation ng PNP sa Isulan Public Cemtery sa barangay Sampao.

Nakumpiska ng mga pulis sa suspek ang may 1.3 grams ng suspected shabu na nagkakahalaga ng higit sa P30,000.

Nakuha din sa  suspek ang P500 marked money na ginamit ng mga pulis sa kanilang drug buy-bust operation.

Sa karatig bayan ng Esperanza kulong din ang isang alias Jong-jong  na nakumpiskahan ng mga pulis ng tatlong mga sachet ng umanoy shabu na nagkakahalaga ng higit sa P30,000.

Ang dalawang mga drug suspect ay kakasuhan ng PNP ng paglabag sa Comprehensive Dangerous Drugs Act.

-0-

Sementeryo sa Koronadal kung saan binuksan ang nitso ng isang sanggol noong Byernes Santo, lalagyan ng CCTV

Magkakaroon na ng CCTV ang sementeryo sa Barangay New Pangasinan sa Koronadal.

Ito ay ayon kay Pangasinan Barangay Chairman Deborah Pader.

Bukod dito ayon pa kay Pader regular ding magpapatrolya sa sementeryo ang mga kasapi ng kanilang Barangay Peace Keeping Action team o BPATS.

Layon nito ayon pa kay Pader na matiyak na hindi na maaring malapastangan ang mga nakalibing sa kanilang sementeryo.

Kinumpirma ni Pader na bago pa man ang pagbukas sa nitso ng pitong  buwang sanggol sa New Panasinan Cemery noong Byernes Santos dalawa pa pang mga nitso ang binutasan.

Posible kasi na pakay ng mga suspek na kunin ang tuhod ng mga bangkay para gawing agimat o Anting-anting na paglapastangan naman sa mga yumao.

Pinabulaanan din ni Pader na may nagkukutang kulto sa kanilang barangay.

-0-

Hiniling ni South Cotabato Governor Reynaldo Tamayo Jr sa mga local government unit sa lalawigan na magsagawa ng medical mission sa mga barangay.

Layon nito ayon pa kay Tamayo na maagang ma-detect at magamot ang mga sakit .

Sinabi ito ni Tamayo matapos balaan ng DOH ang publiko laban sa sakit na whooping cough o pertussis lalo na sa mga bata.

Ipinunto pa ng gobernador na kailangan ng mga doctor na bumaba sa mga barangay para makapagsagawa ng konsultasyon.

Ito ayon pa kay Tamayo ay isa rin sa mga istratehiya ng gobyerno para makumbinse ang mga mamamayan na sumailalim sa Konsulta Package.

Saklaw nito ang libreng gamot, consultation at laboratory.

Tiniyak din ni Tamayo na may sapat na pondo ang lalawigan para sa nasabing programa.

-0-

Surallah, South Cotabato posibleng isailalim sa State of Calamity dahil sa epekto ng El Niño, ayon sa provincial agriculture office

Sinira ng El Niño Phenomenon ang higit sa P6 million na halaga ng mga pananim sa Surallah, South Cotabato.

Kaya ayon kay Provincial Agriculture Office Field Operations Chief Rommel Eladia posibleng isailalim na sa State of Calamity ang nasabing bayan.

Dagdag pa ni Eladia, ang matinding init ay sumira rin sa mga pananim na mais, palay at gulay sa mga bayan ng Banga, Norala at Sto. Niño.

Ayon kay Eladia ang mga magsasaka na labis na naapektuhan ng El Niño ang humabol na makapagtanim para sa third cropping noong huling lingo ng Enero hanggang Pebrero.

Sinabi rin nito na karamihan din sa mga magsasaka na  apektado ng El Niño ang mga hindi naniniwala sa synchronization o sabay-sabay na pagtatanim.

Nilinaw naman ni Eladia na kumpara sa ibang lugar hindi pa gaanong naramdaman ang epekto ng El Niño sa rice production ng lalawigan

Paliwanag nito, nakapag-ani pa kasi ang mga magsasaka ng South Cotabato sa first at second cropping.

-0-

DA 12 binalaan ang publiko sa mga taong ginagamit ang kanilang pangalan sa mga iligal na gawain

Isumbong sa tanggapan ng DA 12 sa Koronadal ang mga pinagduduhang ka-transaksyon.

Ito ang panawagan sa publiko ni DA 12 Regional Executive Director John Pascual.

Kasunod ito ng paalala ni Pascual sa mga mamamayan laban sa mga tao na ginagamit ang kanyang pangalan para sa iligal na transaksyon sa mga lokal na pamahalaan, asosasyon at kooperatiba ng mga magsasaka.

Ipinunto pa ni Pascual na mga empleyado lang at opisyal ng gobyerno at awtorisadong magproseso ng mga dokumento para sa kanilang mga proyekto.

Dagdag pa ni Pascual ang mga kahina-hinang indibidwal ay maari ring isumbong ng publiko sa DA 12 Official Facebook page na Agri-Tayo Soccksargen para agad na maaksyunan.

-0-

WALANG lugar sa PNP-BARMM ang mga pulis na umaabuso sa posisyon. Dapat ang bawat isa ay disiplinado.

Ito ang paalala ni PNP-BARMM OIC regional director Brig. General Prexy Tanggawohn nang humarap siya sa mga kawani ng PRO-BAR sa kauna-unahang pagkakataon simula ng siya ay maupo sa BARMM.

Si Tanggawohn ay nagsilbi na noon sa BARMM bilang chief ng Regional Intelligence Division noong 2013 hanggang 2015.

Hiningi nito ang kooperasyon ng bawat pulis sa rehiyon kasabay ng pagsisiguro sa suporta din nito sa mga nasimulang programa ng mga nagdaang regional director lalo na sa peace and order program.

Nagbabala din siya sa mga pasaway na pulis na hindi siya mag-aalinlangang tanggalin ang mga ito. Lalo na yaong mga abusador at hindi ginagampanan ng maayos ang trabaho.

-0-

NANGANGAMBA ngayon ang magulang ng 4-year-old na si Adrianna Xyriel Mamasabulod Guimal matapos tangayin ang anak nito ng sariling kamag-anak sa Pagalungan, Maguindanao del Sur, kahapon.

Baka kasi ibenta daw  ito ng suspek sa mga dayuhan.

Ayon sa mga magulang ng bata na nakapanayam ng Radyo Bida, suspek sa pagdukot ang pinsan nitong Zaira Sinempalan, 30-anyos na residente rin ng Pagalungan.

Ang suspek ayon pa sa kanila ay nagsilbi nilang katulong sa loob ng dalawang linggo.

Batay sa blotter report ng Pagalungan PNP, huling nakita ang suspek at ang bata na sumakay ng tricycle papuntang Pikit Public Terminal at may nakakitang sumakay ang mga ito sa isang van patungong Cotabato City.

Nanawagan ngayon ang mga magulang ni Adrianna kay Zaida na ibalik ang bata ng ligtas at sumuko na sa mga otoridad.

-0-

GAGANAPIN na sa April 13, araw ng Sabado ang plebesito kagunay ng binuong walong mga bayan sa Special Geographic Area o SGA-BARMM.

Sa programang Aksyon-Alerto sa DXMS Radyo Bida, hinimok ni BARMM spokesperson Moh'd Asnin Pendatun ang mga taga SGA na lumabas at bumoto sa sabado.

Mahalaga aniya ito para maratify ang mga batas na naglalayuning maglikha ng walong munisipyo sa SGA.

Ayon kay Pendatun, bagamat wala silang nakikitang major challenges, aminado siya na malaking hamon pa rin ang mainit na panahon kung kaya't pinapayuhan nito ang mga botante na magdala ng panangga sa init ng araw.

Para sa tanong na kung sakaling hindi manalo ang NO, narito ang paliwanag ni Pendatun.

Samantala, sinabi naman ni Cotabato Provincial Election Supervisor IV Atty. Myla Luna-Bayao na tulad sa nagdaang BSKE, manual voting ang gagawin sa plebesito.

Ayon kay Bayao, inaasahan nilang magkakaroon ng 100% na voters turn-out, pinakarami rito ay sa Pikit.

Pagdating sa seguridad ng botohan, sinabi nilang dalawa na na nakalatag na ang mga mekanismo upang maging maayos at matahimik ang halalan.

-0-