NDBC BIDA BALITA (April 15, 2024)

HEADLINES

1   PLEBISITO sa BARMM Special Geograpic Area, tahimik, mapayapa, at maayos, ayon sa Comelec; YES vote panalo

2   WALONG BAGONG bayan sa BARMM, may legal personality na matapos ang plebisito

3   Register Anywhere Program ng Comelec, gagawin ngayon sa Maguindanao del Norte

4   VACCINATION laban sa rabis ng mga aso’t pusa, ginagawa na din na house-to-house sa Koronadal

5   LABING ANIM na mga bilanggo sa South Cotabato, umaaray dahil sa pigsa dulot ng mainit na panahon

6   South Cotabato provincial hospital may Cancer Clinic na

7   APAT patay sa ambush sa Shariff Aguak, Maguindanao del Sur kahapon

8   US AT PHILIPPINE MARINES, nagsagawa ng live shooting drill sa loob ng dating kampo ng MILF sa Maguindanao Norte

SA ATING PAMBUNGAD NA BALITA…

NIRATIPIKAHAN ng mga mamamayan ng Special Geographic Area o SGA ang pagtatag ng walong bagong bayan mula sa 63 na mga barangay nito.

Ayon kay Comelec North Cotabato provincial director Atty. Myla Luna, nasa 81.10 percent ang voters’ turnout.

Mula sa 89,594 registered voters, 72,660 ang nagtungo sa voting precincts at bumuto.

Ang YES ay nakakuha ng 72,358 votes habang ang NO ay 273.

Pinasalamatan ni Bayao ang lahat ng mga guro na nagsilbi sa plebisito gayundin ang AFP, PNP at lahat ng may papel sa electoral process.

-0-

PINURI NG mga opisyal ng Army at PNP ang mapayapa at maayos na plebisito sa 63 barangays ng Special Geographic Area.

Para kay 6th Infantry Battalion, ang plebisito ay patunay na kaya ng lahat ng mga major stakeholders na pangasiwaan at gawin ang isang malayang plebisito.

Pinapurihan ni Gen. Rillera ang mga sundalo na tumulong sa pagpanatili ng seguridad ng halalan.

Pinuri din ni BARMM police regional director Brig. Gen. Prexy Tanggawohn ang mga kasapi ng PRO-BARMM na nagsilbi bilang peacekeeping forces sa SGA plebiscite.

Tiniyak niya na mananatiling tapat sa tungkulin ang mga kasapi ng PRO-BAR.

Pinasalamatan din ni Tanggawohn ang Comelec, local officials at lahat na may papel para sa isang mapayapang halalan.

-0-

ANG MAPAYAPANG plebisito sa SGA ay hudyat ng bagong pag-asa para sa kapayapaan sa BARMM.  Ayon ito sa isang international NGO na sumusubayan sa kaganapan sa autonomous region.

Ito ang assessment ng Council for Climate and Conflict Action Asia (CCAA) sa katatapos na halalan na anila ay kabaliktaran ng nakalipas na barangay elections na naging madugo at marahas.

Ayon kay CCAA senior program manager Maurene Lacuesta, excited ang mga botante sa ilang barangay ng SGA dahil alas 6 lang ng umaga ay nakapila na sila isang oras bago ang botohan.

Sa report ng Early Response Network o ERN, sinabi nito na may ilang lugar na alas 11 pa lang tapos na ang botohan dahil nakaboto na lahat. Nakaranas din ng brown out sa isang barangay sa Pigcawayan pero agad ding bumalik ang kuryente.

Pinapurihan din ni Lacuesta ang buong proseso dahil ito ay pinangasiwaan ng Comelec North Cotabato, bagay na nag-alis sa perception ng pakikialam ng mga merong political vested interest sa loob ng BARMM.

-0-

PINURI ni Presidential Adviser on Peace, Reconciliation and Unity, Secretary Carlito Galvez Jr. ang mataas na voter’s turn-out sa SGA plebiscite noong sabado.

Ito aniya ay pagpapakita na buhay na buhay ang democratic process sa BARMM at mataas ang hangarin ng mga taga SGA na mahubog ng maayos ang kinabukasan ng Bangsamoro.

Si Galvez ay personal na nag-ikot sa SGA nitong Sabado.

Sinabi rin ni Galvez na ang resulta ng SGA plebiscite ay magandang simula bago ang gaganaping regional elections sa 2025.

Pinuri rin nito ang COMELEC, Armed Forces of the Philippines at ang Philippine National Police dahil sa mapayapa at maayos na plebisito at pinasalamatan din ang BARMM at Cotabato provincial government.

Nasa 2,700 combined troops ng PNP at Army ang inilatag sa katatapos lang na plebisito.

Pinasalamatan din nina PNP BARMM Regional Director BGen. Prexxy Tanggawohn, PNP 12 Regional Director BGen. Percival Augustus Placer at 6ID Commander MGen Alex Rillera ang police at army force dahil sa kanilang naging sakripisyo sa tagumpay ng plebisito.

Sinabi ni COMELEC spokesperson Atty John Rex Laudingco na malaki rin ang naging papel ng taga SGA dahil sa kanilang kooperasyon sa nangyaring botohan.

Ang pagkakaroon ng walong munisipyo sa SGA ay magbubukas naman ng oportunidad sa pag-unlad ng ekonomiya, impratraktura at pagkakaisa sa lipunan.

-0-

SIMULA ngayong araw hanggang bukas ay gagawin ng Comelec-BARMM ang registration para sa mga gusto pang magparehistro sa ilalim ng Registration Anywhere Program o RAP ng Comelec.

Sinabi ni Comelec-BARMM regional director Atty. Rey Sumalipao na target nila ang 10 porsientong dagdag na mga bagong botante para sa rehiyon na lalahok sa 2025 regional parliamentary elections.

Ang venue ng RAP, ayon kay Sumalipao, ay sa Camp Darapanan sa ng Sultan Kudarat at Camp Abubakar sa bayan naman ng Barira, parehong nasa Maguindanao del Norte.

Sinabi din ni Sumalipao na ang Register Anywhere Program ay bukas din para sa mga hindi taga-BARMM pero gustong magparehistro.

Magdala lang aniya ng Identification Card para makunan ng biometric data.

-0-

“ANG PULIS NA HANGAL AY DAPAT MATANGGAL AT ANG PULIS NA MARANGAL AY DAPAT MAY PARANGAL”.

Yan ang pahayag ni BARMM police regional director Brig. Gen. Prexy Tanggawohn kasunod ng pagkakadakip sa miembro ng Regional Highway Patrol Unit o RHPU-BARMM na sangkot sa diumanoy robbery extortion o pangingikil.

Ayon sa regional director, bilang mga miembro ng PNP, ang PRO BAR ay mahigpit na ngapapatupad ng programa kontra police scalawags.

Paraan ito upang malinis ang pangalan ng PNP lalo na sa BARMM.

Matapos maaresto ang pulis na sangkot sa diumanoy pangingikil, tiniyak ni Tanggawohn na susuportahan nila ang mga operating units upang matugis ang sinumang pulis na sangkot sa iligal na gawain.

Ayon kay Tanggawohn, nakasaad sa batas na ang pulis na sangkot sa masamang gawain ay nararapat na parusahan ngunit ang mga matitinong pulis naman ay dapat na bigyan ng pagkilala o parangal.

Magsilbi aniya itong aral sa sinumang pulis sa Bangsamoro region na hindi pinapayagan o kinumbunsi ng PNP ang sinumang sangkot sa katiwalian.

-0-

ISA PANG BIGTIME ANTI-DRUG operation ang matagumpay na ikinasa ng PDEA-BARMM na nagresulta sa pagkakumpiska ng P6.8 million na halaga ng shabu sa Wao, Lanao del Sur.

Ito ang ikalawang bigtime anti-drug operation ng PDEA sa Lanao del Sur mula noong April 8 kung saan abot sa P34 million ang nakuha mula sa isang bigtime drug peddler sa bayan ng Malabang.

Kinilala ni PDEA-BARMM Regional Director Gil Ceasar Castro ang mga nadakip sa Wao operation na sina Nawap Mohammad, Barangay Bantayao, Lumba-Bayabao, Lanao del Sur; Nursudin Bantak, Mamak Solaiman, at kapatid nito na si Mustapha Solaiman, parehong taga Marawi City.

Iniulat naman ng PNP sa BARMM na abot sa P8 million ang kabu-uang halaga ng shabu na nakumpiska sa ikiansang bigtime anti-drug operation.

Sa Cotabato City, masasabing humina ang kalakaran ng iligal na droga magmula pa noong magsimula ang buwan ng ramadhan dahil nakapagtala lamang ng tatlong matagumpay na operasyon.

-0-

NAGSAGAWA KAHAPON NG JOINT lilve fire exercises ang US at Phillippine Marines sa loob ng dating kampo ng MILF sa Barira, Maguindanao del Norte.

Ang isang araw na combat marksmanship drill sa ilalim ng Marine Exercise ay nilahukan ng 40 US Marines mula sa 11th Marine Expeditionary Unit at 350 Filipino Marines, Navy at police troops, ayon kay 1st Marine Brigade commander Brig. Gen. Eric Macaambac.

Ang mga Pinoy soldiers ay sasailalim din sa training on maritime security operations, amphibious assault operations, counterterrorism and special operations, kabilan ang air and surface force insertion.

-0-

PATAY ANG APAT katao na sinasabing kasapi ng MILF sa isang ambush na pinaniniwalaang dahil sa rido sa Barangay Satan, Shariff Aguak, Maguindanao del Sur.

Naganap ang pananambang alas 8 ng umaga nang pagbabarilin ng mga di nakilalang ambushers ang mga biktima.

Ayon kay Shairiff Aguak police chief Lt. Colonel Reggie Albellera, kabilang sa mga nasawi ay ang tatay at anak nito na mga kasapi ng MILF.

Nagpapatruloy pa ang imbesitgasyon ng Maguindanao PNP, ayon kay provincial Colonel Roel Sermese.

-0-

Naniniwala si South Cotabato Provincial Agriculture Office Operations Chief Rommel Eladia na ang teknolohiya sa hybrid rice ay magpapataas ng produksyon ng palay sa lalawigan.

Dagdag pa ni Eladia maari makapag-ani ng hanggang 12 tons per hectare ang mga magsasaka sa pagtatanim ng hybrid rice.

Ayon kay Eladia napatunayan ito sa ilang consolidated farms sa lalawigan.

Sinabi ni Eladia na maliban sa hybrid rice technology nais din nilang ipatupad sa lalawigan ang mga makabagonog teknolohiya sa fertilizer application at  reproduction ng bio fertilizer para sa pagkakaroon ng balance fertilization.

Dapat din ayon kay Eladia na ma-assess ang mga sakahan para malaman ang angkop na abono.

-0-

Veterinarian ng Koronadal nananawagan sa publiko na suportahan ang kanilang house-to-house rabies vaccination

Pabakuhanan ng anti rabies ang mga alagang hayop.

Ito ang panawagan sa mga mamamayan ng lungsod ni Koronadal City Veterinarian Dr. Charliemagne Calo.

Sinabi ito ni Calo kaugnay sa pagsisimula ng house-to-house rabies vaccination ng city veterinary office.

Ayon kay Calo sa ngayon ay ginagawa nila ito sa mga alagang aso at pusa sa Barangay General Paulino Santos.

Tiniyak nito na magkakaroon din sila ng schedule ng vaccination sa iba pang mga barangay sa lungsod.

Hiling pa ni Calo sa mga mamamayan suportahan ang vaccination team ng lungsod oras na magiikot sa kanilang barangay.

-0-

Nag-aalok ng libreng konsulta sa publiko ang kabubukas pa lang na cancer clinic sa South Cotabato Provincial Hospital o SCPH.

Ito ayon kay Cancer clinic volunteer Dr. Noel Pingoy.

Ayon pa kay Pingoy ang cancer clinic ay mayroon ding short stay unit para sa chemotherapy session.

Gayunpaman ayon kay Pinoy, naghahanap pa sila ngayon ng paraan kung papaano malibre ang mga gamot na pinakamabigat na pasanin ng mga cancer patient.

Ipinunto pa ni Pingoy na mahalaga ang early detection sa pagamot ng sakit na cancer.

Payo pa ni Pingoy sa publiko huwag matakot sa biopsy na natatanging paraan para makumpirma kung may cancer at agad na magamot ang isang pasyente.

Ayon pa kay Pingoy pinaka-common  ngayon sa Pilipinas ang breast cancer, lung cancer at colorectal cancer na maaring maagapan kapag nalaman ng mas maaga.

-0-

Abot sa 16 na mga persons deprived of liberty o PDL ang tinamaan ng pigsa sa South Cotabato Rehabilitation and Detention Center na mas kilalang provincial jail mula Enero hanggang ngayong Abril.

Ayon kay Provincial Jail Warden Juan Lanzaderas ito ay dahil sa matinding init na epekto ng El Niño phenomenon.

Gayunapman ayon kay Lanzaderas, napigilan ang pagkalat ng nasabit sakit.

Sinabi nito na  may isolation area kasi ang provincial jail para sa mga presong may karamdaman.

Ayon pa kay Lanzaderas para makaiwas sa mga sakit ngayong tag-init pinayuhan nila ang mga inmate na panatilihin ang proper hygiene.

-0-

Dinagdagan ng National Food Authority o NFA Council ang procurement price sa kada kilo ng Palay.

Layon nito na madagdagan ang buffer stock ng ahensya at maging competitive sa merkado.

Ito ay ayon kay DA Assistant Secretary at Spokesperson Arnel de Mesa.

Ayon pa kay De Mesa ang dry and clean palay ay mabibili na ngayon ng NFA ng mula P23 hanggang P30 kada kilo mula sa dating P19 hanggang P23 kada kilo.

Habang ang fresh palay naman  ay maaring ipagbli ng mga magsasaka sa NFA sa halagang mula P17 hanggang P23 kada kilo na mas mataas  dating P16 hanggang P19 kada kilo.

Aminado si de Mesa na naging maatumal ang bilihan ng palay ng NFA.

Paliwanag nito ang national farm-gate price average sang palay ay P26.9 kada kilo habang ang dating buying price naman ng NFA ay may maximum lang na  P23 kada kilo.