NDBC BIDA BALITA (Dec. 13, 2023)

HEADLINE

1   CHINESE vessel, nakitang nagsagawa ng dredging sa baybayin ng Maguindanao Norte at Lanao Sur, may permit sila, sabi ng BARMM

2   PEACE WALK, ginawa ng mga estudyante ng MSU Marawi, hiling nila na tiyaking ligtas ang lahat sa campus

3   ISANG PAMILYA na nakilamay sa nasawing kaanak, nadisgrasya sa Lebak, padre de pamilya, patay

4   MOTOCYCLE DRIVER patay nang sumalpok sa Wing Van na nasa gilid ng highway na unang nadisgrasya sa Makilala

5   BAGONG barangay officials sa South Cotabato, kailangan ng training sa kampanya kontra illegl drugs.

6   PNP South Cotabato, nagpayo sa mga motorista na ingat ngayong holiday season para iwas disgrasya

7   LIMANG BARMM cabinet ministers, muling itinalaga ni Kagi Murad sa pwesto

SA ATING PAMBUNGAD NA BALITA…

Local…

KINUMPIRMA ng BARMM Ministry of Environment, Natural Resources and Energy o MENRE na may barko ng China na nagsagawa ng dredging sa baybayin ng Datu Blah Sinsuat o DBS sa Maguindanao del Norte at Picong, Lanao del Sur.

Ayon kay MENRE Minister Akmad Brahim, merong permit to dredge ang barko na mula China.

Aniya, naghahanap ng buhangin mula sa ilalim ng dagat ang Chinese vessel na merong pahintulot mula sa national government.

Pero, wala silang nakuhang buhangin sa DBS kaya sila lumipat sa baybayin ng Picong.

Nauna rito, nagpahayag ng pagkabahala ang ilang netizen na baka nasira na ng dredging activities ang coral reef sa baybayin ng BARMM.

Dahil may tension sa West Philippine Sea, may pangamba na rin ang ilang mamamayan ngayong nakakita sila ng Chinese vessel na nasa baybayin ng dalawang lalawigan.

-0-

Local…

SA MARAWI CITY, pinangunahan ng Supreme Student Government o SSG ng Mindanao State University – Marawi ang Peace Walk kasama ang mga studyante at mga guro sa iba’t ibang kolehiyo ng unibersidad.

Ito ay upang ipakita ang pagkakaisa at hingin ang hustisya para sa mga nasawi at sugatan sa MSU gymnasium bombing noong December 3.

Nanawagain din sila na bigyang kapayapaan ang school campus dahil hindi naman ito nagsusulong ng karahasan bagkus ay katahimikan.

Kasama ng student organization ang mga student leader, mga guro at school officials.

Hiling din ng mga mag-aaral na ipagpaliban muna ng mas mahabang panahon ang klase upang tuluyang maghilom ang sugat sa damdamin ng mga mag-aaral.

-0-

Local…

NAKILAMAY lang sana sa isang namatay na kaanak pero ngayon, siya naman ang paglalamayan ng kanyang kapamilya.

Ito ang sinapit ng isang padre de pamilya matapos mahulog sa bangin ang minamaneho nitong motorsiklo sa Sitio Buac, Barangay Pansud, Lebak, Sultan Kudarat, pasado alas 12 ng tanghali.

Kinilala ni Lebak police chief Lt. Col. Julius Malcontento ang biktima na si Joven Tana, 32-anyos, habang sugatan naman asawa nitong si Donna at dalawang mga anak, lahat taga Barangay Romangaob, North Upi, Maguindanao del Norte.

Sa ulat, pauwi na sana ang mag-anak sakay ng motorsiklo nang pagsapit sa kurbadang bahagi ng kalsada ay nawalan ito ng kontrol at nahulog sa bangin.

Sugatan ang mga biktima pero binawian ng buhay ang nagmanehong padre de pamilya.

Posibleng nakaramdam ng labis na pagod at antok ang biktimang nasawi habang nagmamaneho.

-0-

Local..

SA NAGPAPATULOY na review at evaluation sa performace ng mga heads of offices sa Bangsamoro regional government, limang mga cabinet members na ang may reappointment letter mula kay Chief Minister Ahod Balawag Ebrahim.

Matatandaang nitong December 1 ay nagpababa si Ebrahim ng kautusang nag-aatas sa lahat ng ministers at head of offices ng BARMM na magsumete ng courtesy resignation.

Ginagawa ito ng regional government upang mapahusay pa ang paghahatid ng programa at serbisyo sa mga mamamayan ng rehiyon at para palitan ang mga non-performing ministers at head of offices.

Sa resulta ng nagpapatuloy na review at evaluation, naunang nabigyan ng reappointment letter sina Education Minister Mohaquer Iqbal, Public Works Minister Engr. Eduard Guerra, Labor and Employment Minister Muslimin Sema, IP Minister Melanio Ulama at Senior Minister Abunawas Maslamama.

-0-

Local..

Dala ang arrest warrant, naaresto ng pinagsanib na pwersa ng ibat ibang PNP units sa Maguindanao ang isang lalaking kabilang sa Top 9 most wanted person sa ikinasang law enforcement operation sa Sitio Lomboy, Barangay Awang, Datu Odin Sinsuat, Maguindanao Del Norte.

Ang suspek na hindi na pinangalanan ng mga otoridad ay huli sa bisa ng warrant of arrest na inisyu ng RTC Branch 14, Cotabato City.

Siya ay nahaharap sa kasong paglabag sa Republic Act 9262 o Violence Against Women and Children o VAWC, partikular ang economic abuse.

Abot naman sa P120,000 ang piyansa na itinakda ng korte.

Kaugnay nito, pinuri ni PRO-BAR Regional Director Allan Nobleza ang operating units dahil sa matagumpay na pagkakadakip sa suspek.

Sinabi ni Nobleza na ang pagkakaaresto sa suspek ay magsilbi sanang aral sa bawat kalalakihan na ang VAWC ay hindi lamang patungkol sa pisikal na karahasan, kundi sakop din ng batas na ito ang aspetong pinansiyal, halimbawa nito ay ang hindi pagbibigay ng suporta o sustento ng ama sa kanilang mga anak.

Dahil dito, nanawagan sa publiko si Nobleza na protektahan ang mga kababaihan at kabataan laban sa anumang uri ng karahasan.

-0-

Local…

DEAD ON THE SPOT ang driver matapos sumalpok sa nakaparadang wing van sa Barangay New Bulatukan, Makilala North Cotabato kahapon ng madaling araw

Siya ay nakilalang si Roderick Narca Pablo, 45 na taong gulang na taga Barangay Katidtuan, Kabacan, North Cotabato na driver ng Honda Click motorcycle.

Pauwi na sana ang indibidwal nang pagsapit sa lugar, siya ay bumangga sa sasakyan na unang nasangkot sa disgrasya at nasa loob pa ng right lane lunes ng gabi.

Sa impormasyon ng PNP, mayroon namang early warning devices sa lugar pero dahil madilim hindi ito nakita ng driver.

Dahil sa lakas ng impact, tumilapon ang driver at napuruhan ang kanyang ulo dahilan ng kanyang pagkamatay.

-0-

Local…

Matapos ang ilang buwang pagtatago, sumuko na kay Tulunan Mayor Pip Limbungan ang 16-anyos na nagtangkang mangahasa sa isang mentally challenged sa bayan.

Agad na nagpatupad ang Municipal Social Welfare and Development Office ng case counselling sessions at signing of Diversion Program Contract na naglalaman ng kasunduan na kinakailangang tuparin ng menor de edad na suspek.

Sinabi ni Tulunan Mayor Pip Limbungan, nakapaloob dito ang muling pagbabalik sa komunidad, babalik sa kanyang pag-aaral, community service, paghahanda ng monthly progress report, at pagsunod sa mga batas.

Kinakailangang masunod ito sa loob ng dalawang taon.

Nabatid kasi na hindi na rin interesado pang magsampa ng kaso ang pamilya ng biktima.

Nangako naman ang menor de edad na suspect na sadyang hindi pinangalan sa report na tutupad sa kasunduan.

Kinondena ng alkalde ang ganitong gawain ng mga menor de edad at tiniyak na mabibigyan ng kaukulang aksyon sa mga lalabag sa batas.

-0-

Local…

Tulong sa mga magsaka, mas maraming konkretong daan, mas maayos na pwesto para sa mga negosyante, pagpapatayo ng ospital at barangay health centers.

Ito ay ilan sa ibinida ni Kidapawan City Mayor Atty. Jose Paolo Evangelista sa kanyang Mayoral Year end report kahapon.

Batid nitong marami ang galit sa kanyang unpopular decision pero kailangan maging strikto dahil ito ang para sa Kidapawan hindi isang pulitiko na magsisilbi sa Kidapaweños.

Dagdag pa niya ang mas maunlad at progresibong lungsod ay bunga rin ng pagtutulungan ng lahat ng mga simpleng empleyado at Barangay Officials na katuwang sa pagpapatupad ng adhikain.

Kanyang pinagsisikapan rin na bago matapos ang kanyang termino, posibleng maging first class City ang Kidapawan

-0-

Local…

Nakapasa sa 21st Century Skills Integration ng  Unified TVET Program Registration and Accreditation System o Regional UTPRAS ang mga Programa ng TESDA 12.

Ibig sabihin nito tuloy pa rin ang iplementasyon ng mga TESDA programs sa SOCCKSARGEN sa susunod na limang taon.

Layon ng Regional UTPRAS caravan na masuri ang mga Competency Based Curriculum, Institutional Competency Assessment, Institutional Competency Assessment Tools at iba pang mga dokumento ng mga TESDA Technical at Vocational Institutions.

Ayon kay TESDA 12 Regional Director Rafael Abrogar II, mahalaga ang Regional UTPRAS caravan para mapabuti pa ang mga curriculum ng TESDA at makasunod sa international standards.

Sa pamamagitan nito ayon kay Abrogar ay mahuhubog din ang mga mangagawa na makapagtrabaho sa loob at labas ng bansa.

Abot naman sa 548 na mga programa ng TESDA 12  ang nakakuha ng limang taong validity period  matapos tumalima sa 21st Century Skills Integration.

-0-

Local…

Bagong barangay officials kailangan raw na  maturuan sa paglaban sa illegal drugs, ayon sa Provincial Anti-drug Abuse Council ng South Cotabato

Sanayin sa kanilang mga resposibilidad lalo na sa pagsawata sa iligal na droga ang mga bagong set ng barangat officials.

Ito ang hiling sa DILG ni South Cotabato Provincial Anti-drug Abuse Council o PADAC Spokesperson Sonia Bautista.

Ayon kay Bautista marami kasi sa mga trained na barangay officials ay bumaba sa pwesto at napalitan.

Ito ayon pa kay Bautista ay malaking hamon sa pagpapatupad ng mga programa kontra iligal na droga lalo na sa mga barangay.

Ipinunto pa nito na may mas mabigat na responsiblidad sa pagresolba sa illegal drug mismo ang mga nasa komunidad.

Sa ngayon ayon kay Bautista na PSWD Officer din ng South Cotabato,  ang PaDAC team ay nagiikot para mabigyan ng technical assistance sa pagsugpo sa iligal na droga ang mga barangay.

-0-

Local…

Magingat sa pagmamaneho lalo na tuwing Holiday Season  kung kelan tumataas ang bilang ng  mga vehicular crash dahil sa kaliwa’t kanang mga party.

Ito ang paalala sa publiko ni South Cotabato PNP Information Officer Major Ramil Aruelo.

Payo pa ni Aruelo sa mga motorista huwag uminom ng sobra sa mga party para makakauwi ng ligtas.

Sinabi ito ni Aruelo matapos kumpirmahin na ang PNP ay nakapagtala ng 336 vehicular crash incidents sa South Cotabato noong Oktubre hanggang Nobyembre.

Dagdag pa nito  239 sa mga VA na ito ay naganap sa gabi.

Ayon kay Aruelo pangunahing sanhi ng mga road crash incidents ay ang  blind curve, pagmamaneho ng lasing, at overtaking na  hindi nagiingat.

Ipinunto pa ni Aruelo na ang ligtas na paglalakbay ay nasalalay pa rin sa mga driver.

Gayunpaman ipinaalala nito na bago pa man maglakbay tiyakin munang ligtas din ang kanilang mga sasakyan.

-0-

Local..

Maaring makipagayos ang SK Chairman ng Barangay Topland sa Koronadal sa tyuhin na tumaga sa kanya kamakalawa.

Ito ay ayon kay Topland Barangay Chairman Terrence Jay Ehimplar.

Tiwala si Ehimplar na dahil sa magkakapamilya magkakasundo rin ang biktimang si SK Chairman Mheco Caday sa tyuhin na si Danilo Avila at idaan sa amicable settlement ang hindi nila pagkakaunawaan.

Dagdag pa nito wala ring kaso na ipinarating sa barangay.

Paliwanag ni Ehimplar ang biktimang si Caday na nataga ng itak sa ulo ay nakalabas na ng ospital.

Nabatid na nataga ng lasing na si Avila ang pamangkin habang nagtatalo dahil lang sa eyeglasses sa barangay Plaza.

Ang suspek ay humingi din ng dispensa sa amangkin matapos ikustodya ng Koronadal PNP.

-0-

Local..

DA 12 nakiisa din sa kampanya laban sa pangaabuso sa mga kababaihan at kabataan

Sinuportahan ng DA 12 ang Regional Gender and Development Committee o RGADC resolution na nagdeklara sa December 12 bilang Orange Day sa rehiyon.

Ito ay bilang culmination ng “18-day Campaign to End Violence against Women and their Children o VAWC.

Kaugnay nito nagsuot naman ng orange na mga damit ang mga kawani ng DA 12 kahapon.

Ayon sa ahensya ang sinimbolo kasi ng kulay orange ang pagasa at pagkakaisa para wakasan ang pandaigdigang kampanya laban sa VAWC.

Layon naman ng nasabing resolusyon na maisulong ang pagkakaisa at mapalawak pa ang kaalaman sa karapatan ng mga kababaihan at kabataan.

Ito ay bilang suporta din sa pagsulong ng gender development at women empowerment na nakasaad sa SOCCKSARGEN Regional Development Plan o RDP 2023-2028.

Suportado din ng ahensya ang Safe Spaces Act, addresses gender-based sexual harassment in public spaces, workplaces, and educational institutions.

Mahalaga ito ayon sa DA 12 para masawata ang VAWC kaya lahat ng mga aktibidad kaugnay nito ay kanila ding sinusuportahan.

-0-

Local…

NAGBIGAY ANG tanggapan ni MP Laisa Alamia at MINISTRY OF HEALTH ng dalawang sea ambulances para sa dalawang bayan sa Sulu at Tawi-Tawi upang makatulong sa pagliligtas ng buhay at maisaayos ang health services sa island provinces.

Ang dalawang sea ambulance ay pinondohan ng Transitional Development Impact Fund ni MP Alamia at pinangasiwaan ng MOHG-BARMM.   

Nakatanggap ng state-of-the-art sea ambulances na nagkakahalaga ng P9.5 million pesos ang bawat isa ay ang bayan ng Lugus, Sulu, at Turtle Island sa Tawi-Tawi.

Umaasa ang MOH at si MP Alamia na ito ay makatutulong upang mapabuti ang health services at accessibility sa mga lugar na kung tawagin ay Geographically Isolated and Disadvantaged Areas o GIDAs.