NDBC BIDA BALITA (Feb. 28, 2023)

HEADLINES

1   GURO na inakusahang nagmolestiya ng mga mag-aaral sa Tulunan, positibo sa illegal drugs

2   SOUTH Cotabato health office, nagtataka bakit mataas ang bilang ng mga dialysis patients sa lalawigan.

3   KORONADAL tricycle drivers, bumuo ng kooperatiba para ruta nila di mapasukan ng iba.

4   SOCIAL welfare officer, nagpaliwanag sa laki o liit ng ibinibigay na medial aid sa nangangailangan sa South Cotabato

5   KALSADA malapit coal mining site sa Ned, Lake Sebu, bumaba ng hanggang isang metro, ayon kay Gov. Tamayo.

6   SECURITY guard na nadulas at napunta sa Rio Grande de Mindanao, nalunod; mga labi niya nakita kahapon

SA ATING PAMBUNGAD NA BALITA…

Local…

SOUTH Cotabato provincial health office, aalamin ang dahilan ng pagdami ng dialysis patients sa lalawigan.

May isang barangay kasi na halos lahat ng mga seniors ay nagpapa-dialysis.

Makikipagtulungan ang integrated provincial health office o IPHO South Cotabato sa Notre Dame of Marbel University para pagaralan ang mga dahilan ng pagdami ng dialysis patients sa lalawigan.

Layon nito na makahanap ng mas angkop na solusyon sa nasabing problema.

Ipinunto ni provincial health officer Dr. Rogelio Aturdido Jr. na maliban sa renal problem, nais din nilang matiyak ang iba pang dahilan ng pagpapa-dialysis ng maraming mga mamamayan ngayon sa lalawigan.

Dagdagdag pa nito palaisipan din ngayon sa kanila kung bakit mayroon isang barangay sa South Cotabato na maraming mga dialysis patient.

Sa ngayon 70 mga pasyente ang regular nagpapa-dialysis sa dialysis treatment center sa South Cotabato provincial hospital.

-0-

Local…

BANGKAY ng security guard na nalunod sa Rio Grande De Mindanao sa Cotabato City, natagpuan na.

Huling nakita ang gwardiya guard na nagtungo sa gilid ng ilog para tugunin ang tawag ng kalikasan

PALUTANG-LUTANG ang bangkay ng security guard na pinaniniwalaang nalunod nitong Linggo ng umaga nang madulas matapos tugunan ang tawag ng kalikasan habang nasa compound Comart Inc.

Kasunod ito ng halos 24 oras na search operation ng mga tauhan ng Philippine Coast Guard, mga miyembro ng Water Search and Rescue o WASAR ng City Disaster Risk Reduction and Management Office – Cotabato City o CDRRMO, BARMM-READi at ng Philippine National Police.

Ang bangkay ng guwardiyang si Carlo Tapioc Pradi, 27-anyos ng EDSA Security Agency at residente ng Upi, Maguindanao del Norte ay nakita ng isang residente na nasa gilid ng ilog malapit lang kung saan ito nalunod, pasado alas 10 ng umaga KAHAPON.

Nabatid na kawalan ng comfort room kung kaya’t sa ilog nagbawas ang biktima batay na rin sa sinabi ng mga kasamahan nitong laborer at guwardiya sa loob ng Comart compound.

Ang Comart Inc. kung saan nakatalaga si Pradi ay matatagpuan sa Barangay Poblacion 7 ay bumibili at nagbebenta ng agricultural products at iba pang commercial goods.

-0-

LOCAL..

OVERCHARGING na maaring gawin ng mga tricycle driver sa mga guro na manunumpa ngayon matapos pumasa sa LET, binabantayan ng city traffic. 

Kung sobra ang singil pasahe, dapat isubong sa traffic office upang maaksyunan

Maglalagay ng mga traffic enforcers sa mga lugar kung saan madalas may overcharging ng pamasahe ang ilang mga tricycle driver sa Koronadal.

Ito ay ayon kay City Traffic and Management Office Head Joy Placer ay bukod pa sa mga lehitimong operators and drivers associations o TODA.

Layon nito ayon kay Placer na matiyak na hindi mabiktima ng pananamantala ng ilang mga driver ang mga mamamayan na dadagsa sa lungsod.

Dagdag pa ni Placer darating kasi sa Koronadal ang mahigit 7,000 mga oath takers ng Licensed Professional Teachers o LPT sa March 4.

Gagawin ang kanilang oath taking sa South Cotabato Gym.

Ayon kay Placer, isasara din ng traffic section sa trapiko ang kahabaan ng Alunan Avenue mula alas otso ng umaga hanggang alas singko ng hapon sa nasabing araw.

Umaapela naman ang lehitimong tricycle drivers sa mga commuters na huwag sumakay sa colorum na mga tricycle para hindi mabiktima ng overcharging.

-0-

LOCAL…

GURO na inakusahang nag-molestya sa mga mag-aaral ng Tulunan, North Cotabato, positibo sa paggamit ng shabu.

Mga nabiktima niyang mga babaeng mag-aaral, posibleng higit pa sa 14.

Hindi lang pala isa kundi may mga estudyante na nkaranas ng pang-aabuso sa kamay ng suspect na guro ng apat hanggang sa anim na beses.

Yan ang kinumpirma ni PNP Chief Police Major Junrel Amotan sa Radyo BIDA.

Bukod dito, maaring hindi lang sa labing-apat ang mga nabiktima ng suspect dahil posibleng mas marami pa sa bilang na ito.

Dahil sa loob ng pitong taon na nagtuturo sa paaralan na hindi na babangitin sa Tulunan, Cotabato, posibleng may naabuso rin ito sa nakaraang taon.

Multiple case ang isasampa laban sa kanya maliban pa sa kasong paglabag sa Republic Act Dangerous Drugs Act of 2022.

Kumpirmado namang positibo ito sa illegal na droga at base sa resulta ng medical test, may ilan na nagpositibo o may laceration ang mga naging biktima.

-0-

LOCAL…

KONSEHAL NG Kidapawan, nagpaalala sa mga parents na tiyaking di mabiktima ng pangmolestiya ang mga babaeng anak.

Napakalaki kasi ng papel ng magulang sa kaligtasan ng kanilang mga anak.  

“Parang kinukuha na rin ang kinabukasan ng kabataan”

Ito ang pahayag ni Councilor Roshiel Gantuangco na siyang may hawak ng committee on Women’s Right and Gender Equality ng Sangguniang Panglungsod.

Kapag ang isang babae o bata kasi ang biktima ng sexually abuse ay kinukuha na rin ang kanilang kinabukasan at inaapakan ang karapatan.

Samantala, nilinaw ni Gantuangco na hindi siya kontra sa tradisyonal na paraan ng panggagamot pero dapat bantayan o sabayan kung magpapagamot.

Kung maari rin anya na tumungo rin sa Barangay Health Center o sa bawat government hospital sa lungsod.

Si Councilor Councilor Roshiel Gantuangco ng committee on Women’s Right and Gender Equality.

Dagdag pa, katuwang ang iba pang miyembro ng konseho maaring magsagawa ng inquiry ang SP at ipapatawag para sa mas malalimang imbestigasyon.

-0-

LOCAL….

DATING PRESIDENTIAL spokesman Atty. Harry Roque, nagsabing pulitika daw ang dahilan bakit hindi pa na-bigay ang pondo ng Maguindanao del Norte.

Sinabi yan ni rOQUE nang tanungin sa isang panayam hinggil sa usapin ng non-release ng public funds para sa Maguindanao del Norte.

Dalawang buwan na ang lumipas at di pa nakatatanggap ng pondo ang provincial government kayat apektado ang serbisyo nito sa mga mamamayan at sahod ng mga kawani.

Sinabi ni Roque, hindi kasi kaalyado ng Bangsamoro Government ang kasalukuyang nakaupong acting governor na si Ainee Sinsuat kaya isa ito sa nakikita niyang hadlang bakit hindi mai-release ang pondo ng lalawigan.

Kung matatandaan, hindi binigyan ng certificate of recognition ng MILG-BARMM si Sinsuat dahil naniniwala ang regional government na ang presidente ng bansa ang magtatalaga ng mga opisyal ng bagong lalawigan matapos na mahati ang Maguindanao.

Nauna naring nagpadala ng sulat si Gov. Sinsuat kay Pangulong Marcos na humihiling na pumagitna na sa problemang ito.

-0-

Local..

TINIYAK NG BARMM ministry of education na makatatanggap ang mga mga-aaral sa rehiyon ng sapat na nutrition sa pamamagitan ng school-based feeding program.

Sinabi ni Minister for Basic, Higher and Technical Education (MBHTE) Mohagher Iqbal na ang kanyang tanggapan ay naglaan ng halagang P384 million mula sa block grant na aprubado ng Bangsamoro Transition Authority o BTA Parliament para sa school-based feeding program.

Ito ay mapapakinabangan ng 160,000 learners mula sa 11 schools divisions ng BARMM.

Ilan sa mga benepisyo ng school feeding sa mga mag=-aaral ay maibaba ang kakulangan ng micronutrient, matulungang mahinto ang amnesia, pagbabawas timbang para sa mga overweight at obese, mapabuti ang school attendance ng mga mag-aaral at marami pang iba.

-0-

Local…

TRICYCLE drivers sa Koronadal, nag level up na, bumuo ng kooperatiba para ruta nila hindi maibigay ng LTFRB sa iba.

Nag level up na kasi ang public transport system ng Koronadal at meron na ngayong modernized jeep sa lungsod

Nakapagsumite na ng letter of intent sa Land Transportation Franchising and Regulatory Board o LTFRB  12 ang city of Koronadal Tricycle Federation.

Ayon sa Presidente ng nasabing grupo na si Benito Blase inaplayan nila ang anim sa natitirang sa siyam na ruta na itinalaga ng LTFRB para sa modernize jeep.

Ipinunto ni Blasé na hangad kasi nila na hindi mapasukan ng mga kapitalista o malalaking mga negosyante ang local public transport route plan o LPTRP.

Paliwanag nito, labis kasing maapektuhan ng transport modernization program ng gobyerno ang mga tricycle drivers at operators.

Sinabi ni Blasé na para maging koopertiba ang kanilang grupo na requirement ng LTFRB sumasailalim ngayon sa seminar at training ang kanilang mga myembro.

Ang pag-level up ng mga tricycle drivers sa Koronadal para makabyahe ng modernized jeep ay nauna nang ipinawagan ni LTFRB 12 Regional Director Paterno Reynato Padua

-0-

LOCAL…

ISA sa mga unang biktima ng albularyong rape suspect sa Kidapawan, lumantad at nagkwento ng sinapit sa kamay ng manggagamot

Nanginginig sa galit at bumuhos ang luha ni Alias Claire habang inaalala ang naranasang pananamantala at pagmolestiya sa kaniya ng pekeng albularyong si Romy "Dodong" Libarnez ng Sitio Calaocan, Paco, Kidapawan.

Si alias Claire na 36 years old na sa ngayon ay 10 anyos lang nang makumbinse ng kaanak ng suspek para magpunta sa bahay ni Romy kung saan pinangakuan silang makakatanggap ng swerte at maayos na buhay kapalit ng pakikipagtalik na siyang tinawag nilang "Blessing."

Sa isiniwalat nito, inisa-isa umano sila ng kaniyang mga kaibigan na pinaghubad at nilagyan ng markang sign of the cross ang pribadong parte ng katawan bago ito hinalay bilang ritwal.

Matapos noon ay nagpasya sila na huwag ng bumalik, pero ilang taon ang nakalipas sa kamuwangan ng kanilang pagiisip ay muli silang nakumbinseng makipagtalik sa matanda dahil umano kailangan nilang grumaduate para matanggap ang swerte at pabuya na ipinangako ng umano'y "sugo ng panginoon."

Lingid naman sa kaalaman ni Claire ay nakumbinse din pala ang nakakabatang kapatid nito sa patibong ni Romy pero dahil sa pagbabanta na papatayin sila at ang mga magulang nito kaya sa loob ng 26 na taon ay nanahimik lang siya at lumipat ng lugar.

Naglakas ng loob lang na lumantad ang biktima matapos maibalita sa Radyo BIDA ang istorya ng pagkakahuli ng mga kasabwat ni Romy na asawa nitong si Aurora at staff na si Esnowhite.

Malaki aniya ang kaniyang panghihinayang na dumami pa ang mga nabiktima ng naturang rape suspect bago niya mapagtantong ipaglaban ang ginawang panghahalay sa kanila.

Inihayag naman ni Claire na handa siyang makipagtulungan sa otoridad para sa paglutas ng kaso at nanawagan sa iba pang biktimang ipaglaban ang pangaabuso sa kanila.

Nananatiling at large ang pekeng albularyong si Romy Libarnez na nahaharap sa kasong rape.

-0-

Local…

DIVERSION road na malayo sa coal mining area sa Ned, Lake Sebu, isinusulong ng South Cotabato LGU.

Dahil sa coal, may mga kalsada na ang bumagsak o  bumaba, at patuloy na bumababa, ayon kay Gov. Tamayo.  

Plano ngayon ng provincial government na mag-construct ng diversion road na malayo sa coal mining area sa Ned, Lake Sebu, South Cotabato.

Ayon kay Governor Reynaldo Tamayo Jr., ito ang napagusapan nila ng regional director ng Department of Public Works and Highways o DPWH 12.

Paliwanag ni Tamayo, dahil sa movement ng coal, may mga bahagi ng daan ngayon sa nasabing lugar ang bahagyang bumaba.

Gayunpaman ayon kay Tamayo bago ipagawa ang diversion road kailangan pa ng provincial government na makipag-negosasyon sa mga land owners at Sitio Leaders.

Sa ngayon ayon sa gobernador ang temporaryong solusyon na isinushestyon ng DPWH ay ayusin na muna ang mga bumabang bahagi ng daan.

-0-

LOCAL..

MGA ORPHANAGE O BAHAY ampunan sa Cotabato City, tumanggap ng ayuda mula sa city government

Tig walong sako ng 50 kilogram na bigas ang ibinigay sa 11 mga orphanage centers sa lungsod.

Kabilang sa mga nabigyan ng ayuda ay Bahay Maria na isang home for the aged.

Ang mga orphanage sa lungsod karamihan nag-aalaga ng mga batang ang mga magulang ay nasawi dahil sa pakikipaglaban sa giyera, ilang sa kanilang magulang ay kasapi ng MILF at MNLF.

-0-

BAGONG MUNICIPAL health station sa Lanao del Sur, pormal nang binuksan ng MOH-BARMM, dagdag na health stations, itatayo pa sa ibang lugar.

Ang bagong health center ay sa Marogong, Lanao del Sur.

Ito ay pormal na na-iturnover nitong weekend ng pamunuan ng Lanao del Sur integrated provincial health office at ng MOH-BARMM sa Marogong municipal health office.

Ang pagtatayo ng bagong municipal health facility ay sa ilalim ng Marawi Rehabilitation Recovery and Reconstruction Program at ang MOH-BARMM implementing agency ng programang nagkakahalaga ng P6 million.

Nauna rito, sinabi ni BARMM Health Minister Dr. Rizaldy Piang na ngayong taon ay nasa 100 barangay health stations din ang kanilang itatayo sa ibat ibang barangay ng BARMM, pati na sa Special Geographic Area.

-0-

PAGBISITA ni Vice President Duterte sa Pikit, North Cotabato, nagpataas daw sa morale ng mga guro at estudyante

Nagbigay ng High Morale base sa bakas na makikita sa mukha ang para sa lahat ng mga guro lalo na sa mga mag-aaral ang surpresang pagbisita kahapon ni Vice President and DepEd Secretary Sara Duterte-Carpio sa Pikit National High School.

Ayon kay Pikit National High School Principal Abdulkadir Buda, isa sa mga pinaka apektado sa sigalot na nangyayari sa bayan ay ang mga mag-aaral kung saan damay na rin ang iba sa mga naitalang pamamaril.

Idiniin ng DePed official sa mga guro na sa kabilang ng mga pangyayaring ito ipagpatuloy pa rin ang pagbibigay ng dekalidad na edukasyon para sa bawat mag-aaral.

Kabilang din sa mga napag-usapan ang interbensyon para sa mga kabataang takot paring pumasok sa paaralan dahil sa gulo dahil sa ngayon nasa 70-percent pa lamang mula sa kabuuang bilang ng mga mag-aaral ang pumapasok.

Maaring ipatupad na lamang ang online modality para sa mga mag-aaral na ito upang hindi rin maapektuhan ang kanilang pag-aaral.

-0-

SOCIAL Welfare Officer ng South Cotabato, nagpaliwanag bakit kailangan ang masusing assessment sa mga humihingi ng medical financial aid.

Pondo limitado, kayat hindi lahat ng lumalapit sa PSWO help desk ay mabibigyan ng malaking financial assistance.

Nakadepende pa rin sa assessment ng mga social workers ang pinansyal na tulong na ibibigay ng provincial social welfare and development office O PSWDO sa mga dumudulog sa kanilang tanggapan.

Ayon kay PSWDO Crisis Intervention Unit Head Grace Aperocho, limitado lamang kasi ang maari nilang ibigay sa mga mamamayan na humihingi ng tulong sa kanila.

Paliwanag ni Aperocho bagama’t mayroong sealing ang PSWDO, nakadepende pa rin sa personal judgement ng social worker ang kanilang ibibigay.

Ipinunto nito na tinitingnan din ng mga social worker ang kapasidad ng mga pasyente.

Sinabi ni Aperocho na nagbibigay din ng gurantee letter ang PSWDO sa mga pasyente na naka-admit sa mga opistal na may memorandum of agreement MOA sa provincial government.

-0-

KABILANG DITO ANG mahigpit na kooperasyon sa pagpapaunlad ng mga pasilidad sa palakasan, kalusugan at kagalingan sa BARMM, isports sa katutubo at kabataan, edukasyon sa palakasan, pagpapaunlad ng human resource, pagpapatuloy ng Sports for All program sa pamamagitan ng pagsasagawa ng Laro’t Saya sa Parke (LSP) ng PSC, elite sports identification at suporta, tradisyunal na sports at games preservation at promotion, pagtiyak ng kasarian at pagkakapantay-pantay sa sports, sports linkages at collaboration, sports tourism at sports competitions.

Ang nasabing 12 point agenda ay inilatag ni Bangsamoro Sports Commission Chairman Arsalan Dimaoden sa Philippine Sports Commission o PSC board sa PSC Conference Room sa Rizal Memorial Sports Complex, Maynila.

Dumalo sin si University Athletic Association of the Philippines o UAAP Executive Director Atty. Rebo Saguisag.

Sa pulong, naghayag ng suporta at nangakong tutulong si Atty. Saguisag sa BARMM region para mapalawak ang larangan ng isport.

Sinabi naman ni PSC Chair Richard Bachmann na suportado nito ang mga nasabing agenda.

Nanawagan din siya para sa pagkakaisa sa pagitan ng dalawang ahensya ng palakasan at bigyang suporta ang mga atletang Pilipino.