NDBC BIDA BALITA (Feb. 5, 2024)

HEADLINES

1   ISA PATAY, anim sugatan nang sumalpok ang isang mini van sa nakaparadang cargo truck sa Midsayap. 

2   BABAENG doctor, nasa kritikal na kalagayan matapos ambusin noong sabado sa Buluan, Maguindanao del Sur

3   SENIOR CITIZEN, patay sa hit and run incident sa Kidapawan

4   P2.7 million na smuggled cigarettes nakumpiska ng PNP sa Maguindanao Norte: tatlong katao naaresto

5   SOUTH COTABATO Gov. Tamayo, isinugod sa ospital dahil sa paninikip ng dibdib

6   NEGOSYO sa Koronadal, dumami ngayong 2024, ayon kay Mayor Ogena.

SA ATING PAMBUNGAD NA BALITA…

-0-

Local…

ISA PATAY, anim sugatan matapos na ang isang mini-van ay sumalpok sa nakaparadang cargo truck sa national highway ng Midsayap, North Cotabato kahapon ng madaling araw.

KINILALA ni Midsayap municipal police station commander Lt. Colonel John Miridel Calinga ang napatay na si Hezam Tambilan, 25-anyos, habang sugatan naman ang anim na iba pa, kabilang ang dalawang mga menor de edad, na lahat ay taga Sto. Tomas, Davao del Norte.

Ayon kay Calinga, patungong Cotabato City ang mga biktima at pagsapit sa harap ng DM Hardware sa national highway ay aksidente nitong nabangga ang likurang bahagi ng Fuso cargo truck.

Sa tindi ng impact, malubhang nasugatan si Tambilan na kalauna’y binawin din ng buhay.

Patuloy namang nagpapagaling ang anim na iba pa.

-0-

Local…

NAGPAPAGALING NA sa ospital ang isang government lady physician na inambus nitong sabado ng gabi sa Buluan, Maguindanao del Sur.

MINAMANEHO ni Dr. Sharmain Baroquillo ang kulay itim na Toyota Swift patungong Tacurong City mula North Cotabato nang sundan ng dalawang lalaking nakamotor.

Pagsalit sa madilim na bahagi ng Barangay Digal, Buluan alas otso ng gabi ay pinagbabaril siya ng maraming beses.

Tinamaan si Dr. Baroquillo sa kamay at likod, ayon kay Buluan municipal police station commander Lt. Cemafraco Cemacio.

Pero kahit sugatan, nagawa pang imaneho ni Dra. Baroquillo ang sasakyan patungo sana sa ospital pero nabundol nito ang nakaparadang tricycle bago dumeritso sa isang bahay.  Tatlo katao ang sugatan na mga sakay ng tricycle.

Agad siyang dinala ng mga residente sa Buluan District Hospital na malapit lang sa crime scene.

Sinabi ni Cemacio na ang 28-taong gulang na biktima ay medical doctor ay taga Esposoda Village, Cannery Site, Polomolok, South Cotabato.

Inaalam pa ng PNP ang motibo at identity ng mga suspect.

-0-

Local.;..

NASA maayos nang kalagayan si South Cotabato Governor Reynaldo Tamayo Jr.

Ito ang tiniyak sa isang pahayag ni Provincial Information Officer Rudy Jimenea.

Sa katunayan ayon kay Jimenea, hindi na ito nakakaramdam ng paninikip ng dibdib at regular na rin ang heart rhythm nito.

Kinumpirma din ni Jimenea na sasailalim percutaneous coronary intervention o PCI ang gobernador ngayong araw.

Si Governor Tamayo ay isinugod sa St. Elizabeth Hospital sa General Santos City noong Byernes dahil sa chest pain.

Ayon kay Jimenea agad naman siyang pinainum ng gamot upang alisin ang clot na natukasan sa blood vessel patungo sa kanyang puso.

-0-

Local…

UMAABOT SA P2.7 million na halaga ng smuggled cigarettes ang nakumpiska ng mga tauhan ng PNP sa Sultan Kudarat, Maguindanao Norte kahapon.

Tatlo katao din ang naaresto.

Kinilala ni Sultan Kudarat municipal police station commander Lt. Colonel Esmael Madin ang mga nadakip na sina: Garban Jhon Rex Paglinawan, driver ng truck at taga South Upi, Abubakar Nawal, kapuwa taga Maguindanao del Sur, at Jason Lanoria, na taga, Maguindanao del Norte.

May tip na natanggap ang PNP na may dadaan na wing van cargo truck dala ang kahon-kahong kontrabando.

Pagdaan nito sa police detachment sa Barangay Dalumangcob ay sinita at nadiskubre ang nasa 150 na mga carton boxes ng Berlin smuggled cigarettes.

Kulong na ngayon ang tatlo sa Sultan Kudarat PNP custodial facility.

-0-

Local…

HIGIT 100 estudyante mula Cotabato City, tinuruan ng cardiopulmonary resuscitation o CPR ng Ministry of Health o MOH.

ABOT sa 125 mga mag-aaral mula sa Lord of Peace Learning Center sa Cotabato City ang tinuruan ng hands-only cardiopulmonary resuscitation o CPR.

Pinangunahan ito ng Disaster Risk Reduction and Management in Health Division ng Ministry of Health o MOH BARMM na layong turuan ang mga estudyante ng life support lalo na ang sudden cardiac arrest o SCA.

Ang SCA ay nakamamatay kapag hindi naagapan.

Bahagi ito ng programa ng Boys Scout and Girls Scout of the Philippines para sa Grade 4 hanggang Grade 6.

Ipinaliwanag sa mga estudyante ang kahalagahan ng hands-only CPR kung saan kailangan ang 5Cs strategy.

Ayon sa MOH, nakasaad sa Republic Act No. 10871 na sa basic education ay mahalagang magkaroon ng basic life support training ang mga mag-aaral upang sa murang edad pa lamang ay marunong nang magligtas ng buhay.

-0-

LOCAL…

PINAPURIHAN NI Philippine Army commander Lt. Gen. Roy Galido ang Maguindanao del Sur na pinamumunuan ni Gov. Bai Mariam Mangudadatu dahil sa suportang bigay nito sa 601st Infantry Brigade na nakabase sa lalawigan.

Bisita ng Madrasatul Gogo Al-Arabie Al-Islamie sa Barangay Labu-Labu II sa Datu Hoffer, Maguindanao del Sur ang sina Gen. Galido, Westmincom Commander Lt. Gen. William Gonzales at 6th Infantry Division commander Maj. Gen. Alex Rillera sa 17th reactivation anniversary ng 601st brigade na pinamumunuan ni Brig. Gen. Oriel Pangcog

Sa okasyon na ginanap nitong weekends, nagkaroon ng outreach program ang provincial government at tampok dito ang medical check up, libreng gamot, libreng tuli, bunot ng ngipin, Agila Bags na mayroong school supplies, at packlunch.

-0-

LOCAL…

DALAWA PANG MGA GOBERNADOR ng Mindanao ang nagpahayag ng pagtutol sa panawagan na humilay ang Mindanao sa Pilipinas.

Ito ay sina Sultan Kudarat Gov. Pax Ali Mangudadatu at ang kanyang ina na si Gov. Bai Mariam Mangudadatu ng Maguindanao del Sur.

Nauna rito, tinutulan nina BARMM Chief Minister Ahod Balawag Ebrahim at nina Maguindanao Sur Gov. Abduraof Macacua, Tawi-Tawi Gov. Ysmael Sali, Sulu Gov. Sakur Tan, Basilan Gov. Jim Hataman at Lanao del Sur Gov. Mamintal Adiong ang panawagan na ihiwalay ang Mindanao sa bansa.

Ayon kay Bai Mariam, ang pagkakaisa ng taga Mindanao ay tulay sa kapayapaan at kaunlaran.

Nauna rito, sinabi ni chief Minister Ebrahim na ang paghihiwalay ng Mindanao ay sisira sa tagumpay ng Mindanao peace process.

-0-

Local..

DepEd Cotabato Division, humiling ang pakikipagtulungan ng mga mamamayan na protektahan ang mga gamit sa paaralan.

Hindi lang isa, hindi rin lang dalawa kundi maraming beses ng nangyari na manakawan ng gamit ang ibat-ibang paaralan sa North Cotabato.

Kaugnay nito, hinihikaya't ni DepEd Cotabato Schools Division Superintendent Rommelito Flores ang kooperasyon ng mga mamamayan lalo na sa Barangay sa pagprotekta ng resources na ginagamit ng mga mag-aaral sa paaralan katulad ng TV, laptops at iba pa.

Karamihan sa mga paaralan na pinasok at ninakaw na mga gamit ay malayo sa komunidad kung kaya't hindi namamalayan.

Dahil sa pangyayari, hiniling ni Flores ang bawat pamunuan na kung makakaya ng school MOOE kumuha ng security guards na tutulong sa pagbabantay lalo na sa gabi.

Naalarma kasi ang pamunuan ng DEPED sa mga naiulat na pagnanakaw ng di pa tukoy ng mga suspect.

-0-

Local..

Manghihilot na senior citizen, patay matapos na hit and run sa Kidapawan City

Patungo lang sana sa home service hilot ang 66-anyos na babae nang masangkot sa aksidente sa Barangay Binoligan, Kidapawan City gabi nitong sabado.

Siya ay nakilalang si Valentina Laank Osios na residente ng nasabing Barangay.

Sinabi ni Brgy. Binoligan Chairman Jerold Capunong, hindi napansin ng senior citizen ang paparating na motorsiklo na napag-alamang walang ilaw.

Sinasabing dahil sa lakas ng impact, batay sa mga saksinnatumba pa ang di pa tukoy na drayber ng motorsiklo bago tumakas.

Naisugod pa sa ospital ang Lola pero di na umabot pang buhay sa ospital dahil sa malubhang sugat sa ulo at iba pang bahagi ng katawan.

Dahil dito, nanawagan si Kapitan Jerold Capunong na sumuko na ang drayber ng motorsiklo sa Barangay.

-0-

Local…

Resilient na at hindi na lumikas pa ang mga pamilyang apekltado ng pagbaha sa ilang Barangay sa Kabacan, North Cotabato.

Ayon kay Municipal Disaster Risk Reduction Management Office Head Rosalie Budoy, ito ay kinabibilangan ng Sitio Punol 129, Sitio Kalilintad 180 at Sitio Mangungaya sa barangay Kayaga 171 o kabuuang 480 na pamilya.

Ang dahilan ng pagtaas ng lebel ng tubig ay dahil sa pagpapakawala ng tubig o spillway discharge mula sa Dam ng Maramag Bukidnon na sinabayan pa ng patuloy na pag-ulan.

Ito kasi ang water tributaries at sa naturang lugar dumadaan ang pinakawalang tubig patungo sa Pulangi River.

Ilang oras lang ay humupa naman, kaya hindi na lumikas pa ang mga naapektuhang pamilya.

Malaking tulong din ang proyektong dike para sa flood control na matagal ng problema ng mga residente sa lugar.

-0-

Local…

Mga taga North Cotabato, pinayuhang magdoble ingat dahil posibleng uulanin parin ang buong linggo sa probinsya dulot ng weather disturbances

Naging maaliwalas ang buong sabado para sa mga taga North Cotabato, pero kahapon ng hapon bumuhos nanaman ang malakas na ulan.

Samantala, easterlies naman ang dahilan ng maulap na kalangitan sa ilang bahagi ng Visayas at Mindanao.

Ang easterlies ay ang hanging mula sa Karagatang Pasipiko. Ito ang nagdadala ng mainit at maalinsangang panahon sa ating bansa.

Nagiging dahilan din ito ng maulap na panahon, pagkulog at pagkidlat. Ito ay dahil sa mabilis na water cycle bunsod ng mataas na temperaturang dala nito.

Sa weekly outlook naman ng PAGASA, posibleng makaranas muli ng maulang panahon ang Mindanao mula February 6 hanggang February 9, 2024 dahil pa rin sa trough o extension ng panibagong low preasure area (LPA).

Kaya naman, para sa mga taga North Cotabato dapat na maghanda sa posibleng magiging epekto ng masamang panahon lalo na sa mga binabaha at landslide prone areas.

Sa mga motorista naman, magdoble ingat sa lahat ng pagkakataon.

-0-

Local..

Provincial planning and development office umaapela sa mga NGO, kooperatiba at asosasyon sa South Cotabato na magpa-accredit sa kanila

Tumatanggap pa rin ng application para sa accreditation ng mga Non-government Organizations o NGO, kooperatiba at asosasyon ang provincial planning and development office o PPDO South Cotabato.

Sa katunayan ayon kay Assistant Plaaning and Development Coordinator Maritess Tanseco, abot na sa 104 na mga ito  isinailalim nila sa profiling.

Ayon pa kay Tanseco 33 sa mga ito ay nabigyan na ng accreditation.

Ipinunto pa ni Tanseco na mahalaga ang pagpa-accredit para mapadali ang pagbibigay ng magandang serbisyo sa mga mamamayan.

Sa ngayon kasi ayon kay Tanseco mas marami ng mga grupo ang nakikipagtulungan sa gobyerno.

Dagdag pa nito sa mga nais mag-apply ng accreditation sumangguni lang sa provincial planning and development office sa South Cotabato provincial capitol compound.

-0-

Local..

Epekto ng El Niño, pinaghahandaan na rin ng mga magsasaka sa South Cotabato

Kanya kanya nang diskarte ang mga magsasaka sa South Cotabato para malabanan ang epekto ng  El Niño phenomenon.

Ayon kay Arturo Dumagpi, gumgamit sila ng pumping machine para masuplayan ng tubig mula sa water supply ng katabing panana plantation ang kanyang mga pananim na papaya.

PumpinG machine din ang ginagamit ni Bonifacio Pales para sa pagkuha ng tubig sa katabig sapa para hindi matuyo ang kanyang niyugan.

Payo naman ni Josefina Peque sa mga kapwa niya Cacao Farmers,ipunin ang mga pinutol na damo at basura sa puno ng mga Cacao.

Ito ayon pa kay Peque ay para hindi madaling matuyo.

Binigyan diin naman ni Ahmad Bonifacio Tagaban Jr, na ngayon pa lang nagiipon na sila ng tubig para sa pag-transplant ng kanyang mga pananim na kamatis at iba pang high value crops.

Voice…ang tinig ng ilang mga magsasaka sa South Cotabato

-0-

Local…

Bagong Pilipinas Serbisyo Fair gagawin din sa Sultan Kudarat Province

Nagpulong ang mga kinatawan ng national government agencies, government institutions at academe sa Sultan Kudarat Provincial Capitol sa Isulan.

Pinaghahandan ng mga ito ang pagasagawa ng Bagong Pilipinas Serbisyo Fair o BPSF sa Pebrero 24 hanggang 25, 2024.

Ang BPSF ang pinakamalaking caravan sa bansa.

Layon nito na mahatid ang serbisyo ng gobyerno lalo na sa mga mahihirap na komunidad.

Ito ay sa pamamagitan ng pagdala ng pangunahing mga programa ng gobyerno na Kadiwa ng Pangulo, Passport on Wheels, Driver’s License registration o assistance at maraming iba pa.

Inaasahan ng BPSF Secretariat na ang nasabing aktibidad ay maka-engganyo ng higit sa 300,000 mga participant.

Nanawagan naman si Sultan Kudarat Ist District Representative Bai Rihan Mangudadatu Sakaluran sa mga ahensya ng gobyerno na makiisa sa dalawang araw na aktibidad at i-alok ang kanilang mga serbisyo.

Ipinunto pa nito na ito ang pagkakaton para ma-promote at mapalapit sa mga mamamayan ang mga programa ng gobyerno.

Ang BPSF Sultan Kuarat-leg ang magiging una sa SOCCSARGEN at ika labindalawa sa bansa.

-0-

Local…

Mga negosyo sa Koronadal dumami ngayong 2024, ayon kay Mayor Ogena

Nakapagbigay ng 4,299 na business permit ang lokal na pamahalaan ng Koronadal mula Enero 3 hanggang 20, 2024.

Ayon kay Koronadal Mayor Eliordo Ogena mas marami ito sa 3,934 na inisyu ng LGU sa kaparehong panahon noong nakaraang taon.

Maliban dito ayon kay Ogena ang lungsod ay nakapagtala ng higit sa 100 newly registered businesses mula Enero 2 hangang Pebrero 1.

Sinabi rin ng alkalde na kasunod ng pagdami ng mga negosyo sa lungsod ang pagtaas din ng employment rate.

Sa katunayan ayon kay Ogena mula sa higit 17,000 noong 2023 ang ang lungsod ay mayroon na ngayong higit sa 19,00o registered na mga empleyado.

Ayon sa alkalde hindi pa kalakip dito ang mga self- employed.

Dahil dito ayon kay Ogena, kampante siyang dadami pa ang mga mamumuhunan sa lungsod bago magtapos ang 2024.

-0-

Local…

Basic bookkeeping at inventory itinuro ng OWWA 12 sa mga benepisyaryo ng kanilang Tulong PUSO Program

Nagtapos sa specialized training ng OWWA 12 ang 52 mga benepisyaryo ng kanilang Tulong PUSO Program.

Ang mga participant ay tinuruan ni Louise Doctolero ng simple bookkeeping at inventory.

Nabigyan din ang mga ito ng dagdag na kaalaman sa pag-maintain ng tamang records at epektibong inventory management.

Habang ibinahagi naman ni Rhenell Bautista sa mga benepisyaryo ng nasabing programa ang mga marketing strategy na magpapalago pa ng kanilang munting kabuhayan.

Ayon naman kay OWWA 12 OIC Regional Director Christelyn Caceres,layon nito na matiyak na matulungan ang mga benepisyaryo ng kanilang livelihood progam na  matustusan ang kanilang pang-araw araw na pamumuhay.

Ito ay sa pamamagitan ng pagpapaunlad sa kabuhayan na ibinigay sa kanila ng ahensya.

Makikinabang sa Tulong PUSO program ng OWWA ang grupo ng mga OFW na registered sa DOLE, CDA at SEC.

-0-

Local…

NAARESTO NG PNP sa bisa ng isang warrant of arrest ang isang lalaki habang ito ay nasa ospital dahil nahaharap sa kasong paglabag sa Republic Act 9262 o Anti-Violence Against Women and Their Children Act of 2004.

Hindi na kinilala ni BARMM Police Regional Director Brig. Gen. Allan Nobleza ang naarestong suspect. Pero siya ay inaresto sa loob ng isang ospital kung saan siya naka-confine.

Ayon kay Nobleza, ang suspect ay dati nang nakakulong sa kasong murder subalit dinala ito sa ospital dahil may karamdaman.

Ang suspect ay ika-10 most wanted person ng Maguindanao del Norte.

Samantala, isang unexploded ordnance ang nadiskubre ng sibilyan sa Barangay Pob 1, Cotabato City at agad na nakuha ng mga tauhan ng Police Station 1. Ito ay nasa kamay na ng mga bomb expert.