NDBC BIDA BALITA (March 22, 2021)

NEWSCAST

HEADLINES:

1    MAHIGIT 12,000 katao, apektado ng giyera sa Maguindanao

2.    BARMM at international NGO, nagpaabot ng tulong

3.    SEN. BONG GO, dumalaw muli sa Kidapawan, at namigay ng tulong sa mga vendors na apektado ng pandemya

4.    22 COVID PATIENTS nadagdag sa talaan ng DOH-12; walo katao naman ang gumaling

5.    PAGPASOK ng pagkain sa South Cotabato provincial jail, hinigpitan matapos makapasok ang shabu

6.    ACTIVE COVID-19 cases sa North Cotabato, umabot na sa 50

7    Army, nagpaabot ng tulong sa mga sumukong BIFF sa Maguindanao, Army tumulong din sa mga bakwit sa South Upi.

CUE VO………….. ‘ANG DETALYE NG MGA BALITA…. SUSUNOD’

-0-

Local…

Mas marami ang naitalang bagong kaso ng Coronavirus disease sa region 12 kaysa bilang ng mga gumaling.

Kagabi iniulat ng Department of Health ang karagdagang 22 panibagong kaso ng sakit.

Sa bilang ng mga bagong kaso, labing walo ang mula sa General Santos City, tatlo sa North Cotabato at isa sa South Cotabato.

Dahil diyan sumampa na sa 5,936 ang total covid infection sa rehiyon.

Gumaling naman ang walong pasyente kung kayat pumalo na sa 5,506 ang total recoveries.

Anim sa mga gumaling ay mula sa General Santos City at tig-iisa sa North Cotabato at South Cotabato.

Nasawi naman kahapon ang isang 62 years old na lalaki na taga Carmen N. Cotabato kung kayat pumalo na sa 215 ang Covid-19 related deaths sa rehiyon.

Nasa 213 ang aktibong kaso.

-0-

Local………………..

SA BANGSAMORO REGION, dalawng taga Cotabato City ang nagpositibo sa Covid 19 at nadagdag sa total number of infections sa rehiyon.

Sa ngayon, ang total confirmed cases sa BARMM ay abot na sa 4,162.

Walang naitalang gumaling kahapon kayat nananatili sa 3,917 ang total recovery cases habang ang mga nasawi ay nasa 158.

Ang lalawigan ng Lanao del Sur at Marawi City ang nananatiling may pinakamaraming kaso at sumusunod ang Cotabato City.

-0-

Nitong nakalipas na linggo, namahagi ng relief assistance ang BARMM Rapid Emergency Action on Disaaster Incidence.

Sinabi ni BARMM Interior Minister Naguib Sinarimbo na ang emergency teams kinabibilangan din ng mga tauhan ng Ministry of Health at Ministry of Social Services and Development, OCD-BARMM at provincial disaster unit ng Maguindanao.

Ang mga evacuees ay pansamantalang nanunuluyan sa mga pampublikong paaralan.

Samantala, namahagi rin ang United Nations  Children’s Fund (UNICEF) at Health Organization for Mindanao (HOM) ng hygiene kits, water containers and purification tablets, recreation kits at plastic tarpaulins.

Tumulong na rin ang Oxfam at CO Multiversity, kung saan 200 sets ng basic hygiene kits at sleeping kits ang kanilang naibahagi para sa mga IDPs.

-0-

NAMAHAGI ANG Maguindanao provincial government ng tulong pangkabuhayan sa mga dating miembro ng BIFF na sumuko na sa gobyerno.

Nanguna sa pamamahagi ng ayuda sina 40^th Infantry “Magiting” Battalion commander Lt. Colonel Edwin Alburo at si Nor-eimman K. Balayman, secretary ni Gov. Bai Mariam Sangki-Mangudadatu, sa pamimigay ng ayuda sa 28 dating kasapi ng BIFF.

Ang programa ay ginanap sa headquarters ng 40^th IB sa Barangay Tual, Pres. Quirino, Sultan Kudarat province.

Sila ay tumanggap ng tig isang sako ng bigas at livelihood package mula sa provincial government.

Umaasa si Colonel Alburo na ang livelihood package na ito ay maka-engganyo sa ibang pang BIFF na sumuko na din

-0-

Iniulat mga municipal disaster risk reduction and management offices ng Datu Saudi, Shariff Aguak, Datu Saydona Mustapha, Mamasapano at Datu Unsay na abot sa mahigit 4 na libong pamilya ang naapektuhan ng isang buong araw na labanan.

Naganap ang labanan noong March 18. Sabi ng Army, namataan ang ng mga sibilyan ang BIFF na nagbabalak salakayin ang joint peace and security outpost sa Barangay Kitango.

Ang detachment ay merong pinagsamang pwersa ng Army, PNP at MILF.

Agad tinungo ng Army ang lugar pero sila ay pinaputukan. Ang resulta: 5 BIFF patay, 4 na sundalo sugatan at displacement ng mahigit 12 libong katao.

Nakuha ng Army ang mga armas at mga bala ng mga nasawing BIFF.

May mga nawalan din ng bahay dahil sa sunog at mga ari-arian na nadamay. SA ngayon tahimik ang lugar pero mga sibilyan ayaw pang bumalik.

-0-

Supurtado ni Cotabato Governor Nancy Catamco ang pagpapalawig ng Bangsamoro Transition Authority o BTA dahil naniniwala ito sa liderato. Ginawa nito ang pahayag sa harap mismo ng 5,000 na partisipante nga Caravan na inilunsad ng mga Bangsamoro.

Hangad rin nito na makamit ang tunay na kapayapaan sa Mindanao at umangat ang pamumuhay ng bawat Moro. Ibinahagi rin ng opisyal ang napipintong implementasyon ng 1.6B proyektong kalsada, pagtatayo ng bagong barang ay hall, barangay health center at palengke sa bawat cluster.

Ayon naman kay BTA Coordinator Jabib Guibar humingi ito ng suporta na maipaabot sa kinaukulang mga opisyales ang kanilang pagnanais ng madagdagan ang termino ng paninilbihan ng BTA.

Ang mga Bangsamoro at ilang kristiyano at katutubo mula sa Kabacan, Carmen, Matalam, M'lang, Magpet, Kidapawan, Makilala at Pres. Roxas ang nakilahok sa Caravan for Peace in support to BTA extension.

-0-

Personal na tumungo sa Kidapawan City si Senator Bong Go upang maipaabot ang tulong para sa market vendors na lubhanh naapektuhan ng pandemya nitong sabado ng hapon.

Sa kanyang pagbisita, binigyang diin nito na sa publiko na huwag matakot sa bakuna at mas matakot sa nakakamatay sa COVID-19. Anya, higit na kinakailangan ang pakikipagtulungan at kooperasyon ng bawat isa upang unti-unti makabangon ang ekonomiya.

Malaking tulong din ang makasakit center lalong lalo na sa mga mahihirap na pamilya sa probinsya. Nanawagan din itong kalimutan muna ang pulitika sa halip magserbisyo at magmalasakit muna. Samantala, bilang ayuda sa mga market vendors, namahagi ito ng grocery packs, vitamins, facemask, face shield, bisekleta, at computer tablets para sa mga anak ng vendor at iba pa.

-0-

Bishop Bagaforo, hiling sa debotong katoliko ang pagbuhay muli ng debosyon kay Sr. San Jose ngayong ipagdiriwang ang “Year of Saint Joseph”

“Sana all may ganitong Puso” ganyan kung ilarawan ni Bishop Jose Colin Bagaforo, d.d si Senior San Jose sa matagumpay na paglunsad ng “Year of Saint Joseph” kahapon sa Saint Joseph the Worker Parish sa bayan ng Magpet, Cotabato.

Sumentro ang mensahe ni Bishop Bagaforo sa Apostolic Letter ni Pope Francis para sa jubilee celebration ng “Year of Saint Joseph” kung saan tinukoy nito ang 4 na salitang naglalarawan kay Saint Joseph na dapat isabuhay ng mga katoliko: Una, ay ang “Beloved” ito ang malalim na pagmamahal ni San Jose sa Diyos, sa kapwa niya at sa kanyang Pamilya.

Pangalawa, ang “Tender” kung saan tumutukoy sa malasakit at pagkakaroon ng malambot na puso ni San Jose

Pangatlo, ang “Obedient” o ang pagsunod sa utos ng Diyos at sa utos ng simbahan katulad ng pagsabuhay ng sampung utos ng bibliya.

At ang panghuli, ay ang “Courageous” namuhay anya si San Jose na may matapang na puso, na handang tumayo sa katotohanan at manindigan.

Dagdag ni Bishop Bagaforo, Madami anyang hamon ngayon sa buhay katulad na lamang ng pandemya, ang hiling niya na maisabuhay ng mga katoliko ang aral sa buhay ni Sr. San Jose, na mapagmahal, may malasakit, masunurin at matapang.

Isa sa mga aktibidad sa naturang selebrasyon ang "Panaw ni San Jose" o ang pilgrimage of Saint Joseph kung saan binasbasan ang mga rebulto ni Sr San Jose na siyang iikot sa mga bahay sa Diocese ng Kidapawan sa buong taon para dasalan.

Matatandaang ideneklara ni Pope Francis na “Year of Saint Joseph” ang taong 2021 bilang paggunita sa ika-150 na taon mula ng idineklara ni Pope Pius the 9th ang santo bilang patron of the Universal Church

-0

Nadagdagan pa ngayon ang mga tinamaaan ng Coronavirus infections sa North Cotabato batay sa report ng DOH-12 nitong weekend.

Noong sabado, tatlo ang nadagdag habang walang naitalang recoveries. Kagabi naman, mayroong tatlo ding bagong kaso at isa lamang ang naitalang gumaling sa sakit.

Dahilan para pumalo na sa singkwenta ang aktibong kaso ng sakit sa probinsya. 829 na mga COVID patients ang gumaling na.

Sa ngayon, pangawala na ang North Cotabato sa may pinakamaraming active cases kung saan nangunguna pa rin ang General Santos City.

-0-

NAMIGAY ANG MGA TAUHAN NG 57TH Infantry Battalion at ang provincial government of Maguindanao ng relief goods sa mga sibilyan na nagsilikas dahil sa harassment sa South Upi, Maguindanao.

Sinabi ni 57th IB commandet Lt. Colonel Jonathan Pondanera na nagsagawa din ng medical and dental mission sa mga sibilyan sa Barangays San Jose, Pandan at Kuya. Nakinabang sa relief operation at medical mission ang may 4,479) Indigenous People, Teduray at iba pa.

Kabilang sa naibigay na serbisyo ay Medical Consultation, Visual Acuity Test Free Eye Glasses, libreng tuli, Feeding Program, pamimigay ng wheel chairs dental services at libreng gupit.

Nangako si Col. Pondanera na tuloy tuloy ang tulong na gagawin ng kanyang unit upang kahit papaano ay mapagaan ang epekto ng kaguluhan sa mga taga South Upi.

-0-

Palaisipan sa mga residente ng Tulunan, North Cotabato kung sino ang nasa likod ng mga nakasabit na tarpaulin sa iba’t-ibang mga barangay sa bayan lalo sa sentrong Poblacion kung saan nakasulat ang mga katagang “Banwa o Sarili” na ibig sabihin ay “Bayan o Sarili”.

Bumungad kasi sa kanilang paggising linggo ng umaga na nakasabit na ang mga ito sa mga daanan, tulay, purok, paaralan, waiting shed, tindahan at maging sa labas ng simbahan na duda ng mga tao maaaring gabi o madaling araw isinabit dahil hindi rin ito napansin ng mga BPAT.

Tinatayang hindi bababa sa isang daang mga tarpaulin ang ipinakalat sa halos lahat ng barangay na may laking 5x3 feet. Tanong ng karamihang mga mamamayan, para saan ito, sino ang pinapatamaan, ano ang nais ipahiwatig at sino rin ang gumastos sa pagpa-imprinta nito.

Hinala tuloy ng iilan, isa itong maaagang pamumulitika at patama sa kasalukuyang administrasyon. Komento rin ng ilang mga netizen, sayang ang ginastos sa walang kabuluhan at isang umanong desperadong hakbang.

Kaugnay nito, sa Facebook post na lamang ni Secretary to the Mayor Abraham Contayoso sinagot ang pambansang tanong ng bayan: Sabi nito, sa pagitan ng bayan at sarili sa demokrasyang prinsipyo, importante ang dalawa.

Kailangan aniyang pahalagahan ang sarili dahil ang isang indibidwal ay malaki ang mai-aambag sa pagpapaunlad ng bayan. Kaugnay nito, naniniwala naman si Tulunan Mayor Pip Limbungan, na iisang taong lang ang nasa sa likod ng nasabing hakbang na isang uri ng pamumulitika.

Habang reaksyon naman ni Vice Mayor Maureene Ann Villamor, maging siya ay nagtaka pero namangha ito sa iba’t-ibang reaksyon ng taong bayan, dahil sa nasabing mga tarpaulin, nakapag-isip ang mga mamamayan tungkol sa ‘bayan o sarili’.

Nabatid na ang dalawang mga matataas na opisyal ng bayan ay dati nang may bangayan dahil sa isyung politika.

-0-

Bawal pa rin ang trekking activities sa Mt. Matutum Protected Landscape o MMPL sa South Cotabato hangga’t wala pang bagong mga panuntunan ang Protected Area Management Board o PAMB ng Department of Environment and Natural Resources o DENR..

Ito ang napagkasunduan ng mga myembro ng PAMB na pinamumunuan ng kanilang Chairman na si DENR 12 Regional Executive Director Felix Alicer. Binigyan diin ni Alicer na bago muling buksan sa mga trekker ang MMPL, kailangan ang mas maigting na guidelines at monitoring.

Sinabi ni Alicer na isa sa kanilang kinokonsidera ang dami ng mga trekker na papayagan sa MMPL dahil din sa dami ng mga entry at exit points paakyat dito.

Matatandaan na lahat ng mga aktibidad sa MMPL ay kinansela bilang pagtalima sa mga panuntunan sa COVID-19 ng Inter-Agency Task Force o IATF Marso noong nakaraang taon. Iniutos din ni Alicer sa Ecotourism, Sustainable, Project Development and Financing Committee ng PAMB na suriin ang update ng kanilang resolution noong 2016 bago muling buksan sa mga trekker ang MMPL.

Pinapayagan lamang kasi ng nasabing resolution na umakyat ng sabay sa MMPL ang hanggang limampu katao.

Pinagpusapan din ng mga myembro ng PAMB sa kanilang pagpupulong sa Koronadal City ang pagpasa ng resolution na magdedeklara sa kada ikatlong linggo ng Marso bilang Lingo ng Mt. Matutum.

-0-

Ipamimigay na ng lokal na pamahalaan ang tig tatlong libong cash incentive para sa mga guro sa Koronadal City ngayong Marso.

Ang dagdag na tatlong libong piso naman ay matatanggap ng mga teaching at non-teaching personnel ng Deped sa Nobyembre.

Ito ay ayon kay Koronadal Mayor Eliordo Ogena. Maliban sa cash incentive, sinabi ni Ogena na mabibigyan din ng tablets ang lahat ng mga guro sa Koronadal may advisory man o wala ang mga ito.

Dinagdag din nito na makakatanggap di ng tablets ang mga senior high school students sa lungsod. Inaasahan na ang mga tablet ay maipamimigay na sa kanila sa susunod na buwan.

Ayon kay Ogena, mahalaga ang sektor ng edukasyon sa paghubog ng kinabukasan ng mga kabataan kaya nararapat lang na maibigay din ang kanilang mga pangangailangan.

-0-

Hinigpitan ngayon ng pamunuan ng South Cotabato Detention and Rehabilitation Center ang pagpasok ng mga pagkain at iba pang mga gamit sa nasabing pasilidad.

Ayon kay OIC Provincial Jail Warden Felecito Gumapac, ang iligal na droga ay maari kasing inilalagay din sa mga pagkain at mga gamit na pinapadala sa mga persons deprived of liberty o PDL.

Ayon kay Gumapac posible rin na mayroon ding mga nagbabato ng iligal na droga mula sa labas ng pader papasok sa compound ng piitan.

Tiniyak din ni Gumapac na agad nilang isasailalim sa drug test ang mga presong pinagdududahang gumagamit ng illegal drugs. Sinabi din nito na ang mga pagkain na ipinadadala sa mga inmate lalo na ngayong may pandemya ay masusing iniinspeksyon ng mga guwardya.

Ito ang ipinahayag ni Gumapac matapos kumpirmahin noong nakaraang linggo ang pagpositibo sa iligal na droga ng anim na mga inmate sa pasilidad na mas kilala ring provincial jail. N

-0-

Nabawasan na ang mga asong gala sa bayan ng Surallah, South Cotabato. Ayon kay South Cotobato Provincial Veterinarian Dr. Flora Bigot, ito ay dahil sa dog impounding facility na operational na nasabing bayan.

Sinabi ni Bigot na nagiikot sa mga kalye ng Surallah ang dog impounding group kasama ang mga pulis na may dalang net para manghuli ng mga asong gala. Ito ayon kay Bigot ay ikinalaarma naman ng mga dog owners sa nasabing bayan.

Madalas ayon kay Bigot ay sinusundan ng mga mamamayan sa impounding facility ang kanilang mga alagang aso. Ito ay para tubusin sa halagang one thousand pesos.

Dinagdag ni Bigot na sana ay makapagpatayo rin ng dog impounding facility ang iba pang mga local government unit sa South Cotabato. 

Layon ng dog impounding facility na hulihin ang mga asong gala na isa sa mga sanhi ng pagdami ng rabies. Base sa datus ng provincial veterinary office dalawa katao na ang nasawi dahil sa rabies sa South Cotabato ngayong 2021.

-0-

Nanguna sa pag turn over ng Integrated Cacao Production, Processing, and marketing on Fermented Cacao Beans sa Tibud sa katibawasan Multi-Purpose Cooperative o TSKMPC sa Barangay Bentung Sulit Polomolok, South Cotabato si DA 12 Regional Executive Director Arlan Mangelen.

Ang nasabing proyekto ay pinondohan ng 17.9 million pesos ng Philippine Rural Development Program o PRDP ng DA.

Ito ay pinagpasalamat naman ni TSKMPC Chairman Lubin Tumbagahan sa nasabig ahensya. Sinabi ni Tumbagahan na ang pag-turn over ng proyekto ay resulta ng kanilang pagsisikap sa nakalipas na dalawamput siyam na taon.

Ang TSKPMC ang pangunahing proponent sa nasabing Cacao Beans processing project. Ito ay binubuo naman ng mahigit dalawang daang mga magsasaka na meyembro din ng mga cluster cooperatives.

Ang mga ito ay ang Cacao-Cocoa Growers Association sa Koronadal City, Glamang Small Coconut Farmers Association sa Polomolok, TUBAGA Producers Cooperative sa Tupi; Lambayong Diversified Farmers’ Coop, at Palo 19 Farmers Association sa Tampakan.

Ang provincial government ng South Cotabato ay nagbigay din ng 2.3 million pesos na financial support sa nasabing proyekto.

Ito ay maliban pa sa 6.9 million pesos na loan mula sa World Bank. Layon ng proyekto na mapataas ang kita ng mga magsasaka sa pamamagitan ng sustainable cacao production, processing at marketing.

Sa katunyan target ng kooperatiba na mapalawak pa ng average 38 hectares kada taon ang 150 ektaryang lupain na saklaw ng nasabing proyekto sa susunod na sampung taon.