NDBC BALITA (March 13, 2020)

NEWSCAST

7:00 AM

HEADLINES:

1. AMPATUAN, MAGUINDANAO, isinailalim na sa State of Calamity dahil sa nagpapatuloy na bakbakan ng mga sundalo at rebelde sa bayan.

2. INA na nag-iwan ng bangkay ng kanyang sanggol sa isang barangay sa Kidapawan city, pinaghahanap na ng mga otoridad

3. NEGOSYANTE, patay sa isa na namang insidente ng pamamaril sa Polomolok, South Cotabato

4. DOH, kinumpirma ang tatlo pang nasawi dahil sa COVID-19 sa bansa.

ANG DETALYE NG MGA BALITA

ISINAILALIM na sa State of Calamity ang Ampatuan, Maguindanao dahil sa nagpapatuloy na bakbakan ng mga sundalo at Bangsamoro Islamic Freedom Fighters o BIFF sa bayan.

Patuloy din kasi sa paglobo ang bilang ng mga pamilyang nagsisilikas mula sa kani-kanilang mga bahay kaya minabuti ng Ampatuan LGU na magdeklara ng State of Calamity upang magamit ang kanilang calamity fund sa pagbibigay ng tulong sa mga bakwit.

Nabatid na patuloy na naglulunsad ng air to ground assault ang militar sa kuta ng BIFF sa boundary ng Datu Hoffer at Ampatuan, Maguindanao.

Patuloy ding tinutugis ng Joint Task Force Central ang grupo nina Kumander Salahudin Hassan at Shiekh Esmail Abdulmalik alyas Kumander Abu Toraife ng BIFF.

Sa ngayon ay umaabot na sa 20 ang bilang ng mga nasawi sa BIFF habang apat naman sa panig ng militar.

-0-

PINA-IGTING NA RIN ng Maguindanao Provincial Jail ang kanilang mga ginagawang pag-iingat para hindi madapuan ng Corona Virus Disease 2019 o CoViD-19 ang kanilang mga bilanggo at mga jail guard.

Sinabi ni Maguindanao Provincial Jail Warden Datu Ato Dimananal na sa ngayon ay nililimitahan na nila ng bilang ng mga dumadalaw sa kulungan; nagkakaroon din sila ng regular medical checkup sa mga bilanggo; nagbibigay ng sapat na pagkain; hinihikayat ang mga inmate na mag-ehersisyo at tinitiyak ang kalinisan ng mga bilangguan at paligid ng provincial jail.

Ayon kay Dimananal, iniiwasan nilang mahawaan ng CoViD 19 ang sinumang inmate sa bilangguan dahil marami ang madadamay sa loob ng jail facility.

Dagdag pa ni Dimananal, bagaman at wala pa silang thermal scanner at disinfectants, tiniyak nitong may mga sinusunod silang panuntunan para sa kalinisan at kaligtasan ng mga bilanggo at mga bantay.

-0-

Pansamantalang munang sinuspinde ng Commission on Elections o COMELEC ang voter's registration mula March 10 hanggang March 31.

Sinabi ni Cotabato City election officer Atty. Norpaisa Paglala na layon ng naturang kautusan na maiwasan ang COVID-19 infection.

Gayunman, nilinaw ni Paglala na bukas pa rin ang city election office at patuloy na mag-iisyu ng voter’s certification.

Ayon pa sa opisyal, mayroon ding ginagawang precautionary measures ang City Election Office laban sa CoVid 19 gaya ng paglalagay ng alcohol at sanitizer na maaaring gamitin ng kanilang mga bisita at mga empleyado.

-0-

MAGPAPATUPAD naman ng 4-day work week ang Department of Labor and Employment o DOLE 12 at attached agencies nito bilang precautionary measure sa nagpapatuloy nab banta sa kalusugan ng CoViD 19.

Sinabi ni DOLE 12 Director Sisinio Cano na alinsunod ito sa Administrative Order No. 99 ni DOLE Secretary Silvestre Bello III at Presidential Proclamation No.922 ni Presidente Rodrigo Duterte.

Ayon kay Cano, simula Lunes, March 16 ay 7AM to 7PM na ang working hours ng DOLE at attached agencies nito.

Gayunman, aniya, magta-trabaho lamang sila mula Lunes hanggang Huwebes.

Samantala, sinabi ni Cano na maaari namang magpatupad ng flexible working scheme ang private sector sa kanilang mga manggagawa.

-0-

Negosyante patay sa isa na namang insidente ng pamamaril sa Polomolok, South Cotabato

Naglalakad lamang ang biktima sa tabing daan sa Tuazon Subdivision sa Barangay Poblacion, Polomolok South Cotabato nang pagbabarilin ng maraming beses ng dalawang salarin.

Kinilala ng Polomolok PNP na pinamumunuan ni Police Lieutenant Colonel Marvin Duadua ang biktima na si Joy Manalo, 58 years old, businessman, at nakatira sa Barangay Polunoling sa karatig bayan ng Tupi.

Narekober ng mga pulis sa crime scene ang siyam na basyo ng 45 pistol. Matapos barilin ang biktima kinuha pa ng mga salarin sa bulsa nito ang susi ng Mitsubishi Strada pick up ng biktima na tinangay ng mga ito.

Pero makalipas ang ilang oras nakita ng mga pulis ang nasabing sasakyan na inabandona ng mga suspek sa Purok Malinawon, Barangay Cannery Site, Polomolok.

Ito ay matapos isumbong ng isang concerned citizen. Hindi pa batid ng mga pulis kung sino ang dalawang mga suspek at ano ang motibo ng mga ito sa pagpatay sa negosyanteng biktima.

-0-

South Cotabato Provincial Health Officer nilinaw na walang nagpositibo sa COVID-19 sa lalawigan

Pinabulaanan ni South Cotabato Provincial Health Officer Dr. Rogelio Aturdido Jr. ang impormasyon na kumakalat sa social media na may nagpositibo sa Corovirus disease 2019 o COVID-19 sa lalawigan.

Pero kinumpirma nito ang ang lalawigan ay mayroon ngayong isang person under investigation o PUI.

Ayon kay Aturidido ang nasabing PUI na naka-isolate na sa isang ospital sa lalawigan ay isang OFW mula Hongkong na dumating sa bansa noong March 3. Sinabi ni Aturdido na naipadala na nila para sa confirmatory test ng Research Institute for Tropical Medicine o RITM ang swab sample nito.

Pero aminado si Aturidido na ikinadismaya nito na sa halip na magself-quarantine ang nasabing PUI noong siya ay person under monitoring o PUM pa lamang lumabas pa umano ito ng bahay at namasyal sa mga pampublikong lugar.

Ang PUI ay ang mga may travel history sa mga bansang may COVID-19 na may sintomas ng virus tulad ng sipon, ubo, lagnat at sore throat.

Habang ang mga PUM naman na bagama’t nakapunta rin sa mga bansang positibo sa COVID-19 wala sintomas ng nasabing karamdaman.

Ayon kay Aturdido dahil negatibo pa sa COVID-19 ang tanging PUI sa South Cotabato hindi pa magsasagawa ng contact tracing sa mga nakasalamuha nito ang provincial health office.

Umapela din si Atrudido sa publiko na para mapanatiling ligtas sa COVID-19, dapat sundin ang mga payo ng Department of Health.

Kalakip dito ang pagpapalakas ng immune system, maging maingat sa pagubo, regular na paghugas ng kamay gamit ang sabon o 70 percent isopropyl alcohol, o hand sanitarizer.

Ayon kay Aturdido dapat ding iwasan ang paghawak sa mga portal entry ng virus na bibig, mata at ilong. Voice Clip…Si South Cotabato Provincial Health Officer Dr. Rogelio Aturdido Jr.

-0-

Mga aktibidad sa Seslong Festival at Foundation anniversary ng Tboli, South Cotabato kinansela ng alkalde bilang pagiingat laban sa COVID-19

Prayoridad ng lokal na pamahalaan ang kapakanan ng mga mamamayan kaya nila kinansela at ipinagbaliban ang nalalabi pang mga aktibidad sa 46th Foundation Anniversary at 22nd Seslong Festival ng Tboli, South Cotabato. Ito ay ayon kay Tboli Mayor Dibu Tuan.

Ayon kay Tuan,kasunod ito ng deklarasyon ni Pangulong Rodrigo Duterte ng state of public emergency dahil sa patuloy na pagdami ng COVID-19 cases sa bansa. Ipinahayag ni Tuan na nanghihinayang ito sa pagkansela ng ilang mga aktibidad sa seslong festival na magtatapos sana sa March 16.

Pero ayon sa nasabing alkalde mas mahalaga pa rin na matiyak ang kalusugan at kaligtasan ng mga mamamayan sa harap ng pangamba sa COVID 19.

Kabilang sa mga kinanselang aktibidad sa Seslong festival ang Billards Tournament, Chess Tournament, Senior Citizens Day, Miner’s Night, Enduro Challenge, Farmer’s Day Celebration, Pilgrimage to Holon Season 6, Boxing Tournament, Motocross, Miss Tboli Coronation Night, The Seslong Grand Parade and Street Dancing Competition, Culmination Program, Final Judging ng Peoples Village at The Seslong Grand Concert at Clossing Program.

Kaugnay nito humiling naman ng pangunawa sa publiko sa kanilang naging desisyon ang alkalde.

-0-

37 katao arestado sa operasyon laban sa mga krimen ng mga pulis sa lalawigan ng Sultan Kudarat

Labinsiyam sa tatlumput pitong katao na naaresto ng iba’t ibang mga police units sa sa lalawigan ng Sultan Kudarat ay nahuling nagsusugal, labinlima ang may warrant of arrest sa korte at tatlo naman ang sangkot sa iligal na droga.

Ito ay ayon kay Police Regional Office 12 Spokesperson Police Lieutenant Colonel Lino Capellan.

Ayon kay Capellan siyam sa nga inaresto ng mga pulis dahil sa sugal sa nasabing lalawigan ay mula sa bayan ng Esperanza. Dalawang drug suspek din ang arestado habang isa naman ang binawian ng buhay sa operasyon laban sa iligal na droga ng mga personnel ng mga police station sa mga bayan ng Isulan at Lebak .

Ipinahayag ni Capellan na sampu katao na wanted sa mga kasong estafa, attempted murder, illegal gambling, at illegal drugs ang inaresto ng PNP sa Isulan.

Habang limang mga wanted persons din ang arestado sa mga bayan ng Lebak, President Quirino, at Tacurong City dahil sa iligal na sugal, homicide at murder.

Ayon kay Capellan ito ay bilang pagtalima rin sa utos ni PNP Chief, Police General Archie Gamboa na pagpapaiting ng anti-criminality campaign ng pambansang pulisiya.

-0-

Sapat na suplay ng pagkain sa bansa sa kabila ng pangamba sa COVID-19 tiniyak ni DA Secretary Dar

Walang epekto sa galaw ng suplay ng mga pagkain sa bansa ang coronavirus disease o COVID 19 kaya walang dapat ikabahala ang mga mamamayan. Sa katunayan ayon kay DA Secretary William Dar aabot sa walumpung araw ang suplay ng bigas sa bansa.

Bukod dito ayon kay Dar nagsimula na ang anihan ngayong Marso na magtatagal naman hanggal abril. Ibig sabihin nito ayon kay Dar hindi magiging problema ang suplay bigas sa bansa sa susunod na anim na buwan. Ayon kay Dar bumabalik na rin ang mga isda sa Taal Lake matapos ang pagsabog nito kung saan nanggaling ang 60 percent na suplay ng Tilapia sa buong bansa.

Sinabi ni Dar na nakikipag ugnayan din ang ahensya sa mga magsasaka sa Central Luzon at Calabarzon. Kaya ayon sa nasabing DA Secretary hindi dapat magpanic ang publiko sa harap pa rin ng banta ng COVID-19. Dinagdag din ng kalihim na mariin ding minomonitor ng DA ang suggested retail price sa mga pamilihan ng mga agricultural products.

Pinagaralan din ng ahensya kung maari itong magpatupad ng suggested retail price sa mga traders at hindi lamang sa mga retailers.

-0-

Teenage Pregnancy cases sa North Cotabato, ikinabahala ng Population Management Division ng lalawigan

Bagaman bumaba noong nakaraang taon ang kaso ng teenage pregnancy sa North Cotabato, ikinababahala pa rin ito ngayon ng Population Management Division ng Provincial Government dahil sa pabata nang pabata ang mga kabataang nabubuntis.

Ito ang ipinahayag sa Radyo BIDA ni Cotabato Population Officer Allan Matullano. Tinukoy din ng Matullano ang mga lugar sa North Cotabato na may maraming kaso ng teenage pregnancy na kung saan nangunguna ang Kidapawan City, pangalawa ang Carmen at ang bayan ng Makilala.

Noong taong 2019, para sa mga batang edad 10 hanggang 14 years old nakapagtala ang population Division ng 32 cases habang 15 hanggang 19 years old ay nasa 2, 868 at ang datus ay batay na rin sa record mula sa IPHO.

Bagaman mas mababa ito kumpara noong taong 2018, nababahala pa rin si Matullano dahil pabata nang pabata ang mga nabubuntis at pumapasok sa premarital sex.

Malaking tulong din anya ang kampanya ng pamahalaan sa pagbaba ng kaso nito sa kanilang isinagawang interbensyon sa mga paaralan at sa mismong lebel pa ng mga magulang ng kabataan. Katunayan nagbigay nan g mas malaking pondo ang provincial government sa population division at sa health sector upang mas lalo pa itong matutukan. 

Mahigit 4-milyon pesos tinanggap ng iba pang mga land owners sa isinagawang signing ng deed of absolute sale para sa tuluyang pagbubukas ng Central Mindanao Airport sa Mlang, Cotabato

Nasa tatlumpu’t siyam na na mga deed of absolute sale ang hawak na ngayon ng provincial government habang walo pa ang patuloy na inaayos ng Task Force Airport upang makompleto ang mga dokumento para sa tuluyang pagbubukas ng Central Mindanao Airport sa bayan ng Mlang, North Cotabato.

Ito’y matapos lumagda kahapon sa kanilang mga deed of absolute sale ang karagdagang labin apat pang mga landowners sa capitol compound, Amas, Kidapawan City. Abot naman sa mahigit apa’t na milyong piso ang ibinayad sa kanila ng provincial government.

Samantala, nabatid na una nang sinabi ni North Cotabato governor Nancy Catamco na bago magtapos ang buwan ng Marso, ay maaayos na rin ang extra-judicial settlement ng natitirang mga papeles.

Sakaling matapos na ang problema sa mga dokumento, pagsasamahin na ang mga ito bago pormal na ma iturn-over sa Department of Transportation o DOTr. Ang DOTr na rin ang aatasan sa pagsasaayos ng mga airport facilities, terminal building, runway extension at iba pa.

Sa ngayon ang nagpapatuloy na ang paglalagay ng fencing sa airport. Una nang nabati na sa kabuuan ayon naman kay Catamco, abot sa 2.9-billion pesos ang ilalaang pondo ng provincial government upang tuluyan nang matapos ang Mlang airport.

0-0-

Mga opisyales ng barangay, patuloy pang inaalam ang pagkakakinlan ng ina na nag-iwan sa walang buhay na sanggol sa isang barangay sa Kidapawan City

Nag-iikot na ngayon ang barangay officials sa bawat purok ng Brgy Onica, Kidapawan City matapos matagpuan ang isang fetus sa likurang bahagi ng health center nitong Miyerkules ng gabi.

Malaki naman ang paniniwala ni Brgy Onica Kagawad Virgilio Dorado na posibleng residente lang ng kanilang barangay ang nagtapon o nag-iwan sa naturang sanggol sa lugar. Duda nito maaaring estudyante o dalaga na residente sa naturang lugar pero nag-aaral o nagtatrabaho malayo sa kanilang barangay at maaaring kakauwi lamang doon ang nag-iwan sa sanggol.

Dagdag pa nito na nagsagawa na ng profiling sa mga buntis ang kanilang barangay health workers pero nabatid na dati paman ay mayroon ng labinlimang mga buntis sa kanilang listahan. Sa ngayon hirap ang mga opisyales ng barangay na tukuyin kung sino ang responsable sa naturang insidente lalo’t ang kanilang lugar ay napapalibutan ng puno ng mga tubo at malalayo ang distansya ng mga bahay. 

Nabatid na nasa siyam na buwan na ang naturang fetus. Kahapon din ay agad dinala sa punerarya ang bangkay ng babaeng sanggol at binigyan din ito ng desenteng libing.

-0-

North Cotabato Provincial Government, bumuo na ng task force laban sa COVID-19

Kasunod ng pagdedeklara ng State of Public Health Emergency ni Pangulong Rodrigo Duterte, nagpatawag ng inter-agency meeting kahapon si North Cotabato Governor Nancy Catamco upang bumuo ng Task Force laban sa pagsugpo ng Corona virus disease o COVID-19.

Ang hakbang ng gobernadora ay naglalayong masiguro ang kaligtasan ng mga mamamayan ng lalawigan upang mapigilan ang pagkalat nito. Inihayag naman ni Integtrated Provincial Health Officer Dra. Eva Rabaya na nakapagtala na ng 38 Persons Under Monitoring (PUM), 32 dito ay natapos na ang kanilang 14 day quarantine habang patuloy paring sumailalim sa mandatory qurantine ang anim na iba pa.

Iprinesenta naman ng Cotabato Dep-Ed Division ang inisyu nilang kautusan na pansamantalang pagpapaliban sa mga aktibidad na maaring daluhan ng maraming tao kasama na dito ang graduation rites.

Maging ang tanggapan ng Provincial Interior and Local Government ay naglabas na rin ng kautusan na nagbabawal muna sa pagdaraos ng barangay assembly at iba pang mga malalaking pagtitipon sa barangay.

Inanunsyo rin ng gobernadora ang pagpapaliban ng ELCAC program ngayong araw sa bayan ng Arakan gayundin ang pagsasagawa ng Women's Month Culmination activity at ang mga medical at Dental Outreach program ng IPHO-Cotabato. Inatasan din nito ang IPHO na muling i-activate ang Provincial Rapid Response Team o PRRT at Barangay Health Emergency Response Team o BHERT.

Dumalo sa naturang pulong sina DILG provincial director Ali Abdullah, Nodelyn Culig mula sa Dep.Ed, Ken Wong ng Dept. Of Trade and Industry, Cornello Quijano, Reylan Mamon ng CPPO, Aristotle Teofilo mula naman sa CHD XII,. Dr Karen Escudero at Dr Sungcad APCH at Kidapawan City Tourism Officer Joey Rescimilla.

-0-

Dry-run ng pag gamit sa outermost lane ng mga tricycle sa Kidapawan City, sisimulan na ngayong araw

Sisimulan na ngayong araw ang Dry run sa pag gamit ng outermost lane ng Highway sa Kidapawan City kaugnay sa inilabas na deriktiba ng Department of Interior and Local Government o DILG. Ito ang anunsiyo ng Tricycle Task Force Kidapawan – Technical Committee para muling ipaalam sa mga tricycle draybers at operators ang ruta kung saan sila dadaan.

Bagama’t nakasaad sa DILG Memorandum Circular No. 2020-036 o pagbabawal ng mg tricycle na bumyahe sa mga pangunahing kalsada, una nang nag-abiso ang city government ng Kidapawan na pansamantala muna nilang gagamitin ang outer lane. Ito’y dahil binabalangkas pa rin ng city government ang Route Plan ng lungsod na isa mga dapat mabuo sa loob ng 30-implementing days na palugit ng DILG National.

Ang nasbaing dry run ay bilang paghahanda sa bubuuing Tricycle Route Plan sa siyudad. Gagawin ito simula alas-6:00 ngayong umaga hanggang alas-8:00 at alas-4:00 ng hapon hanggang alas-6:00 ng gabi mula sa Central Business District.

-0-

NATIONAL NEWS………………….

Kinumpirma ng Department of Health o DOH ang tatlo pang nasawi bunsod ng Coronavirus Disease o COVID-19 sa bansa.

Sa inilabas na pahayag ng DOH, nasawi ang patient numbers 6, 7 at 37.

Dahil dito, umabot na sa lima ang death toll ng COVID-19 sa Pilipinas.

Ayon sa kagawaran, acute respiratory distress syndrome ang ikinasawi ng mag-asawang patients 5 and 6 bunsod ng severe pneumonia.

Samantala, na-confine naman ang patieng 37 sa Philippine Heart Center noong March 6 at nasawi kahapon ng hapon dahil sa Acute Respiratory Failure.

Sa kaugnay na balita, aabot naman 4.6 billion pesos na halaga ng tulong ang maaaring ipagkaloob ng pamahalaan sa Department of Health at iba pang concerned agencies, para masigurong matutugunan ang lahat ng pangangailangan ng mga mamamayan, sa gitna nang nagpapatuloy na bansa sa kalusugan ng COVID-19.

Ayon kay Senate Committee on Health chairman Bong Go, 1.65 billion pesos lang ang na-allocate ng House Appropriations Committee sa DOH dahil ito lamang ang nasertipikahan ng Bureau of Treasury na available na maaaring gamitin para sa pagtugon sa problema ng COVID-19.

Kabuuang 3.1 billion pesos umano ang budget na hinihingi ng DOH, kabilang dito 2.035 billion pesos para sa pagbili ng personal protective equipment, 933-million pesos para sa Bureau of Quarantine at 139-million pesos para sa Research Institute for Tropical Medicine kaya aniya, kulang ang 1.65 billion pesos na budget.

Samantala, ARESTO AT KASO ang kakaharapin ng mga hoarder o nag-iimbak ng alcohol, hand sanitizer, face mask at iba pang mga pangontra sa COVID-19.

Ayon kay Presidential Spokesperson Salvador Panelo, papatawan ng kaukulang parusa ang sinumang magsasamantala sa sitwasyon ngayon dahil nakalilikha lamang ito ng pagtataas sa presyo ng mga bilihin.