NDBC BIDA BALITA (Jan. 12, 2024)

HEADLINES

1   MAKILALA LGU employee, patay sa pamamaril; motibo at kung sino may gawa, di pa batid ng PNP

2   DALAWANG WANTED PERSONS, huli ng PNP sa magkahiwalay na lugar sa BARMM

3   HIGIT 700 thousand pesos na halaga ng shabu, nakumpiska sa High Value Individual sa Matalam, North Cotabato

4   TRAFFIC ORDINANCE para masolusyunan ang traffic problem, hihilingin ni Koronadal Mayor Ogena sa konseho

5   MALACANANG peace adviser Sec. GALVEZ, nagsabing tuloy ang tagumpay ng Mindanao peace process

6   Anti-Red Tape Authority at Malaysian embassy, nagkapit-bisig upang labanan ang red tape sa BARMM

SA ATING PAMBUNGAD NA BALITA…

Local..

TUTUTUKAN ng Anti-Red Tape Authority (ARTA) at Malaysian Embassy ang Bangsamoro Autonomous Region in Muslim Mindanao (BARMM) sa pamamagitan ng pagpapatupad ng mga programang naangkop dito tungo sa kaunlaran.

Layunin ng pagsasanib-puwersa ng ARTA at Malaysian Embassy ang matugunan ang isyu ng seguridad sa lugar.

Maging ang pagpaparami ng negosyo sa lugar at pagbibigay ng karagdagang trabaho sa mga taga-BARMM.

Pinasalamatan ni ARTA Sec. Ernesto Perez ang Malaysian Embassy kaugnay rito dahil sa pagiging matatag na business partner ng Pilipinas.

-0-

Local…

TATLONG malalaking proyekto ang ipapagawa ng BARMM sa mga paliparan sa Maguindanao del Norte, Sulu at TAwi-Tawi.

Sa Awang Airport o Cotabato Airport, dalawang VIP lounges ang ilalagay at isang VIP lounge sa Sanga-Sanga airport terminal sa Tawi-Tawi.

Maglalagay naman ng 80 piraso ng 120-watt solar street lights sa paligid ng Jolo Airport sa Jolo at Sanga-Sanga airport sa Bongao.

Ang mga proyektong ito ay popondohan sa pamamagitan ng

Transitional Development Impact Fund (TDIF) nina Members of Parliament Engr. Baintan Ampatuan, Amilbahar Mawallil, Atty. Jose Lorena kasama ang Ministry of Transportation and Communications o MOTC bilang implementing agency.

Ayon sa press statement mula sa Bangsamoro Transition Authority Information and Media Division, inaasahang ito ay makatulong upang mapabuti at matugunan ang safety standards ng mga airport at lahat ng mga pasahero.

-0-

Local..

INILUNSAD ng Office of the Presidential Adviser on the Peace Process ang bagong OPAPRU slogan para ngayong taon.

Ayon kay Malacanang peace adviser Sec. Carlito Galvez, ang bagong slogan ay “PEACE: Bawat Buhay Mahalaga.”

Iginiit ni Galvez na mahalaga ang peace process sa buhay ng bawat Pilipino anuman ang kanilang katayuan sa lipunan, gender, ethnicity, religion at personal belief.

Sinabi ni Galvez na ang 2023 ay itinuturing na banner year para sa komprehensibong peace process ng pamahalaan.

Aniya, sa ilalim ng Bangsamoro peace process, naipasa ng Bangsamoro parliament ang lima sa pitong priority codes na ang layunin ay mai-angat at mapabuti ang socio-economic conditions at mapalago ang ekonomiya ng rehiyon.

-0-

LOCAL..

Mahigpit na kinondena ng Makilala LGU ang pamamaril at pagpatay sa isa sa mga empleyado nito sa Sitio Bagong Silang, Makilala, North Cotabato.

Si Jerry Boyet Loyala, ay binaril habang sakay ng kanyang motorsiklo alas 5:00 ng hapon kahapon.

Siya ay nagtatrabaho bilang Indigenous People's Affairs Desk Staff.

Siya ay isa sa mga sumusulong na makamtan ang kapayapaan, kaayusan at benepisyo mula sa pamahalaan para sa mga lumad.

Dahil sa pangyayari, nakikiramay si Makilala Mayor Armando Quibod sa pamilya ni Loyola at hinihikaya't ang lahat na makiisa sa panalangin na makamtan ang tunay na hustisya sa pagpatay sa kanya.

Agad rin nitong ipinag-utos sa PNP ang imbestigasyon upang maikulong ang responsable sa pamamaril.

Samantala, lumalabas sa imbestigasyon ng PNP, minamaneho ng biktima ang kanyang Kawasaki Bajaj motorcycle patungo sa Barangay Poblacion pero pagsapit sa lugar dinikitan siya ng dalawang nakahelmet na suspect at binaril.

Dito na kinuha ng mga suspect ang kanyang motorsiklo pero ilang metro lang iniwan itonsa gilid ng daan dahil naubos na ang Gasolina.

Mas pinapalaliman pa ngayon ng mga pulis ang kanilang imbestigasyon sa insidente.

-0-

Local..

Wanted person sugatan matapos umanong manlaban sa PNP, misis na arestado may paglilinaw sa police operation sa Kidapawan City.

Hindi totoong nang-agaw at nanlaban sa mga operatiba si alyas Edwin, wanted dahil sa kasong carnapping na walang inirekomendang piyansa sa Barangay Malinan, Kidapawan City.

Yan ang sinabi ni alyas Vine, misis niyang wanted rin dahil sa kaparehong kaso, dahil umalma sila sa ipinalabas na report ng mga pulis sa naging operasyon.

Batay sa ulat ng PNP, na- corner ng otoridad ang pagtakas ng suspect at nakipag-agawan pa ng baril

Nakakorner ng awtoridad ang papatakas na suspek, kung saan aksidenteng pumutok ang baril pero tinamaan ang katawan ng suspek.

Pero sa bersyon ng pamilya,

Ang motorsiklo na tinutukoy ay pina-assume sa kanilang mag-asawa pero hiniram ito ng kapatid ni alyas Edwin na taga Pikit at nangakong siya na magbabayad kada buwan pero hindi na ito binayaran sinasabing ibenenta na.

-0-

PESO Kidapawan City, tinukoy ang mga barangay na may mataas na child laborers; livelihood assistance tiniyak

Nasa higit kumulang sampu na mga barangay ang may mga naitalang mataas na bilang ng mga child laborers sa Kidapawan City.

Ayon kay PESO Manager Herminia Infanta, sa kabuuan noong 2022 mayroong 237 na mga child laborers sa Kidapawan kung saan ang Barangay Malinan ang may pinakarami, ayon sa DOLE.

Kaugnay nito may assistance at intervention para sa pamilya ng mga child laborers sa pamamagitan ng Public Employment and Services Office.

Pinakabata na naitala ay edad 7 years old hanggang 17-years old.

Karamihan sa kanila ay nagtatrabaho sa sakahan, kung saan ikinaalarma ito ng PESO.

-0-

Local…

Adbokasiya at kampanya lalo na para sa mga magsasaka laban sa King Cobra, mas pinalalakas ngayon ng snake expert ngayong mating season sa North Cotabato

“Magsuot ng Proper Protective Gear lalo na ang bota para sa mga magsasaka”.

Yan ang payo ni Snake Expert Marvin Melano sa panayam ng Radyo BIDA.

Ang mga magsasaka kasi ang vulnerable sa paglabas ng mga ahas ngayon, ang payo niya hayaan nalang at bawal patayin ang mga ahas dahil sila ay nakakatulong sa paglabanse ng ecosystem.

Samantala, mahalaga na malinis ang paligid upang hindi pamugaran ng mga reptiles o pagkain ng mga ahas.

-0-

Local…

Higit 700thousand pesos na halaga ng shabu, nakumpiska sa High Value Individual sa Matalam, North Cotabato

Kumagat sa drug entrapment operation ng Regional Philippine Drug Enforcement Unit at PNP ang High Value target sa Barangay Kilada, Matalam Cotabato.

Ang suspect ay nakilalang si Jonnel Valdez Tipas alias "JUN" 32 anyos ng Barangay Poblacion, Datu Piang, Maguindanao del Sur.

Sa drug operation, nakumpiska sa kanya ang malalaking pakete ng shabu na nagkakahalaga ng 715,000 pesos.

-0-

Local…

Traffic ordinance para masolusyunan ang tumitinding traffic sa lungsod, hihilingin ni Koronadal Mayor Ogena sa konseho

Aminado si Koronadal Mayor Eliordo Ogena sa tumitinding traffic ngayon sa lungsod.

Gayunpaman ayon sa alkalde ito ay patunay ng patuloy na pagunlad ng local economy.

Ayon kay Ogena para maresolba ang trapik hihilingin nito sa Sangguniang Panglungsod na magpasa ng parking ordinance.

Sinabi ni Ogena na ang pagdami ng mga sasakyan ay indikasyon na maraming mga mamamayan ang dumarayo sa lungsod para sa negosyo, shopping, o entertainment.

Sa katunayan ayon kay Ogena ang lokal na pamahalaan ang nakakapag-rehistro ng hindi bababa sa 2,000 na mga bagong negosyo kada taon mula noong 2021 hanggang 2023.

Dagdag pa ng alkalde magsisimula na ng konstruksyon  ang malalaking mga investor sa lungsod ngayong taon.

Ang mga ito ang Toyota Motors, Robinson’s Mall, SM Mall, at Abegail Farm supply.

Ipinunto ng alkalde na ito ay resulta ng pagtutulungan ng lokal na pamahalaan at mga mamamayan.

-0-

Local…

Recovering drug dependents, self-employed at low-minimum wage earners sa Tantangam South Cotabato nabigyan ng livelihood kits ng DOLE 12

Nakinabang sa higit P1.5 million na halaga ng livelihood kits ng DOLE 12  ang 82  mga indibidwal sa Tantangan, South Cotabato.

Ang mga ito ay recovering drug dependents, self-employed at low-minimum wage earner.

Ito ay ayon kay DOLE 12 Information Officer Charles Bataga.

Nanguna sa pamimigay ng ayuda sa municipal gym sina DOLE 12 Regional Director Joel Gonzales at Tantangan Mayor Timee Joy Torres-Gonzales.

Ang mga nabigyan ng livelihood kits ay pawang mga benepisyaryo ng DOLE Integrated Livelihood Program o DILP.

Ayon kay Bataga  kabilang sa mga kabuhayan na nais simulan ng mga benepisyaryo ang karenderia, dressmaking, car washing, vulcanizing services at iba pa.

Layon ng DILP na matulungan na magkaroon ng sapat na kita ang mga low income earners tulad ng mga seasonal workers, mga nawalan ng trabaho, farm laborer, PWD, senior citizens, Indigenous People, biktima ng karahasan, dating mga rebelde, at magulang ng mga child laborer.

-0-

Local…

Mga oportunidad na darating matapos gawaran ng GAMABA award ang tatlo nilang cultural masters, kailangang paghandaan ng Lake Sebu LGU, ayon sa NCCA

Makatutulong sa Tboli Community ang pagawad ng National Commission for Culture and the Arts o NCCA ng Gawad sa Manlilikha ng Bayan o GAMABA sa tatlo pang cultural masters ng Lake Sebu , South Cotabato.

Ipinunto ito ni NCCA-GAMABA Executive Council Head, Commissioner Reden Ulo.

Sinabi ito ni Ulo kasunod ng pagkilala ng NCCA bilang Manlilikha ng bayan kina Bundos Bansil Fara para sa Tboli brasscasting; Barbara Kibed Ofong para sa Tboli textile weaving; at Rosie Godwino Sula para sa  Tboli chanting.

Ayon pa kay Ulo ang karangalan na natanggap ng nasabing mga cultural masters ay magiging inspirasyon hindi lang sa mga Tboli kungdi sa buong  bansa.

Ito ayon pa kay Ulo ay magdadala din ng maraming mga oportuninad na dapat ding paghandaan ng mga cultural workers at Lake Sebu LGU.

Dagdag pa ni Ulo aktibo pa rin nilang isinusulong ang pagkakaroon ng local policy para sa cultural protection.

Ayon pa kay Ulo ang Lake Sebu na mayroon na ngayong apat na GAMABA awardees kalakip ang namayapa nang si Lang Dulay ay nararapat nang tawagin na “Home of the Living Treasures.”

-0-

Local…

Pananamantala ng mga outsider sa hindi pag-uniform ng mga estudyante para gumawa ng masama, ikinabahala ng isang school principal sa Koronadal

Nais sana ni Koronadal National Comprehensive High School o KNCHS Princial Val Dignadice na obligahin ang mga estudyante na magsuot ng uniporme.

Paliwanag ni Dignadice maari kasing samantalahin ng mga masasamang loob ang polisiya ng Deped na hindi requirement sa pagaaral sa public schools ang uniform.

Sa katunayan ayon kay Dignadice, isang minor ang hinuli ng kanilang gwardya nitong lingo.

Ito ay matapos isumbong ng pananakit ng isang estudyante.

Ayon  kay Dignadice dahil sa hindi requirement ang school uniform nakapasok sa KNCHS ang nasabing minor na outsider.

Ang nakababahala pa ang pananakit ng estudyante sa loob ng school campus ay tila ginagamit na bahagi ng initiation rite ng grupo ng mga kabataan sa kanilang mga recruit.

Ayon pa kay Dignadice para hindi na maulit pa ang insidente hinigpitan ngayon ang seguridad sa KNCHS.

-0-

Local…

Nangangailangan ngayon ng 400 dagdag na mga myembro ang Philippine Army.

Kaya magsasagawa sila ng recruitment drive para sa mga nais makilahok sa Philippine Army’s Officer Candidate Course o OCC sa General Santos City.

Pangungunahan naman ito ng Task Force Gensan.

Ayon kay Army Recruitment Office area coordinator for Mindanao Staff Sergeant Miljen Hilario ang screening ay gaganapin sa January 13, 2024 mula alas otso ng umaga hanggang alas singko ng hapon.

Payo pa nito sa mga interesadong mamamayan tumungo lang sa Task Force Gensan Headquarters sa Barangay Bula.

Dagdag pa ni Hilario, ang officer candidate sa army ay may entry salary na P45,556.00.

Tataas pa aniya ito sa higit P51,000 kapag na-promote sa 2nd Lt.

-0-

Local…

ABOT sa walong barangays mula Maguindanao del Sur ang drug cleared na ayon sa PDEA-BARMM.

Ang mga ito ay Talitay at Maslabeng sa Buluan, Brar sa Datu Anggal Midtimbang, Malibpolok ng Rajah Buayan, Tukanalipao sa Mamasapano, Alip sa Datu Paglas, at Buayan sa Datu Piang.

Ginawa ito matapos ang deliberasyon at evaluation ng Oversight Committee na binubuo ng PDEA, DILG, Ministry of Health at PNP.

Drug free barangays naman ang mga sumusunod, Bayabas, Kinitaan, Rifao sa Upi, Maguindanao del Norte, Taib, Mantao, Sayap at Kubentog sa Datu Hoffer Ampatuan at Barangay Tina at Bagong sa Shariff Aguak.

Kamakailan ay isinagawa ang Ceremonial Signing and Awarding of Drug Cleared, Drug Free Barangay sa pangunguna mismo ni PDEA BARMM Regional Director Gil Cesario Castro.

Ayon sa PDEA-BARMM, 38 na lamang ang hindi pa drug-cleared mula sa 258 Barangays sa Maguindanao del sur.

-0-

Local..

TINIYAK ni PRO-BAR Regional Director Brig. GEN Allan Nobleza na mapapanagot sa batas ang sinumang sangkot nasa illegal na gawain sa Bangsamoro Region.

Sinabi ito ni Nobleza matapos maaresto ang dalawang lalaki na kabilang sa top 10 most wanted persons sa Maguindanao del Norte.

Unang naaresto ang isang top 1 most wanted person ng bayan ng Upi dahil sa kasong rape.

Naaresto ito sa bisa ng warrant of arrest na inisyu ng Regional Trial Court, 12th Judicial Region, Branch 14.

Nahuli rin ang top 4 most wanted person ng Barira, Maguindanao del Norte dahil sa kinakaharap na kasong murder.

Naging posible ang pagkakadakip sa suspek sa tulong ng Barira Police kasama ang ibat ibang police units sa lalawigan at mga kasapi ng Philippine Marines.

Kaugnay nito, pinuri ni Nobleza ang lahat ng oerating units dahil sa matagumpay na pagkakadakip sa dalawa.

-0-

Local…

ISASAGAWA na sa Marso 2024 ang plebisito sa Marawi City.

Para ito sa panukalang pagbuo ng tatlong bagong barangay na Sultan Corobong, Sultan Panoroganan at Angoyao ayon sa Commission on Elections (COMELEC).

Ang nabanggit na mga barangay ay mula sa kasalukuyang mga barangay na Dulay Proper, Kilala, at Patani.

Sa Abril 2024 naman isasagawa ang plebisito sa Bangsamoro Autonomous Region in Muslim Mindanao (BARMM).

Para ito sa panukalang pagbuo ng walong bagong munisipalidad sa rehiyon na Pahamuddin, Kadayangan, Nabalawag, Old Kaabakan, Kapalawan, Malidegao, Tugunan, at Ligawasan.