NDBC BIDA BALITA (Jan. 22, 2024)

NEWSCAST HEADLINES

1   SOUTH Cotabato agri official, may payo sa mga magsasaka para maibsan ang epekto ng El Niño

2   SOUTH COTABATO social welfare office, bukas na ulit para sa mga nangangailan ng ayuda

3   MGA PIRMA para amiendahan ang Konstitusyon, susuriin pa kung totoo o hindi, ayon sa Comelec North Cotabato; mga senior citizen, nagsalita sa Charter change

4   SUHULAN sa signature campaign para sa Charter change, di totoo, ayon sa isang may pakana nito sa South Cotabato

5   BARMM 5th foundation anniversary activities, nagsimula kahgapon, pakikibaka ng Bangsamor, inalala ng chief minister

-0-

SA ATING PAMBUNGAD NA BALITA…

Local…

NAGSIMULA KAHAPON ang isang linggong pagdiriwang ng 5th foundation anniversary ng Bangsamoro Autonomous Region in Muslim Mindanao.

Nagsimula ito sa pamamagitan ng parada mula BARMM compound patungo sa kahabaan ng Gov. Gutierrez Avenue at pabalik sa bagsamoro government center. 

Tema ng pagdiring ay: “A Journey Towards Mutual Understanding, Peaceful Co-existence, and a Shared Future in the Bangsamoro.”

Sa kanyang pagsalita, inalala ni BARMM chief Minister Kagi Muyrad bakit ginugunita ang anniversary ng pagkatatag ng BARMM.

-0-

Local…

KAUGNAY pa rin ng pagdiriwang ng BARMM anniversary, ipinagbabawal ang pagpasok ng mga motorsiklo sa loob ng Bagnsamoro government center mula kahapon hanggang sa Jan. 26, Biernes.

Ang mga opisyal at mga kawani ng mga non-BARMM offices ay kinakailangang magpresenta ng kanilang office ID pagpasok sa main gate.

Hihingan naman ng photo copies ng driver’s license at certificate of registration ang mga papasok sa BARMM na may mga transaksyon sa ibat ibang ahensya.

Kaugnay nito ibat ibang serbisyo ang handog ng ibat ibang ahensya ng BARMM para sa mga client nito bukod pa sa sports activities.

-0-

LOCAL…

PAG-ATAKE ng tatlong grupo sa compound ng barangay hall sa Sultan Kudarat, Maguindanao Norte, posibleng may kinalaman sa politika

Kaugnay ito ng naganap na putukan noong Biernes ng gabi sa naturang barangay na ikinagulat ng mga mamamayan

TARGET ng pang-aatake ang barangay hall compound ni Brgy. Rebuken, Sultan Kudarat Chairwoman Wilma Otto Soledad gabi nitong Biyernes.

Ito ang inihayag ni Sultan Kudarat municipal police station commander Lt. Colonel Ismael Madin sa DXMS Radyo Bida.

Alas 10 ng gabi nang dumating ang tatlong grupo ng 105th Base Command ang nasabing compound kung saan malapit ang barangay hall, pinaikutan nila ito saka pinaulanan ng bala, pati mga rifle grenades.

Ayon kay Madin na sa ngayon ay balik normal na ang sitwasyon sa lugar matapos magtalaga ng tropa bilang peackeepers.

Ang mga lumikas na sibilyan ay nakabalik na rin sa kanilang barangay.

Wala namang sugatan sa nasabing insidente, ayon pa kay Madin, na posibleng may kinalaman sa pulitika.

Sa ngayon, tiniyak ng PNP katuwang Army na pagkakasunduin ang dalawang grupong may matagal nang alitan upang hindi na ito maulit.

Ilang buwan lang ang lumipas, isang school principal ang nabaril sa nasabing barangay at sinundan naman ng pamamaril sa isang BPAT member. Pawang nakaligtas ang mga ito.

-0-

Local…

UMAABOT SA 24 mga indigent patient ang nakabiyaya sa  3rd cardio-vascular mission sa Cotabato Regional and Medical Center.

Sa pamamagitan ng programang ito, pinagsama ng CRMC ang mga health care professionals mula sa Philippine Heart Center, Southern Philippines Medical Center Davao, Amai Pakpak Medical Center sa Marawi City and St. Elizabeth Hospital Incorporated ng General Santos.

Kabilang sa mga nakabiyaya ay 18 adults at anim na pediatrics, lahat nakinabang sa crucial cardiovascular care.

Ang mga health professionals na ito, ayon sa pahayag ng CRMC, ay nagbigay ng kanilang libreng consultations, diagnostic, at treatment upang mapabuti ang cardiovascular health ng mga pasyente.

PInasalamatan din ng CRMC ang mga partners nito na sina Maguindanao Norte Governor Abdulraof Macacua, Member of Parliament at Local Government Minister Sha Elijah B. Dumama-Alba, MP Susana Anayatin, Ayudang Medical mula sa Bangsamoro Government at Sen. Bong Go.

-0-

Local…

PSWDO South Cotabato bukas na ulit para sa mga nangangailan ng ayuda

Maari nang muling humiling ng ayuda sa provincial social welfare and development office ang mga mamamayan ng South Cotabato.

Sa katunayan ayon kay PSWD Officer Sonia Bautisa bukas na ang kanilang tanggapan alas syete pa lang ng umaga.

Dagdag pa nito para sa mas mabilis na proseso ng nagdagdag din ang mga kawani ang PSWDO.

Maaring hilingin ng publiko sa PSWDO ang medical, hospital, burial at financial assistance.

Ayon pa kay Bautista madalas ay lumalagpas din ang PSWDO sa target nilang mga kliyente kada araw.

-0-

Local…

Agriculture Office ng South Cotabato may payo sa mga magsasaka ng lalawigan para maibsan ang epekto ng El Niño

Magtanim ng mga variety ng palay na early maturing o madaling maani.

Ito ang payo ni South Cotabato Provincial Agriculturist Raul Teves sa mga magsasaka ng lalawigan.

Bunsod ito ng pinangangambahang epekto ng El Niño Phenomenon.

Dagdag pa ni Teves mahalaga din sa mga palayan na tamnan ng iba pang mga produkto tulad ng mga gulay para na rin may alternatibong maani sakali mang tumama ang El Nino.

Sinabi nito na dahil below normal ang ulan tuwing may El Niño dapat ay mag-ipon ng tubig ang mga magsasaka.

Ayon kay Teves namigay na ang OPAG at DA ng mga drum na maaring imbakan ng tubig ulan ng mga magsasaka.

Dagdag pa nito, ang El Nino ay pinaghandaan ng OPAG noong pang nakaraang taon.

Sa katunayan ayon kay Teves nakapagpatayo na sila ng mga small scale irrigation project, small water impounding facility at solar-powered irrigation project na malaking tulong para maibsan ang epekto ng matinding tagtuyo’t.

Sa ngayon ayon kay Teves ay wala pang gaanong epekto sa lalawigan ang El Niño

-0-

Local…

Dalawa pang CTG members sumuko sa PNP sa Surallah, South Cotabato

Sumuko ang dalawang mga dating communit terrorists group o CTG members sa PNP South Cotabato 2nd Provincial Mobile Force Company Headquarters sa Barangay Centrala, Surallah.

Kinilala ni 2nd PMFC Commander Lt. Col. Rey Egos ang mga ito na sina alyas Ka Jeric o Ricric, 45 anyos, may asawa ng Ned, Lake Sebu at alias Ka Jepol, 20 anyos na binata mula sa Barangay Hinalaan, Kalamansig, Sultan Kudarat.

Ayon kay Egos dala ng nasabing mga dating rebelde sa kanilang pagsuko ang 38 revolver at granada.

Dagdag pa ni Egos ang mga Surrenderee  na nabigyan nila ng paunang tulong ay ilalakip ng PNP sa Enhanced Comprehensive Local Integration Program o E-Clip ng gobyerno.

Nanawagan din ang nasaping police official sa mga natitira pang CTG membres na sumuko na para makapamuhay muli ng normal at mapayapa kasama ang kanilang mga pamilya.

-0-

Local…

Ulan at bagyo maari  pa ring maranasan sa region 12 sa panahon ng El Niño, ayon sa PAGASA Gensan

Makakaranas pa rin ng mga pag-ulan at maging bagyo ang region 12 at karatig lugar.

Ito ay sa kabila ng pagtama ng El Niño Phenomenon.

Sinabi ito ni PAGASA General Santos Station Chief Binrio Biñan.

Dagdag pa ni Biñan, ang mga localized thunderstorms o pagkulog at kidlat na may kasamang ulan ay normal lang kasi sa mga tropical na bansa tulad ng Pilipinas.

Madalas aniyang nararansan ang mga ito sa mga bulubunduking lugar.

Sinabi din nito na mananatili pa ring malamig ang gabi dahil sa pagpapatuloy ng Northeast Monsoon o amihan.

Ipinunto pa ni Biñan na nagdadala din ng malakas na ulan ang pagiral ng shear line.

Ayon kay Biñan posible ring iiral ang intertropical convergent Zone o ITCZ at Easterlies na magdadala ng bagyo hanggang sa Abril.

-0-

Local…

Suhulan sa People’s Initiative pinabulaanan ng grupo na sumusulong nito sa South Cotabato

Walang ipinapangakong pera o anumang pabor sa mga pipirma sa  People’s Initiative ang grupong Empowered-People’s Initiative and Referendum Movement Alliance o ePIRMA.

Ito ang nilinaw ni ePIRMA South Cotabato 2nd District  Convenor Atty. Remejio Rojas.

Sa katunayan ayon kay Rojas ang ginagamit nilang pondo sa pagiikot sa lalawigan ay kung anu meron lang sila.

Pero aminado naman ito na may ilang mga politiko ang nais tumulong sa kanilang grupo.

Ipinunto pa ni Rojas na hindi nila ipinapangako sa mga pipirma sa People’s Initiative ang scholarship at iba pang mga programa ng gobyerno.

Ang nais lamang aniya nila ay maipaliwanag sa taong bayan  ang layon ng People’s Initiative.

Ito ay ang baguhin ang article 17 section 1 paragraph 1 ng 1987 constitution.

-0-

Local..

Barangay Kapitan sa Kidapawan City, inireklamo dahil umano sa pagputol ng tanim na saging at away sa lupa

Inireklamo ng abuse of authority alyas Misis Tawas ang Barangay Kapitan ng Puas Inda, Amas Kidapawan City.

Ito ay dahil sa umano' pagputol ni Kapitan Melvin Naviamos sa tanim na mga saging.

Nagconvene ang miyembro ng Sanggunian Panlungsod sa preliminary conference.

Sinabi ni Councilor Judge Francis Palmones, ang lupa ay conflict din sa dalawang partido kung sino ang totoong may-ari.

Sa imbestigasyon ng Barangay pumabor na ang may-ari ay ng lupa ay certain Engr Funtanilla.

Kontra sa aksyon ng Barangay si Misis Tawas.

Pinabulaanan ni Kapitan ang alegasyon ni Tawas at sinabing tao ng isang partido ang namutol.

-0-

Local…

Election Officers sa North Cotabato, susuriin pa ang natanggap na signature campaign hinggil sa People's Initiative

On-going na ang beripikasyon ng bawat election officers sa North Cotabato sa naunang isinumite na signature campaign para sa pag amyenda ng provision ng konstitusyon.

Sinabi ni Provincial Election Supervisor Atty. Myla Luna Bayao, lahat ng nakarating na signature sheet kailangang i-authenticate ang lahat ng pahina, lalo na ang pagkumpara ng lagda ng registered voters.

Diritso na kasing isusumite ang verified forms mula sa bawat election officers sa Regional Office.

Samantala, bukod sa lagda kailangan ding iberepika kung aktibo pa ang mga nakalagay na pangalan.

Aminado rin kasi siyang hindi niya kilala si Atty. Anthony Abad na siyang main proponent.

-0-

Local..

Ilang grupo ng senior citizens sa North Cotabato nagpahayag ng hinaing sa isinusulong na Charter Change

"Hindi ang batas ang may mali, kundi sa mga nagpapalakad nito!"

Isa lamang ito sa mga pahayag ng grupo ng mga senior citizens na nakausap ng RADYO BIDA kaugnay ng planong Charter Change o pagbago sa 1987 Constitution.

Sabi nila, sa mahabang panahon ay hindi naging matagumpay ang CHACHA sa Pilipinas, at ipinunto nila na isa sa mga dahilan nito ay ang kawalan ng tiwala ng mga mamamayan o Pilipino sa mga nasa puwestong planong bagohin ito.

Madalas kasi nilang naiisip na pansariling interes lang ang hinahabol ng ilang nasa pwesto.

Anila, ang kanilang ambisyon ay magpayaman dahil sa matagal na planong palawigin ang termino ng mga pulitikong nanunungkulan.

Una lang anila ang economic revision at susunod naman ang ibang bahagi ng batas na babagohin pabor sa kanila.

-0-

Local..

Mga aktibidad para sa partisipasyon ng mga kabataan sa simbahan, naging sentro sa pista ng Sto. Nino sa Makilala, Cotabato

PARA mas mapalapit pa sa simbahan at mapalalim pa ang debosyon ng mga kabataan ay binigyan ng halaga ng Sto. Nino de Cebu Parish ng Makilala, Cotabato ang mga aktibidad na may partisipasyon ng mga kabataan kasabay ng kanilang fiesta celebration kahapon.

Sinabi ni Father Remejun Dagon ng Makilala parish, na nais niyang makibahagi sa mga gawain sa simbahan ang bawat kabataang Makilaleño lalo na tuwing sasapit ang pagdiriwang ng MakiSaulog Festival bilang pagkilala sa batang Hesus.

Bukod sa mga pagdiriwang na isinasagawa sa loob ng Simbahan, ay nagkaroon din sila ng iba pang aktibidad upang mabuksan rin ang kamalayan ng mga ito sa pagtulong katulad ng pagbisita sa mga Persons deprived of liberty at mga biktima ng pang-aabuso.

Dagdag pa ni Father Dagon na sa susunod na taon, mas mahabang paghahanda aniya ang kanilang gagawin para mas maraming deboto ang makikiisa sa kanila.

-0-

Local..

Mga karapatan ng Indigenous People sa BARMM, tinalakay sa 2-day training ng MIPA

Ito ay sa pamamagitan ng Special Public Assistance and Legal Aid Division o SPALAD ng Ministry of Indigenous Peoples' Affairs o MIPA-BARMM katuwang ang Support to Bangsamoro Transition o SUBATRA.

Ang 2-day training ay tinawag na "Empowering Indigenous People as Peacekeeping Force and Defender" na ginanap sa Cotabato City.

Sa unang araw ng programa, ipinaliwanag sa higit 50 participants ang mga batas na magpoprotekta sa kanila habang wala pa ang BARMM IP Code.

Ito ay ang RA 11054 o BOL, IPRA law, Chainsaw Act of 2002, at Revised Forestry Code.

Sa ikalawang araw naman ay sumailalim ang mga katutubo sa disaster and risk management, perform first aid at basic life support with practical exercises.

Layon nito na maturuan ang mga Indigenous People uang maging bahagi ng Peacekeeping Force at pagresponde sa ibat ibang issues sa BARMM ayon kay MIPA-BARMM Minister Melanio Ulama.

-0-

Local..

SA TULONG NG BARMM Ministry of Social Services and Development ay nakabalik ng bansa ang 381 na mga Pinoy mula Sabah, Malaysia na pinauwi dahil sa kawalan ng working documents.

Ang unang batch ng mga ito, na tinawag na Returning Filipinos from Sabah (ReFS), ay dumating sa Bongao, Tawi-Tawi noong January 16 habang ang ikalawa ay noong Biernes.

Sa kanilang pagdating, agad silang nabigyan ng ayuda kasabay ng ginawang profiling.

Yong mga taga Tawi-Tawi ay agad nakapiling ang kanilang pamilya habang yaong taga ibang lugar ay inaasikaso na din upang sila ay maihatid sa kanilang places of origin.