NDBC BIDA BALITA (June 12, 2023)

HEADLINES

1   PANGULONG MARCOS, DADALAW sa Banga, South Cotabato sa Mierkules

2   Pagpapalaya ng mga bata bilang laborer, tampok din sa Independence Day JobsFair ng Dole sa Gensan

3   MOTIBO NG pagbaril sa mag-ama sa Cotabato City, palaisipan pa din sa PNP; seguridad mas hinigpitan

4   SA PIKIT, sinabi ng PNP mas crucial, mas mahigpit ang ginagawa nilang pagbabantay habang palapit ang Barangay at SK elections

5   SA KORONADAL, ilang pasahero nagreklamo, may mga tricycle na may secret mirror para makapanilip ang driver sa babaeng nakapalda; traffic unit umaksyon 

6   South Cotabato Board Member Causing na namatay dahil sa cancer, na-cremate na

7   BARMM peace and order council meeting, ginanap sa Sulu; mga provincial governors humiling na ipagpaliban ang barangay eleksyon sa rehiyon

-0-

Local..

NAGLULUKSA ngayon ang mga taga suporta ni South Coabato Board Member Lyndale Marieta Causing matapos na siya ay sumakabilang buhay dahil sa cancer noong sabado.

Agad din na cremate ang kanyang mga labi.

Sinabi ni Atty. Berteni Causing na ang kanyang kapatid ay sumakabilang buhay sa South Coabato provincial hospital ala una noong sabado.

Nakakalungkot aniya na ito ang pangatlo niyang kapatid na nasawi sa loob ng tatlong taon.  Una ay ang kapatid niya na nasawi sa cancer at ang isa ay nurse na nasawi dahil sa COVID sa Amerika.

Ayon kay Atty. Causing, nang malaman ni Board Member Lyndale mula sa kanyang doctor na malabo ang kanyang tsansa laban sa cancer, ay napasiya ito na ang perang panggamot niya ay gamitin na lang para sa medikasyon ng kanilang nanay na may cancer din.

Si Board Member Causing ay mas kilala bilang Rat-Rat Bing Lyndale sa kanyang FM radio commentary program sa Koronadal.

-0-

Local…

PINANGUNAHAN ni Bangsamoro Chief Minister at Regional Peace and Order Council o RPOC Chairperson Ahod ‘Kagi Murad’ Ebrahim ang Bangsamoro RPOC Meeting sa Sultan Jamalul Kiram Central School Gymnasium sa Maimbung, Sulu nitong Sabado.

Sa kanyang pahayag, sinabi ni Chief Minister Ebrahim na ang rehiyon ay patuloy na nagsusumikap upang mapanatili ang kapayapaan sa BARMM.

Kabilang aniya sa mga hakbang ng regional government ay ang pagpapatayo ng mga police stations, fire stations, at reformation centers.

Pinuri rin nito ang National Task Force Ending Local Communist Armed Conflict na tumututok sa mga dating rebelde na nagbalik loob sa gobyerno.

Nangako naman si Ebrahim sa paunlarin ng ng BARMM government ang kalidad na edukasyon at pagsulong ng vocational training programs, paghikayat ng mga investment upang magkaroon ng job opportunities sa mga Bangsamoro.

Dumalo sa pulong ang mga opisyal ng Army, PNP at iba pang nasa security sector, BARMM ministers at ilang Members of Parliament.

Ayon kay WesMinCom Commander Lt. Gen. Roy Galido, palatandaan ng maayos na peace and security ng Sulu ang pagiging host nito sa RPOC meeting na dinaluhan din ni Presidential Adviser on Peace, Reconciliation, and Unity, Secretary Carlito Galvez, Jr.

-0-

Local…

INIREKOMENDA NG Lima sa anim na mga provincial governors BARMM regional peace and order council na ipagpaliban muna ang barangay at SK elections sa rehiyon hanggat hindi nakumpleto ang MILF decommissioning.

Sa RPOC meeting sa Sulu, hiniling ni Basilan Gov. Jim Salliman ang pagbubuo ng Technical Working Group upang pag-aralan ang panukala ng limang mga provincial governors na una nilang ginawa noong October 2022.

Ang rekomendasyon para dito ay nilagdaan nina Governors Salliman, Sakur Tan ng Sulu, Ysmael Sali ng Tawi-Tawi, Bai Mariam Mangudadatu ng Maguindanao del Sur, Mamintal Adiong ng Lanao del Sur.

Hindi kasama sa panukala si Maguindanao Norte Gov. Abduraof Macacua dahil hindi pa siya naitalaga sa pwest nang gawin ang proposal.

Apat lang sa anim na provincial governors ang nakadalo sa RPOC meeting.

Ang decommissioning process ay bahagi ng normalization mechanism ng GPH-MILF peace agreement.

Si BARMM Chief Minister Ahod Ebrahim ang chairperson ng RPOC.

-0-

Local…

MULA January 1 hanggang June 5 ngayong taon, tumaas ng 52 ang bilang ng mga kaso ng pamamaril o murder sa Bangsamoro region.

Ito ay 33 percent na mas mataas kumpara sa katulad na panahon noong 2022.

Ayon ito kay BARMM regional director Brig. Gen. Allan Nobleza sa kanyang report sa BARMM RPOC meeting sa Sulu nitong weekends.

Sinabi niya na Maguindanao del Sur ang nakapagtala ng pinakamaraming kaso ng murder mula Enero hanggang June 5 na abot sa 56 kumpara noong 2022 na meron lang 26.

Tumaas din ang mga kaso ng murder sa Basilan, at Cotabato City.  Noong January to June 2022, may walong kaso lang ng shooting ang naitala sa Cotabato City pero ngayong taon ay nasa 17 kaso na ng murder ang meron.

Sa Sulu, Tawi-Tawi at Lanao Sur ay bumaba ang kaso ng murder ngayong taon kumpara last year.

Gayunman, hindi sinabi ni Nobleza ano ang dahilan at tumaas ang mga kaso ng murder sa Maguindanao Sur.

-0-

LOCAL…

IPINAG-UTOS NI BARMM police regional director Brig. Gen. Allan Nobleza ang pagbuo ng tracker team upang bilisan ang paghuli sa mga suspect na nang-ambush sa isang guro sa Maguindanao del Sur noong nakaraang linggo.

Inatasan ni Nobleza ang Datu Anggal Midtimbang municipal police office na kilalanin, arestuhin at kasuhan ang mga nang-ambush kay Israel Paguital, teacher ng Datu Anggal Midtimbang Elementary School.

Nakaligtas si Paguital subalit ito ay sugatan at nagpapagamot pa ngayon sa ospital.

Ayon kay Nobleza, hindi titigil ang PNP hanggat hindi mapanagot ang may sala sa kasong ito at sa iba pang katulad na kaso sa rehiyon.

-0-

Local…

TATLONG KASO lang ng COVID-19 infections ang naitala kahapon ng Dept of Health sa Soccsksargen region.

Lahat ng bagong kaso ay mga mamamayan mula sa Gen. Santos City. Walang nasawi at walang gumaling sa mga pasyente.

Noong sabado, walong kaso lang ang naitala ng DOH.

Sa BARMM, walang naipalabas na bagong data ang inter-agency task force.  Ang huling daily bulletin ng Bangamoro IATF ay noon pang Huwebes, June 8.

-0-

6-year old girl patay nang malunod sa swimming resort sa Kabacan, North Cotabato

Nalagutan na ng hininga nang dumating sa ospital ang batang babae matapos malunod habang nasa isang swimming resort sa Barangay Lower Malamote, Matalam, North Cotabato alas 11:00 ng umaga kahapon.

Batay sa report, nakilala ang biktima na si alyas Christine grade 1 pupil at residente ng Lower Paatan, Kabacan, North Cotabato.

Lumalabas sa imbestigasyon, na nasa area ang indi idwal kasama ang kanyang ama at iba habang nakikisaya sa birthday celebration sa naturang resort.

Bago pa anya ang pangyayari, pinakain pa ng kanyang ama si Alyas Christine sa kanilang cottage pero hindi na napansin ng ama na bumalik itong mag isa sa swimming pool.

Kalaunan, narinig na lamang nila na may sumisigaw na may nalulunod at dito na niya nakitang walang may ang anak.

Siya ay naisugod pa sa ospital pero ideneklara ring dead on arrival ng mga doctor.

-0-

LOCAL…

Ilang buwan na lang ay eleksyon na, dahil dito on going na ang assessment and monitoring sa mga barangay na may intense political rivalry sa Pikit, North Cotabato.

Ayon kay Pikit PNP Chief Police Lt. Col John Miredel Calinga, nakarang mga eleksyon wala anya gaanong election related incident sa bayan katulad nalang anya sa nagdaang National Election election.

Ngayon, aminado siyang mas crucial ang Barangay at Sanggunian Election dahil kadalasan mismong ang mga kandidato na ang magkalaban.

Sa National Election ay ang mga solid supporters lang ang nag-aaway sa panahon ng campaign at election period.

-0-

Local…

Maliban sa Kalayaan Job Fair, tampok din sa Independence Day Celebration ng DOLE 12 ngayong araw sa General Santos City ang Kalayaan sa batang Malaya.

Ayon kay DOLE 12 Information Officer Charles Bataga 75 nga child laborer na na-profile sa rehiyon ang mabibigyan ng grocery items, school supplies at hygiene kits.

Ang mga ito ayon kay Bataga ay bigay ng Gensan LGU at mga pribadong establisemento na nais makatulong.

Sinabi ni Bataga  ipapaliwanag naman ng DOLE sa mga magulang ng nasabing mga bata ang child labor at kung papaano ito maiwasan.

Ayon kay Bataga ito ay bilang kabahagi din ng pagunita ng World Day Against Child Labor.

Payo naman ni Bataga sa mga aplikante sa job fair magdala ng maraming kopya ng mga requirements.

Ito ay para na rin makapag-apply sa mas maraming mga kompanya mag magkaroon ng mas malaking tsansa na makahanap ng trabaho.

-0-

Local.

Naghahanda na ang pamahalaang panlalawigan ng South Cotabato para sa pagdating ni Pangulong Ferdinand Marcos Jr. sa Hunyo 14.

Pangungunahan ng pangulo ang paglunsad ng Consolidated Rice Production and Mechanization Program sa Surallah.

Ito ay ayon kay provincial information officer Rudy Jimenea.

Layon nito na mapataas ang produksyon at mapalakas pa ang marketing system ng palay.

Sa ilalim ng programa target na matamnan ng palay ang higit sa 1,000 ektaryang lupain.

Magiging pilot area naman nito ang may 200 ektaryang palayan sa Barangay Dajay Surallah, kung saan ilulunsad ang programa.

Ayon kay Jimenea pangugunahan din ng pangulo ang paglunsand ng rice farming mechanization program processing center Barangay Liwanay, Banga.

Dagdag pa ni Jimenea ipatatayo din sa lugar ang rice mill ng lalawigan para sa consolidated rice farming.

-0-

Local…

Mayroon nang Early Warning Device na magagamit sa panahon ng emerhensya ang lokal na pamahalaan ng Tacurong.

Ayon kay Local Disaster Risk Reduction and Management Officer Hilda Mercado ang nasabing device ay nagkakahalaga ng P350,000.

Inilagay ito sa rooftop ng Tacurong City Hall para magsilbing alert warning sa mga mamamayan sa paparating na kalamidad.

Dagdag pa ni Mercado nakatakda ring  mamigay ng manual ang lokal na pamahalaan para malaman ng publiko ang warning codes sa iba’ ibang emergency cases.

Ayon kay Mercado ang alarm mula sa early warning device na kanila nang sinubukan ay maririnig sa one-kilometer radius mula sa city hall.

Ipinahayag din nito na ang LGU ay naglagay din ng mas maliit  na bersyon ng warning device sa mga calamity-prone barangays ng Tacurong.

-0-

Local…

Bawal ang paglalagay ng salamin sa harap ng mga tricycle dahil ito ay paglabag sa ordinansa ng lungsod.

Ito ang babala ni City Traffic Management Office o CTMO Chief Joy Placer sa mga tricyle driver ng Koronadal.

Sinabi ito ni Placer matapos ireklamo ng paninilip ng kanilang mga pasahero ang ilang mga tricycle driver sa lungsod.

Ayon pa kay Placer ang mga inirereklamong driver ay kanilang ipinatatawag at pinatatanggal ang salamin  sa harap ng kanilang mga tricycle.

Ipinunto nito na may ordinansa ang lokal na pamahalaan na nagre-regulate sa mga pampasadang tricycle at mapapatawan ng penalty ang mga lumabag dito.

Ayon kay Placer ang mga driver at operator ng mga fabricated na mga tricycle lalo na na ang may salamin sa harap ay hindi pinapayagan ng LGU na mag-renew ng kanilang prankisa.

-0-

Local…

Nagtapos sa Tilapia Culture and Pond Management training ng Bureau of Fisheries and Aquatic Resources o BFAR 12 ang 25 myembro ng Tboli Fish Farmers Association sa Tboli, South Cotabato.

Layon ng training na isinagawa sa Tboli Agri Training Center na maturuan sa pagpapataas ng kanilang produksyon at mapanatili ng mga Tilapia growers ang kanilang kabuhayan.

Ang training ay pinondohan ng higit sa P1 million ng Special Area for Agricultural Development o SAAD ng DA 12.

Ayon kay Tboli Fish And Aquatic Resources Coordinator Joan Solidanio, ang mga sinanay na local fish growers ay nabigyan din ng tilapia fingerlings at feeds para sa isang production cycle.

Ipinunto pa ni Solidanio na ang mga benepisyaryo ay registered sa Fish Registration System for Basic Sector in Agriculture.

Dagdag pa ni Solidanio ang mga recipient ng proyekto ay dumaan din sa masusing area evaluation at validation ng BFAR.

Layon nito na matiyak na makikinabang dito ang mga karapat-dapat na benepisyaryo na isasailalim naman sa monitoring ng BFAR at Office of the Municipal Agriculturist.

-0-

Local…

Anim na taong gulang lang ang pinakabatang survivor, habang nabuntis naman ng sariling tatay ang isa pang biktima.

Iilan lang yan sa mga karumaldumal na sinapit ng mga menor de edad na survivor ng tumataas na kaso ng panggagahasa sa bayan ng Magpet, North Cotabato.

Ito ang kinumpirma sa Radyo BIDA ni PMajor Rolando Dillera, siyang Chief of Police ng Magpet PNP kung saan inihayag din nitong mula nakaraang taon ay nakapagtala sila ng 10 kaso ng rape kung saan karamihan sa mga survivor ay biktima ng kanilanh sariling mga kaanak at kapitbahay.

Mula din sa mga far-flung barangays ang mga nabibiktima na madalas din nasa abroad ang mga nanay.

Hindi naman aniya nagkulang ang PNP partikular ang WCPD section dahil sa nagpapatuloy nilang kampanya sa mga Barangay.

Pero aminado siyang malaking hamon ang matagal na pagreport dahil sa pagbabanta at pag atras ng mga naagrabyado lalo pa't kung ang sangko ay tribu.

Madalas kasing sa tribal court na ito nase- settle at nahahantong sa alegro, na hindi naman aniya nila na kontrolado.

Sa kabila nito ay patuloy pa rin ang kanilang monitoring at surveillance sa mga perpetrators kahit paman hindi na sila sinampahan ng kaso.

Dumami aniya ang kaso ngayon kung ikukumpara dati sa 8 focus crimes dahil sa kanilang kampanya na nakakatulong para magsumbong ang mga biktima.

Sa ngayon ay patuloy ang kanilang pagtugis sa mga rapist sa lugar habang ang iba ay inaantay nalang ang warrant of arrest para sila ay mahuli tulad nalang ng kaso ng tatay na nakabuntis sa sariling anak.

Nanawagan naman ang si Dillera sa mga magulang lalo na ang mg nSa abroad na huwag basa iasa ang kapakanan ng mga anak kahit sa sarili nitong kaanak.

-0-

Local..

BLANGKO pa din ang PNP sa motibo ng pagbaril at pagpatay sa isang dalaga at pagkasugat ng ama nito sa Barnagay Rosary Heights 12, Cotabato City nitong weekend.

Ito ang sinabi sa DXMS Radyo Bida ni Cotabato City PNP spokesperson Lt. Colonel Carmelo Mungkas kaugnay sa pagbaril sa mag ama sa Barangay Rosary Heights 12.

Pauwi ang mag ama sa kanilang tahanan sakay ng tricycle nang bigla silang pagbabarilin ng hindi pa tukoy na suspek.

Dead on arrival sa ospital ang 24-anyos na anak habang nagpapagamot pa ngayon sa ospital ang ama.

Kinilala ang namatay na si Hasreya Sagad Tecson, 24-taong gulang habang ang sugatang ama nito ay si Abdul Flores Tecson, 61-anyos.

Sa ulo tinamaan ang anak na isinugod pa sa ospital pero hindi na umabot ng buhay.

Ayon kay Mungkas, malaki ang maitutulong ng tatay sa imbestigasyon ngunit hinihintay pa itong maoperahan matapos ang tinamong tama ng bala sa pisngi.

Nanawagan naman si Mungkas sa posibleng nakasaksi sa krimen na makipag ugnayan sa kanila upang malutas ang kaso.

-0-

Local...

Pondo ng Maguindanao Norte Province, tinalakay na sa special session ng Sangguniang Panlalawigan

MATAPOS ANG ilang buwang pagkabalam dahil sa kontrobersiya sa posisyon, tinalakay na nitong sabado sa ginawang special session ng Sangguniang Panlalawigan ang annual budget ng Maguindanao Del Norte Province.

Ang pondo ay nagkakahalaga ng mahigit P1.8 billion.

Ang bagay na ito ay isa sa mga hiniling ni OIC Governor Abdulraof Macacua sa Sangguniang Panglalawigan.  HIling niya na agad maipasa ang annual budget para mapondohan ang mga proyekto at programa ng Maguidanao Norte.

Kabilang din sa mga tinalakay ng SP ang Annual Investment Program, 20% Economic Development Fund ng probinsya at iba pa.

Inaprubahan naman sa committee level ang paglikha ng mga plantilla positions, lalong-lalo na ang sa department heads, ang pag-apruba sa official seal o logo ng probinsya at ang temporary satellite office sa Cotabato City at Sultan Kudarat.

Ang special session ng SP nitong sabado ay pinangunahan ni OIC Vice Governor at presiding officer Bai Ainee Sinsuat.

-0-

local

SUPORTADO ng maraming mga mamamayan ng Special Geographic Area ng BARMM ang panukalang mabuo na sila bilang isang bayan upang magkaroon ng political identity.

Kahapon, isinagawa ang simultaneous public consultation sa Kabacan, Carmen at Pikit na may mga barangay na sakop na ng BARMM.

Sinabi ni Member of the Parliament Engr. Aida Silongan na mas lalong dapat bigyang prioridad ang panukalang ito dahil sa suportang ipinakita ng mga mamamayan sa SGA.

Ang BTA local government committee ay nagsagawang konsultasyon sa mga mamamayan hinggil sa panukalang pagtatayo ng mga bayan ng Northern Kabacan, Kapalawan, Ligawasan, at Malmar.

Inaasahang sa Agusto ay maipapasa na ang panukala, ayon kay MP Silongan.