NDBC BIDA BALITA (Aug 30, 2023)

HEADLINES

1   KANDIDATO SA PAGKA-KAPITAN SA BARMM, binaril at napatay sa Midsayap, North Cotabato

2   Pagbaril sa kandidato, kinundina ni Mayor Sacdalan, seguridad ng munisipyo, tiniyak.

3   Kandidato sa pagkabarangay kapitan, tatlong pa, naaresto sa Midsayap kagabi, apat na hand gun at dalawang M16 rifle, nakumpiska sa kanila

4   Walang uniporme, kulang sa school supplies, hindi balakid para pumasok sa paaralan ang isang bata, ayon sa DepEd Kidapawan official

5   Kakulangan ng mga classroom, problema pa rin sa rehiyon ayon sa DepEd 12

6   Kabacan massacre victims, inalala ng mga kaanak, human rights group, umaasang makakamit na ang hustisya

7   PRESO, binugbog ng kapuwa preso sa Parang, Maguindanao del Norte matapos buhusan ng tubig ang kasama

SA ATING PAMBUNGAD NA BALITA…

LOCAL…

HINDI NA umabot ng buhay si Haron Dimalanis, 40 taong gulang, na kakandidato sa pagka-barangay Kapitan ng Barangay Maingao, Midsayap, North Cotabato matapos na siya ay barilin sa harap ng municipal plaza kahapon ng umaga.

Ang barangay Malingao ay isa sa 13 barangay ng Midsayap na ngayon ay sakop na ng Special Geographic Area ng BARMM.

Sinabi sa DXMS Radyo Bida ni Midsayap town police chief Lt. Col. Peter Pinalgan Jr. na nakapag-file na ng kanyang COC si Dimalanis at kumakain ng pananghalian kasama ang mga taga suporta sa harap ng plaza, di kalayuan sa Comelec office ng barilin ng isa sa dalawang mga suspect 11:45 ng umaga.

Dagdag pa ni Pinalgan na sugatan din sa pamamaril ang kasama ng biktima na si Habir Samad Kambiong, 27-taong gulang na Barangay Malingao din at bodyguard ni Dimalanis.   

Tumakas ang mga suspect sakay ng motorsiklo habang sina Dimalanis at Kambiong ay isinugod ng mga kasamahan sa Amado Diaz District Hospital.

Walang empty shell ng .45 caliber pistol ang nakuha ng PNP sa crime scene. 

Tuloy pa ang imbestigasyon.

-0-

Local..

Samantala,

Mahigpit na kinundina ni Midsayap Mayor Rolly Sacdalan ang naganap na pagbaril at pagpatay sa kandidato sa pagka-barangay Kapitan na binaril sa harap ng municipal hall kahapon.

Dahil sa pangyayari, naghigpit ng seguridad sa loob at labas ng municipal plaza.

Tiniyak ni Sacdalan ang sapat na seguridad ng lahat ng mga maghaharap ng kanilang kandidatura sa munisipyo.

Ang tanggapan ng Comelec ay nasa municipal hall grounds.

Ayon kay Sacdalan, mainit ang local politics sa naturang barangay.  Isa sa mga dahilan ay away pamilya, ayon sa kanya.

Ang barangay Kapitan nito ay binaril at napatay noong 2019 sa kahabaan ng Quezon Avenue, sa Midsayap.

-0-

Local…

UPANG hindi magkita-kita at maiwasan ang posibleng karahasan, ay planong imungkahi ni Midsayap Mayor Rolly Scadalan sa COMELEC ang "by schedule" na paghahain ng Certificate of Candidacy (COC) ng mga aspirants mula sa 13 mga barangay ng bayan na kasapi na ng Special Geopgraphic Area (SGA) BARMM.

Ito'y kasunod ng  nangyaring pagbaril at pagpatay kay Haron Dimalanis na tatakbo sanang Chairman ng Barangay Malingao sa nasabing bayan na sakop ng SGA na pababa na sa kaniyang sasakyan para mag file ng COC nang pagbabarilin ito na ikinasawi niya at ikinasugat ng kaniyang body guard.

Sa kaniyang press conference kahapon, sinabi ng alkalde na dati palang ay makokonsidera ng hot spot o area with immediate concern ang 13 barangay at ang patuloy aniyang hidwaan ng ilang pamilya sa ilang barangay ay ang ilan sa mga nakakaapekto sa lokal na seguridad ng bayan.

Nakatakda naman ang mas mahigpit na enforcement ng mga awtoridad para bantayan ang seguridad lalo na ang pagpapatupad ng gun ban at checkpoints.

Maliban sa pagkondina ay siniguro din nito sa mamamayan na kontrolado nila ang sitwasyon katuwang ang AFP at PNP.

-0-

Local..

APAT KATAO ang naaresto ng PNP at Army sa Barnagay Bual, Midsayap, North Cotabato mga alas 7 kagabi dahil sa pagdadala ng armas.

Sinabi ni Midsayap town police4 chief Lt. Colonel Peter Pinalgan Jr na nasita ang apat ng mga tauhan ng PNP, Army at Highway Patrol Group na nagpapatupad ng election gun ban.

Ang mga suspect ay sakay ng isang puting Toyota pick-up na walang license plate.

Nakuha sa kanila ang apat na hand guns at dalawang baby Armalite

Kabilang sa naaresto ang kandidato sa pagkabarangay Kapitan ng Sambulawan, Midsayap, North Cotabato, na ngayon ay sakop na ng Special Geographic Area ng BARMM.

Walang silang maipakitang dokumento na sila ay maaring magdala ng armas.

Nakapiit na sa PNP lock-up cell ang mga suspect.

-0-

Local…

NANAWAGAN SI MAGUINDANAO del Norte acting Gov. Abduraof Macacua sa lahat ng mga kakandidato sa barangay elections sa lalawigan na manatiling mahinahon, igalang ang batas at sundin ang lahat ng demokratikong mga alituntunin.

Nanawagan din siya sa mga kandidato na tumulong sa hangarin ng provincial government na ipakita sa buong mundo na kaya ng lalawigan at lahat ng mga stakeholders na magkaroon ng isang malinis at mapayapang halalan.

Hiniling niya sa lahat na sundin ang mga altuntuning itinakda ng Commission on Elections o Comelec sa Barnagay at SK elections.

-0-

Local…

AGAW-BUHAY ang isang bilanggo ng Parang Municipal Police Station sa Parang, Maguindanao Norte matapos bugbugin ng kapwa bilanggo sa loob ng custodial facility.

Kinilala itong si Maumar Pakalna Pendatun na taga Poblacion, Parang.

Ayon sa kanyang kaanak, hinuli siya ng mga pulis matapos makabaril ng binata sa kanilang lugar nitong nakalipas na linggo.

Giit ng kaanak ni Maumar na wala ito sa kanyang katinuan kaya’t nagulat ang mga ito sa kanyang sinapit matapos makulong sa police station.

Agad naman itong dinala sa CRMC sa Cotabato City upang lapatan ng lunas.

Samantala, sa hiwalay na panayam, sinabi sa Radyo Bida ni Parang town police chief Major Christopher Cabugwang na hindi nila alam na may problema sa pag-iisip si Maumar nang ipasok sa selda.

Nagsagawa sila ng hot pursuit operation matapos ireklamo na namaril ito ng binatilyo kaya agad siyang nahuli.

Nasa CRMC rin ngayon ang kanyang nabaril at patuloy na nagpapagaling habang inihahanda ang kasong isasampa laban kay Maumar.

Paliwanag pa ni Cabugwang, nagwala at nanggulo si Maumar sa kanyang kapwa mga preso kaya siya nabugbog.

Ayon kay Cabugwang, sasampahan ng kaso ang mga nambugbog kung mapapatunayang may paglabag.

Samantala, kung ibabalik na sa kulungan, tiniyak ni Cabugwang na ililipat na ito ng selda.

-0-

Local…

KUMPYANSA si Atty. Allanudin S. Hassan, ang abogado ng mga pamilya ng Kabacan Massacre VICTIMS na MAKAKAMIT DIN ang hustisyang matagal ding inantay ng mga kaanak ng siyam na pinaslang sa Aringay road sa Kabacan, Cotabato noong August 29, 2020.

Kahapon, ginunita ng mga kaanak ang ikatlong taon ng pagkasawi ng kanilang mga mahal sa buhay.  Kasabay nito, ay ang financial assistance na P30,000 bawat pamilya mula sa Bangsamoro Human Rights Commission.

Ayon kay Atty. Hassan, dismyado siya sa naunang resulta ng imbestigasyon ng binuong task force dahil ang iba sa sinampahan ng kaso ay patay na pala bago pa mangyari ang krimen.

Sa pangalawang kasong isinampa ni Atty. Hasan na ngayon ay nasa lebel na ng fiscals office ay may naiturong suspek sa tulong ng ginawang independent investigation ng NBI.

Ayon naman kay BHRC Chairperson Atty. Abdul Rashid Kalim, hanggat may mga bangsamorong biktima ng tinawag nilang culture of impunity ay handa ang kanilang tanggapan na tumulong.

Pabor din ang BHRC sa panawagang ibalik ang International Monitoring team o IMT para pumagitna sa nagpapatuloy na culture of impunity sa mga Bangsamoro.

-0-

Local…

Umaasa si Schools Division Superintendent Rommelito Flores na maipababa na at masisimulan na ang konstruksyon ng mga kulang na school buildings sa Cotabati Division.

Ito ay ang mga paaralan pa kasi na apektado ng lindol noong 2019.

Ibig sabihin maraming mga mag-aaral pa rin ang gumagamit ng temporay learning shelters pero umaaasa siyang masisimulan na sa susunod na taon ang massive costruction.

Samantala, ang bayan ng Pikit na may banta ng seguridad noon maayos naman sa pangkalahatan ang assessment ng Department of Education.

Patuloy naman ang pakikipag-ugnayan nila sa LGU maging sa force multipliers.

-0-

Local…

Bilang hakbang na mapigilan ang anumang kriminalidad ngayong nalalapit na Barangay at SK elections, puspusan na rin ang paghahanda sa usaping seguridad ng 90th Infantry Battalion.

Sinabi ni 90th IB Commanding Officer Romel Gavilanes, batid kasi nilang may ilang lugar sa kanilang area of responsibility na may presenya ng armadong grupo at may history ng election related incidents.

Hindi ipinag-walang bahala ng Philippine Army na maari silang manabotahe ngayong eleksyon.

Sa ngayon, wala pang ibinigay na election hotspot areas ang army na mahigpit na tututukan ng PNP at ng AFP dahil patuloy pa ang monitoring dito.

-0-

Local…

Tatanggapin pa rin ang mga mag-aaral na hindi pa nakapag-enrol para sa school year 2023-2024.

Yan ang ipinahayag ni Schools Division Superintendent Dr. Natividad Ocon matapos na ring hindi naabot ang kanilang target percentage ng mga enrollees.

Isa naman anya sa mga dahilan ng mga magulang at dahilan kung bakit deficit ang porsyento ay ang kakulangan o hindi pa nakumpleto ang school supplies.

Hanggang sa katapusan ng Setyembre ng taong ito ay tatanggapin pa.

Kanyang ipinahayag, kahit kulang man ang notebook o iba pang gamit sa paaralan ay puwede ng pumasok ang isang estudyante.

Hindi ito hadlang para sa unang araw ng pasukan.

-0-

Local..

Patuloy pa ang pagconsolidate ng Bureau of Fire Protection ng datus lalo na sa apektadong pamilya dahil sa sunod sa public market ng Makilala, North Cotabato madaling araw ng linggo.

Sa report, sinabi ni BFP fire chief investigator Fire Officer 3 Kymr-j Cuz, nadagdagan pa ngayon ang mga pamilyang nagpapalista na apektado sa naturang sunog.

Sa ngayon, umakyat sa apatnapung pamilya ang nasa datus ang iba nanatili sa evacuation camp habang ang ilan naka home based o nasa kapamilya.

Sa ngayon, may nakalap na na impormasyon ang BFP na maaring dahilan o sanhi ng malaking sunog base sa nacapture ng CCTV sa kalapit na establisyimento.

Hindi rin masasabing aksidente o posibilidad na arson dahil patuloy pa naman ang imbestigasyon.

-0-

Local…

Tricycle driver na may P54,000 na shabu inaresto ng PNP sa Koronadal

Kulong ang isang tricycle driver na inaresto sa anti-illegal drug operation ng mga pulis sa Koronadal.

Kinilala ni Koronadal Chief of Police Lt. Col. Amor Mio Somine ang suspek na si Mark Londres,alias “Tata”, 40 anyos.

Ang street level individual na si Londres ay nakorner ng mga pulis sa lugar mismo nito sa Sueno Village, Barangay Morales.

Ito ay matapos magbenta umano ng isang sachet ng suspected shabu sa nagkunwaring buyer.

Nakumpiska din ng mga pulis sa suspek ang walo pang mga sachet sang suspected shabu na nagkakahalaga ng higit sa P54,000.

Nakuha din sa kanya ang P1,000 marked money na ginamit ng PNP sa kanilang drug buy-bust operation.

Si Londres ay kakasuhan ng Koronadal PNP ng paglabag sa Comprehensive Dangerous Drugs Act.

-0-

Local…

Nakapagtala ng siyam na mga kaso ng pangaabuso sa mga kababaihan at LGBTQIA+ Community ang Commission on Human Rights o CHR region 12 mula Enero hanggang Hunyo ngayong 2023.

Kabilang sa mga kaso o reklamo na mga ito ay  paglabag sa Anti-Violence Against Women and Their Children o Safe Spaces Act, pagpatay at physical injuries dahil sa mga pambobomba.

Ayon kay CHR 12 OIC Regional Director Atty. Keysie Gomez nakaalarma ang nagaganap pa ring pangaabuso sa mga kababaihan.

Ito ayon kay Gomez ay sa kabila ng mga batas na pumoprotekta sa kanila.

Tiniyak din ni Gomez ang tulong ng CHR sa mga biktima.

Sa katunayan ayon kay Gomez ang CHR 12 ay nakapagbigay na ng legal assistance sa 39 nilang mga kliyente.

Dagdag pa ni Gomez naresolba na rin ng kanilang Legal Division ang 11 mga kaso ng human rights violation, at isang kaso na kinasangkutan naman ng isang LGBTQIA+ member.

Ang mga survivor ayon kay Gomez ay nabigyan din ng pinansyal na tulong.

-0-

Local…

Kakulangan ng mga classroom problema pa rin sa rehiyon ayon sa DepEd 12

Aminado si DepEd 12 OIC Assistant Regional Director Kathrine Lotilla na kulang ng 8,275 ang mga silid aralan sa mga public schools sa rehiyon.

Ayon kay Lotilla para matugunan ang problema nagpapatupad ng shifting ng klase ang DepEd lalo na sa mga nasa lower grade levels.

Bukod dito ayon kay Lotilla may budget allocation na higit sa P3 billion pesos ang DepEd 12.

Ito ay gagamitin sa pagpapatayo ng 1,187 na mga classroom ngayong taon.

Dagdag pa nito, dinagdagan din ng DepEd ang mga receipient ng kanilang Educational Service Contracting o pag enroll ng mga excess high school junior studens sa mga private schools.

Ayon kay Lotilla mayroon ding open high school ang Deped na may higit 100 mga estudyante sa ngayon.

Nilinaw din ni Lotilla na ang kakulangan ng mga silid aralan ay nakadepende pa rin sa taunang bilang ng mga enrollees.

Ayon kay Lotilla abot na sa higit sa isang milyong mga magaaral ang nakapag-enroll sa region 12.

-0-

Local…

Plano ng provincial hospital ng South Cotabato na magsagawa ng consultation day kasama ang mga espesyalista sa cancer at kidney.

Ayon kay provincial hospital Chief of Hospital Dr. Conrado Braña, inaayos na lamang nila ang schedule ng consultation day.

Sa ngayon kasi ayon kay Braña hiniling nila ang serbisyo ng mga private medical practitioners bilang visiting physicians, consultants, at specialists.

Dagdag pa ni Braña inimbitahan din nila ang isang oncologist para sumama sa internal medicine unit bilang visiting doctor.

Napagkasunduan ng mga ito na maaring gamitin ng private medical practitioner ang mga pasilidad, equipment, instrument at manpower sa provincial hospital.

Abot naman sa higit 300 mga pasyente kada araw ang dumudulog sa outpatient department of provincial hospital na inirefer din ng iba pang ospital sa karatig lugar.

Karamihan sa mga ito ay nakagat ng mga asong gala.

-0-

Local..

Sinanay ng DA 12 sa pakikipagtulungan nito sa Integrated Rural Development Foundation o IRDF sa soil sampling analysis ang mga magsasaka sa Cotabato province.

Layon ng training na sanayin ang mga magsasaka na nais mag-venture sa organic farming sa mga coconut production areas ng Antipas, President Roxas, Magpet at Kidapawan kung saan isinagawa ang training.

Itinuro ng DA 12 at IRDF sa mga participant ang kahalagahan ng tamang pagsagawa ng soil sampling at pagamit ng soil test kits o STK sa pag-analyze ng soil samples.

Sinanay din ang mga ito sa pag-compute ng kailangang fertilizer at application nito base sa resulta ng isinagwsang analysis.

Ayon sa DA 12 ang IRDF ay isang non-government, non-profit, at non-political local development organization na tumutulong na mabigyan ng kabuhayan ang mga mamamayan lalo na sa mga liblib na lugar.

Layon nito na maisulong ang sapat na suplay ng pagkain, at mabigyan ng pagkakataon ang mga mahihirap na mamamayan na pamahalaan ang kanilang kabuhayan.

-0-

Local…

NAGKASUNDO ANG United Nations Development Program at ang Bangsamoro government na magtulungan upang mapalakas ang kakayahan ng rehiyon laban sa Climate Change at natural hazards.

Ito ay sa pamamagitan ng pagpapatupad ng programa na Strengthening Institutions and Empowering Localities Against Disasters and Climate Change (SHIELD) Program in BARMM.

Lumagda sa memorandum of understanding ang Bangsamoro Planning and Development Authority bilang kinataan ng BARMM at UNDP.

Layunin ng MOU na makabuo ang inclusive, secure, resilient, and sustainable environment para sa Bangsamoro region.

-0-

BALITA EXPRESS (1)

• Phil. Crop Insurance Corporation Indemnity checks, nakatakdang ipamigay ngayon ng Pigcawayan agriculture office sa mga agsasaka ng lalawigan. Gagawin ang pamamahagi ng tseke sa agriculture office sa municipal hall ng Pigcawayan simula alas 9 ng umaga.
• Sa Banisilan, North Cotabato, ang Bureau of Fire Protection ay pinagkalooban ng local government ng office supplies at iba pang kagamitan upang lalo pang mapabuti ang serbiuyso nito sa mga mamamayan ng lalawigan. Kabilang sa binigay ay computer printer.
• DA-12, namigay ng mga biik sa 33 mga hog raisers na nabiktima ng African Swine Fever sa Surallah, South Cotabato.
• Sa Tacurong City, 13 assistive devices o wheel chairs ang naipamahagi ng libre ng city government sa mga persons with disabilities na walang kakayahang bumili ng assistive devices.
• Sa Isulan, Sultan Kudarat, ang Negosyo Center ng DTI-Isulan at ang town government ay nagbigay ng Social Media Management Course para sa mga local Micro, Small, and Medium Enterprises o MSMEs at mga kabataan paano gamitin ang social media para sa kanilang marketing strategies.
• Sa Datu Odin Sinsuat sa Maguindanao del Norte, may 500 mga indigent ang nakatanggap ng ayuda, medical outreach services, libreng konsultasyon at libreng gamot.  Ito ay sa ilalim ng LGU-DOS outreach program, ayon kay Mayor Lester Sinsuat.
• SA UNANG ARAW NG PASUKAN sa Cotabato City, mahigpit na daloy ng trapiko ang isa sa malaking problema. Mahigpit din ang inspection sa mga border checkpoint dahil sa election period na at ang ipinatutupad na election gun ban.
• Cotabato City Sangguniang Panglungsod, nakapagpasa ng 388 proposed legislation sa nakalipas na isang taon kung saan 284 dito ang mga resolution at 105 ang mga local ordinance.