NDBC BIDA BALITA (Jan. 19, 2024)

HEADLINES

1   LANDSLIDES, BAHA tumama sa Davao region; pito patay sa landslide sa Davao de Oro dahil sa malakas na ulan

2   KLASE sa ilang paaralan sa North Cotabato, sinuspende dahil din sa malakas na ulan kahapon

3   MGA OBISPO at Muslim religious leaders, nagpulong sa Cotabato City at nagkasundong magtulungan upang maiwasan ang katulad ng MSU Marawi bombing

4   SUSPECT sa magkahiwalay na pananaksak sa Kidapawan, tinututukan  at tinutugis ng PNP

5   PNP South Cotabato, may persons of interest na sa pagpatay sa umanoy babaeng HPG civilian volunteer sa Tantangan

6   12 DATING mga rebelde sumasailalim sa rehabilitasyon sa Halfway House ng south Cotabato

SA ATING PAMBUNGAD NA BALITA…

Local…

PITO KATAO ANG PATAY sa Monkayo, Davao de Oro kahapon dahil sa landslide dulot ng walang tigil na pag-ulan mula pa noong Mierkules ng gabi sa Davao at Caraga regions.

Dahil ito sa umiiral na shearline, isang uri ng weather condition na nagdala ng mahina subalit matagalang pag-ulan.

Ang mga biktima, ayon sa municipal disaster risk reduction and management office ay nakatira sa Purok Pag-asa, Mt. Diwata sa Monkayo.

Ayon kay Monkayo information officer Jergrace Cabag, ang mga biktima ay may isinasagawang prayer meeting sa isang bahay nang maganap ang landslide. 

Labing tatlo katao ang dumalo sa pagtitipon, isa ang nailigtas na sugatan at lima ang missing.

-0-

LOCAL..

SAMANTALA, MAY mga bahay din na tinangay ng tubig baha nang umapaw ang ilog sa Barangay La Union, San Isidro, Davao Oriental.

Sa Barangay San Roque, New Bataan, Davao de Oro, ay nag collapse kagabi ang approach ng Bangoy bridge at di na maaring daanan ng lahat ng uri ng sasakyan. Kahit mga tao pinagbawalang makatawid.

SA Mati City, nagdeklara ng dalawang araw na walang pasok sa lahat ng antas ng paaralan at trabaho sa gobyerno kahapon at ngayon dahil sa walang tigil na ulan.

-0-

Local…

NAGPULONG ANG mga Muslim at Christian religious leaders upang magkaisa at ipahayag ang kanilang pagkundina sa MSU Marawi bombing higit isang buwan na ang nakalipas.

Sa isang joint statement, sinabi ng mga kasapi ng Bishop Ulama Conference at Darul Ifta na isang demonic act ang pagpatay sa mga sibilyan at religious believers na dapat kundihin ng lahat ng relihiyon sa mundo.

Religions are for peace ang pamagat ng joint statement na nabuo matapos ang dalawang araw na pulong na inorganisa ng Heavenly Culture, World Peace, Restoration of Light na isang international peace organization at ginawa sa BARMM compound.

Anila ang pagpatay sa mga inosenteng sibilyan dahil lamang sa relihiyon ay salungat sa isinusulong na kapayapaan ng Muslim at Christian religions.

Bilang mga religious leaders, nagkasundo sila na tumulong sa pagpapalaganap ng tunay na utos ng Bibliya at Quran.

Dumalo sa pulong si Peace Adviser Sec. Carlito Galvez Jr at 6th ID commander Maj. Gen. Alex Rillera.

Ang pahayag ay nilagdaan nina Islamic Jurist mula sa Darul Ifta na si Dr. Muhammad Nadzir Ebil, Darul Ifta Executive director Emran Mohamad, Archbishop emeritus Cardinal Orlando Quevedo, Cotabato Archbishop Angelito Lampon, Marawi Bishop Edwin Dela Peña at Cagayan de Oro Archbishop Emeritus Antonio Ledesma.

-0-

LOCAL..

SA IKALAWANG PAGKAKATAON, nagwagi muli ang Cotabato City sa 4th Cities and Municipalities Competitiveness Summit.

Ginanap ang parangal sa Em Manor Hotels and Restaurant sa Cotabato City at ang plake ay tinanggap ni Cotabato City Councilor Henjie Ali.

Ang Cities and municipalities competitiveness index ay isinulong ng Bangsamoro Autonomous Region of Muslim Mindanao - Ministry of Trade, Investments, and Tourism (BARMM-MTIT) at ng Department of Trade and Industry Competitiveness Bureau (DTI-CB).

Sinabi ni City Mayor Bruce Matabalao na ito ay pagkilala sa mga lungsod at munisipalidad na nagpapakita ng natatanging pag-unlad sa ekonomiya, pamamahala, imprastruktura, at resilience.

Ayon sa kanya ito ay simbolo ng patuloy na dedikasyon at pagsisikap ng lungsod na umangat sa ilalim ng kanyang pamumuno.

Sinabi di niya na ang patuloy na pag-angat ng lungsod ay halimbawa at inspirasyon para sa iba pang mga lungsod at munisipalidad sa BARMM.

-0-

Local…

Mga pamilya ng`child laborers’ sa BARMM, tumanggap ng tulong mula sa MOLE-BARMM

MAY PONDO NANG MAGAGAMIT para sa anumang income generating project ang 22 pamilya ng mga child labourers sa BARMM.

Ito ay matapos na sila’y tumanggap ng P15,000 cash assistance mula sa MOLE-BARMM na pinamumunuan ni

Minister Muslimin Sema.

Ito ay sa ilalim ng Bangsamoro Child Labor Sagip Program.

Sinabi ni MOLE-BARMM Bureau of Employment, Promotion and Welfare Director Bai Sara Jane Sinsuat na mahigpit ang kanilang pagpapatupad ng Sagip program sa lahat ng probinsya at lungsod na sakop ng BARMM uang mailigtas ang mga kabataang nagtatrabaho ng maaga.

Ang ayuda ay maaring magamit ng mga pamilya bilang inisyal na puhunan sa pagsisimula ng kabuhayan.

Katuwang ng MoLE-BARMM sa anti-child labor programs ang International Child Labour Organization ng United Nations, Bangsamoro education ministry, Integrated Resource Development for Tri-People at pamahalaan ng Japan.

-0-

Local..

Nagkalat sa kalsada ang paninda ng 21 anyos na babae sa nakaparadang elf  truck sa National Highway Barangay Paco, Kidapawan City habang malakas ang ulan kahapon ng umaga.

Sa imbestigasyon ng PNP traffic division, natanggal ang gulong ng Toyota Hilux na minamaneho ni Edralin Masalicampo at napatungo sa isa pang sasakyan na Toyota Cross na minamaneho ni Joen Dela Cruz.

Nawalan ng control ang Hilux at nabundol sa nakaparadang Bong go kung saan nagbebenta ng mangga si Angeline Atis, 21 years old ng Pagadian City.

Siya ay sugatan na agad namang isinugod sa pinakamalapit na ospital.

Kaya naman, pinaalalahanan ang mga motorista na magdoble ingat ngayong madulas ang daan dahil sa pag-ulan.

-0-

Local…

Publiko, pinayuhang maging mapagmatyag sa sa posibleng epekto ng pag-ulan sa North Cotabato

Halos buong araw ang naranasang pag-ulan sa North Cotabato kahapon na nakaapekto sa malawak na parte ng probinsya.

Dahil dito, may mga umapaw na ilog at spill way bridges. Marami rin ang naantala dahil sa kalamidad na ito.

Nakastanby at activated na rin ang Barangay Disaster Risk Reduction Management Team sa posibleng mas malaki pang epekto ng pag-ulan o shear line.

Maging ang MDRMM Officers ng bawat Lugar ay nakahanda sa maaring rescue operations pero una ng pinayuhan ang publiko lalo na ang mga nakatira sa low lying, flashflood and landslide prone areas na lumikas sa kaagad sa ligtas na Lugar.

Ang shear line ay palinyang (ugar kung saan may biglaang pagbabago sa direksyon ng hangin dulot ng pagsasalubong ng dalawang hangin na magkaiba ng pinanggalingan.

May mga pagkakataong maraming ulan ang ibinubuhos ng shear line na nagdudulot ng malawakang mga pagbaha at paggugo ng lupa, tulad ng nangyari noong Enero 2023 na kumitil sa buhay sa Visayas at Mindanao.

-0-

Local…

Persons of interest sa magkahiwalay na dalawang pananaksak sa iisang araw sa Kidapawan City, tinututukan na ng PNP

Nabahala ang ilang mamamayan ng Kidapawan City sa sunod-sunod na insidente ng pananaksak sa lungsod sa madaling araw.

Sinabi ni PNP Deputy Chief of Police Captain Godofredo Tupas, sinusuri na ngayon ang CCTV footages malapit sa establisyimento at sana’y paglitaw ng saksi sa krimen.

Pero ayon sa pamilya, posibleng nakaw motorsiklo ang motibo ng suspect dahil kinontrata pa galing sa Barangay Ginatilan ang biktima pero pagsapit sa lugar dito na siya pinatay.

Samantala, sa lalaking nakikiwifi lang madaling araw rin sabi ng pamilya ang intensyon umano ng suspect ay kunin ang cellphone ng biktima pero hindi ito nakuha sa tulong na rin ng bystanders.

Hiniling din nito ang pakikipagtulungan ng puibliko upang mapigilan ang anumang krimen.

-0-

Local…

Maraming mga paaralan sa North Cotabato, nagsuspende ng pasok kahapon dahil sa walang tigil na pag-ulan sa probinsya

Pina-uwi ng mas maaga ang mga mag-aaral kahapon sa ilang lugar ng Cotabato Province dahil sa patuloy na pagbuhos ng ulan simula umaga hanggang gabi.

Unang nagsuspende ang Kidapawan City alas 10:00 ng umaga at para masigurong makakauwing ligtas kailangang may sundo ang bawat mag-aaral sa paaralan.

Kabilang sa pinayuhang gumamit ng iba pang learning modality ay ang bayan ng Makilala, Magpet, Mlang, Matalam, Kabacan Pikit at Antipas.

Nabatid na umaga palang ay makulimlim na ang langit at hanggang sa hapon ang pag-ulan.

Kaya’t bilang precautionary measures ng pamahalaan lalo na sa mga Kabataan ay minabuting isuspende ang pasok lalo na sa mga vulnerable areas.

Hindi naman kasali dito ang suspension of work.

Balik na sa normal ang pasok ngayong araw sa mga lugar na nabanggit.

-0-

Local…

12 dating mga rebelde sumasailalim sa rehabilitasyon sa Halfway House ng south Cotabato

Mananatili ng 45 araw sa Halfway house ng lalawigan 12 friend rescued o dating mga rebelde sa South Cotabato.

Ang mga ito ay sasailalim sa spiritual development, skills training, at seminars.

Ayon kay Provincial Social Welfare and Development Officer Sonia Bautista, ipapaliwanag din sa dating mga rebelde ang kanilang mga karapatan.

Bago aalis sa halfway house ang nasabing mga friends rescued na nasa ikalimang batch na ngayon ay mabibigyan din ng livelihood assistance at financial assistance ng DOLE at provincial government.

Sasanayin din ang mga ito sa mga kabuhayang nais itayo.

Ayon kay Bautista bago pumasok sa half way house, sumailalim muna sa sampung araw na deradicalization process  ang dating mga rebelde.

Ito ay para maituro sa kanila ang mga programa ng gobyerno na mapapakinabangan at matulungan na iwaksi ang mga ikinintal sa kanila ng dating mga kasama.

Layon nito ayon kay Bautista na matulungan ang dating mga rebelde na makabalik sa normal na pamumuhay at hindi na mahikayat pang balikan ang pakikipaglaban sa gobyerno.

-0-

Local…

Census Population magiging bahagi na ng  Community-Based Monitoring System ng PSA South Cotabato

Ilalakip na  ng Philippine Statistics Auhtority o PSA South Cotabato sa kanilang Community-Based Monitoring System o CBMS ang Census Population.

Ang bagong sistema na ito ay nakatakdang ilunsad ng PSA.

Ito ay suportado naman ni Koronadal Mayor Eliordo Ogena.

Ayon kay Ogena mahalaga ang mga datus ng PSA para sa pagplano at pagpapatupad ng mga programa ng lokal na pamahalaan.

Habang sinabi naman ni Ma. Aileen Bedeprado ng PSA South Cotabato na layun ng CBMS na makagawa ng list of registries.

Dagdag pa nito sasanayin ng PSA ang LGU sa pagproseso ng mga datus.

Ang CBMS ay isang organisadong sistema ng pangangalap, pagproseso at pag-validate ng mga datus gamit ang makabagong teknolohiya.

Ginagawa rin itong batayan ng gobyerno sa pagbalangkas ng mga programa para maresolba ang kahirapan at mapaunlad ang ekonomiya ng bansa.

-0-

Local…

PNP may persons of interest na sa pagpatay sa umanoy babaeng civilian volunteer ng HPG sa Tantangan, South Cotabato

Naghahanda na ang PNP na magsampa ng kaso laban sa mga suspek na pumatay sa biktimang si Mary Ann Lustro, 29 anyos sa Tantangan, South Cotabato.

Ito ang ipinahayag ni South Cotabato PNP Provincial Director Col. Samuel Cadungon.

Sinabi ito ni Cadungon matapos kumpirmahin na may persons of interest na ang PNP sa krimen.

Ayon kay Cadungon kinuha ng mga salarin ang bag at cellphone ng biktima.

Malamang ayon kay Cadungon may gustong itago sa mga otoridad ang mga suspek.

Gayunpaman ayon kay Cadungon lahat ng posibleng motibo sa pagpapatay sa biktima ay mariin ngayong binubusisi ng PNP.

Matatandaan na ang nakamotor na si Lustro ay binaril sa national highway barangay San Filipe Tantangan, habang papauwi na nasabing barangay noong Martes ng gabi.

-0-

Local…

Day care pupils sa  Tboli, South Cotabato nakinabang sa feeding program ng DSWD 12

Nagpapatuloy pa rin ang supplementing feeding program ng DSWD 12 para sa mga day care pupils sa rehiyon.

Ang nasabing ahensya ay huling namahagi ng rasyong mga pagkain para sa 91 mga Child Development Centers sa bayan ng Tboli, South Cotabato.

Ayon naman kay Tboli Municipal Social Welfare and Development Officer Nora Deloso, ito ay pang limang cycle na sa kabuuang 12 cycle o 120 days na feeding program.

Paliwanag ni Deloso sapat lang kasi sa 15 araw ang kada cycle ng kanilang supply.

Ayon kay Deloso, layon ng supplemental feeding na masawata ang malnutrisyon sa mga batang nasa apat na taong gulang pababa.

Ang Tboli ay isa sa mga lugar sa South Cotabato na may pinakamaraming malnourish na mga bata.

-0-

Local..

Dalawang driver ng motor patay sa dalawa ring vehicular crash incidents sa Koronadal

Magsuot ng helmet para makaiwas sa matinding mga sugat sakali mang masangkot sa vehicular crash.

Ito ang panawagan sa publiko ni Koronadal PNP Traffic Section Investigator Chief Master Sergeant Leo Dimaculangan.

Kasunod ito ng dalawang mga vehicular crash incidents sa lungsod na ikinasawi ng dalawang mga biktima.

Ayon kay Dimaculangan patay ang 18 anyos na si Alvin Biñas nang sumalpok ang minanehong motor sa konkretong poste ng kuryente sa tabing daan sa Barangay Rotonda.

Ito ay nang iwasan ang nakabisekletang bata.

Makalipas ang ilang oras dead on arrival naman sa ospital ang biktimang si Jerick Saplot, 27 anyos ng Alabel, Sarangani Province.

Ayon kay Dimaculangan nabanga kasi ng motor na minaneho ng biktima ang truck na may lulang mga semento na nakaparada sa outer lane ng national highway sa Barangay Sto. Niño.

Dagdag pa nito tumalipon pa ang biktima sa isang lane ng highway kung saan siya nasagasaan ng paparating na SUV.