NDBC BIDA BALITA (March 13, 2024)

HEADLINES

1   PRESYO ng basic commodities sa Cotabato City ngayong Ramadan, tumaas, ayon sa isang konsehal

2   BAHAGI NG PAARALAN sa Banga, South Cotabato nasunog; bago yan, storage caretaker nagsunog ng damo

3   COTABATO City Councilor Henjie Ali, nanawagan sa lahat na maging mapagbantay laban sa sunog at maitinding init

4   TATLO SUGATAN sa salpukan ng dalawang motorsiklo sa sa pedestrian crossing lane ng Koronadal

5   MGA NABIKTIMA ng investment scam sa Kidapawan, nanawagan sa publiko na huwag maniwala sa mga double your money investment scheme

SA ATING PAMBUNGAD NA BALITA…

Dalawang Eastern Grass Owl ang na-rescue ng isang residente at itinurn-over sa Maritime Police sa Barangay Montay, Datu Piang, Maguindanao del Sur.

Personal itong ibinigay ni Kamid Saliling na residente ng nasabing barangay. Nakita niya ang dalawang endangered wild life sa kanilang barangay at hinuli upang hindi habulin ng aso o anumang hayop.

Nasa pangangala na ito ngayon ng Ministry of Environment Natural Resources and Energy o MENRE ng BARMM.

-0-

INAPROBAHAN na ng Sangguniang Panlungsod ng Cotabato ang pagpapalabas ng pondo para sa Service Recognition Incentive o SRI ng mga empleyado ng Cotabato City Government.

Ang SRI ay may kabuuang halaga na P17,260,000.

Tatanggap ng hanggang P20,000 na SRI ang mga permanent, co-terminus at elected officials.

Naunang sinabi ni City Mayor Bruce Matabalao na bukod sa SRI, tatanggap din ng Ramadan incentives ang lahat ng mga empleyado mula P3,000 hanggang P5,000.

-0-

MAHIGPIT NA KINUNDINA ng Police Regional Officer 12 ang pagpatay kay police intelligence officer Cpl. Ricky Gomez ng North Cotabato noong lingo ng gabi.

Ayon kay PRO-12 Regional Director Brig. Gen. Jimili Macaraeg, ang lahat ng mga police sa Soccsksargen region ay nakikiramay sa pamilya ng biktima.

Si Gomez ay intelligence officer ng Carmen municipal police station at sumasailalim sa training sa Gen. Santos nang maganap ang pag-ambush sa kanya sa diversion road alas 6 ng gabi.

Nangako si Macaraeg sa pamilya na gagawin nila ang lahat upang makamit ni Gomez ang hustisya at mapanagot sa batas ang may sala.

Si Gomez ay bumisita sa kanyang parents sa Kidapawan City noong linggo at pabalik na sa PRO-12 regional office nang maganap ang ambush.

Ayon kay GenSan police director Colonel Nicomedes Olaivar, namataan si Gomez sakay ng kanyang motor sa Polomolok kung saan merong CCTV sa highway. 

May isang sasakyan na nakabuntot sa kanya pero ito ay patuloy pang inaalam kung may kinalaman sa krimen.

-0-

Reklamo sa mataas na presyo ng basic commodities ngayong Ramada, nakarating sa Cotabato City council, imbestigasyon, sinimulan.

TINALAKAY sa lingguhang sesyon ng Sangguniang Panlungsod ng Cotabato ang pagtaas presyo ng mga pangunahing bilihin sa mga pamilihan sa lungsod   ngayong nagsimula na ang Ramadhan.

Kaugnay nito ay inatasan na ni Councilor Kusin Taha, siyang Committee chair ng Trade and Investment, ang City Treasury Office para aksyunan ang usaping pagtaas ng presyo ng mga bilihin.

Kabilang sa kanyang pinatutukan ay ang paggamit ng dilapidated weighing scale o mga sirang timbangang para makapandaya ng presyo.

Nakatanggap kasi ng ulat si Taha na may mga gumagamit ng sirang timbangan.

Samanatala, nagpadala na rin aniya ng sulat sa market administrator ang city council upang magsagawa ng inspeksyon at alamin kung kay mataas na pagtaas sa mga presyo ng pangunahing mga bilihin sa lungsod.

-0-

Cotabato City Council humiling sa City Health Information Office na magsagawa ng information drive dahil sa matinding init na nararanasan ngayon sa lungsod

BUKOD sa kampanya ng Bureau of Fire Protection ngayong fire Prevention month ay hinikayat din ng City Council ang City health Information Office na ipaalam sa publiko ano ang panganib na dala ng matinding init sa kalusugan ng tao.

Sinabi ni Councilor Henjie Ali na nitong mga nakaraang araw ay umabot hanggang sa 42 degree Celsius ang init na naramdaman sa lungsod.

Ang heat index na ito ay maituturing na sa kategoryang dangerous o mapanganib na maaring magresulta sa heat stroke.

Dagdag ni Councilor Ali na mas mabuting palakasin pa ang information campaign lalo na sa mga barangay hinggil sa panganib sa kalusugan ng heat wave.

Nakapaloob din sa inihain na resolusyon ni Ali ang pag-organisa ng fire safety awareness, fire drills at seminars sa mga business establishments.

Hinikayat din ni Ali ang publiko na iwasan muna ang anumang outdoor activites lalo na sa tanghali.

-0-

Karapatan at kalusugan ng mga kababaihan sa BARMM, dapat mas tutukan ayon sa Executive Director ng Likhaan Center For Women's Health, Inc

ITO ANG SINABI sa Aksyon-Alerto sa DXMS Radyo Bida ni Likhaan Center For Women's Health, Inc. o LIKHAAN Executive Director Dr. Junice Demeterio Melgar kasabay pa rin ng Women's Month Celebration ngayong buwan ng Marso.

Ayon kay Dr. Melgar, mahalaga na matugunan ang lahat ng pangangailangan ng mga kababaihan sa rehiyon kabilang na ang kanilang kalusugan.

Isa aniya ang BARMM sa may pinakaraming maternal mortality, ibig sabihin, maraming mga nasasawi dahil sa pagbubuntis at panganganak ng mga babae.

Kadalasang dahilan nito ayon kay Melgar ay malayo sa hospital ang mga buntis, o dikaya ay walang masakyan at kawalang ng suporta mula sa lokal na pamahalaan.

Ang usaping kalusugan ayon kay Dr. Melgar ay hindi lamang tumutukoy sa pisikal kundi pasok din dito ang social at mental health kung kayat dapat na maibigay ang karapatan ng mga kababaihan na makakuha ng tamang serbisyo para sa kanilang mga kalusugan.

Imbes na maging passive, maging aktibo sa pagtugon sa pangangailangan ng mga kababaihan.

Ang LIKHAAN ay isang non-government organization na nakatutok sa pagsusulong ng sexual and reproductive health ng mga kababaihan at mabantayan ang pagkuha nila ng tamang serbisyong pangkalusugan mula sa pamahalaan, private sector at ibang concerned agencies.

-0-

ASF status ng Koronadal nasa Yellow Zone na, ayon sa city veterinary office

Mula sa pink zone umakyat na sa Yellow Zone ang African Swine Fever o ASF status sa Koronadal.

Ibig sabihin nito ay under surveillance na lang ang lungsod sa ngayon.

Ayon kay City Veterinarian Dr. Charlemagne Calo, ito ay dahil sa pinahigpit na biodersity.

Dagdag pa ni Calo nakatulong din sa unti-unting pagsawata ng ASF ang pakikipagtulungan ng mga magbababoy sa city government.

Sa  kabila nito, aminado si Calo na matatagalan pa para tuluyang maideklarang ASF-Free ang Koronadal.

Kaya sa ngayon ay nagpapatuloy pa rin sa pagsasagawa ng blood sampling at pagbabantay sa mga entry points ng lungsod ang city veterinary office.

Ito ayon pa kay Calo ay upang mailagay sa light green zone o protektado na sa ASF ang  lungsod.

Dagdag pa  nito, kailangan ding maideklarang nasa Yellow Zone ang karatig lugar ng Koronadal para sabay ang mga itong mailagay sa Green Zone o ASF-Free.

-0-

Banga BFP humiling sa publiko na huwag magsunog ng basura ngayong taginit matapos maabo ang higit sa P300,000 na ari-arian sa isang paaralan

Huwag magsunog ng basura dahil mas madaling kumalat ang apoy sa mga tuyong dahon ngayong tumitindi ang tag-init.

Ito ang paalala sa publiko ni Banga Fire Marshall SFO4 Henry Benosa.

Sinabi ito ni Benosa matapos  ng magkasunod na fire incident sa Banga na parehong sanhi ang sinindihang mga basura nitong weekend.

Ayon kay Benosa naabo ang higit sa P300,000 na halaga ng mga ari-arian nang masunog ang stock room ng Kusan Elemenary School sa barangay Kusan.

Kabilang sa mga ito ang TV sets, libro at modules na ginamit noong kasagsagan ng COVID-19 pandemic.

Dagdag pa ni Benosa naabot ng apoy ang dingding ng stock room na gawa sa kawayan matapos magsunog ng basura ang caretaker ng nasabing eskwelahan.

Sinabi ni Benosa na nasunog din ang nakaimbak na coco peat na for export sana nang may magsunog ng basura ang a katabig nitong lote sa Barangay Liwanay.

Sinabi Benosa na apat na fire incidents na ang naitala sa Banga sa unang quarter ng 2024.

-0-

Motorsiklo na nagpumilit na tumawid sa pedestrian lane nabangga ng isa pang motor, traffic office ng Koronadal may paalala sa mga motorista

Iniligay ang pedestrian lane sa mga daan para may ligtas na matawiran ang  mga tao at hindi para sa mga sasakyan.

Binigyan diin ito ni Koronadal City Traffic Management Unit o CTMU Chief Joy Placer.

Sinabi ito ni Placer matapos mabangga ng paparating na motor ang isa pang motor na nagpumilit na tumawid sa pedestrial lane sa General Santos Drive.

Ayon pa kay Placer binalewala kasi ng motorista  ang plastic barrier na iniligay sa pedestrian lane para hindi  matawiran ng mga sasakyan.

Ipinahayag ni Placer madalas sanhi ng vehicular crash sa Gensan drive, hindi ang mga inilagay na harang kungdi human error.

Kaya payo nito sa mga motorista magingat sa pagmamaneho, sumunod sa mga batas trapiko at huwag magmaneho ng lasing.

Ayon naman sa Traffic Section ng Koronadal PNP sinagot pa rin ng pasaway na motorista ang pagpapagamot sa magkapatid na sakay ng motorsiklo na nakabangga sa kanya.

-0-

OWWA 12 may handog nang libreng kape sa kanilang mga kliyente

Binuksan na ang Migrant’s Brew sa OWWA 12 Office sa Koronadal.

Ito ay isang maliit na café’ na nag-aalok ng libreng coffee drinks sa mga OFW at kanilang mga pamilya na may transakyon sa OWWA 12.

Ayon kay OWWA 12 Regional Director Christelyn Caceres, ang nagpasimuno ng Migrant’s Brew ay si OWWA Administrator Arnel Ignacio.

Una itong inilunsad sa OWWA main office sa Pasay City noong 2022  at ngayon ay sinusunod na rin ng kanilang mga regional offices sa bansa.

Sa isang statement, sinabi ni Ignacio na layon nito na maging kumportable at maramdaman pa ng mga OFW ang pagkalinga sa kanila ng pamahalaan.

Ipinunto pa ng nasabing OWWA administrator na ito ay bilang pagkilala na rin sa kontribusyon ng mga OFW sa ekonomiya ng bansa.

Ang pagbubukas ng Migrant’s Brew ay highlight din sa selebrasyon ng OWWA 12 ng National Women’s Month ngayong Marso.

Ito ayon pa ka Caceres ay simula pa lang ng isang buwang pagsagawa nila ng mga aktibidad na susulong sa gender equality at kapakanan ng mga OFW.

-0-

Model Farm para mapalakas ang kita ng mga magsasaka inlunsad ng NIA at BFAR sa Mlang, Cotabato

Suportado ng NIA-Mlang/Malasila River Irrigation System, BFAR at Ramgo International Corporation ang paglunsad ng high value crops at fishery project sa Greenhouse IA Model Farm sa Barangay Bialong, Mlang Cotabato.

Lumagda rin ng kasunduan ang mga ito para matiyak ang tamang pagpapatupad sa nasabing mga proyekto at ang pagkakaroon ng dekalidad na mga produkto.

Tampok sa launching ng nasabing proyekto ang turn over ng Greenhouse IA Model Farm sa BIMADU Irrigators Association.

Ayon sa DA 12 layon ng Model Farm na maitaas ang crop biodiversity, produksyon at kita ng mga magsasaka gamit ang makabagong teknolohiya.

Samantala nakipagkita naman si DA Undersecretary for Livestock Deogracias Victor Sevellano kay dating DA Secretary Manny Piñol.

Pinagusapan ng mga ito ang mga estratehiya sa pagpapalakas ng livestock industry sa bansa.

Kasama din ng mga ito sa pag-tour sa sorghum  farm at machinery sa bayan ng Mlang ng dating kalihim sina DA 9 Regional Technical Director for Research Melba Wee ang iba pang mga opisyal ng DA.

-0-

Ang pagpayag na pagmay-ari ng armas ay para lang mayaman na sibilyan – sabi ng peace advocates sa North Cotabato

Hindi lahat ng sibilyan ay may kakayahan na bumili ng high powered firearms na magagamit bilang proteksyon.

Sinabi ni SP Icon Chairman Atty. Jojo Alave, maari kasing may ilang sibiliyan na hindi responsible sa pagdadala ng armas.

Dahil nga tutol ang peace advocates sa pamamagitan ng People’s Peace Network, wala pang hakbang ngayon ang organisasyon.

Pero aasahang magsasagawa na ng pagpupulong nang malaman ang magiging epekto nito sa mga mamamayan particular na sa North Cotabato.

-0-

PAG-REVIEW ng IRR bago mag may-ari ng high powered firearms ng mga sibilyan, panukala ng gun enthusiast sa North Cotabato

Kung si Nathanael Fabila, isang gun enthusiast na taga Mlang, North Cotabatao ang tatanungin, dapat lang na suriin at mas striktong requirements bago ang pag-isyu ng anumang uri ng armas.

Samantala, masasabi rin niyang marami na rin ngayong responsableng gun owner. Kung may kalupitan man o untoward incidents sa paggamit ng armas, isolated cases lang.

Karamihan rin anya sa mga sangkot dito ay gun holder na walang lisensya.

-0-

Inabangan at pinagbabaril ng suspect ang senior citizen na biktima na galing sa birthday party sa Barangay Mabuhay, President Roxas, North Cotabato.

Sinabi ni President Roxas Chief of Police Major Jun Napat, ang biktima na si Ramon Soriano Gregorio at suspect na si Alyas Nimbrod ay magbarkada lang pero dahil sa nagkaroon ng mainit na pagtatalo ay humantong sa pamamaril.

Galing anya ang dalawa sa birthday party at napag-alamang lasing na ang dalawa nang mangyari ang insidente.

Agad na tumakas ang suspect at inaalam pa kung bakit mayroon siyang armas.

-0-