NDBC BIDA BALITA (March 14, 2024)

HEADLINE

1   BARMM nakapagtala ng pinakamataas na inflation rate sa buong bansa nitong Pebrero, ayon sa Phil Statistics Authority

2   PYRAMIDING scheme victims sa Kidapawan, walang matatanggap na tulong mula LGU, ayon kay Mayor Paolo 

3   92 na sunog, nangyari sa Region 12, ayon sa Bureau of Fire Protection; publiko pinag-iingat at dapat fire safety conscious

4   SA KORONADAL, RETIRADONG sundalo, patay matapos hampasin ng tubo sa ulo

5   SUNDALO at ka-angkas sa motor, sugatan sa ambush sa Pagalungan, Maguindanado del Sur

6   13 drug surrenderees mula Maguindanao del Norte, nagtapos sa Balay Silangan Reformation Program

7   MAY-ARI NG motor na nasangkot sa vehicular accident na ikinasawi ng mag-asawa sa Libungan, tukoy na ng PNP

SA ATING PAMBUNGAD NA BALITA…

SUGATAN ANG ISANG sundalo at kasama nito matapos na sia ay barilin habang sakay ng motorsiklo sa national highway ng Barangay Galakit, Pagalungan, Maguindanao del Sur.

Naganap ang ambush ala una ng hapon kung saan ang biktima ay nagtamo ng sugat sa leeg at nagpapagamot ngayon sa di ibinunyag na ospital. 

Ang sundalo ay kasapi ng Army na nakatalaga sa Datu Saudi Ampatuan, Maguindanao del Sur at patungo ng Davao nang ma-ambush.

Inaalam pa ng Pagalungan PNP ang karagdagang impormasyon sa pangyayari.

Sa Upi, Maguindanao del Norte, naaresto ng PNP ang isang lalaking wanted dahil sa kasong murder sa Cebu.

Dala ang warrant of arrest na inisyu ng RTC Branch 53 Cebu City, inaresto ng PNP ang di kinilalang suspect at nakatakdang dalhin sa Cebu City.

-0-

ABOT SA 13 drug surrenderees ang nagtapos sa tatlong buwang Balay Silangan Reformation Program na pinangunahan mismo ng PDEA-BARMM.

Kabilang sa mga natutunan ng mga drug offenders ay ang pagnenegosyo, carpentry, driving at maraming iba pa.

Tumanggap din ang mga ito ng cash assistance mula sa lokal na pamahalaan.

Ang graduation ceremony na ginawa sa Cotabato City ay sinaksihan ni Mother Kabuntalan Vice Mayor Datu Rahaf Diocolano, PNP, at iba ang sektor.

Ang Balay Silangan Reformation Program ay nagbibigay ng interbensyon o tulong sa mga drug offenders sa pamamagitan ng rehabilitasyon upang sila ay makapagbagong buhay.

-0-

Samantala, nilinaw ni PDEA-BARMM Regional Director Gil Cesario Castro na walang laboratoryo o pagawaan ng shabu sa Bangsamoro Region.

Sinabi pa nito na natutok sila sa pagtugis sa mga high value targets upang tuluyan nang masawata ang illegal drugs sa rehiyon.

Mula Enero, tinatayang abot na sa P30 million ang halaga ng shabu na nakumpiska sa Bangsamoro region.

Pinakamalaking halaga ng nakumpiskang mga shabu ay mula sa Indanan, Sulu.

-0-

BARMM nakapagtala ng pinakamataas na inflation rate sa buong bansa sa nakalipas na buwan ayon sa PSA

BATAY ITO sa ulat ng Philippine Statistics Authority o PSA-BARMM kahapon kung saan bumilis sa 5.3 percent ang naitalang inflation nitong Pebrero, mas mataas sa 4.2 percent nitong Enero.

Sinundan ito ng Region 12 o SOCCKSARGEN region na may 5.0 percent, at pumapangatlo ang Regions 3 at 11 na nakapagtala ng parehong 4.8 percent.

Lowest inflation rate naman ang naitala ng Region 9 o Zamboanga Peninsula nitong nakalipas na buwan.

Sinabi ni PSA-BARMM Officer-in-Charge Chief Statistical Specialist Edward Donald Eloja na ang pagtaas ng inflation sa rehiyon ay dahil sa increase index ng food at non-alcoholic beverages, housing, tubig, kuryente at langis.

Sa mga lalawigan sa BARMM, Maguindanao ang may mataas na inflation rate nitong nakalipas na buwan na abot sa 8.0 percent, sinundan ng Tawi-Tawi na may 5.6 percent, Sulu - 4.5 percent, Basilan - 3.2 percent at Lanao del Sur na 3.2 percent.

Ang Cotabato City na may pagtaas din na 3.1 percent nitong Pebrero.

Sinabi ni Eloja na sa pagtaas ng presyo ng mga pangunahing bilihin at iba pang serbisyo sa rehiyon, malaki ang papel ng iba’t-ibang ahensiya ng pamahalaan upang makontrol ang mataas na halaga ng mga bilihin at panatilihin ang sapat na suplay ng mga pangunahing produkto.

-0-

ANIM PATAY dahil sa dengue sa Cotabato City at kalapit lugar ngayong taon, ayon sa CRMC

TUMATAAS ANG MGA kaso ng dengue sa Cotabato City kayat muling nanawagan ang Cotabato Regional and Medical center o CRMC na gawin pa rin ang 5S strategy ng Department of Health.

Mula Enero hanggang kahapon, abot sa 170 dengue cases ang dinala sa CRMC at anim na ang namatay.

Sa nasabing bilang, sampo katao ang patuloy na nagpapagaling kabilang ang siyam na mga bata.

Kaugnay nito, isinusulong ng mga health officials ang pagpatupad ng “5S strategy” upang mabawasan kundi man matigil ang sakit na dengue.

Mahalaga anila ang Search and Destroy strategy upang masira ang breeding sites ng mga lamok na may dalang dengue virus;

Pangalawa ay Self Protection o pagsuot ng longsleeve na damit at pajama upang iwasan ang kagat ng lamok.

Agad magtungo sa barangay health center o sa pagamutan kapag may nakitang sintomas ng dengue tulad ng lagnat at rashes sa balat.

Kung kailangan, suportahan ang fogging o spraying operation sa mga lugar na may pagtaas ng kaso ng dengue infection.

At Stay Hydrated o uminon palagi ng tubig.

-0-

MAY-ARI ng motor na nasangkot sa vehicular crash sa Libungan, North Cotabato, natukoy na ng PNP

NANGANGALAP nalang ng dagdag na testigo para masampahan na ng kaso ang totoong may-ari ng motorsiklong ginamit ng binatilyong rider na bumangga at ikinamatay ng mag-asawang Villela sa highway ng Libungan, North Cotabato.

Sa panayam kay Libungan town Chief Major John Minedel Calinga, sinabi niya na natunton nila sa kalapit na bayan ang pinanggalingan ng motorsiklong ginamit ng rider. 

Aniya, doon nagsimula ang drag race o waswas at hindi mismo nagsimula sa highway ng Barangay Sinawingan sa Libungan.

Dagdag ni Calinga, inaantay nalang nila na makahain ng pormal na reklamo ang pamilya Villela dahil ngayon ay nagluluksa pa sila sa pagkasawi ng mag-asawa.

Kasama din sa iniimbestigahan ng PNP ang umanoy pustahan at ang pasimuno o handler mismo ng drag race na ayon kay Calinga ay hindi aniya mga taga Libungan.

Nauna nang nag-alok ng hanggang kalahating milyon ang pamilya ng nasawing mag-asawa para mabigyan hustisya ang kanilang sinapit.

-0-

Mainit na panahon, posibleng dahilan rin kung bakit agresibo ang mga aso at nangangagat - sabi ng Veterinarian sa Kidapawan City

Katulad ng tao, nagiging aggresibo rin ang mga hayop katulad ng aso kapag nagugutom, nauuhaw, stress at kungainit na panahon.

Yan ang inihayag ni Veterinarian Dr. Lowen Jay Cabañog matapos na lapain ng aso sa Samar. Halos di na kasi ito makilala dahil sa tinding sugat sa mukha at katawan.

Ang kanyang panawagan ay magsisilbi rin anyang leksyon sa iba pang mga nag-aalaga ng hayop o aso lalo na ngayong mainit na panahon.

-0-

DFA-Consular Office, may prebelihiyo sa mga babaeng aplikante na kukuha ng pasaporte bilang bahagi ng Women's Month celebration

Mas pinadali na ang proseso sa pagkuha ng passport dahil di na kailangan ng online appoinment ang mga babaeng aplikante bilang pagkilala sa kanila ngayong Women's Month Celebration.

Yan ang magandang balita ni Department of Foreign Affairs Regional Consular Office - Kidapawan City Head Nadjeah Acampong-Mangondaya para lahat ng babae sa Kidapawan City, North Cotabato at maging sa labas ng probinsya.

Sinimulan ang special program na mag-apply na walang online appoinment noong nakaraang sabado at magpapatuloy ito ngayong March 16, sabado.

Ito ay upang bigyan ng pagkakataon ang mga nag-oopisina na mga babae at maging LGBTQ members ay pwede.

Inaanyayahan ang lahat na sungkaban ang pagkakataon dahil dalawang sabado lang ito ngayong buwan alas 9:00 ng umaga hanggang alas 3:00 ng hapon.

Sa mga new applicants, magdala ng PSA birth Certificate, kung kasal, married certificate at I valid ID tulad ng National ID, Voter's ID, Driver's License, Humid ID at iba pa.

Bukod sa babae, maari ring magdala ang babaeng aplikante ng isang immediate family na lalaki.

-0-

Pyramiding scheme victims sa Kidapawan City, walang anumang tulong na matatanggap mula sa LGU - ayon kay City Mayor Evangelista

"Pasensya nalang".

Sabi ni Mayor Paolo Evangelista sa mg nabiktima at mabibiktima pa ng investment scam sa Kidapawan City.

Ito'y matapos lumitaw ang bagong pyramiding scheme sa lungsod na marami na rin ang nakapag invest dito.

Kanyang banta na maaring mapasara anumang Oras o araw ang establisyemento na nangunguna, kaya sa mga may planong mag pay-in huwag ng ituloy o sa mga nakapag pay-in kunin na ang pera.

Paulit-ulit mang panawagan na if it's too good to be true, ayaw gyud og tuo.

-0-

Buhawi, nanalasa sa Makilala, North Cotabato; higit 20 na mga stalls apektado

Nagpanic ang mga negosyante at mamimili nang manalasa ang buhawi sa public market ng Makilala, North Cotabato kahapon ng hapon.

Sinabi ni MDRRM officer Sonny Fontanilla, Hindi bababa sa dalawangpung mga stall ang naapektuhan at nasira ang kanilang itinayong temporaryong stalls.

Posible anyang dahilan nito ang pag-ulan martes ng gabi at biglang mainit kahapon.

Sa ngayon, mag iimbestiga pa ang MDRRM sa posibleng danyos sa maaring tulong na maibigay ng pamahalaan.

Pero kanyang inihayag na wala namang nasaktan o nasugatan sa insidente.

-0-

Higit sa 11,000 na mga puno ng marijuana natuklasan ng PNP at Army sa boundary ng Sarangani at Davao del Sur

Binunot at sinunog ng pinagsanib na pwersa ng PNP at army ang 11,500 na fully grown marijuana plants sa boundary ng Sitio Kelil Datal, Barangay Datal Batong sa Malungon Sarangani at Sitio Nuket sa barangay  Bulol Salo, Kiblawan Davao del Sur.

Ang mga ito ayon pa kay Sarangani PNP Provincial Director Col. Deanry Francisco, ay nagkakahalaga ng higit sa P2.3 million.

Kinilala naman ni Francisco ang cultivator ng marijuana plantation na si alias Jimbell na wala sa lugar nang salakayin ng mga otoridad.

Gayunpaman ayon kay Francisco ang suspek ay kakasuhan pa rin ng PNP ng paglabag sa Comprehensive Dangerous Drugs Act.

Ang marijuana plantation ay sinalakay ng joint team ng Sarangani PNP, 73rd Alpha Company at 10th Special Forces Batallion ng Army at PNP Drug Enforcement Group 12.

Ayon pa kay Francisco ang pagkakatuklas  ng mga otoridad sa nasabing marijuana plantation ay resulta ng pinaigting nilang kampanya laban sa iligal na droga.

-0-

BFP 12 pinayuhan ang publiko na maging fire safety conscious matapos  makapagtala ng 92 fire incidents sa rehiyon

Bantayan ang mga niluluto, iwasan ang overcharging ng mga gadget, tiyaking patay ang mga opus ng sigarilyo bago itapon, at maglagay ng fire extinguisher sa bahay para makaiwas sa sunog.

Ito ang payo sa publiko ni BFP 12 Public Information Unit Chief Fire Senior Inspector Evelyn Barbaso ngayong Fire Prevention Month.

Ayon kay Barbaso kabilang kasi sa top 3 na pangunahing sanhi ng sunog sa rehiyon ang electrical ignition, basura, at open flame sa pagluluto.

Sinabi ito ni Barbaso matapos kumpirmahin na abot na sa 92 fire incidents ang naitala sa region 12 mula Enero hanggang Marso 6 ngayong 2024.

Ang nakababahala pa ayon kay Barbaso karamihan sa 56 na mga nasunog sa rehiyon ay pawang mga bahay.

Kaya ayon kay Barbaso mahalaga rin ang regular na pagsagawa exit drill in the home para makaligtas  sa sunog.

Sinabi pa nito na para mapaigting ang kampanya kontra sa sunog may nakalatag nang mga istratehiya ang BFP.

Kabilang sa mga ito ang pag-assist sa community fire protection planning sa mga barangay, house-to-house survey ng mga bombero, drills at simulations at pagpapalaganap online ng fire  prevention tips.

-0-

Lake Holon sa Tboli,  bukas na muli sa mga turista

Maari nang dayuhin muli ng mga turista ang pamosong Lake Holon sa Tboli, South Cotabato.

Ayon sa Tboli LGU na pinamumunuan ni Mayor Keo Dayle Tuan, kasunod ito ng katatapos lang na Pilgrimage to Lake Holon.

Tanda kasi ang pilgrimage ng muling pagbubukas g Lake Holon sa mga turista.

Highlight ito sa  weeklong na Golden Anniversary at 26th Seslong Festival sa nasabing bayan.

Nilahukan ang pilgrimage ng  higit sa 200 mga turista na dumaan sa Salacafe at Kule Trail.

Matatandaan na ang Lake Holon ay isinasara ng Tboli LGU sa mga turista tuwing Enero.

Layon nito na maipahinga ang lawa at  maisalilaim sa rehabilitasyon ang mga pasilidad sa nasabing tourist destination.

-0-

Retired Army patay matapos hampasin ng tubo sa ulo sa Koronadal

Patay na nang matagpuan ng isang concerned citizen ang isa katao sa Koronadal.

Kinilala ni Rotaonda Barangay Chairman Cynthia Dema-ala ang biktima na si Angelo Vinson, nasa hustong gulang at retiradong sundalo.

Ayon pa kay Dema-ala ang wala nang buhay na katawan ni Vinson ay natagpuan ng isang concerned citizen kahapon ng madaling araw.

Pero ayon kay Dema-ala posibleng pasado hatinggabi pa kahapon binawian ng buhay ang biktima matapos hampasin sa ulo ng tubo na nakita sa crime scene.

Nawawala rin umano ang P15,000 na pera at Honda click motorcycle ng biktimang si Vinson.

Dagdag pa nito, ikinustodya ng PNP ang mga karpentero sa pinapagawang bahay biktima kung saan siya natagpuang wala nang buhay.

Sila kasi ayon kay Dema-ala ang itinuturing ngayong persons of interest sa krimen.

-0-

PNP may motibo at suspek na sa pagbaril at pagpatay sa isang lalaki sa Kalamansig, Sultan Kudarat

Personal grudge dahil sa usapin sa pera ang anggulong sinundan ng imbestigasyon ng PNP sa pagbaril at papatay sa isa katao sa Barangay Poblacion, Kalamansig, Sultan Kudarat kamakalawa.

Ito ay ayon kay Kalamansig Chief of Police Major Heilbronn Okoren.

Kinilala ni Okoren ang biktima na si alyas Janjalani, walang trabaho, nasa hustong gulang at taga barangay Pagasa sa nasabing bayan.

Sinabi ni Okoren na ang biktima ay tinamaan ng bala ng baril sa ulo na sanhi ng kanyang dagliang pagkasawi.

Sa ngayon ayon kay Okoren ay may pagkakakilanlan na ang PNP sa suspek na pumatay sa biktima.

Gayunpaman ayon kay Okoren inaalam pa ng PNP kung may mga kasabwat pa ito sa krimen.

Nilinaw din ng nasabing police official na isolated case ang insidente at walang dapat ikabahala sa peace and order situation sa kanilang lugar ang mga mamamayan ng Kalamansig.

-0-

Retired Philippine Constabulary Special Action Force at United Kingdom Green Beret Special Action Force member kinuwestyon ang pagpayag ng PNP na makapag-may-ari ng mataas na uri ng baril ang mga sibilyan

"Overkill and unnecesary" Ito ang pahayag ni retired Philippine Constabulary Special Action Force (PCSAF) Col. Patricio Pat Pinol sa panayam ng Radyo BIDA kaugnay ng pag-amyenda sa Republic Act 10591 kung saan maaari ng magkaroon at magmay-ari ng high powered firearms ang mga sibilyan.

Aniya, ang mga rifle tulad ng armalite, M14 at M16 ay mga uri ng assault firearms at hindi maaring bigyang katwiran ng PNP na ang layunin lang ng pag-amendiya ay para sa self defense.

Sa madaling salita, ang mga ganitong uri ng armas ay pang digmaan at pang operasyon ng mga awtoridad na lubhang napaka delikado.

Dagdag pa niya, kung hindi magkakaroon ng striktong mga resikito, posibleng mapunta ang mga ito sa mga lawless elements, mga goons na banta sa panahon ng eleksyon.

Hamon niya, hindi pa nga nagtagumpay ang awtoridad sa kanilang kampanya laban sa loose firearms, nagdagdag pa sila ng problema sa hinaharap.

Tanong niya, may kahalagahan ba ito at malulutas ba ang gutom at kahirapan ng mga mamamayan kung ito ay maipapatupad. Apila niya na i-hold na lang muna, suriin at kunin ang sentimyento ng publiko dahil mistulang minadali ang pag-amyenda at hindi napag-aralan.