NDBC BIDA BALITA (Nov. 7, 2023)

HEADLINES

1   MGA barangay officials sa Cotabato City at SGA, hinamon ni Kagi Murad na isulong ang moral governance

2   Cotabato City Mayor Matabalao, may hamon sa higit 500 bagong halal na opisyal ng Barangay at SK ng lungsod na nanumpa kahapon

3   LUPAIN sa Tboli, South Cotabato na hindi binayaran ng SUMIFRU ang buwis, pinababawi sa mga may-ari ni Gov. Tamayo

4   EL NINO phenomenon unti-unti nang naramdaman sa SOCCKSARGEN, ayon sa PAGASA

5   DPWH 12, nagbabala sa publiko laban sa solicitation gamit ang pangalan ng kanilang tanggapan at regional director

6   MAGSASAKA sa Arakan, North Cotabato, patay sa pamamaril; armas na ginamit pag-aari ng isang Coast Guard member

7   P100 REWARD money, inilaan para sa makagpatuturo sa utak ng pagpatay sa isang radio announcer sa Misamis Occidental

SA ATING PAMBUNGAD NA BALITA…

LOCAL…

NANUMPA KAHAPON sa harap ni BARMM Chief Minister Ahod “Kagi Murad” Ebrahim ang mga bagong halal na barangay at SK officials ng Cotabato City at Special Geographic Area o SGA.

Dalawang beses nanumpa ang mga bagong opisyal.  Ito ay ang kanilang “oath of office” at ang “oath of moral governance” na parehong pinangasiwaan ni Kagi Murad.

Aniya ang pagkahalal sa mga opisyal ay hudyat ng panibagong yugto sa buhay ng Bangsamoro na makakamit sa pamamagitan ng moral governance.

Ginawa ang mass oath-taking sa Shariff Kabunsuan Cultural complex sa BARMM compound sa Cotabato City.

-0-

Local…

COTABATO City Mayor Matabalao, may hamon sa higit 500 bagong halal na opisyal ng Barangay at Sangguniang Kabataan.

"Ipakita ang mga ipinangakong salita na may kasamang aksyon at katuparan"

Ito ang hamon ni City mayor Bruce Matabalao nang manumpa kahapon ang 592 na opisyal ng Barangay at Sangguniang Kabataan mula sa 37 barangay ng lungsod kahapon.

Sinabi ni Matabalao, hindi naging madali ang paglalakbay tungo sa halalan dahil sa nangyaring insidente sa Barangay Rosary Heights 12 na ikinasawi ng tatlo katao pero mananatili aniya ang kanyang hangarin para sa kapayapaan at katarungan.

Ang pagkahalal ng mga opisyal ay simbolo ng pag-asa at bagong simula at kailangang ituon na ang atensyon sa serbisyo publiko.

Nanawagan din siya na maging tulay sa totoong serbisyo at pagbabago dahil nakahanda aniya ang City Government sa tumulong sa mga programa at proyekto.

Bukod dito, hiniling din niya sa mga nahalal na iwaksi na ang mga alitan ng nagdaang eleksyon at bilang mga lingkod-bayan ay kailangang lumikha ng tulay sa mga agwat ng politika.

-0-

LOCAL…

WALANG PASOK NGAYONG araw sa mga tanggapan ng Bangsamoro Autonomous Region in Muslim Mindanao dahil special non-working holiday.

Ito bilang pagalala sa Islamic preacher na si Sheik Karimul Makhdum.

Si Sheik Makhdum ang unang nagdala ng relihiyong Islam sa bansa at dumating sa Tawi-Tawi.

Sakop ng proclamation ni BARMM chief minister Ahod Ebrahim ang mga lalawigan ng Maguindanao del Norte, Maguindanao del Sur, Lanao del Sur, Basilan, Sulu at Tawi-Tawi at mga lungsod ng Cotabato, Marawi, Lamitan at 63 barangays sa North Cotabato na tinatawag na Special Geographic Area.

-0-

Local..

Mga taga-suporta ng magkalabang kandidato sa Barnagay Bugawas, Datu Odin Sinsuat, Maguindanao Nort, nagkabarilan, mga sibilyan lumikas.

LUMIKAS ang hindi bababa sa 20 mga pamilya matapos maipit sa bakbakan ng dalawang grupo sa Sitio Linab, Brgy. Bugawas, Datu Odin Sinsuat, Maguindanao del Norte, madaling araw kahapon.

Ayon kay 601st Brigade Civil Military Operations Officer Maj. Saber Balogan, ang posibleng sangkot sa putukan ay ang magkatunggaling kandidato noong nakaraang eleksyon.

Tiniyak naman ng militar ang kaligtasan ng mga lumikas na sibilyan sa lugar sa pamamagitan ng pagpapakalat ng kanilang tropa upang protektahan ang komunidad.

Nananatili ang mga ito ngayon sa mas ligtas na lugar sa Bugawas at inaantay pa ang abiso ng mga otoridad kung maaari na silang makauwi.

Sa katabing barangay, ilang mga bahay rin ang tinamaan ng ligaw na bala.

Wala pang iniulat na nasaktan sa nasabing bakbakan.

Matatandaang dalawang supporters ang binaril at napatay noong araw ng halalan sa nasabing barangay.

-0-

Local…

MSSD-BARMM, hinihikayat ang mamamayan na magkaroon ng ligtas at payapang lugar para sa kinabukasan ng mga bata sa rehiyon

PINANGUNGUNAHAN ng Ministry of Social Services and Development o MSSD-BARMM sa selebrasyon ng National Children’s Month ngayong Nobyembre.

Sinabi ni MSSD-BARMM Child and Youth Welfare Program Focal Person Arbaine Guiabar sa programang Bangsamoro Muna MSSD at Your Service sa DXMS Radyo Bida na mahalaga ang selebrasyon na ito upang makita at malaman ang mga karapatan ng mga bata, maprotektahan kabilang na ang kanilang kaligtasan, kalusugan at partisipasyon sa lipunan.

Ang mga bata ayon kay Guiabar ay nation's most valuable asset, ibig sabihin nararapat silang bigyang atensyon dahil sila ang kinabusan ng bansa.

Sinabi ni Guiabar na maraming nakalatag na mga programa para sa mga bata kabilang na rito ang orientation on elimination of child labor, outreach program para sa mga batang katutubo, para-games para sa mga batang may kapansanan at maraming iba pa.

Hinihikayat ng MSSD ang bawat isa na magkaroon ng ligtas, malaya at kahanga-hangang kapaligiran para mapakinabangan ng mga bata.

Tema ng selebrasyon ay "Isulong Kalinga, at Karapatan ng Batang Bangsamoro."

-0-

Local…

Mga lupain sa Tboli na hindi binayaran ng nagrerenta na kumpanya ang buwis, pinababawi sa mga mayari ni South Cotabato Governor Tamayo 

Bawiin ang mga lupain habang may panahon pa.

Ito ang payo ni South Cotabato Governor Reynaldo Tamayo Jr. sa mga land owenrs sa Tboli na hindi mabigyan ng tax clearance ng Sumifru Philippines Incorporated.

Ayon kay Tamayo, inakala kasi ng mga land owners na bayad ang kanilang Real Property Tax o RPT dahil kinakaltas naman umano ito ng nasabing kumpanya sa kanilang renta.

Pero ayon sa gobernador umabot na sa P300 million pesos ang arrears sa tax ng Sumifru.

Ipinunto pa ni Tamayo na para hindi maipasubasta  i-take over na  lang ng mga land owners ang kanilang lupain at tamnan ng mais.

Bahagi ng kanilang income ayon pa sa gobernador, ay pwede nilang ipambayad sa arrears sa RPT.

-0-

Local..

Pagpapatupad ng Local Transport Route Plan posibleng mapalawig pa ayon sa traffic management office ng Koronadal

Nasa transition period pa lang ang lokal na pamahalaan sa pagpapatupad ng local transport route plan o LTRP at tricycle route plan sa Koronadal.

Paliwanag ni city traffic management unit o CTMU Chief Joy Placer marami pa kasing mga amenity o pasilidad ang dapat ayusin.

Halimbawa ayon kay placer ang engineering component na titiyak ng mga talyer sa mga e-jeep.

Dagdag pa ni Placer sa siyam na mga ruta sa LTRP tatlong mga prankisa pa lang ang approved ng LTFRB at dalawa pang lang sa mga ito ang may mga bumibyahe.

Ang mga ito ay ang Centro na may rutang Barangay San Isidro at Utodco na may rutang Barangay Saravia.

Dagdag pa ni Placer para maipatupad ng buo ang LTRP kailangan na mayroon nang byahe ang lahat na mga ruta.

Kaya ayon kay Placer aasahan na mapapalawig pa ang implementasyon ng LTRP na magbabawal sa mga tricycle sa national highway.

-0-

Local…

El Niño Phenomenon unti-unti nang naramdaman sa SOCCKSARGEN ayon sa PAGASA

Padalang na nang padalang ang mga pagulan sa region 12.

Ito ay ayon kay Mindanao-PAGASA Weather Specialist Arianne Sioson.

Sinabi ni Sioson na taliwas ito sa naitala nilang above normal na mga pagulan noong Hulyo, Agosto at Setyembre.

Ayon pa kay Sioson ramdam na rin sa SOCCKSARGEN ang unti unting pagtaas ng temperatura.

Dagdag pa nito sa pinakahuling El Nino Advisory ng Pagasa noong Oktubre 5 mas mataas pa rin sa normal ang temperature ng karagatan sa tropical pacific.

Ito ayon kay Sioson ay nagresulta naman sa moderate El Niño.

Babala pa nito sa publiko mararamdaman ang epekto ng El Niño Phenomenon sa pagtatapos ng 2023 hanggang sa Mayo 2024

-0-

Local…

DPWH 12 binalaan ang publiko laban sa mga nangingikil gamit ang pangalan at mga opisyal ng ahensya

Magingat sa mga indibidwal o grupo na ginagamit ang pangalan ng DPWH 12 at kanilang mga opisyal para makapanloko.

Ito ang babala sa publiko ni DPWH 12 Information Officer Ellen Jay Torino.

Ayon kay Torino walang pinahintulutan na mag solicit  ang DPWH 12 lalo na si Regional Director Basir Ibrahim.

Sinabi ni Torino na target ng mga manloloko na ito ang mga contractor at suppliers ng ahensya.

Payo ni Torino sa publiko para hindi maloko ipagbigay alam kaaqad sa DPWH 12 ang mga humihingi ng solicitation sa kanila.

Dagdag pa ni Torino maaring sinasamantala din ng mga manloloko na ito ang nalalapit na Kapaskuhan.

-0-

Local…

NUJP Mindanao na kinondena ang pagslang sa broadcaster sa Misamis Occidental, iginiit ang pagpapaigting ng mga batas na pumoprotekta sa mga mamamahayag

Hindi solusyon ang  armas para mapigilan ang media attact.

Binigyan diin ito ni National Union Journalist of the Philippines o NUJP Mindanao safety Office Chief Kath Cortez.

Sa halip ayon kay Cortez kailangan na paigtingin ang pagpapatupad ng mga batas na pumoprotekta sa media personalities.

Ipinunto nito na marami ring mga mamamahayag na trained sa paghawak ng armas ang hindi rin nakaligtas sa pang-aatake.

Dagdag pa nito kailangan din ng mga law enforcement agency ng pamahalaan na palakasin ang kanilang operation at intelligence monitoring para mahuli ang mga salarin.

Sinabi ito ni Cortez sa Radyo Bida kasunod ng pagpatay sa broadcaster na si Juan Jumalon na binaril habang naka-onboard sa home-based nitong radio station sa Barangay Don Bernardo A.Neri sa Calamba, Misamos Occidental.

-0-

Local…

Liver transplant ng ina sa mismong anak na may sakit na Billiary Cirrhosis na taga Kidapawan City, naging matagumpay sa isinagawa sa India

Sinubok man ng panahon ang pananampalataya at katatagan, hindi matatawaran ang sakripisyo ng isang ina para sa kanyang anak.

Si Maricel Dano, ang mismong donor ng atay sa kanyang sampung taong gulang na anak na si Aljhian the warrior.

Siya ay may sakit na Billiary Cirrhosis ay sakit sa liver na simula palang noong bata pa siya ay naramdaman na.

Isinailalim sa bansang India ang operasyon nakaraang buwan pa bumiyahe ang mag Ina.

Sa update sa Radyo BIDA ni Maricel Dano, functioning well ang liver ng ina sa kanyang anak at on recovery na ang dalawa.

Dagdag pa niya, sa Panginoon siya humuhugot ng lakas sa pang araw-araw na buhay at ipinakitang paglaban ng kanyang anak.

-0-

Local…

DOLE 12 hinihikaya't na makipagtulungan ang publiko sa imbestigasyon ng umano'y paggamit ng TUPAD program noong BSKE 2023

Wala pang resulta ng imbestigasyon ang report na umano'y paggamit ng Tulong Panghanap buhay sa ating Disadvantage at Displaced o TUPAD program ng Department of Labor and Employment sa North Cotabato.

Bago paman kasi ang eleksyon, may naiulat ng paggamit umano sa programa ng incumbent at tumatakbo sa Barangay Election.

Ayon kay DOLE 12 Director Joel Gonzales, sa beripikasyon at imbestigasyon ng field officers sa mga lugar na may naiulat, hindi na nakikipagtulungan ang publiko.

Wala na rin silang natanggap na reklamo sa paggamit ng TUPAD, may ilang programa na ginamit pero sa iba pang ahensya.

Hinihikaya't na magreklamo sa pinakamalapit na DOLE office dahil kung hindi magiging alegasyon lang ito.

-0-

Local…

Magpapa abot ng tulong pinansyal ang LGU Makilala.sa pamilya ni Roxane Omayao, OFW na sinaksak ng kanyang mismong ka live-in partner sa Maybula, Tulunan, Cotabato.

Nasaksihan mismo ni Makilala Councilor Romnick Cabaron ang hirap na dinanas ng pamilyang Omayao sa Barangay Luayon, Makilala.

Kaya naman, plano niya rin niyang magpasa ng resolusyon sa Sangguniang bayan ng pag institutionalize sa pagbibigay suporta sa mga labis na nangangailangan na mga mamamayan at matukoy ang agarang interbensyon.

Batid kasi niyang, ipinasa-pasa pa sa ibang ahensya ng pamahalaan ang panghihingi ng tulong.

Gagawin ang resolusyon upang mabigyan ba ng pondo nang sa ganun hindi na doble ang pahirap sa mga nangangailangan.

Samantala, bilang tulong rin lalo na sa mga naulilang mga anak ni Roxane, sasailalim ang mga ito sa psychosocial intervention o counselling.

-0-

Dalawang magkahiwalay na kaso ng pamamaril sa Pikit, North Cotabato ng tatlong mga biktima; hindi magka-ugnay sabi ng PNP official

Hindi konektado ang pamamaril nangyari sa magkahiwalay na lugar sa Pikit, North Cotabato nitong weekend.

Yan ang ibinunyag sa Radyo BIDA ni Pikit Town Chief Police Major Arvin John Cambang.

Ito ay nangyari sa kaparehong Special Geographic Area o SGA BARMM.

Nabatid na nitong sabado tatlo ang patay sa shooting incident, dalawa ang naitala sa umaga habang isa naman sa hapon.

Sa Barangay Nunguan case, may suspect ng natukoy ang mga pulis kung saan personal grudge o rido pa rin ang maaring motibo.

Sa Barangay Gli-Gli naman, may na establish na ang mga pulis sa tulong ng CCTV footage.

-0-

LOCAL…

PORMAL nang inilipat ng DSWD-12 ang kanilang tungkulin at pangangasiwa sa training center para sa mga taong may kapansanan o handicapped persons sa Bangsamoro Government.

Ang turn-over ceremony ay pinangunahan nina DSWD 12 Regional Director Loreto Cabaya Jr. at Ministry of Social Services and Development o MSSD-BARMM Minister Atty. Raissa Jajurie na ginawa sa Cotabato City.

Sa kanyang mensahe, sinabi ni Cabaya na ang naturang training center ay marami nang natulungan at nabago ang buhay.

Umaasa ito na sa pangangasiwa ng Bangsamoro Government marami pa ang matulungan at gaganda ang buhay.

Dumalo sa turn-over ceremony si DSWD undersecretary for special concerns Vilma Cabrera.