NDBC BIDA BALITA (Sept 13, 2023)

HEADLINES

1   KANDIDATO sa pagkabarangay kagawad ng Pandag, MagSur, patay sa ambush sa Pres. Quirino, SK

2   HIGIT 300 katao, lumikas kasunod ng bakbakan ng MILF at Dawlah Islamiya sa Maguindanao Sur, mga bakwit di pa nakauwi.

3   SA USAPIN ng Yellow bus sa Koronadal, Mayor Ogena, nangakong ibalik ang lahat ng pampasaherong sasakyan at bus sa public terminal

4   Implantable microchip, ilalagay ng veterinary office sa mga aso sa Koronadal

5   BARRM, leading fish-producer pa din sa buong bansa.

6   USAPIN sa pagka-gobernador ng Maguindanao Norte, di pa din tapos, abogado ni Sinsuat, iginiit na kliyente niya ang tunay na gobernadora

7   ALL IS SET na ang South Upi para sa 47^th foundation anniversary nito, mga artista at basketbolista, ilan sa mga bisita

8   Tatlong baril, nakumpiska ng PNP mula sa dalawang gun ban violators sa Cotabato City lunes ng gabi.

SA ATING PAMBUNGAD NA BALITA…

-0-

Local…

Kandidato sa pagkabarangay kagawad ng Pandag, Maguindanao del Sur, patay sa pamamaril kahapon sa Pres. Quirino, Sultan Kudarat.

Kinilala ng Pres. Quirino PNP ang biktima na si Tayan Mamalinta, United Bangsamoro Justice Party (UBJP) chapter head sa Barangay Pandag, Pandag, Maguindanao Sur.

Naganap ang pamamaril sa national highway Pres. Quirino, Sultan Kudarat.

Ayon sa PNP, nagmamaneho ng kanyang motosiklo si Mamalinta nang maganap ang ambush kahapon ng hapon.

Si Mamalinta ay kumandidato sa pagkabarangay kagawad sa ilalim ng UBJP, ang political party ng Moro Islamic Liberation Front (MILF)

-0-

Local…

NAHAHARAP ngayon sa patong-patong na kaso ang dalawang lalaki makaraang mahuli ng Cotabato City Police Station 3 na may dalang hindi lisensyadong baril sa Conception Street, Mother Barangay Tamontaka.

Sa report ng City Police Station 3 sa pamumuno ni Police Lt. Rustan Deano, nag report sa PNP si MSU Chancellor Dr. Bai Hejira Nefertiti Limbona na may mga armadong lalaki na umaaligid sa kanyang tahanan.

Nang dumating ang mga police, agad na sinita ang dalawang lalaki na nakunan ng dalawang hand gun.

Ang kanilang isang kasama ay nakatakas pero naiwan ang kanyagn cal. 45 pistol.

Ang mga suspsect na sina Aj Gargarita at Steven Villadolid ay nahaharap sa kasong illegal possession of firearms at paglabag sa election gun ban.

Hindi pa batid ng PNP bakit nasa lugar ang mga suspect at kung ano ang kanilang pakay.

-0-

Local…

NANAWAGAN ang abogado ni Bai Fatima Ainee Sinsuat na si Atty. Samuel Divina kay P. Marcos na ipawalang bisa ang appointment ni Maguindanao del Norte Gov. Abduraof Macacua dahil si Sinsuat aniya ang kinikilala ng katas-taasang hukuman.

Sa isang news conference sa Quezon City kahapon, sinabi ni Atty. Divina na si Sinsuat ang kinikilala ng Supreme Court bilang governor ng lalawigan batay sa pinakahuling kautusan na ipinalabas ng second division.

Sagot ng kampo ni Macacua, yan ay kung naganap ang ratipikasyon ng batas na nag-hahati sa dating Maguindanao bago ang 2022 local elections.

Ayon kay Bangsamoro attorney general Sha Elijah Alba, ang desisyon ng Supreme Court ay hindi sa isyu ng governorship kundi ng provincial treasurer.

Wala pang tugon ang Malakanyang sa panawagan ni Atty. Divina.

-0-

LOCAL…

KASUNOD NG SERYE ng sunog sa Cotabato City, sa Lanao del Sur at sa Tawi-Tawi, nagpaalala ang Bureau of FireProtection BARMM sa publiko na sundin ang fire safety precautionary measures ng pamahalaan.

Ang paalala ay ginawa ni BFP–BARMM Chief Public Information Unit Fire Senior Insp. Atty. Maria Estrellieta Lara.

Aniya dapat palaging mapagmatyag ang publiko, at sumunod sa mga programang itinakda ng BFP at local government units para makaiwas sa sunog at sakuna.

Sinabi ni Lara na ang kalimitang dahilan ng sunog ay ang electrical wiring, lightbulbs, unattended house appliances at iba pang electric lights.

-0-

Local…

ABOT sa 72 mga pamilya ng mga katutubong Teduray ang nananatili pa rin sa tatlong mga evacuation center ng Datu Hoffer, Maguindanao del Sur matapos ang bakbakan ng MILF at Dawla Islamiyah terror group sa Barangay Tuayan lunes ng umaga.

Sinabi sa DXMS Radyo Bida ni Provincial Disaster Risk Reduction and Management o PDRRM Officer Ameer Jehad ‘Tim’ Ambolodto na sa ngayon ay wala clearance mula sa militar at LGU na ligtas nang makauwi ang mga nagsilikas na mga sibilyan.

Sa hiwalay na panayam, sinabi naman ni Datu Hoffer town police chief Lt. Albert Pansoy na patuloy ang kanilang monitoring sa lugar katuwang ang militar kasunod ng pagkasawi ng dalawang Dawla Islamiyah Group members.

Ang dalawang nasawi ay nananatiling walang pagkakakilanlan.

Tiniyak naman nito na walang nasugatan o namatayan sa panig ng mga katutubo.

Ngayong araw nakatakda ang pamamahagi ng ayuda ng provincial government sa mga naipit na pamilya.

-0-

Local..

BARMM, leading fish producer pa rin ng bansa

BATAY SA PINAKAHULING Fisheries Situation Report ng Philippine Statistics Authority o PSA, nakapagtala ang BARMM Region ng 31.4% o 340.33 metric tons na kabuuang produksyon ng isda sa bansa nitong ikalawang quarter ng taong 2023.

Ibig sabihin, nangunguna sa producer ng isda sa buong Pilipinas ang rehiyon.

Ang Region 9 o Zamboanga Peninsula naman ang pumapangalawa, Rehiyon 3 o Central Luzon ang ika-apat, sinusundan naman ng Western Visayas, at MIMAROPA.

Dahil sa magandang balita na ito, sinabi ni Ministry of Agriculture, Fisheries, and Agrarian Reform o MAFAR Director-General Pendatun Patarasa na nagpapasalamat ang kanilang ministry sa pangunguna ni Minister Mohammad Yacob sa lahat ng stakeholders na tumutulong upang makapag produce ng maraming isda.

Tiniyak din nito ang suporta sa lahat ng mga mangingisda sa buong rehiyon.

Simula 2021, napanatili ng BARMM ang pagiging top fish producer nito.

-0-

LOCAL…

Inako ni Cotabato City Police Director Colonel Querubin Manalang ang responsibilidad sa pagkabigo ng PNP na mapigilan ang lahat ng mga kaso ng pamamaril sa lungsod nitong nakalipas na ilang linggo.

Si Manalang ay humarap sa Sanggunian Panglungsod kahapon para magpaliwanag dahil naunang kinuwestiyon ng City Council ang PNP kung bakit sa kabila ng mahigpit na siguridad ay naitala pa rin ang mga pamamaril.

Nasasaktan umano siyang marinig ang mga pambabatikos sa kaniyang mga tauhan dahil ginawa aniya nila ang kanilang makakaya para mabigyan ng solusyon ang mga pamamaril.

Binigyang diin ni Manalang na ang kawalan ng kooperasyon ng ilang barangay officials, ng mga saksi o nakakita sa krimehn, maging ang mga mismong biktima at ang problema sa CCTV Camera ang ilan lang sa idinahilan ni Manalang sa matagal na pagresolba sa mga pamamaril sa lungsod.

Ipinagmalaki naman niya na bumaba ngayong taon ang bilang ng crime incident sa lungsod na nasa 204 lang kung ikukumpara sa 308 noong nakaraang taon mula buwan ng Enero hanggang Setyembre.

Muling hiniling ni Manalang ang kooperasyon ng bawat Cotabateño para sa mas epektibong kampanya laban sa kriminalidad.

-0-

Local..

Malaki ang papel na ginagampanan ng mga magulang sa pagsigurong ligtas ang mga anak.

Kaya't panawagan ni Municipal Disaster Risk Reduction and Management Office Head Sonny Fontanilla, gabayan ang mga anak at imonitor, mahalaga ito ngayong panahon.

Para sa mga kabataan naman, hindi bawal na mag explore sa ganda ng kalikasan pero dapat unahing tingnan ang kaligtasan.

Ginawa niya ang pahayag matapos na maitala ang pagkalunod ng isang sakristan na menor de edad habang masaya lang sanang naliligo kasama ang mga barkada sa ilog na may lalim 20feet.

-0-

Local…

Walang dapat na ikabahala ang mga consumers sa Kidapawan City na tatangkilik sa murang regular at well milled rice na naapektuhan ng price ceiling sa bigas.

Ayon kay Grains Retailers Confederation President Carmelito Bacus, walang limitasyon sa pagbebenta ng 41 to 45 pesos na bigas sa North Cotabato simula ng ipatupad ito noong Lunes.

Kaya't walang kakulangan ng supply nito sa probinsya para sa mga mamamayan o consumers.

Aminado siyang may natitira pa ring stocks noong nabili na mas mahal pa at ikinokonsiderang lugi na.

Ngayon din anya, matumal ang bentahan ng bigas dahil unti-unti naring nagsimula ang harvest season.

-0-

Nagpalabas ng circular letter si Diocese of Kidapawan Bishop Jose Colin Bagaforo, DD laman ang panawagan sa simbahang katoliko sa Halalang Marangal.

Kabilang na ang paghikayat sa mga aktibong personahe sa simbahan na nakapagfile na ang Certificate of Candidacy at tatakbo ngayong eleksyon na hayag na mangangampanya tulad ng Parish Finance Council, Kaabag at Parish Pastoral Council.

Sila ay pinasusumite na ng kanilang leave of absence sa parish priest.

Sa mga hindi makapagcomply, agad na ikokonsiderang resigned epektibo sa araw ng pagfile ng COC.

Maari naman silang makabalik pagkatapos ng eleksyon pero depende sa pag apruba ng Parish Priest.

Mahigpit ring ipinagbabawal ang pangangampanya ng mga pari o pag endorso ng sinumang kandidato lalo na ang pagsasagawa ng Misa o gathering sa simbahan

Laman din ang pagbabawal na tumanggap ng donasyon o anumang solicitations sa mga kandidato.

-0-

Local…

On standby ang mga personahe ng Kidapawan City Tourism Office na nakatuka sa pagbabantay ng Kidapawan City Mandangan Trail sa Mount Apo.

Sa muling pagbubukas nito noong September 1, muling iginiit ang pagiging responsableng trekkers sa lahat ng entry point hindi lang sa Kidapawan City upang mapanatili ang ganda ng Mount Apo.

Inihayag ni Kidapawan City Tourism Officer Gillan Ray Lonzaga, mahabang panahon na nagpahinga si Apo matapos ipasara sa publiko ng tatlong buwan.

Kaya't kahit paulit-ulit man, muling inihayag ni Lonzaga sa lahat ng trekkers at interesado pa "Basura mo sagot Mo" o kung ano ang dala sa pag-akyat dapat dala mo rin sa iyong pagbaba.

Simpleng panawagan pero malaki ang epekto sa pagpapanatiling malinis ng bundok Apo.

-0-

Local…

Estudyante at kasabwat na may higit P130,000 na shabu hinuli ng PNP sa Koronadal

Inaresto sa anti-illegal drug operation ng mga pulis ang isang estudyante at kasabwat nito sa Koronadal.

Kinilala ni Koronadal Chief of Police Lt. Col. Amor Amio Somine ang estudyanteng drug suspect na si Glenda Mae Baliton, alias Trixy, 27 anyos,nakatira sa Barangay Zone III sa lungsod.

Ayon pa kay Somine kasama din sa hinuli ng mga pulis ang kasabwat nitong si Brian Rodulf Castor alias Brian, 38 anyos ng Barangay Zone II.

Sina Baliton ang Castor ay inaresto ng mga pulis sa Barangay Morales.

Ito ayon pa kay Somine ay matapos kumagat sa drug buy-bust operation ng joint team  drug enforcement unit ng city at South Cotabato PNP kasama ang mga personnel ng Regional Special Operations Group o RSOG 12.

Nakumpiska ng mga pulis sa mga drug suspect ang sampung mga sachet ng suspected shabu na nagkakahalaga ng higit sa P139,000.

Nakuha din sa kanila ang marked money na ginamit ng mga pulis sa kanilang drug buy-bust operation at drug paraphernalia.

Ayon kay Somine ang mga street level individual na sina Baliton at Castor ay kakasuhan ng PNP ng paglabag sa Comprehensive Dangerous Drugs Act.

-0-

Local…

Koranadal LGU tutugunan ang hinaing ng mga PUV operators at drivers sa public terminal na apektado ng pagbukas muli ng Yellow Bus Terminal, ayon kay Mayor Ogena

May short term at long term solution ang Koronadal LGU para maengganyo ang mga commuter na sumakay sa city public terminal.

Ayon kay Mayor Eliordo Ogena aamyendahan ng LGU ang transport ordinance ng lungsod para maobliga ang lahat ng 4-wheeled public utiliTy vehicle na magsakay ng pasahero sa nasabing terminal.

Ipinunto ni Ogena na saklaw nito maging ang mga mondernized jeep na may siyam na mga ruta.

Dagdag pa ni Ogena kailangan din na maipatupad ng mahigpit ang local public transport route plan para magkaroon ng designated na lugar kung saan maaring sumakay ng pasahero ang mga tricycle sa lungsod.

Aminado naman ang alkalde na ang mga ito ay hindi agarang maipatupad.

Ang pagbaba ng kanilang kita ay idinadaing ng mga PUV operators at drivers, vendors at tricycle driver sa Koronadal public terminal.

Kasunod ito ng pagbukas muli ng terminal ng Yellow Bus Line Inc, na ayon sa kanila ay mas dinarayo ng mga commuter.

Plano naman ng LGU na mamimigay ng food packs sa mga apektadong mamamayan bilang paunang tulong.

Dagdag pa ng alkalde handa rin siyang makipag dayalogo sa mga ito.

-0-

Local..

Implantable microchip ilalagay ng veterinary office sa mga aso sa Koronadal

Sa halip na mandatory registration na inuutos ng Anti-Rabies Act of 2017 maglalagay ng implantable microchip sa mga aso ang veterinary office ng Koronadal.

Ayon kay City Veterinarian Dr. Charlemagne Calo, sa pamamagitan nito ay malalaman kung ang isang aso ay naturukan ng anti-rabies o na-castrate.

Mahalaga din ang implantable microchip ayon kay Calo para matukoy ang mayari ng isang aso lalo na ang mga nangangagat.

Sinabi ni Calo na bawat microchip ay nagkakahalaga ng P400 kaya isinusulong nila na magkaroon din ng counterpart sa mga dog owners ang lokal na pamahalaan.

Ayon pa  kay Calo ilulunsad ng city veterinary office ang programa sa Oktubre kung kelan unang lalagyan ng implantable microchips ang 30 mga aso.

Maliban dito ayon kay Calo magsasagawa din sila ng expirement sa purok na nasa Urban area ng lungsod.

-0-

Local..

Pagtatag ng IT Park sa South Cotabato aprubado na ng Philippine Economic Zone Authority

Binigyan na ng go signal ng Philippine Economic Zone Authority o PEZA ang Matutum Holdings Development Corporation o MHDC na magtatag ng Information Technology o IT Park sa  Tupi, South Cotabato.

Ang Tupi IT Park na ipatatayo sa 15,000 square meters na lote sa tabi ng national highway ay inaasahang magpapaunlad pa sa ekonomiya ng lalawigan.

Ayon kay Investments and Promotion Center Head Tyronn Villanueva, iinaasikaso na nila ang mga supplementary requirement na nakasaad sa PEZA Resolution.

Dagdag pa ni Villanueva target nilang maisumite ang mga ito sa Office of the President ngayong Setyembre para magawan ng presidential proclamation.

Ayon kay Villanueva mapagtibay pa kasi ng presidential proclamation ang pagtalaga sa MHDC bilang developer o operator ng IT park.

Ang IT Park ay inaasahan ding magbibigay ng trabaho sa maraming mga mamamayan ng South Cotabato.

-0-

Local…

Walong mga estudyante napakinabangan ang Government Internship Program for Agricultural Biosystems Engineering ng DA 12

Isinailalim na ng DA 12 sa orientation ang 12 benepisyaryo ng kanilang Government Internship Program for Agricultural Biosystems Engineering o ABE para ngayong 2023.

Ayon sa DA 12 na pinamumunuan ni OIC Regional Executive Director John Pascual ang mga ABE interns ay itatalaga sa kanilang Regional Agricultural Engineering Division o RAED sa loob ng tatlong buwan.

Layon ng nasabing internship program na mapaigting pa ang delivery ng agricultural at Biosystems engineering services.

Ito ayon sa DA 12 ay bilang suporta na rin sa pagpapatupad ng mechanization sa larangan ng pagsasaka at pangingisda, small scale irrigation at farm-to-market roads, post-harvest facilities, at iba pang agri-fisheries projects ng ahensya.

Ayon naman kay Juvimae Bayog, makatutulong ang government internship program sa mga tulad niyang fresh graduates na makapaghanap ng trabaho na pagagamitan ng kanilang mga natutunan sa eskwelahan.

-0-

NARITO ANG BALITANG HATID NI MAYOR REYNALBERT INSULAR NG SOUTH UPI, MAGUINDANAO SUR NA NAGDIRIWANG NG IKA-47 TAONG ANIBERSARYO NG PAGKATATAG NG BAYAN NGAYONG TAON.

ALL IS SET na ang South Upi para sa 47th foundation anniversary nito, mga artista at basketbolista, ilan sa mga bisita.

Mula Sept 1 ay nagpapatuloy ang ibat ibang aktibidad tulad ng trade fair, fun run, ballgames at iba pa.

At bukas Sept. 14, ayon kay Mayor Reynalbert Insular, ay tampok ang pagsisimula ng nightly activities sa municipal gymnasium kung saan meron mga bisitang artista mula Maynila.

SA Sept. 15 ay ang Barangay Night kung saan pabonggahan ang mga barangay ng bayan.  Sa Sept. 16 naman ay Local Government Unit night.

Sa Sept. 17 ay ang Stakeholders' night.  Sa Sept. 19 ay ang Search for Hiyas ng South Upi.  Sa Sept. 20 ay ang celebrity night kasama ang PBA legends para sa exhibition game.

Sa umaga, mula Sept. 20 at 21 ay ang national motocross competition na lalahukan ng mga magagaling na motorcycle experts mula sa iba at ibang panig ng bansa.

Sa Sept. 22, ay ang foundation day na pasisimulan ng civic-military parade kasama ang drum and bugle corps at ang pinakahihintay ng marami – ang Disco sa Bayan pagsapit ng gabi. 

SUMAINYO ANG BALITA HATID NI MAYOR REYNALBERT INSULAR SA PAGDIRIWANG NG 47TH FOUNDATION DAY NG BAYAN.