NDBC BIDA BALITA (Sept. 19, 2023)

HEADLINES

1   Bilang ng HIV-AIDS cases sa South Cotabato tumaas ayon sa IPHO

2   SA COTABATO CITY, may 5 kaso ng HIV ang naitala, ayon sa city health officer

3   PITONG BAGONG KASO ng COVID 19 infections, naitala sa Kidapawan City mula Sept. 9-15, ayon sa DOH

4   PULITIKA, nakikitang dahilan ng pag-patay sa isang kandidato sa pagka=barangay kagawad sa South Upi, ayon sa PNP

5   Higit 29,000 pamilya sa Maguindanao del Sur ang apektado ng baha na may kasamang putik, ayon sa disaster official

6   ISA PATAY sa labanan ng mga barangay official at kumander ng MILF 106th base command sa Maguindanao del Sur

7   Soya beans production, isinusulong sa South Cotabato para suportahan ang large livestock farms

SA ATING PAMBUNGAD NA BALITA…

-0-

Local..

APAT ANG NASAWI sa Soccsksargen Region dahil sa complication dulot ng COVID 19.

Sa Regionl Covid-19 tracker ng Dept of Health 12 mula Sept. 9 hanggang Sept. 15, may 32 katao ang nagpositibo sa Covid virus habang 44 katao naman ang gumaling.

Ang apat na mga nasawi ay isang 61-year-old na babae mula Kidapawan City, isang 79-year-old na lalaki mula Makilala, North Cotabato at dalawang taga Polomolok, South Cotabato na nagkakaedad ng 79 at 80 years old.

Sa overall tally ng DOH-12 hanggang noong Sept. 15, nasa 80,265 kato ang confirmed COVID 19 cases sa rehiyon, 77,263 ang gumaling at 2,914 ang namatay.

-0-

Local.

SAMPUNG mga bayan sa Maguindanao del Sur ang naitalang apektado ng pagbaha matapos ang ilang oras na pag-ulan nitong linggo sa Maguindanao del Sur.

Sa panayam kay Maguindanao del Sur PDRRM Officer Ameer Jehad Ambolodto, ang 29,338 na mga pamilyang apektado ay mula sa mga bayan ng Datu Hoffer, Shariff Aguak, Pagalungan, Datu Montawal, Datu Anggal Midtimbang, Pandag, Talayan, Guindulongan, Datu Saudi Ampatuan at Datu Unsay.

Nasa 79 na mga barangay ang apektao ng pagbaha. Sa Shariff Aguak ay rumagasa ang tubig baha na may kasamang putik na mula sa bulubundukin ng Datu Hoffer.

Wala namang naitalang nasawi o nasaktan pero nahirapan ang mga rescuers dahil sa hindi inaasahang malakas na daloy ng tubig na may putik.

Sa ngayon, ang ibang mga nagsilikas na pamilya ang bumalik na sa kanilang mga bahay.

Nanawagan naman si Ambolodto sa mga Barangay na i-activate ang Barangay response para tumulong sa pag-rescue at ugaliing makinig sa mga abiso hinggil sa ulat ng panahon.

-0-

Local…

Magkakatabing bayan na sakop ng Maguindanao del Sur at North Cotabato patuloy na nakakaranas ng sama ng panahon; baha, landslide naitala

BINULAGA ng flashfloods kahapon ang malawak na bahagi ng Pagalungan sa Maguindanao del Sur.

Sa live video ni Vice Mayor Abdilah Mamasabulod, pahirapan ang pagtawid ng mga residenteng pauwi sa kanilang mga tahanan, nataon pang pauwi na rin ang mga estudyante mula sa kanilang mga paaralan kaya kaniya-kaniya ng diskarte pauwi.

Abot mula tuhod hanggang bewang ang taas ng lebel ng tubig baha.

Patuloy ang monitoring ng Municipal Disaster Risk Reduction and Management Office kasama si Vice Mayor Mamasabulod at CAFGU upang isiguro ang kaligtasan ng kanilang nasasakupan.

Sa ngayon ay walang pang datus kung ilang pamilya ang apektado at gaano kalawak ang tubig baha na nanalasa sa bayan.

Samantala, binahal rin ang katabing bayan nito na Datu Montawal at Pikit.

Habang hindi pa rin natatapos ang clearing operation at pagkukumpune sa mga nasirang mga istruktora sa Arakan at President Roxas na naapektuhan rin ng sama ng panahon.

Madalas tuwing hapon at gabi nakakaranas ng sirang panahon kaya pinagiingat ang lahat na iwasan ang mga lugar na lanslide at flood prone areas.

-0-

Local..

MARIING Kinundena ng South Upi PNP ang ambush at pagpatay sa kumakandidatong barangay kagawad at BPAT Member ng Barangay Biarong, South Upi, Maguindanao del Sur.

Ang mga biktima ay kinilalang sina Zeraphi Omar, 30-anyos ang BPAT member na si Parato Mudzol. Dead on the Spot ang dalawa nang barilin habang sakay ng motorsiko.

Sa panayam ng DXMS kay South Upi town chief Lieutenant Amer Hussein Disomancop, sinabi niyang nasa liblib na bahagi ng barangay nangyari ang pamamaril at nagsagawa na rin sila ng re-enactment sa lugar para makatulong sa imbestigayson.

Bukod sa pulitika, isa rin sa mga sinusundan ng PNP ay ang awayan ng dalawang MILF groups sa lugar.

Sinuguro naman ni Disomangcop na mabibigyan ng hustisya ang sinapit ng mga biktima.

Idinagdag niya na di makakaapekto ang ambush sa pangkalahatang peace and order situation ng South Upi kaugnay ng nalalapit na halalan.

Isa sa mga hot spot areas ng PNP ang Barangay Biarong.

-0-

Local…

HINDI lang isa pero tatlong kaso ang kakaharapin sa batas ng kuyang si alias "Vince" matapos sumugod ito sa isang High School sa Kidapawan para komprontahin ang mga nambugbog sa kaniyang kapatid na babae.

Nabatid na pinapili ng suspek ang menor de edad na babaeng nambugbog at mga kasamahan nito kung alin sa tatlong kutsilyong hawak nito ang gagamitin niya sa kanila na isang bayolasyon sa grave threat in relation to R.A. No. 7610 mas kilala bilang "child abuse."

At dahil nataon ito sa election gun ban, ay nakatakda rin itong kasohan ng violation of Comelec Resolution 10918 o pagbabawal sa pagdadala ng baril o anumang deadly weapon.

Nakunan din ang suspek ng pinatuyong dahon ng Marijuana kaya kinasohan din ito ng paglabag sa Section 11, Article II ng RA 9165 o illegal possession of dangerous drugs.

Ayon kay Kidapawan PNP Deputy Chief Major Razel Enriquez, posible namang mag file ng motion to reduce bail at pagpasa ng indigency ang respondent upang mapababa ang piyansa nito.

Habang sa kabilang banda, maaari ding maharap sa kasong Physical Injury ang nambugbog na estudyante sa kaniyang kapwa estudyante at "bullying" naman sa mga kasamahan nito.

-0-

Local…

SAMANTALA, KASABAY ng pag-usbong ng teknolohiya, ay high tech na rin ang transaksyon sa bentahan ng droga.

Ito ang natuklasan ng Kidapawan PNP kay alias Vince ang suspek sa pananakot at pagdadala ng kutsilyo sa isang high school sa Kidapawan na nakunan din ng pinatuyong Marijuana.

Sa isang interview ng local media, ginagamit ng suspek ang Marijuana para pang gamot sa sumasakit niyang ngipin.

Sa kaniyang pag-amin sa PNP, nabibili niya ang kaniyang ginagamit na droga ng hindi nakakaharap ang kaniyang ka-transaksyon at walang abutang nangyayari.

Sa pamamagitan kasi ng e-wallet na G-CASH, ay mabilis na ang pagpapadala ng pera at pinagkakasunduan nalang kung saan iiiwan ang droga para sa mga kliyente nito.

Patuloy naman ang isasagawang malalimang imbestigasyon ng PNP sa koneksyon ng mga sangkot dito at kung paano masawata ang bagong modus.

-0-

Local…

Rido ang dahilan ng bakbakan sa Datu Abdullah Sangki, Maguindanao Sur sa pagitan ng mga kasapi ng MILF.

ITO ANG SINABI sa DXMS Radyo Bida ni 601ST Infantry Brigade Civil Military Operations Officer Major Saber Balogan.

Aniya, grupo nina commander Toks at commander Maxx ng 106th Base Command ng MILF ang nagkasagupa pasado alas kwatro ng madaling araw kahapon sa Barangay Tukanalugong at Kaya-Kaya, Barangay Datu Abdullah Sangki, Maguindanao del Sur.

Isang sibilyan ang namatay matapos tamaan ng bala sa dibdib.

Sinabi ni Major Balogan na higit 300 indibidwal ang naapektuhan at nagsilikas dahil sa engkwentro.

Samantala, naniniwala si Major Balogan sa liderato ng MILF na masosolusyunan ang labanan na ito na sinasabing away sa lupa ang dahilan.

-0-

Local..

Apat katao na may iligal na mga armas at droga inaresto ng PNP sa Tupi, South Cotabato

Nahaharap sa patong-patong na mga kaso ang apat katao na nakumpiskahan ng mga pulis ng armas at pampasabog sa Tupi, South Cotabato.

Kinilala ng Tupi PNP na pinamumunuan ni Maj. JS Pedrosa ang mga suspek na sina Angelo Abol, 24 anyos; Nelben Ditan, 27 anyos, John Ditan, 23 anyos at  Gabrell Palucan, 29 anyos pawang mga labor at nakatira sa Barangay Polonuling sa nasabing bayan.

Sila ay nakumpiskahan ng PNP ng 45 pistol, 38 revolver, mga bala ng nasabing mga armas, granada at isang sachet ng suspected shabu.

Ayon kay Pedrosa, ang mga suspek ay kakutsaba ng isang  Rex Solaiman alias Latif Soliman na nakatakas bago pa man maaresto ng mga pulis sa  Sitio Bunawan, Polonuling.

Si Solaiman na may warrant of arrest ay wanted dahil sa iligal na droga.

Ang mga armadong inaresto ay kakasuhan ng Tupi PNP ng paglabag sa Comprehensive Dangerous Drugs Act at Illegal Possession of Explosives.

Maari ring maharap ang mga ito sa paglabag sa Election Gun Ban.

-0-

Local..

Magnanakaw ng motor nahuli matapos masangkot sa vehicular crash sa Polomolok, South Cotabato

Nakakulong na ang isang suspected carnapper na inaresto ng mga pulis sa Polomolok, South Cotabato.

Kinilala ni Polomolok Chief of Police Lt. Col. Johnny Rick Medel ang suspek na si Irish Jay Lumantang, 18 anyos at nakatira sa Barangay Tokawal, Alabel, Sarangani Province.

Ayon kay Medel si Lumantang ay naaresto sa follow up operation ng mga pulis.

Ito ay matapos mabangga ng minanehong motor ang PNP checkpoint sa Barangay Silway Otso.

Ang nasabing motor ay nauna nang inireport sa PNP ng mayari nitong si Joel Galecha.

Ayon pa kay Medel nawala ang motor ni Galecha  habang naka-park sa harap ng kanilang bahay sa barangay Matin- sa nasabing lugar.

Si Lumantang ay kakasuhan ng Polomolok PNP ng carnapping.

-0-

Local..

Bilang ng HIV/AIDS cases sa South Cotabato tumaas ayon sa IPHO

Umabot na sa 167 ang mga kaso ng HIV-AIDS sa South Cotabato ngayong 2023.

Ayon kay Integrated Provincial Health Office o IPHO Infectious Disease Cluster Head John Arlo Codilla ito ay mas marami sa 158 na mga kaso noong nakaraang taon.

Dagdag pa ni Codilla 158 sa mga nagpositibo ngayong taon ay mga lalaki at 8  naman ang mga babae.

Paliwanag ni Codilla  ang pagdami ng bilang HIV-AIDS cases sa lalawigan ay resulta ng kanilang malawakang information education campaign.

Pinakarami din sa mga HIV-AIDS positive sa lalawigan ay nasa 25 hanggang 35 anyos.

Karamihan sa mga nagpositibo sa nasabing karamdaman ay nasa Koronadal, Polomolok, at Surallah.

Tiniyak din ng IPHO ang pagpapatuloy ng medical at psychological intervention sa mga HIV-AIDS positive sa lalawigan.

-0-

Local…

Mga programa ng OWWA maaring aplyan ng mga OFW at kanilang pamilya sa mga OWWA personnel na dadayo sa kanilang mga barangay

Dinadala ng OWWA 12 sa pinakaliblib na mga barangay sa rehiyon ang kanilang  mga programa sa pamamagitan ng “Parokya ng OWWA sa Barangay at Pamilyang OFW” program.

Ayon kay OWWA 12 OIC Christelyn Caseres, layon nito na matugunan ang psychosocial at relational na pangangailangan ng mga OFW at makapagbigay ng value at support system sa mga OFW at kanilang mga pamilya sa mga komunidad.

Binigyan diin ni Caseres na kailangan na matugunan kaagad ang pangangailangan ng mga OFW at kanilang pamilya.

Ayon pa kay Caseres ang mga OFW at kanilang pamilya ay maari nang mag-apply ng scholarship, welfare at livelihood programs sa mga personnel ng OWWA 12 na dadayo sa kanilang mga barangay.

Kaya ayon kay Caseres hindi na kailangan pa ng mga ito na maglakbay ng malayo at mamasahe papunta sa kanilang tanggapan sa Koronadal.

Ayon pa kay Caseres nabisita na ng mga taga OWWA ang 47 mga barangay sa SOCCKSARGEN  kung saan humingi ng tulong ang higit sa 2,000 OFW, dating mga OFW at kanilang pamilya.

-0-

Local…

Soya beans production isinusulong sa South Cotabato

Nakipagnegosasyon na ang provincial agriculture office ng South Cotabato sa Dole Philippines.

Ayon kay Governor Reynaldo Tamayo Jr. ito ay upang hilingin sa nasabing kompanya na matamnan ng soya beans ang  kanilang mga lupain  sa panahon na hindi natatamnan ng pinya.

Paliwanag ni Tamayo sa ngayon kasi ang livestock industry sa lalawigan ay umaasa lang sa mga imported na soya beans.

Ayon pa kay Tamayo, 40 percent sa component ng mga feeds na pinapakain sa mga hayop ay soya beans.

Kaya ayon kay Tamayo masasabi lang na secured ang livestock industry sa lalawigan kung may sapat na itong produksyon ng soya beans.

Naniniwala din ang gobernador na ang proyekto ay makatutulong din sa food security ng lalawigan.

-0-

local

Dalawang tubong North Cotabato, magpapakitang gilas dalawang pinaka malaking Basketball league sa bansa

PROUD at tiyak na lalong kapanabik-nabik ang mga bagong tututukan ng mga North Cotabateños sa ika-48 season ng pinaka sikat na liga ng basketball sa bansa, ang Philippine Basketball Association o PBA.

Ito'y matapos makapasok sa 5th Round ng PBA Rookie Draft ng liga ang isang taga Makilala, North Cotabato.

Matunog na sa ngayon ang pangalan ng 24 year old, 6-foot-5 bigman ng San Sebastian College – Recoletos na si Jessie Sumoda Jr. na residente ng Barangay Malasila, Makilala, North Cotabato para ipakita ang gilas niya sa basketball hindi na lang bilang varsity ng NCAA kundi bilang professional basketbolista ng bansa.

Si Sumuda ay maglalaro para sa koponan ng Meralco Bolts na pang walong napili mula sa 128 rookie applicants.

Samantala hindi man pinalad sa application nito sa PBA Daft, hindi rin magpapahuli ang kababayan nitong si Darrell Manliguez ng Sitio Sta. Cruz, Barangay Poblacion ng nasabing bayan sa kaniyang career sa Maharlika Pilipinas Basketball League o MPBL.

Naglalaro ang 28 year old, 5-foot-8 Point Guard sa koponan ng Valenzuela City Xur Homes Realty na dating varsity player ng Arellano University.

Kasamang North Cotabateno ng dalawang nabanggit si Rey Mark "Mac" Bello ng Rain or Shine Elasto Painters na taga Midsayap ang magpapakitang gilas sa larangan ng Basketball sa bansa.

-0-

Local…

Isang lending collector, nabiktima nanaman ng robbery hold-up sa Magpet, North Cotabato

WALA PANG isang Linggo pero isang insidente nanaman ng robbery hold-up ang natala sa Magpet, North Cotabato.

Kinilala ang biktima na si Roger Tongcaling Ambag, 26 na taong gulang, isang lending collector na nakabase sa Kidapawan.

Nangyari ang panghohold-up bandang alas 12:30 kahapon kung saan inabangan ito ng mga suspek sa hindi mataong bahagi ng Barangay Bangkal, Magpet.

Ayon kay Magpet Town Chief Major Rolando Dillera Jr. tinutukan ng isa sa dalawang suspek si Ambag gamit ang caliber .45 na baril rason para wala itong nagawa kundi ibigay ang perang dala niya.

Aabot naman sa 20-thousand pesos ang natangay ng mga suspek na sakay ng motorsiklong get-away vehicle ng mga salarin papuntang Barangay Magcaalam sa nasabing bayan.

Nabatid na nakaraang Linggo lang ng isang lending collector din ang natangayan ng higit sa 40-thousand pesos na nakoleta at personal na pera sa Barangay Doles.