NDBC BIDA BALITA (Sept. 28, 2023)

HEADLINES

1   99 sa 287 BARANGAYS ng Maguindanao Sur, areas of grave concern; PNP nais ng Comelec control

2   165 barangays sa South Cotabato, drug cleared na ayon sa PDEA 12

3   APAT NA BAYAN sa South Cotabato ang merong mga barangays na nasa kategorya ng areas of concern, ayon sa PNP

4   NFA-North Cotabato, nagsimula na ring mamili ng bagong presyo ng palay; mga magsasaka pinayuhan sa NFA ibenta ang produkto

5   Ama sa Makilala, pinagdudahang inaswang dahil kilos at boses kakaiba

6   Ginang sa Makilala, nasawi matapos daw kumain ng palaka

7   Panglimang kaso ng pamamaril sa loob ng tatlong araw, naganap sa Pikit, North Cotabato, biktima namatay sa ospital

-0-

Local…

SUMIKLAB KAHAPON ng umaga ang sunog sa isang agri-machinery shop ng Midsayap, North Cotabato sa tapat lang ng I-link school sa national highway Barangay Poblacion 8.

Ito ang ikalawang sunog sa nakalipas na dalawang araw sa Midsayap.

Ayon sa report ng BFP Midsayap, ang pinakahuling sunog ay naganap sa Fortunetract Agro Sales Inc.

Nadamay naman ang katabing business establishment nito na ZFR Marketing

Lumabas sa imbestigasyon na nakasara pa ang tindahan ng mga traktora nang maganap ang sunog alas 6:55 ng umaga.

Kamakalawa ng gabi, tatlong mga business establishments sa Quezon Avenue, Midsayap ang natupok ng apoy.

Kabilang dito ang Old Haus Barbecue, Kawayanan BBQ House at G-nor Beauty Hub.

KAGABI naman, may naganap din na sunog sa Barangay Buayan, Datu Piang, Maguindanao del Sur.

-0-

Local..

PUMASA NA SA IKALAWANG pagbasa sa Bangsamoro Parliament ang Parliament Bill No. 30, o ang proposed Bangsamoro Local Governance Code.

Ang panukalang ito, kapag naging ganap na batas, ay magsisilbing gabay ng mga halal na opisyal ng rehiyon sa pamamahala sa kani-kanilang lokal na pamahalaan.

Ito ay isa sa nalalabing priority code ng Bangsamoro Autonnomous region in Muslim Mindanao.

Si MP Atty. Raisa Jajurie ang nagpresenta sa plenary ng committee report.

Ang dalawa pang ibang natitirang priority draft code na di pa naaksyunan ay ang revenue at indigenous peoples code na pending ngayon sa committee level.

-0-

Local..

Apat na people’s organization na inorganisa ng army nakinabang sa tulong pangkabuhayan ng South Cotabato LGU

Nakatanggap ng tig P100,000 na puhununan ang apat na mga people’s organization sa South Cotabato.

Ayon kay Army 5th Special Forces Battalion Commander Lt. Col. Carlyleo Nagac ang mga ito ay kanilang inindorso sa lalawigan.

Kinabibilangan ang mga ito ng Slong Farmer’s Association, Datal Kadi Integrated Farmers Association, Bulol Lahak Farmer’s Association sa Lake Sebu at RST Motosom Group sa Tboli.

Sinabi ni Nagac na ang nasabing mga grupo ay inorganisa ng army para mapadali ang paghahatid ng pangunahing serbisyo lalo na sa mga liblib na lugar sa pamamagitan ng whole-of-government approach.

Ayon pa sa nasabing army official pangunahing problema kasi ng mga mamamayan sa mga malalayong lugar ang kabuhayan.

Bago nabigyan ng puhunan ang mga benepisyaryo ng Alalay sa Negosyo Ginhawa at Trabaho o ANGAT Program, ay tinuruan muna ng provincial government ng basic accounting, human resource, business planning at iba pa pang mga kasanayan na kailangan sa pamamahala ng kanilang ipatatayong kabuhayan.   

-0-

Local..

165 barangays sa South Cotabato, drug cleared na ayon sa PDEA 12

Kinumpirma ni PDEA 12 Information Officer Kat Abad na drug-cleared na ang 165 sa 199 na mga barangay sa South Cotabato.

Ayon pa kay Abad walong mga barangay sa lalawigan ang drug-free na rin sa ngayon.

Dagdag pa ni Abad tinututukan din ngayon ng PDEA 12 ang 26 pang mga natitirang drug affected barangay sa lalawigan.

Sinabi ni Abad na ang mga drug affected barangay na ito ay may presensya pa rin ng mga drug personalities na mariin namang minomonitor ng PDEA.

Habang ang iba naman ayon kay Abad ay hindi pa nakapag-comply sa mga documentary requirements sa drug clearing program.

Nilinaw din ni Abad na walang namomonitor  ang PDEA na elected official na sangkot sa iligal na droga sa South Cotabato.

-0-

Local…

PNP tinututukan ang 20 mga barangay nasa areas of concern sa Barangay at SK Election sa South Cotabato

Mahigpit ngayong minomonitor ng PNP ang 20 mga barangay sa South Cotabato bilang paghahanda sa Barangay at Sangguniang Kabataan election.

Ayon kay PNP South Cotabato Spokesperson Maj. Erika Vallejo pito sa mga barangay na ito ay nasa Polomolok, walo sa Tboli, dalawa sa Banga at lima sa Lake Sebu.

Paliwanag ni Vallejo pasok kasi sa guidelines ng Comelec ang pagtukoy sa nasabing mga barangay bilang areas of concern.

Ito ayon kay Vallejo ay dahil na rin sa sightings ng armadong grupo lalo na sa Lake Sebu.

Dagdag pa ni Vallejo wala ring naitalang insidente ng harassment kaugnay sa halalan at intense political rivalry ang PNP sa lalawigan.

-0-

Local…

Higit sa 13,000 pang rice retailers at sari-sari store owners sa rehiyon na apektado ng price ceiling sa bigas, bibigyan ng ayuda ng DSWD 12

Makikinabang sa ikalawang batch ng ayuda sa ilalim  ng Sustainable Livelihood Program o SLP ng DSWD ang higit sa 13,000 na mga maliliit na rice retailers at may ari ng mga sari-sari stores sa rehiyon.

Ayon sa DSWD 12 na pinamumunuan ni Regional Director Loreto Cabaya Jr. ang tig P15,000 na cash assistance ay para sa mga naapektuhan ng price caps sa regular at well-milled rice.

Ang mga kwalipikadong benepisyaryo ayon pa sa DSWD ay maingat na tinukoy ng Department of Trade and Industry o DTI.

Kaugnay nito ang DSWD 12 ay mamimigay ng cash assistance sa mga kwalipikadong rice retailers at sari-sari store owners sa North Cotabato, Sultan Kudarat at South Cotabato ngayong araw.

Nakatakda namang makatanggap ng ayuda ang mga apektado rice retailers at sari-sari store owners sa General Santos City at Sarangani bukas,Setyembre 29.

-0-

Local…

Mga produktong gawa sa kape, cacao, niyog at saging ibibida ng DTI 12 sa Gensan

Handa na ang DTI 12 para sa tatlong araw na event na magpapakita sa mga produkto na gawa mula sa kape, cacao, niyog at saging sa SOCCKSARGEN.

Ang Treasures of 12: Boosting Local Economy by Nurturing in-Demand in Specialities o BLENDS ay magsisimula bukas sa Veranza Mall sa General Santos City.

Ito ay nasa ilalim naman ng Rural Agro-enterprise Partnerships for Inclusive Development and Growth o RAPID Growth ng DTI.

Maliban sa pagbebenta ng mga local products sa pamamagitan ng trade fair, ibabahagi din ng mga participants ang kanilang mga best practices.

Ibibida din ng mga ito ang kanilang galing sa coffee brewing, at iba.

Ayon kay DTI 12 Regional Director Flora Gabunales, layon ng Treasures of 12 na mapataas ang kita ng mga  magsasaka na natulungan ng ahensya.

Dagdag pa ni Gabunales, inaasahan din nila na sa pamamagitan nito ay mahanapan din ng market ang mga produkto ng  mga local farmers.

-0-

Local…

Panglimang kaso ng pamamaril ngayong buwan sa loob ng tatlong magkasunod na araw, naitala nanaman sa Pikit, North Cotabato;biktima sugatan

Nasawi habang ginagamot sa ospital ang lalaking nakamotor sa panibagong kaso ng pamamaril sa Pikit, North Cotabato ala 1:00 ng hapon kahapon.

Sa spot report, nakilala ang nasawing biktima na si Rommel Vergara Plaras ng Sito Kitub Barangay Bao, Alamada Cotabato.

Batay sa imbestigasyon ng mga pulis, binaril ang biktima habang nagmamanehon ng kanyang motorsiklo pauwi na sana.

Siya ay tinamaan sa kanyang likod dahilan para agad siyang isugod sa ospital pero nalagutan pa rin ng hininga.

Gamit ng suspect sa pamamaril ang 9mm pistol base sa narekober sa crime scene.

Tumakas ang mga suspect patungo sa liblib na lugar ng Barangay Nalapaan.

Ito na ang pang limang insidente ng pamamaril sa bayan sa loob ng tatlong magkasunod na araw.

-0-

Local…

NFA-North Cotabato, nagsimula na ring mamili ng bagong presyo ng palay; mga magsasaka pinayuhan sa NFA ibenta ang produkto

Marami na ang nakapagbenta ng palay sa National Food Authority sa North Cotabato sa bagong presyo base sa naaprubahan ni Pangulong Marcos.

Sinabi ni NFA Acting Branch Manager Engineer Richard Balbin, epektibo nitong Lunes ay naipatupad na ang 23 pesos sa dry and clean palay, 19 pesos naman sa wet palay.

Hindi pa kasali dito ang PALGU program ng bawat Local Government Unit o maaring abot sa 28 pesos per kilo.

Anya, magtuloy-tuloy na ang magandang presyo na ito dahil pagtitiyak na mayroong sapat na pondo para sa programa.

Layon nitong mahikayat pa ang mas maraming magsasaka na mahikayat na magtanim ng palay para sa food security.

-0-

Local…

Lalaki sa Pikit, Cotabato arestado sa paglabag sa COMELEC Gun Ban

Arestado ang isang lalaki matapos umanong lumabag sa ipinatutupad na COMELEC gun ban sa Colony St. Brgy Poblacion Pikit, Cotabato nitong Miyerkules, Setymbre 27, 2023.

Sa ulat ng Pikit Municipal Police Station, habang nagsasagawa ng foot patrol at Kapkap bakal Operation ang Pikit MPS at 90 Infantry Battalion, Philippine army, ay kanilang hinuli ang kinilalang suspek na si alyas “Jordan” na residente ng Bgy Bualan, Pikit, SGA BARMM dahil sa dala nitong isang yunit ng Cal. 45 pistol na may kasamang magazine at pitong bala.

Nabigo rin ang suspek na magpakita ng mga kaukulang dokumento dahilan din upang arestohin ang suspek para sa kasong paglabag sa Comelec Gun Ban at Comprehensive Firearms and Ammunition Regulation Act.

Bunsod nito, patuloy naman ang panawagan ng PNP sa publiko na ganap na makipagtulungan sa ipinatutupad na election gun ban at iwasang magdala ng mga baril at nakamamatay na armas dahil ang pulisya ay mananatiling nakatuon sa pagtiyak ng panuntunan ng batas para sa mas maayos at ligtas na Barangay at Sangguniang Kabataan Elections 2023.

-0-

Local…

PATULOY ang pagsusulong ng dekalidad na edukasyon ng Ministry of Basic Higher and Technical Education o MBHTE sa iba’t-ibang mga bayan at lalawigan pamamagitan ng pagtatayo ng mga pasilidad at silid aralan sa rehiyon.

Isa na rito ang P18 million pesos na sampung silid aralan mula sa two-storey building na itinayo sa Upi Agricultural School sa Upi, Maguindanao del Norte.

Ayon kay School Administrator Engr. Sukarno B. Datukan, ito ang kauna-unahan at pinakamalaking proyekto na natanggap ng nasabing paaralan sa nakalipas na 104 ng pagkakatatag nito.

Ang gusali ay kayang maka accomodate ng higit 500 na mga mag-arral.

Ginawa na ang turn-over ceremony at ito ay sinaksihan ng mga school officials, LGU Officials, at MBHTE representatives.

Aasahan din ang pagtatayo ng isang dormitoryo sa loob ng school compound na popondohan sa ilalim ng General Appropriations Act of the Bangsamoro o GAAB 2023.

Ito ay nagkakahalaga naman ng abot sa P42 million pesos.

-0-

Local..

NAKIPAGPULONG kahapon si PRO-BAR Regional Director BGen. Allan Nobleza sa Maguindanao del Sur PNP sa PHQ conference Hall, Camp Datu Akilan, Shariff Aguak, Maguindanao del Sur.

Kasama ni Nobleza sa pulong sina Regional Investigation and Detective Management Division Chief Colonel Jibin Bongcayao, mga municipal police stations chief at iba pang support units ng PNP.

Ito ay upang pag-usapan ang paghahanda sa nalalapit na BSKE ngayong darating na Oktubre.

Sinabi ni Maguindanao del Sur PNP Director Colonel Roel Sermese sa DXMS Radyo Bida na mula sa 288 barangays, 99 dito ang isasailalim sa red code o areas of grave concern.

Sinabi rin ni Colonel Sermese na higit 300 PNP personnel ang sinanay ng COMELEC para magsilbi kung sakaling aatras ang mga guro.

Sa tanong kung magdadagdag ba ng mga pulis mula sa ibang rehiyon, sinabi ni Sermese na meron o wala, nakahanda ang Maguindanao del Sur PNP sa nalalapit na eleksyon.

-0-

Local..

WALA pang isang oras pero binawian na ng buhay ang isang ginang na pinaniniwalaang nalason sa kinaing palaka sa Barangay Malasila, Makilala, Cotabato kamakalawa.

Kinilala ang biktima na si Marilyn "Letlet" Emba Vehemente, 41 taong gulang.

Ayon sa pinsan nitong si Janice Ipsagel, namanhid ang bibig, sumakit ang tiyan at nagsuka ng itim si Marilyn matapos kainin ang nahuling palaka sa ilog na kung tawagin ay “kamprag” o American Frog.

Isinugod pa ang ginang sa ospital pero ilang minuto lang nasawi ito.

Ayon sa Doctor nito, may likidong bahagi ng katawan ng palaka na posibleng nagtataglay ng lason na maaaring dahilan ng pagkalason ng biktima.

Ginawa pa umanong pulutan ng mga kamag-anak nito ang palaka pero tanging si Marilyn ang nalason na kumain ng atay ng palaka.

Nilalamayan na sa ngayon ang ginang sa kanilang lugar habang inoobserbahan naman ang iba pang kumain ng palaka.

Nabatid na dati ng naglulluto at kumakain ang buong kaanak ng biktima at ngayon lang nangyari ang pagkalason.

Maliban sa kaniyang asawa, naulila nito ang kaniyang 8 anak at 2 supling na mga apo.

Dahil sa insidente, nagpaalala sa publiko ang awtoridad na maging maingat sa mga kinakain, at kaagad na dalhin sa ospital ang mga pasyente na biktima ng food poisoning.

-0-

BALITA EXPRESS…

• NAARESTO NG PINAGSANIB na pwersa ng Cotabato City at PNP Sultan Kudarat sa Maguidnanao del Norte ang isang dispatcher na wanted sa ibat ibang kaso. Ang naaresto ay si Kho Abdul Musa, 31 taong gulang at itinuturing na No. 4 wanted person provincial level dahil sa tatlong kaso ng attempted homicide at illegal possession of firearms.
• SA ISULAN, Sultan Kudarat, pinangunahan ni Sultan Kudarat Gov. Pax Ali Mangudadatu ang 82nd Regional Development Council meeting sa Sangguniang Panglalawigan session hall. Dumalo ang mga kasapi ng RDC mula sa ibat ibang bayan at lalawigan ng Soccsksargen at mga kinatawan ng ibat ibang ahensya ng pamahalaan.
• NAKIISA ang Cotabato City government sa pagdiriwang ng Generics Month na may temang “Kalusugan ay Palakasin, Generics ating Tangkilin” sa programang ginanap sa People’s Palace Lobby. Layunin nitong magbigay ng kaalaman para sa mamamayang Bangsamoro na pahalagahan ang kanilang kalusugan at tangkilikin ang mga generic na gamot.